Gemeente Oostzaan Buiten gewoon WMO Raad GESCAND OP - 2 JUNI Gemeente Oostzaan I Gemeentehuis s Kerl<buurt4, 1511 BD Oostzaan Postadr 5 Postbus 20, 1530 AA Wormer Telefo. n 075 651 2100 F; X 075 651 2244 ij antwoord@over-gemeenten.nl Intern' t WWW.Oostzaan,nl Postbus 20 1530 AA Wormer Uw kenmerk / Uw brief Beleid en regie Ons kenmerk / 15-004398 Behandelend ambtenaar Datum 26 mei 201 5 Onderwerp Reactje op ongevraagd advies WiVlO evaiuaties Afdeling Geachte Wmo-raad In mei 201 5 heeft u ongevraagd advies gegeven ten aanzien van de evaiuaties Wmo en het nog op te steilen integraai Wmo beieidsplan. In deze brief volgt een reactie op uw bevindingen. Punt 1 De Wmo-raad heeft deze evaluaties in samenhang met eli<aar besproken en besloten hierover een ongevraagd advies uit te brengen met als insteek dat dit advies input levert, vanuit het cliëntperspectief, voor het nieuwe beleidspian 2016-2020. Wij danken u voor uw inhoudelijke advies en nemen de opmerkingen mee bij het opstellen van het nieuwe integrale Wmo beleidsplan. Punt 2 t.a.v. het Wmo-beleidsplan: De Wmo-raad vindt het lastig om een totaalbeeld te krijgen uit diverse stukken die ongeiijktijdig verschijnen, maar met elkaar samenhangen. Veel herhaling haalt de aandacht weg van de inhoud. De grootste uitdaging bij de totstandkoming van het nieuwe meerjarige Wmo-beleidsplan zal het aanbrengen van samenhang zijn. Samenhang tussen missie, visie, (sub)doelstellingen, de beste manier om die te bereiken (middelen, activiteiten) en tussentijds evalueren. Wij herkennen uw opmerkingen over de ongelijktijdig verschenen stukken die wel met elkaar samenhangen. Wilt u bij reacties altijd de datum en ons kenmerk vermelden.
In 2015 zullen we een integraal beleidsplan opstellen. De doelstellingen in dit beleidsplan worden meer SMART geformuleerd en er worden tussentijdse evaluatiemomenten opgenomen. De gemeenteraad van Oostzaan zal daarbij moeten bepalen wanneer er geëvalueerd moet worden en welke gegevens daarbij beschikbaar moeten zijn. Punt 3 f.a.k. het Wmo-beleidsplan: Daarnaast zijn in beieidspiannen veei giobaie doeisteiiingen besciireven die destijds niet expiiciet zijn gemaai<t. i-lierdoor ievert de evaiuatie van de beieidspiannen weinig i<wantitatieve gegevens op over de Oostzaanse situatie op de diverse onderdeien. De Wmo-raad adviseert het coiiege het nieuwe beieidspian SMART op te steiien. In de evaluaties is inderdaad vastgesteld dat doelstellingen weinig expliciet zijn. In het nieuwe beleidsplan maken we doelen meer expliciet en beter meetbaar, zoals ook aangegeven in de reactie op punt 2. Omdat er geen nulmeting was, konden doelen niet expliciet gemaakt worden. Voor de transitie is nu een nulmeting uitgevoerd welke als basis kan dienen voor het nieuw op te stellen beleidsplan. We beschikken nog niet over alle (lokale) gegevens en onderzoeken welke we kunnen aanvullen. We betrekken de Raad in dit proces van beleidsvorming. Het meten van de verschillende effecten van gevoerd beleid blijft echter moeilijk omdat meerdere factoren invloed hebben op het wel of niet behalen van een doelstelling dan alleen de uitgevoerde acties uit het uitvoeringsplan. Punt 4 t.a.v. het Wmo-beieidspian: Maai< in het nieuwe Wmo-beieidspian vooraf duideiiji< wat de herhaaideiiji< genoemde zeifredzaamheidsmatrix wei/niet i<an bijdragen aan /(wantitatieve gegevens over de Oostzaanse situatie. De zeifredzaamheidsmatrix is een meetinstrument die dit jaar voor het eerst is ingezet en momenteel alleen wordt gebruikt voor Begeleiding. Het gebruik van dit instrument zal gedurende dit jaar geëvalueerd worden. Onze ambitie is om het instrument ook in te zetten voor andere soorten van ondersteuning. De zeifredzaamheidsmatrix is een kwalitatief meetinstrument en geeft ons veelal kwalitatieve resultaten over het effect van de geboden ondersteuning. Binnen de regionale subsidiemogelijkheden is voorgesteld een aanvraag in te dienen ten einde er voor te zorgen, dat de matrix bij gemeenten in de regio beter en uniformer toegepast kan worden. pag.2/7
