VOEDING & DIEET Voedingsadvies bij reactieve hypoglycemie ADVIES
Voedingsadvies bij reactieve hypoglycemie Als we een maaltijd gebruiken met veel koolhydraten (suikers en/of zetmelen), maakt onze alvleesklier insuline aan. Insuline zorgt dat de suikers uit ons bloed in onze cellen worden opgenomen. Bij sommige mensen gaat de aanmaak van insuline te lang door, waardoor er een tekort aan suiker in het bloed ontstaat. Dat kan klachten geven zoals: beven concentratiestoornissen hartkloppingen hongergevoel overmatig emotionele reacties transpiratie vermoeidheid zwakte In deze folder leest u wat u kunt doen om uw bloedsuikergehalte tot rust te brengen. De schijf van vijf Door uw voedingspatroon aan te passen, kan uw uit balans geraakte stofwisseling weer in evenwicht komen, zodat uw bloedsuikergehalte minder schommelt. De Schijf van Vijf is daarbij een goede basis. De Schijf van Vijf 1
De Schijf van Vijf is verdeeld in vijf vakken: Zetmeelbronnen zoals brood, aardappels, rijst en (andere) graanproducten Groente en fruit Eitwitbronnen zoals melk, kaas, vlees, vis en ei Vetten zoals margarine, olie en bak&braad Vocht Kies liefst elke dag producten uit alle vakken en varieer zo veel mogelijk. Daardoor krijgt u alle benodigde voedingsmiddelen binnen. Wat hebt u op een dag nodig? Uw voedingsbehoeften hangen onder andere af van uw leeftijd. Hieronder vindt u de gemiddelde aanbevolen dagelijkse hoeveelheid per leeftijdsgroep en per voedingsmiddel. Groente Fruit Brood Aardappelen rijst, pasta, peulvruchten 19 t/m 50 jaar 4 lepels 200 g 2 stuks 200 g 6-7 sn. 210-245 g 4-5 stuks 200-250 g 4-5 lepels 200-250 g 51 t/m 70 jaar 4 lepels 200 g 2 stuks 200 g 5-6 sn. 175-210 g 3-4 st. 150-200 g 3-4 lepels 150-200 g 71 jaar en ouder 4 lepels 200 g 2 stuks 200 g 4-5 sn. 140-175 g 2-4 st. 125-175 g 2-4 lepels 125-175 g Melk (producten) 450 ml 500 ml 650 ml Kaas Vlees(waren), vis*, kip, 1,5 plak 30 g 100-125 g 1,5 plak 30 g 100-125 g 1 plak 20 g 100-125 g eieren, vleesvervangers Halvarine (5 gram per 30-35 g 25-30 g 20-25 g snee) Bak-, braaden frituurpro- 1 eetl. 15 g 1 eetl. 15 g 1 eetl. 15 g ducten, olie Dranken 1,5-2 liter 1,5-2 liter 1,5-2 liter * Eet twee keer per week vis, waarvan ten minste één keer vette vis. 2
Extra aandachtspunten 1. Gebruik regelmatig kleine maaltijden. Neem liever 6 kleine dan 3 grote maaltijden. 2. Eet zo weinig mogelijk suiker en producten die suiker bevatten. Dit geldt natuurlijk voor de zichtbare suikers, zoals: het schepje suiker in thee of koffie poedersuiker over een pannenkoek (riet)suiker door kwark of yoghurt Maar het geldt ook voor onzichtbare suikers, zoals in: frisdranken ijs kant-en-klaar maaltijden slagroom snoep, chocolade, koek en gebak vla, vruchtenyoghurt, vruchtenkwark Reformhoning, ahornsiroop en moutsuikers geven vaak minder schommelingen in het bloedsuikergehalte dan gewone suiker, maar dat verschilt van persoon tot persoon. Als u deze suikers wilt gebruiken, probeer ze dan eerst uit. Maar ook hier geldt: gebruik ze met mate. 3. Zorg dat u voldoende voedingsvezels binnenkrijgt. Kies bij voorkeur voor volkorenproducten zoals volkorenbrood, -meel, -spaghetti en -macaroni, en zilvervliesrijst. Andere voedingsmiddelen die veel voedingsvezel bevatten zijn: aardappelen, noten, zaden, peulvruchten en alle groentesoorten. Gebruik veel rauwkost en groente. 4. Vermijd gewone koffie en sterke thee zo veel mogelijk. Kies liefst slappe thee of kruidenthee en cafeïnevrije koffie of granenkoffie. 