JUNI 2015 #ONDERWIJS 2032 De visie van SGP-jongeren over de toekomst van het onderwijs uiteengezet. manifest #onderwijs2032 1
2 sgp»jongeren
Inhoudsopgave Inleiding 5 Vorming 6 Persoonsvorming Morele vorming Burgerschapsvorming De school als gemeenschap Verhouding tussen kennis en vaardigheden Vorming van docenten Vrijheid 11 Vrijheid van onderwijs Thuisonderwijs Vrijheid voor de docent Tot slot 13 manifest #onderwijs2032 3
4 sgp»jongeren
Inleiding Het onderwijs heeft in de complexe Nederlandse samenleving een belangrijke functie. Hierbij zijn al een heel aantal (f)actoren te onderscheiden. Het gaat in het onderwijs om de vorming van het kind. De primaire taak van opvoeden ligt bij de ouders. De school is een instituut dat ertoe bijdraagt aan het overdragen van (specialistische) kennis, waarden en normen. Ouders hebben in Nederland vrijheid om de school te kiezen die het best bij de eigen waarden past. SGP-jongeren waardeert deze keuzevrijheid in ons land. Doordat ouders hun kinderen naar school sturen, rust er een grote verantwoordelijkheid op de schouders van de schoolleiding en de docenten. Zij krijgen de ruimte om de leerlingen voor te bereiden op de complexe samenleving. In het onderwijs worden leerlingen gevormd om een goede burger te zijn. SGP-jongeren ziet leerlingen als door God geschapen mensen. Dit betekent dat scholen zorgzaam zijn in de omgang met leerlingen en hen moeten voorbereiden op goed christelijk burgerschap. Hierbij moet de school op een goede manier omgaan met de talenten die iedere leerling heeft gekregen. Elk talent moet ontdekt en ontwikkeld worden. Op deze wijze krijgen de leerlingen de mogelijkheid om op eigen wijze ten dienste te staan van de samenleving en zichzelf. Leerlingen moeten in het onderwijs een moreel kompas meekrijgen om op een goede wijze aan de maatschappij deel te nemen. Daardoor is het van belang dat ze waarden en normen overgedragen krijgen die de gehele samenleving ten goede komen. Tegelijk geeft het grote goed van vrijheid van onderwijs aan dat de continuïteit tussen de opvoeding thuis en op school belangrijk is. De kunst is om de op bijzondere scholen overgedragen normen en waarden niet in de verdrukking te laten komen door eveneens belangrijke algemeen gedeelde waarden (fatsoen, democratische rechtstaat). In dit manifest schetst SGP-jongeren een visie over de toekomst van het onderwijs. Het manifest spreekt over twee hoofdthema s, namelijk vorming en vrijheid. Bij de behandeling van beide thema s is er veel aandacht voor de school en de docent. SGP-jongeren verliest daarmee de leerlingen niet uit het oog. Het gaat in dit manifest juist over de wijze waarop leerlingen het beste ontwikkelen, een ieder met zijn of haar gekregen talenten. Deze visie van SGP-jongeren over het onderwijs is toekomstbestendig en dusdanig fundamenteel dat het verder reikt dan 2032! Rotterdam, juni 2015 Commissie Onderwijs Erik Jan Vinke (voorzitter) Hans Beverloo Jolinde Blaak Kees van den Brink Willeke van Deelen Hendrik Mulder manifest #onderwijs2032 5