Hierdoor kunnen we als gemeente de kwaliteit van de geboden ondersteuning beter meten en regionaal afspraken maken met dienstverleners en leveranciers. Daarnaast kunnen we resultaten tussen gemeenten onderling beter vergelijken. In combinatie met de registratie van gemeentelijke ondersteuning in Mozard kunnen we kwantitatieve gegevens koppelen aan deze kwalitatieve gegevens en beter sturen. In het nieuwe beleidsplan zal dit worden voorgesteld. Punt 5 t.a.v. het Wmo-beleidsplan: De Raad heeft met het beleidsplan 2011-2014 een visie vastgelegd: 'Elke Oostzaner telt mee en doet mee, ongeacht leeftijd, beperkingen en problemen. Samen met de inwoners en de maatschappelijke organisaties werkt de gemeente er aan om daarvoor de voorwaarden te scheppen. in het beleidspian is reiatief veei aandacht voor preventieve ondersteuning aan ouderen en Centrum Jong. De Wmo-raad vindt dit uiteraard een goede zaak maar mist de aandacht voor andere groepen (zoais kwetsbare burgers anders dan door ouderdom, manteizorgers, vrijwiiligers. burgers zonder beperkingen). Het nieuwe beleidsplan wordt integraal opgesteld. Dit betekent dat voor alle doelgroepen binnen de Wmo aandacht zal zijn. ledere burger Oostzaan kan terecht bij de gemeente en de samenwerkende partners die de gemeente subsidieert. Via het Servicepunt VWVZ en het team Wmo-consulenten, is in Oostzaan een brede en laagdrempelige toegang ingeregeld. Dit betekent dat iedereen met zijn of haar hulpvraag terecht kan bij de gemeente voor directe ondersteuning of doorverwijzing naar specifieke deskundigen. Niet alle doelgroepen kunnen echter vanuit een lokaal netwerk worden ondersteund. Het inwoneraantal van Oostzaan is te klein om hierin te voorzien. Wanneer cliënten een specifieke zorgvraag hebben (denk hierbij aan doofheid en/of blindheid) verwijzen behandelaars al vaak door naar het landelijk netwerk voor deze specifieke doelgroep. Met de nieuwe taken zijn meer doelgroepen onder de aandacht gekomen van de Wmo en is de dienstverlening daarvoor ook uitgebreid. Punt 6 t.a.v. het Wmo-beleidsplan: We zien om ons heen dat het bestaande vrijwiiiigerspotentieei in Oostzaan veelal voortkomt uit eigen initiatief Veelal zijn dezelfde mensen actief binnen verschillende vrijwiiiigersverbanden. Focus op het benaderen van potentiële nieuwe vrijwiiiigers/buurtinitiatieven onder de bevoiking van Oostzaan zou goed zijn. Met name hun betekenis voor inwoners die tijdeiijk of langer een steuntje in de rug nodig hebben om te kunnen participeren. pag. 3/7
Wij delen uw visie hierop en onderzoeken op dit moment hoe we dit het beste kunnen ondersteunen via verschillende middelen zoals het wijkgericht werken, netwerkversterkingsprojecten, een digitale vraag en aanbod mogelijkheid voor tijdelijke vrijwillige inzet en ondersteunende bewustwordingscampagnes. Vanaf 19 mei dit jaar is er meer aandacht voor de vrijwilligers. Eens in de zes weken worden vanaf deze dag vrijwilligers in Oostzaan in het 'zonnetje' gezet. De wethouder, mevrouw Schaafsma, bezoekt een instantie/club/vereniging of stichting, waarbij vrijwilligers actief zijn en overhandigt een attentie. Ook wordt er een interview afgenomen en krijgt dit interview een plek in de regionale krant het Kompas. Deze geïnterviewden vragen wij een volgende groep aan te wijzen. Zo hopen wij vrijwilligerswerk positief onder de aandacht te brengen, mogelijk nieuwe vrijwilligers te verwerven en onze waardering voor al het vrijwilligerswerk uit te spreken. Punt 7 t.a. V. het