Globaal project- en stappenplan WMO Werkplaats Noord In dit stappenplan wordt het projectplan dat bij VWS is ingediend uitgewerkt in een stappenplan. Allerlei inhoudelijk beschrijvingen worden hier weggelaten. Bovendien wordt de projectorganisatie uitgewerkt. 1. Projectinhoud Doel We Werkplaats wil samen met gemeenten en betrokken instellingen een aantal innovatieve Wmo-praktijken ontwikkelen, beschrijven, monitoren en evalueren. Bovendien worden opleidingsmodulen ontwikkeld, die professionals in de praktijk moeten helpen hun praktijkkennis op Wmo terrein te vernieuwen en die de nieuwe werkwijzen onder de Wmo moeten helpen integreren in het studieaanbod in de beroepsopleiding. Beoogd resultaat De Werkplaats heeft de volgende resultaten opgeleverd: In de werkplaats is een vijftal (nieuwe) Wmo-praktijken beschreven en geëvalueerd. Zo mogelijk zijn er methodebeschrijvingen van de innovatieve praktijken opgesteld volgens het format van de Databank Effectieve Interventies van Movisie. Als deze aan de voorwaarden voldoen worden ze aangeleverd aan de databank. Inzicht in het gebruik van reeds ontwikkelde producten alsmede (waar nodig) een verbeterde versie daarvan. Inzicht in de vaardigheden en beroepscompetenties die in de verschillende Wmopraktijken vereist blijken te zijn. Op basis van de gesignaleerde behoefte aan aanvulling op vaardigheden en competenties zijn opleidingsmodulen ontwikkeld voor vrijwilligers, professionals, ambtenaren, managers en bestuurders/raadsleden. Er is onderzoek uitgevoerd naar de sturing door gemeenten van instellingen en vrijwilligersorganisaties in de betrokken Wmo praktijken en naar de sturing in het kader van de transitie van de AWBZ naar de Wmo. De ontworpen opleidingsmodulen zijn uitgevoerd, geëvalueerd en bijgesteld. Regionale en landelijke disseminatie van de uitkomsten. Vijf WMO praktijken Een WMO praktijk is een sociale interventie, gericht op het veranderen van het gedrag van burgers en het beïnvloeden van hun omstandigheden, met als doel de kwaliteit van het leven of het samenleven te vergroten. Deze interventie valt onder de reikwijdte van de WMO zoals beschreven in de prestatievelden. Overall doel van de WMO praktijk is het bevorderen c.q. ondersteunen van de maatschappelijke participatie van de betreffende groep burgers. Een sociale interventie kan uit één methode bestaan, of uit meerdere methoden die in combinatie worden toegepast. Globaal project-stappenplan 1
De WMO praktijk kent een duidelijk doel en beoogd resultaat en een aanpak hoe dit te bereiken. De doelgroep is benoemd. In de aanpak is de WMO doelstelling terug te vinden. In de WMO aanpak wordt in de volgende benadering gewerkt: 1 e Versterken van eigen kracht en verantwoordelijkheid 2 e. Benutten van het eigen informele netwerk van de burger en ondersteunen van dat netwerk. 3 e. Inzetten van vrijwilligers, waar nodig en mogelijk 4 e. Aanbieden van zorg- en dienstverlening. De volgende WMO praktijken participeren in de WMO Werkplaats. gemeente instelling/projectleider praktijk Groningen MJD/NOVO e.a. sociale teams instellingen Midden welzijnswerk Midden keukentafelgesprekken/de toegang Drenthe Drenthe Oldambt het Oude Amt buurtzorgteams Opsterland Timpaan 'kernkring netwerk' HG thematische benadering: eenzaamheid, vrijwilligers/ervaringsdeskundigen Algemene thema's Alle praktijken hebben hun eigen inhoudelijke focus. Er zijn een paar algemene thema's die in alle or de meeste Wmo-werkplaatsen en Wmo-praktijken aandacht moeten krijgen: - eenzaamheid/sociaal isolement: is bij amendement in de Tweede Kamer aangewezen als een belangrijk thema voor de Wmo-werkplaatsen (i.s.m. onder andere de HAN, lector Marthe van Biene zorgt voor een eerste notie hoe dit aan te pakken). - samenwerking (T-shaped professional); dat trekt de HG samen met HvA. - inzet vrijwilligers/ervaringsdeskundigen - sturing door gemeenten/governance. Dit thema trekt Groningen. Er komt nog een onderzoeksvoorstel. Het is ook de beodeling om studenten te betrekken bij het onderzoek. Werkwijze Het gaat om de ontwikkeling van projecten waar de gemeenten en uitvoerende organisaties zelf verantwoordelijk voor zijn. Zij zijn projecteigenaar. De rol van de Wmowerkplaats en de onderzoekers: mee ontwikkelen als het project nog ontwikkeld moet worden, beschrijven, monitoren en evalueren als er een duidelijke Wmo-praktijk is. Er lopen a.h.w. twee activiteiten naast elkaar, die met elkaar verstrengeld zijn: de Wmopraktijk, project, interventie (= primaire lokale verantwoordelijkheid) en het onderzoek naar de ontwikkeling en uitvoering van de Wmo-praktijk (= primair onze verantwoordelijkheid). Dat onderzoek kan een meeontwikkelend karakter krijgen. 