5. Gebruik fruit niet onbeperkt. Sommige vruchten bevatten veel suiker. Het gaat om: gedroogde vruchten, zoals rozijnen, pruimen, vijgen en dadels vruchten die van nature veel suiker bevatten, zoals bananen en druiven Vermijd deze vruchten zo veel mogelijk. Neem van de andere vruchten ook liever niet méér dan de aanbevolen hoeveelheid (zie de tabel). Let op: ook vruchtensappen kunnen veel suikers bevatten! Neem die dus liever niet. 6. Beperk het gebruik van alcoholische dranken zo veel mogelijk. Voorbeeld van een dagmenu U hoeft geen specifieke dieetproducten te gebruiken. Als u meer keuzemogelijkheden wilt hebben, kies dan ook eens voor reformproducten. Die zijn in het algemeen minder bewerkt en bevatten vaak minder suiker. Lees, voordat u iets koopt, wél altijd het etiket. Hieronder ziet u welke voedingsmiddelen een goede keuze zijn. 3
Broodmaaltijden U kunt uw broodmaaltijden invullen met belegd(e) brood of broodvervangers: Volkorenbrood, volkoren crackers, volkoren beschuit, zilvervliesrijstwafels en andere graanproducten die gemaakt zijn van de volle graankorrel. Halvarine of margarine. Beleg, zoals: - Kaas - Vleeswaren - Groente (tomaat, komkommer, radijs, sla (eventueel dun bestrooid met strooikaas of geraspte kaas) - Fruitbeleg waaraan geen suiker is toegevoegd (reformwinkel) - Kwark met kruiden en (bijvoorbeeld) stukjes noten of pitten, hüttenkäse, cottage cheese, zadenpasta s, pindakaas waaraan geen suiker is toegevoegd, notenpasta s waaraan geen suiker en cacao is toegevoegd (verkrijgbaar in reformwinkels). In plaats van brood(vervangers) kunt u ook kiezen voor: Yoghurt of kwark met een (eventueel zelfgemaakte) muesli van bijvoorbeeld graanvlokken, noten, pitten en zaden, maar zonder suiker, krenten, rozijnen of andere gedroogde vruchten. Pap, gebonden met een volkoren graanproduct, waaraan geen suiker is toegevoegd. Warme maaltijd Een warme maaltijd kan bijvoorbeeld zo zijn opgebouwd: Eventueel een heldere soep vooraf (dus niet gebonden). Aardappelen, zilvervliesrijst, volkorenmacaroni of -spaghetti en eventueel andere graanproducten zoals gierst of boekweit. Alle groentesoorten, liefst vers. U kunt naar hartenlust rauwkost nemen, maar let op dat de dressing geen suiker bevat. U kunt zelf een dressing maken op basis van yoghurt of mayonaise. Vlees, vis, kip of een vleesvervanger (tofu, tempeh, noten, zaden, kaas). Wilt u paneren, gebruik dan volkorenmeel of paneermeel van volkorenbeschuit of brood. Naturel yoghurt of kwark en/of vers fruit (geen bananen of druiven). Tussendoor Volkorenbrood, crackers, yoghurt enzovoort (zie broodmaaltijden). Fruit (geen bananen of druiven of gedroogde vruchten), maximaal 3 porties per dag. Rauwkost of rauwkostsalades. Noten, pitten, zaden. Chips (waaraan geen suiker is toegevoegd), met mate. Drinken U kunt het beste de volgende dranken nemen: Water, mineraalwater, bronwater Kruidenthee of slappe thee Cafeïnevrije koffie of granenkoffie Melkproducten zoals melk, karnemelk, Biogarde drink Groentesappen, verdunde diksap Light frisdrank (niet meer dan 3 glazen per dag) 4
Vragen? Hebt u vragen? Bel ons dan tijdens ons telefonisch spreekuur op werkdagen van 09.00-09.30 uur. Dat kan via: 088-320 78 05. 5
St. Antonius Ziekenhuis T 088-320 30 00 E patienteninformatie@antoniusziekenhuis.nl www.antoniusziekenhuis.nl Spoedeisende Hulp 088-320 33 00 Voeding & Dieet 088-320 78 00 Locaties en bezoekadressen Ziekenhuizen St. Antonius Ziekenhuis Utrecht Soestwetering 1, Utrecht (Leidsche Rijn) Poliklinieken St. Antonius Polikliniek Utrecht Overvecht Neckardreef 6, Utrecht St. Antonius Ziekenhuis Nieuwegein Koekoekslaan 1, Nieuwegein St. Antonius Polikliniek Houten Hofspoor 2, Houten St. Antonius Spatadercentrum Utrecht-De Meern Van Lawick van Pabstlaan 12, De Meern 6
Meer weten? Ga naar www.antoniusziekenhuis.nl Dit is een uitgave van het St. Antonius Ziekenhuis DIE 41/09-12