beleid mantelzorgers / vrijwilligers: In de evaluatie van het mantelzorgbeleid staat dat de regionale bijeenkomsten minimaal worden bezocht door mantelzorgers uit Oostzaan en dat de reden hiervoor niet bekend is. Het is wellicht de moeite waard om uit te zoeken of deze vorm van mantelzorgondersteuning aansluit bij de behoefte van de manteizorgers. Contacten met de mantelzorgers over mantelzorgondersteuning en -waardering verlopen via de mantelzorgconsulente. In deze contacten is niet duidelijk geworden wat de reden is dat de regionale bijeenkomsten minimaal bezocht worden. In zijn algemeenheid is bekend dat mantelzorgers vaak moeite hebben om degene waar zij mantelzorg aan verlenen alleen of met een vrijwilliger achter te laten. In de enquête, die is uitgezet met de vraag aan mantelzorgers rondom het mantelzorgcompliment,is uitgevraagd wat mantelzorgers missen aan ondersteuning. Hier heeft 1 inwoner van de 27, die de enquête hebben ingevuld, iets aangegeven namelijk een oproeppunt voor vrijwilligers wanneer de mantelzorger ziek is. Daarnaast leert de ervaring dat Oostzaanse inwoners niet gemakkelijk ondersteuning vragen bij of waardering vragen voor het mantelzorgen. De budgetten die tot nu toe beschikbaar waren voor mantelzorgondersteuning waren niet toereikend om de bijeenkomsten lokaal te organiseren. We onderzoeken de mogelijkheid om dit jaar de 'Dag van de mantelzorg' in Oostzaan te organiseren om te kijken of de locatie de reden is dat er weinig mensen uit Oostzaan aan deelnemen. We zullen dit nogmaals onder de aandacht brengen bij de mantelzorgconsulente. De komende periode zullen we extra aandacht schenken aan het vormgeven van de 'Dag van de mantelzorg'. Punt 8 t.a. V. het beleid mantelzorgers / vrijwiiligers: pag. 4/7
hetzelfde geldt voor het deelnemen aan cursussen door mantelzorgers. Sluit dit wel aan bij hun behoefte? Vooralsnog lijkt er onder mantelzorgers weinig behoefte te zijn om cursussen te volgen om de hier boven genoemde redenen. Voor de mantelzorgers die de cursussen gevolgd hebben zijn deze zinvol gebleken. Om die reden is een regionaal aanbod een goedkope voorziening om toch te kunnen ondersteunen. Punt 9 t.a. V. het beleid mantelzorgers / vrijwilligers: In de evaluatie wordt kort iets gezegd over het herkennen van een hulpvraag van mantelzorgers door huisartsen. Is daar navraag naar gedaan en/of onderzoek of dit wel zo is? De mantelzorgconsulente werkt dichtbij de huisartsen. Haar werkplaats bevindt zich in het gezondheidscentrum de Kolk. Zij heeft hier een spreekuur voor mantelzorgers en ze heeft nauw contact met de huisartsen. Vooralsnog is de indruk dat overbelasting vraagstukken niet nadrukkelijk spelen bij mantelzorgers. Wij zullen dit punt nogmaals aan de orde stellen. Punt 10 t.a. V. het beleid mantelzorgers / vrijwiiiigers: in de evaluatie van het vrijwiiiigersbeieidstaat dat vrijwiiiigerswerk vanaf..?.. onderdeel wordt van Kompas. Daar staat geen datum ingevuld. Ondertussen is dit punt opgepakt. ( zie antwoord bij punt 6) Punt 11 t.a. V. het beieid manteizorgers / vrijwilligers: De Wmo-raad adviseert het coliege een vacaturebani< voor vrijwiiiigers op te zetten. Ooi< hierna zijn goede voorbeeiden bei<end. (vacaturebank van de Vrijwiiiigerscentrale Amsterdam) Ook in onze regio wordt hier veel mee gewerkt. We onderzoeken wat de mogelijkheden zijn om de vacaturebank met SHO uit te breiden of mogelijke alternatieve platforms in te richten, denk hierbij aan Buuv of ivlijn Buurtje. Dit onderwerp komt ook aan de orde in het project 'Wijkgericht werken'. Dit plan ligt op het moment van schrijven voor bij de Raad. In dit plan komt onder ander participatie van burgers in de wijk/het dorp aan bod. pag. 5/7