Vorming Persoonsvorming Goed onderwijs gaat over vorming. We spreken van (persoons)vorming, omdat de leerling gevormd wordt door het onderwijs dat hij krijgt, maar ook zichzelf vormt. In de meeste handboeken wordt onder persoonsvorming verstaan: de vorming van de individuele persoon of karakter. Het uiteindelijke doel is het onderwijzen tot een zelfstandig dienende, denkende en handelende persoonlijkheid. In tegenstelling tot veel vaardigheden en kennis kan het domein vorming niet eenvoudig getoetst worden. Vorming is breed. Een kind is in ontwikkeling en vormt zich op een eigen manier. Het onderwijs speelt een belangrijke rol in het leven van een kind en jongere. De vorming vindt echter niet alleen op school plaatst, maar ook thuis. Het gezin is de belangrijkste pijler van de samenleving. Waarden en normen worden in deze kleinste leefgemeenschap al geleerd. Vandaag de dag hebben kerken, dorpsgemeenschappen en organisaties een steeds kleinere rol op het gebied van vorming. Daardoor is de verbindingsrol van de school tussen gezin en samenleving zeer belangrijk: het is een oefenplaats voor leven en samenleven. Vorming is alleen mogelijk als er een veilig leerklimaat is en het gemeenschapsbesef centraal staat. Met dit besef wordt bedoeld dat leerlingen, docenten en ouders oog voor elkaar hebben. Een belangrijk concept in dit kader is het negentiende-eeuwse begrip van Duitse afkomst: Bildung. Bildung omvat veel meer dan alleen het overbrengen van vakkennis. Bij Bildung gaat het om de inwijding in de cultuur en de werkelijkheid om ons heen, om het overdragen van beschaafde omgangsvormen op grond van innerlijke ontwikkeling. Het zou goed zijn wanneer ons onderwijs zich kenmerkte door de breedte van Bildung. Als het gaat over persoonsvorming, is maatwerk en differentiatie belangrijk. Uitgangspunt blijft het aanbod van het basiscurriculum, maar binnen dat kader moet iedere leerling de nodige aandacht en zorg kunnen krijgen. Het is daarom belangrijk dat klassen niet te groot zijn en dat er niet teveel zorgtaken op het bordje van de mentor worden gelegd. Mogelijkheden om door te verwijzen voor professionele zorg zijn nodig om iedere leerling adequaat te kunnen verzorgen. SGP-JONGEREN ZIET GRAAG DAT IN 2032» alle kinderen gezien worden als unieke schepselen met elk hun geschonken talenten en dienen op die wijze benaderd te worden zodat verdere vorming mogelijk gemaakt wordt.» jongeren een gevoel van eigenwaarde ontwikkelen in relatie tot hun naaste en de wereld om zich heen. Het aanleren van vaardigheden zoals jezelf kunnen uitdrukken en opkomen voor jezelf moet in evenwicht zijn met oog hebben voor de ander en hulp bieden voor de naaste.» onderwijs een plaats van ontmoeting is. Kleinschaligheid en klassen van maximaal 25 leerlingen hebben de voorkeur.» pesten hard aangepakt wordt door scholen om het veilige klimaat te waarborgen. Belangrijk is dat scholen hierin een eigen methodiek kunnen volgen. Morele vorming Deugden zijn onmisbaar in het maatschappelijk leven, zo leerden wij al van Plato en Socrates. De grote christelijke theoloog en filosoof Augustinus zag de liefde tot God als levensdoel. Volgens SGP-jongeren zijn deugden juist en alleen in dat perspectief waardevol. Het christendom kent behalve de deugden ook de morele plichten. Christus was in Zijn leven een Voorbeeld in het volbrengen van beide. 1 http://www.onderwijsraad.nl/upload/documents/publicaties/volledig/inventarisatie-activiteiten-vorming-en-persoonsontwikkeling-maart-def.pdf 6 sgp»jongeren