2. Projectaanpak in stappen Het project duurt formeel van één november 2012 tot een november 2015. Er zijn drie fasen: - 2013 - ontwikkelen en (eerste) beschrijven van de Wmo-praktijk - 2014 - uitvoeren, monitoren, rapporteren - 2015 - afronden rapporten, ontwikkelen en uitvoeren van opleidingsmodulen Globaal project-stappenplan 2
Dit stappenplan wordt nader uitgewerkt en ingevuld. Zie het als een voorlopig plan, als een richtinggevend kader, niet als een definitief en allesbepalend stuk. Globaal stappenplan 2013 voorbereidings- en ontwikkelingsfase 2014 uitvoeringsfase opzetten en ontwikkelen WMO praktijk beschrijven WMO praktijk start uitvoering Wmo-praktijk nulmeting start onderzoek sturing nieuwsbrief Wmo atelier uitvoeren WMO praktijk monitoren: gang van zaken, proces, wijze van aansturen door gemeente en ervaringen daarmee eind 2014 ligt er een onderzoeksrapport uitveren en rapportage onderzoek sturing evt. tweede nieuwsbrief Wmo atelier 2015 evaluatie WMO praktijken aanpassing van de beschrijvingen van de WMO praktijk vertaling van de ervaringen uit de WMO praktijken, o.a. rond benodigde competenties, naar de opleiding concept onderwijsmateriaal uitvoering scholingsmodules in het werkveld, evaluatie en bijstelling handleidingen en onderwijsmateriaal voor de scholingsmodules regionale afsluitende conferentie evt. derde nieuwsbrief leveren producten in het kader van landelijke publicaties 3. Projectorganisatie Diverse partijen participeren in de WMO werkplaats: het Lectoraat Rehabilitatie van de Hanzehogeschool Groningen, enkele gemeenten (Emmen, Groningen, Midden-Drenthe en Opsterland) en instellingen op het terrein van zorg, welzijn en wonen, nog onduidelijk wie dat zullen zijn. Daarnaast participeren STAMM, Partoer en CMO Groningen. Bij de beschrijving en evaluatie van de praktijken worden vertegenwoordigers van cliëntorganisaties en beroepsorganisaties betrokken. De participerende partijen sluiten een bestuurlijk convenant met elkaar af. In het convenant worden de inhoudelijke premissen en afspraken vermeld en de bestuurlijke en financiële verantwoordelijkheden geregeld. Voorafgaand aan het convenant wordt een intentieverklaring ondertekend. Globaal project-stappenplan 3
Rollen en taken In de Werkplaats worden verschillende functies, c.q. rollen, taken onderscheiden: - projectleider/inhoudelijk trekker - projectcoördinator - onderzoekers/lectoraatmedewerkers - lokale projectleiders/contactpersonen - lokale gemeenteambtenaren Overleg en samenwerking in de volgende overlegplatforms: - Werkplaatsraad - WOK (WMO-Onderzoekskring) - lokale. Rol- en taakverdeling Functie projectleider projectcoördinator lectoraatmedewerkers lokale projectleiders/ contactpersonen taken verantwoordelijk voor de ontwikkeling en aansturing van de Werkplaats, de kwaliteit van het onderzoek, de opleiding, en de kenniscirculatie (publicaties, website, conferenties e.d.) inhoudelijke trekker draagt zorg voor afstemming met relevante andere regionale en landelijke programma's ondersteuning bieden bij de beschrijving, coachen en begeleiden van de lectoraatmedewerkers b ij de beschrijving en evaluatie aansturing (i.s.m. de lector) uitvoeren onderzoek sturing gemeenten en trekken landelijke publicatie m.b.t. sturing (mee) organiseren van de Werkplaats, betrekken partijen, procescoördinatie zorgen voor coördinatie en afstemming tussen de WMO praktijken rond de beschrijving en evaluatie ondersteuning bieden bij de beschrijving, coachen en begeleiden van de lectoraatmedewerkers b ij de beschrijving en evaluatie opzetten van een gemeenschappelijk model voor beschrijving, nulmeting en evaluatie zorgen voor