Punt 12 t.a.v. het communicatieplan: Wie uit Oostzaan i<an waar terectit voor wat? De info op de gemeenteliji<e website is voor de gemiddeide burger een puzzei met lini<s die niet werken. De nieuwe gemeentegids is summier en verwijst naar de website. Binnen de gemeente zijn we bezig om een nieuwe website te ontwikkelen voor Oostzaan en Wormer. De ambitie is om de website voor Oostzaan per 1 juli online te zetten. Deze website zal veel beter toegankelijk zijn en meer informatie geven. Wanneer hier alleen gemeentelijke informatie op kan worden vermeld zal een alternatieve digitale kaart beschikbaar gesteld worden aan de inwoners. Punt 13 t.a.v. het communicatieplan: Weii<e organisatie i<an weii<e vorm van ondersteuning bieden aan wie en wanneer, inciusief bereii<baarheidsgegevens? We missen het antwoord op deze vragen zowel online als in de gemeentegids. Voorbeeld: in de gemeentegids staat SHO vermeld maar niet vermeld staat dat dit een vrijwilligersorganisatie is en wat zij kunnen betekenen. De Wmo-raad adviseert het college een goede (digitale) sociaie kaart op te zetten. Er zijn interessante voorbeelden beschikbaar zoals jalp / INVIS. Wij delen de wens voor een sociale kaart en onderzoeken de mogelijkheden voor een sociale kaart die bij de gemeente past. We zijn met verschillende partijen in gesprek en kijken ook naar alternatieven zoals Zorgwijzer. ihet is tot op dit moment technisch niet mogelijk gebleken om de huidige digitale sociale kaart (voor formele en informele zorg en ondersteuning) aan de gemeentelijke website te koppelen. Punt 14 t.a.v. hetcommunicatiepian: Per doelstelling zijn activiteiten geformuleerd en of ze zijn uitgevoerd. Die zijn af dan niet afgevinkt. Niet geëvaiueerd is wat de effecten van de communicatie-activiteiten zijn geweest. Effecten van communicatie zijn moeilijk te meten. Daarnaast zijn er ook regionale campagnes uitgevoerd. Er was voor de communicatiedoelen geen startbeeld of nulmeting aanwezig, in de tussentijd zijn er binnen de Wmo al weer veel veranderingen doorgevoerd (3D's) waarover is gecommuniceerd. pag. 6/7
Of de kanteling bij de inwoners bekend is meten we wei in de kianttevredenheidonderzoei<en, bij de preventieve huisbezoeken en merken we bij de aard van de meldingen, die bij de consulenten binnenkomen. Wanneer we signalen ontvangen binnen de gemeenten of van samenwerkende partners dat een goede informatievoorziening rondom een bepaald onderwerp ontbreekt zullen we hier actie op uitzetten. In het startbeeld wat we maken voor de Wmo zuilen we ook aandacht besteden aan de communicatie. Punt 1 5 t.a.v. het communicatieplan: Taaigebruii<: het onderscheid "beperi<te burger" versus gezonde burger i<an onbedoeid stigmatiserend overi<omen ais stui<i<en een eigen ieven gaan ieiden. Zei<er waar het gaat om manteizorgers en vrijwiiiigers. Wij begrijpen uw opmerking. Het was en is niet onze bedoeling om te stigmatiseren, in alle volgende communicatie-uitingen en het Wmo beleid zullen we hier alert op zijn. Punt 16 t.a.v. hetcommunicatiepian: Nieuw communicatiepian over de 3D's "Zorg goed voor eii<aar"is aigemaai<t, zo iezen we in Hoofdstui< 6 (oi<tober 2014). Wij vragen ons af wat de reiatie i<an zijn met het nog op te steiien nieuwe Wmo-beieidspian. De 3 D's geven richting aan het beleidsplan. Na de transitie zal binnen de Wmo de transformatie plaatsvinden waarin integraal de doelen en prioriteiten worden gesteld en uitgewerkt. Het nieuwe Wmo-beleidsplan zal daarmee aansluiten op het reeds opgestelde communicatieplan over de 3D's. Wij danken u hartelijk voor uw inspanningen het advies binnen de korte termijn van een week aan te leveren. Het College zal uw advies meewegen bij alle vervolgstappen, die m.b.t. deze onderwerpen genomen wordej: Met vrie/dehjl^ gi^oet, burgemeeöil^en wel ^ers, R. Meerhof burgemeester pag. 717