Goed, vormend onderwijs rust op de volgende klassieke en christelijke deugden, waardoor SGP-jongeren zich geïnspireerd weet: 1. Prudentia (voorzichtigheid) stelt de mens in staat te begrijpen wat er aan de hand is en wat er moet gebeuren. De vraag hoe handelen wij op de juiste manier? is een zeer belangrijke in het onderwijs. 2. Iustitia (rechtvaardigheid) is de deugd van het toedelen: ieder het zijne. Eerlijkheid en evenwichtigheid zijn noodzakelijke voorwaarden voor een rechtvaardige samenleving. 3. Temperantia (gematigdheid) zorgt ervoor dat de mens niet door verleidingen wordt overvallen. Maat houden is een kunst. Op school moet er aandacht zijn voor de gevaren van een ongezonde levensstijl (roken, drugs, enz.). Overal moet, ook in de deugden, het juiste midden (gematigdheid) worden betracht. 4. Fortitudo (moed) is de deugd van de uitvoerende wil. Deze deugd stelt de mens in staat zijn vrees te weerstaan en te overwinnen. Het is de deugd die verantwoordelijkheidsbesef bewerkstelligt. Onze leerlingen moeten hierin geoefend worden: doorzettingsvermogen, moed om fouten toe te geven, ijver enzovoort. Wij vinden dat deze vier klassieke deugden pas hun bedoeling kunnen bereiken als ze worden gelezen vanuit de drie christelijke deugden uit 1 Korinthe 13: geloof, hoop en liefde. Wat zou het mooi zijn als deze christelijke deugden het hele onderwijs doortrekken. SGP-JONGEREN ZIET GRAAG DAT IN 2032» alle docenten inspirerend en moedig zijn. Docenten moeten leerlingen het goede voorbeeld geven en hen willen vormen. Een goede docentenopleiding is daarvoor noodzakelijk, maar docenten moeten zelf ook goed gevormd zijn.» er een herwaardering is geweest van bronnen die hun waarde hebben bewezen in de loop van de tijd. Voorbeelden zijn het denken van de Grieken en de Romeinen, de kunst der welsprekendheid, beeldende kunst, literatuur, geschiedschrijving en de joods-christelijke traditie met de Bijbel.» praktisch (vakoverstijgend) onderwijs wordt gegeven over de genoemde deugden. De vraag Hoe ga ik goed met mijn geld om? tijdens een les economie concentreert zich in feite op deugden als rechtvaardigheid, matigheid en voorzichtigheid.» geoefend wordt in concentratie en aandachtig lezen. Grondige studie is noodzakelijk. Boeken en diepgaand lezen zijn daarvoor onmiskenbare voorwaarden en moeten dus opnieuw centraal komen te staan. Burgerschapsvorming Hoewel de toekomst van de Nederlandse samenleving niet te voorspellen is, zullen leerlingen voorbereid moeten worden op hun staan in die maatschappij. Ongetwijfeld zal de samenleving complex en pluriform zijn. Burgerschapsvorming blijft een belangrijk thema voor het huidige onderwijs. Dat is niet iets wat in één vak gerealiseerd kan worden. Dit is een algemene taak voor de school. Burgerschapsvorming gaat volgens de officiële termen om actief burgerschap en sociale integratie. SGP-jongeren vindt dat het overdragen van fundamentele waarden van onze democratische rechtsstaat een centrale opdracht is van school en gezin. Burgerschapsonderwijs leent zich daarvoor. Het is belangrijk dat de leerling vanuit de basisschool duidelijk zichtbaar moet zijn in de activiteiten die de school organiseert. Leerlingen moeten leren hoe de maatschappij werkt en hoe zij daarin kunnen en moeten participeren. De school als samenleving is daar een voorbeeld van. Tot op grote hoogte mag de identiteit van de school hierin manifest #onderwijs2032 7
een belangrijke rol spelen. Als er sprake is van rechtsstaat ondermijnend onderwijs moet de overheid helder optreden. De school als gemeenschap De school is een samenleving in het klein. Leerlingen met verschillende achtergronden vormen een samenleving met gedeelde waarden en normen. Als individu ben je uniek, maar zonder gemeenschap kun je niet bestaan. De leerling in de school maakt deel uit van een groep. Vandaag de dag staat individuele talentvorming hoog op het programma. Het is goed om kinderen individueel uit te dagen, maar het individu wordt mede gevormd door