een samenvattende rapportage op basis van de rapportages per WMO praktijk voeren de beschrijving van de WMO praktijk uit zijn betrokken bij het ontwikkelen van de praktijk voeren de nulmeting, de monitoring en de evaluatie uit nemen deel in het lokale Dit alles in samenwerking met de lokale projectleiders/ contactpersonen zijn degenen die nauw bij de uitvoering van het project zijn betrokken en daarover overzicht hebben; zij zijn door hun organisatie gefaciliteerd, zodat zij de werkzaamheden voor de WMO praktijk kunnen uitvoeren zijn lokaal aanspreekpunt voor de lectoraatmedewerkers zij vormen samen met de lectoraatmedewerkers en de Globaal project-stappenplan 4
lokale gemeente ambtenaren betrokken gemeenteambtenaren het lokale evt. hebben zij zitting in het Werkplaatsberaad zij zijn naar de gemeente toe degenen die aanspreekbaar zijn. nemen (evt.) deel in het lokale nemen evt. deel inde Werkplaatsraad Overlegplatforms overleg functie deelnemers Werkplaatsraad WOK meedenken/meesturen over/van het beleid van de Werkplaats adviseren aan projectleiding over aansturing, disseminatie en borging adviseren over de vertaling van de resultaten naar de opleiding en de implementatie van onderwijsmodulen en cursussen alle rapportages worden in de Werkplaatsraad besproken, met name ook de samenvattende en de concluderende. platform kennisuitwisseling; thema bijeenkomsten overleg en over de aanpak en voortgang van de beschrijving, monitoring en evaluatie van de WMO praktijken het adviseert ook over de aanpak van de beschrijving van de WMO praktijk afstemming en coördinatie van de aanpak per gemeente uitwisseling ervaringen en bespreking evt. knelpunten afstemming en coördinatie op lokaal niveau tussen de lectoraatmedewerker, de lokale projectleider en de betrokken gemeente ambtenaar lokaal organiseren van de beschrijving van de WMO praktijk, nulmeting, en monitoring bespreking conceptrapportages op lokaal niveau en zorgen voor de inbreng vanuit de praktijk managers/bestuurders van de instellingen die de WMO praktijken uitvoeren vertegenwoordigers van de betrokken gemeenten lector, pc, administratief medeweker, als nodig: de lectoraat- medewerkers vertegenwoordigers van cliëntenraden lectoraatmedewerkers, pc, lector, administratief medewerker lectoraatmedewerker lokale projectleider betrokken gemeenteambtenaar evt. studenten die betrokken zijn bij de uitvoering van het onderzoek Globaal project-stappenplan 5
4. Communicatie en disseminatie De opgedane kennis en ervaring zal op verschillende manieren aan de buitenwereld worden overgedragen: eigen website vermelding op de websites van de participerende organisaties refereer- en themabijeenkomsten van het lectoraat Rehabilitatie een nieuwsbrief die (minimaal) eens per jaar uitkomt artikelen in relevantie tijdschriften tussentijdse bijeenkomst(en) gericht op instellingen en gemeenten afsluitend symposium rapportages en deelnemen in landelijke publicaties. Implementatie en borging Aan de hand van de ervaringen en resultaten van de Werkplaats en de geconstateerde vereiste competenties worden opleidingsmodulen opgezet. Daarnaast ook cursussen voor de mensen in de praktijk: professionals, ervaringsdeskundigen, mantelzorgers en vrijwilligers, teneinde hen te scholen in de betrokken methodieken. De ontwikkelde curricula deskundigheidsbevordering wordt een structureel onderdeel van het scholingsaanbod van de Hanzehogeschool. De producten van de werkplaats - de beschreven en geëvalueerde WMO praktijken, worden las zij voldoende ontwikkeld en uitgeprobeerd zijn - in de vorm van methodische beschrijvingen opgenomen in de databank 'Effectieve sociale interventies' van MOVISIE. Dit in het kader van het streven meer practise en evidence based methodieken te ontwikkelen in de sociale sector. Globaal project-stappenplan 6
BIJLAGE 1. ORGANOGRAM WMO-WERKPLAATS DRENTHE-GRONINGEN Projectleider (lector) + projectcoördinator Werkplaatsraad participerende instellingen/gemeenten WOK Administratieve ondersteuning Praktijk 1 gem. ambt., medeweker + Praktijk 2 proj. leider, gem.ambt., Praktijk 3 ambtenaar, Praktijk 4 ambtenaar, Praktijk 5 ambtenaar, Globaal project-stappenplan 7