zijn omgeving. Het werken in het verband van een klas kan wel eens belangrijker zijn dan gedacht. De groep biedt namelijk een breed sociaal kader waarin sociale deugden worden geoefend en gepraktiseerd en waar van elkaar geleerd wordt. SGP-JONGEREN ZIET GRAAG DAT IN 2032» scholen veel ruimte hebben voor het bepalen van de uitwerking van burgerschapsvorming.» burgerschap een meer centrale plaats heeft in het onderwijs van de school.» de klas als sociale gemeenschap voor vorming hergewaardeerd is. De klas is een leergemeenschap. Dit mag op geen enkele wijze belemmerd worden.» er ruimte is gemaakt voor extra uitdaging of het vroegtijdig examen doen in een bepaald vak, maar niet vanuit een fixatie op het individu. Juist vanuit de gemeenschap kan individuele talentontplooiing vorm krijgen. Een leerling die erg goed is in Engels kan zich bijvoorbeeld inzetten voor een leerling die hier meer moeite mee heeft. Zo leert de leerling zichzelf inzetten voor zijn/ haar naaste. Verhouding tussen kennis en vaardigheden Basiskennis en vakkennis SGP-jongeren vindt dat de basis van de ontwikkeling van leerlingen een goede verhouding tussen (vak) kennis en vaardigheden is. SGP-jongeren volgt hierin het spoor van prof. dr. W. ter Horst, die pleit voor parate (vakkennis. In het huidige tijdperk is alles via Google te vinden. Echter als we de opgezochte kennis weer vergeten, bouwen we geen degelijke, samenhangende kennis op. In het primair onderwijs wordt de basis gelegd voor veel kennis die leerlingen later zullen vergaren (in het voortgezet onderwijs) om dat vervolgens toe te passen (in maatschappij, studie en beroep). Wanneer een leerling een vervolgstudie volgt, is specifieke kennis in veel gevallen noodzakelijk. In de huidige maatschappij worden veel concepten uitgedacht, zoals de financiële en logistieke. Vakkennis is nodig om deze concepten effectief te laten zijn. Daarom pleit SGP-jongeren voor diepgaande (vak)kennis in 2032, passend bij het cognitieve niveau van de leerling. Historische kennis Een ander aspect van kennis is historische kennis. SGP-jongeren onderstreept het belang hiervan en gaat daarmee in de voetsporen van Augustinus. In zijn Belijdenissen stelt hij dat het denken over de geschiedenis net zo belangrijk is als de vraag naar het doel van het historisch proces. Hoewel onderwijs gericht is op ontwikkeling nu en in de toekomst, is het belangrijk dat er juist ook aandacht geschonken wordt aan onderwijs in geschiedenis en historische kennis. Historisch besef moet bij leerlingen sterk ontwikkeld worden. Het laat 8 sgp»jongeren
de samenhang zien tussen de interpretatie van het verleden, het begrip van het heden en het perspectief op de toekomst. Dankzij historisch besef kunnen leerlingen begrijpen dat hedendaagse verschijnselen historisch bepaald zijn. Goed geschiedenisonderwijs levert ook een belangrijke bijdrage aan de overdracht van cultuur en van waarden en normen. Dat geldt eveneens voor het vak maatschappijleer. Daarom vraagt SGP-jongeren extra aandacht voor deze vakken in het curriculum. Daarnaast is het van belang dat scholen hun leerlingen kunnen onderwijzen in de historische achtergrond van de eigen gemeenschap. Hiermee wordt voorkomen dat leerlingen bepaalde tradities wel overnemen maar niet begrijpen, omdat ze de oorsprong en de achtergrond niet kennen. Om identiteitsbepaalde kennis te kunnen overdragen, moet er sprake zijn van enige vrijheid in het curriculum. Vaardigheden In het onderwijs gaat het niet alleen om kennis, maar juist om de goede verhouding tussen kennis en vaardigheden. Vertrouwde vaardigheden zoals samenwerken, plannen en presenteren zijn van groot belang en ook vrij eenvoudig in vakken te integreren. SGP-jongeren vraagt in het bijzonder aandacht voor het leren leren. Dit moet in het primair onderwijs al in het curriculum zitten en op het voortgezet onderwijs verder uitgebouwd worden. Leerlingen moeten genoeg concentratie kunnen opbrengen om bijvoorbeeld een tekst te lezen en te bestuderen, of vijftien minuten naar een verhaal te luisteren. Aandachts- en concentratieproblemen zijn de meest genoemde problemen op scholen. Wanneer het leren goed beoefend wordt, zal ook de kennis toenemen. Daaruit blijkt dat kennis en vaardigheden geen op zichzelf staande begrippen zijn. Bij een goede verhouding zullen ze elkaar juist versterken. Wel is het noodzakelijk dat leerlingen verschillende leervaardigheden worden aangeleerd. Op deze manier kunnen zij, wanneer de zelfstandigheid in het leren groeit, een ieder op zijn eigen manier leren. Mediawijsheid In de gebrokenheid van de samenleving is het noodzakelijk om jongeren een innerlijke en gemotiveerde levenshouding mee te geven. De moderne (sociale) media spelen een grote rol in de huidige tijd en laten genoemde gebrokenheid zien. Leerlingen moeten toegerust worden om met nieuwe media om te gaan en zich bewust te zijn van wat deze met hen doen. Hierbij valt te denken aan de invloed op het sociale leven, op eigen prestaties en op het brein. Media zijn geen kwade zaken, maar ook niet meer dan hulpmiddelen om bepaalde doelen te bereiken. Scholen moeten de leerlingen wegwijs maken in het oerwoud van de digitale middelen. Hiervoor geldt dat een moreel kompas absoluut noodzakelijk is. SGP-JONGEREN ZIET GRAAG DAT IN 2032» het bijbrengen van kennis en het aanleren van vaardigheden een goed evenwicht heeft.» er extra aandacht is voor het bijbrengen van historische kennis.» er meer geïnvesteerd wordt in leervaardigheden. Scholen moeten leerlingen leren leren en daarbij aandacht besteden aan concentratie en doorzettingsvermogen.» scholen de leerlingen toerusten met een moreel kompas om op verantwoordelijke wijze met (sociale) media om te gaan. Vorming van docenten In het onderwijs staat de vorming van de leerling centraal. De docent is daarin de stabiele factor en de man/ vrouw met de kennis in huis. Volgens SGP-jongeren moet er daarom aandacht zijn voor de docent en zijn of haar ontwikkeling. De docent voor de klas leert de leerlingen zich voor te bereiden op de maatschappij en begeleidt hen bij de persoonlijke vorming. Omdat de docent de spil is in het onderwijs, moet hij/zij over zeer goede kwaliteiten beschikken. manifest #onderwijs2032 9
Docenten moeten zich blijven ontwikkelen gedurende hun carrière. SGP-jongeren vindt dat scholen zich daar actief voor in moeten zetten. Het is noodzakelijk dat scholen kunnen aantonen hoe hun docenten zich ontwikkelen. De docenten die zich ontwikkelen moeten zelf een aantal beschikbare uren invullen met een cursus/ training naar keuze. Wel krijgen scholen de vrijheid om, in het belang van de ontwikkeling, cursussen aan te bieden die de docenten moeten volgen. Een goed evenwicht in individuele en collectieve keuze, is van belang. Belangrijk is dat de docent zichzelf blijft ontwikkelen door veel te lezen, zowel in het algemeen als wat betreft zijn of haar vakgebied. Dat is niet meetbaar, maar dat hoeft ook niet. Op elke school moet zich een collectieve cultuur van blijvende vorming ontwikkelen. Om dat te ondersteunen zouden docenten bijvoorbeeld korting kunnen krijgen op boeken. Om kennis en kwaliteit te waarborgen is het aan te bevelen de docenten een eerstegraadsbevoegdheid te laten halen of een master te laten volgen. De overheid dient dit aantrekkelijk te maken door financiële steun te bieden aan docenten die deze opleidingen willen volgen. Ook moet, na het behalen van de opleiding, de loonschaal verhoogd worden. Hierdoor wordt voorkomen dat een vmbo docent, die een masterstudie heeft afgerond, niets extra gaat verdienen omdat hij/zij onvoldoende uren lesgeeft aan de bovenbouw van het havo/ vwo. Het behalen van de doctorstitel moet eveneens blijvend gestimuleerd worden, zoals nu gebeurt met de promotiebeurs voor leraren. SGP-JONGEREN ZIET GRAAG DAT IN 2032...» het salaris van alle docenten fors verhoogd is en doorgroeimogelijkheden verbeterd zijn.» er een goed evenwicht is in individuele en collectieve keuze voor ontwikkeling.» het voor tweedegraads bevoegde docenten (financieel) aantrekkelijk is om een master te volgen. 10 sgp»jongeren
Vrijheid Het Nederlandse onderwijsstelsel wordt op twee manieren gekenmerkt door vrijheid. Ten eerste vanwege het feit dat openbare en bijzondere scholen beide door de overheid gefinancierd worden. Op deze wijze blijft er voldoende keuzevrijheid bestaan voor de ouders die de verantwoordelijkheid dragen om hun kinderen te onderwijzen. Ten tweede vindt SGP-jongeren dat de docenten binnen de scholen veel vrijheid moeten hebben om het onderwijs volgens hun eigen expertise in te richten. SGP-jongeren vindt daarom ook dat de staat zich alleen op basaal niveau met de inhoud, invulling en inkleuring van het onderwijs dient bezig te houden, dat wil zeggen: door kaders te stellen. Vrijheid van onderwijs Het ideaal van SGP-jongeren is, in lijn met het aloude ideaal van Groen van Prinsterer (1801-1876), de openbare school met de Bijbel. Immers, geen onderwijs is zo heilzaam als christelijk onderwijs. Tegelijk beseffen we dat universeel christelijk onderwijs in de huidige seculiere, pluriforme samenleving geen haalbare kaart is. Bovendien is de continuïteit tussen thuis en school voor SGP-jongeren eveneens een belangrijk uitgangspunt. SGP-jongeren is daarom erg blij met artikel 23 van de Nederlandse Grondwet, omdat dit (christelijke) ouders de mogelijkheid geeft om hun kind te laten onderwijzen volgens hun principes. Een noodzakelijke vereiste om de door ouders gewenste identiteit van bijzondere scholen te behouden, is een selectief benoemings- en toelatingsbeleid van leraren en leerlingen. Een leraar die de grondslag in leer of leven niet onderschrijft, kan onmogelijk geloofwaardig lesgeven op een bijzondere school. Hier prevaleert niet het recht van de individuele sollicitant dan zou bovendien de door ouders gewenst identiteit om zeep worden geholpen maar de vrijheid van onderwijs als recht voor minderheden. SGP-jongeren vindt dat de Nederlandse overheid, wat betreft de vrijheid van onderwijs, een goed voorbeeld hoort te zijn voor de naties om ons heen. Thuisonderwijs In lijn met bovenstaand betoog pleit SGP-jongeren voor het recht op thuisonderwijs. Zo vrij als ouders zijn om scholen op te richten (art. 23 GW), zo vrij zijn ze ook om de scholing zelf ter hand te nemen. Het kind is immers niet van de staat, maar van de ouders. De verantwoordelijkheid voor het geven van onderwijs berust bij de ouders zelf. Ook thuis onderwezen kinderen voldoen aan de leer-plicht! Verschillende onderzoeken hebben aangewezen dat thuis onderwezen kinderen zich cognitief en sociaal beter ontwikkelen. Wel dient er, ook bij thuisonderwijs, een orgaan te zijn dat toezicht houdt om de kwaliteit van het onderwijs te waarborgen. SGP-JONGEREN ZIET GRAAG DAT IN 2032...» blijvend ruimte gegeven wordt aan de opvattingen van religieuze minderheden, ook in het inrichten van het onderwijs voor hun kinderen. Dat vereist het principe van gewetensvrijheid, is van onschatbare waarde in een pluriforme samenleving en is bovendien een essentieel kenmerk van een democratische rechtsstaat.» er ruimte blijft voor ouders die hun kinderen thuis willen onderwijzen. Vrijheid voor de docent SGP-jongeren vindt het belangrijk dat de kerndoelen en eindtermen vrijheid bieden voor de docent. Er moet ruimte blijven voor de eigen inbreng van de professional. Juist de beste docenten zullen zich het meeste gehinderd voelen door een dichtgespijkerd curriculum. Zeer concrete onderwijs- en leerdoelen zijn niet gewenst. De bepaling van de inhoud van het curriculum is aan de scholen zelf. De leraar moet zijn leerlingen inwijden in de geheimen van kennis en levenswijsheid. Daarom vindt SGP-jongeren het van belang dat de aandacht uitgaat naar goede docenten. Docenten die een enorme kennisbasis manifest #onderwijs2032 11
hebben, de beste op hun vakgebied zijn, leerlingen als zodanig inspireren, creatieve lessen kunnen geven en tegelijk goed opgeleid zijn in pedagogiek en didactiek. Om de beste mensen voor de klas te krijgen, is het nodig dat de status van de docent omhoog gaat. Daarvoor is onder meer nodig dat zijn salaris stijgt en dat er actieve werving plaatsvindt onder de beste universitaire studenten. De focus moet zijn op de leerkracht als rolpatroon, voorbeeldfiguur, vader/moeder van de klas en gezagsdrager. Zonder deze eigenschappen wordt een goed curriculum slecht uitgevoerd. Met kwalitatief hoogwaardige docenten is een detaillistisch curriculum overbodig. Als we in 2032 iets nodig hebben, dan zijn het inspirerende mannen en vrouwen voor de klas! SGP-JONGEREN ZIET GRAAG DAT IN 2032...» er een landelijk beknopt basiscurriculum is dat vrijheid biedt voor eigen invulling door de professionele docent.» alleen goede docenten voor de klas staan die breed gevormd zijn en de capaciteiten hebben om de voorgeschreven leerstof op erudiete wijze in te vullen en over te dragen. 12 sgp»jongeren
Tot slot SGP-jongeren heeft een sterk vertrouwen in het onderwijs als de noodzakelijke maatregelen doorgevoerd worden. Op deze wijze kan Nederland bouwen op een sterk onderwijsveld waarin leerlingen gevormd worden met kennis, vaardigheden en deugden. Door deze vorming hoopt SGP-jongeren dat het onderwijs ruimte biedt voor alle jongeren, zodat zij met een moreel kompas, deel kunnen nemen in de samenleving. Een ieder met zijn of haar eigen talenten. Daarbij dient de vrijheid gewaarborgd te worden. In deze vrijheid kunnen ouders kiezen voor goed (christelijk) onderwijs en kunnen scholen de eigen identiteit waarborgen. SGP-jongeren pleit voor een landelijk beknopt basiscurriculum dat vrijheid biedt voor eigen invulling door de docent. Als professional kan de docent eigen kennis overbrengen op leerlingen en - samen met de school - het curriculum aanvullen. Op deze wijze zal het onderwijs sterk verbeteren en zullen de leerlingen beter toegerust worden dan ooit tevoren. SGP-jongeren hoopt met dit manifest mee te bouwen aan de toekomst van het onderwijs. manifest #onderwijs2032 13
14 sgp»jongeren SGP-jongeren Dinkel 7 3068 HB Rotterdam www.sgpj.nl