LESONDERWERP: insuline + penicilline ALGEMENE VAARDIGHEDEN EN ATTITUDES: LEERPLANDOEL(EN): LESDOELEN LEERINHOUD WERKVORMEN/ MEDIA/ORGANISATIE TIJD 1. Lesbegin: video: diabetes 6 min 2. Lesuitwerking: onderwijsleergesprek uitleggen wat insuline is 2.1. Insuline 1 Wat is insuline? Als je eet stijgt het glucosegehalte in het bloed. De glucose in het bloed moet in de lichaamscel binnendringen. Hoe gebeurt dit nu? De alvleesklier geeft een hormoon af aan het bloed nl insuline. Insuline zorgt ervoor dat die glucose in de lichaamscellen kan binnendringen. Insuline kan beschouwd worden als een sleutel die de lichaamscel openmaakt voor de glucose. - Kan er iemand verwoorden wat insuline is? Invullen werkblaadje slide: alvleesklier 2 min 1
De functie van insuline omschrijven. Uitleggen wat men verstaat onder suikerspiegel en waardoor wordt die beinvloed? 2.2 Wat is de functie van insuline? Zetmeel wordt in de mond afgebroken tot maltose. Maltose wordt in de 12-vingerige darm afgebroken tot glucose. De glucose wordt in het bloed opgenomen. Functie van insuline: - Regelen van de suikerspiegel zorgt ervoor dat suiker in de lichaamscellen opgenomen wordt - Verminderen van suiker (glucose) gehalte in het bloed, doordat de glucose in de lichaamscellen wordt opgenomen. Die suikerspiegel moet steeds tussen bepaalde grenzen liggen. Het suikergehalte in het bloed is afhankelijk van wat we eten en hoeveel we bewegen. Hoe meer we bewegen, hoe meer suikers we nodig hebben, hoe meer we willen eten en hoe meer insuline we ook nodig zullen hebben. - Wat is de functie van insuline? - Waar wordt zetmeel afgebroken? - Tot wat wordt zetmeel afgebroken? - Wat is glucose nu ook al weer? - Waarvan is de suikerspiegel in het bloed afhankelijk? Invullen werkblaadje 2 min Uitleggen wat diabetes is. 2.3 Suikerziekte (diabetes) a) I = te weinig of geen insuline aanwezig In het lichaam doordat de alvleesklier niet of niet voldoende meer werkt. Daardoor kan glucose niet meer in de cel worden opgenomen. De cellen krijgen te weinig suiker (= één van hun voedingsstoffen) Het suikergehalte in het bloed wordt te hoog en glucose wordt via de urine verwijderd. - Heeft iemand uit de video onthouden wat suikerziekte nu juist is? slide: samenvating 4 min 2
Gevolg: te weinig suiker in het bloed, vetstoffen worden omgezet waardoor bloed verzuurd wordt. Type I diabetes: (insuline-afhankelijk diabetes) Te weinig of geen insuline geproduceerd worden. Het verschil tussen type I en type II Uitleggen wat type I diabetes is, het gevolg omschrijven. gevolg: lichaamscellen geen insuline opnemen deze patiënten moeten dan insuline inspuiten, om het probleem op te lossen. Zij moeten eerst de suikerspiegel in het bloed controleren vooraleer te spuiten. Vooral mensen die ongelijkmatig leven ivm eten en bewegen moeten vaak de suikerspiegel van het bloed nakijken. Slide: samenvatting - Wat is het verchil tussen type I en type II diabetes? - Wat is het gevolg van type I? - Wat moet men doen om het probleem op te lossen? - Is er iemand in zijn stage al in contat gekomen met patiënten die suikerziekte hebben? Weet je daar iets over te vertellen? - In de video zegt men dat een regelmatig leven gemakkelijker is voor een diabeet. Waarom eigenlijk? Type II diabetes: ( niet-insuline-afhankelijk diabetes) = Ouderdoms -suiker Type II diabetes treedt meestal na het 40ste levensjaar op. De alvleesklier produceeert te weinig insuline. Via tabletten alvleesklier aanzetten tot meer insuline aanmaken. Invullen werkblaadje 3 min 3
uitleggen wat penicilline is. De geschiedenis van penicilline kennen. 2.2 Penicilline 1. Wat is penicilline : Penicilline is het eerste antibioticum dat ontdekt werd. 2. Geschiedenis: In 1928 werd door Alexander Fleming penicilline ontdekt. Dit gebeurde bij toeval. Hij werkte in een vochtige kelder waar schimmel aanwezig was. Hij had daar schaaltjes met bacteriën voor een ander onderzoek. Toen door de tocht schimmel op zijn schaaltjes terecht kwam ontdekte hij later dat die schimmel de bacteriën gedood hadden. Zo ontdekte hij het bacteriedodend effect van de penicilline die in de schimmel aanwezig was. Penicilline is het eerst antibioticum dat ontdekt en gebruikt werd. Het gebruik dateert van 1940. Anti-bioticum = tegen het leven. Infectieziekten was toen één van de belangrijste doodsoorzaken. Doceren. - Wat is penicilline? 8 min De meeste infectieziekten worden veroorzaak door bacteriën met een boosaardig karakter. Om zo n infectieziekte te overwinnen moet je over een goed afweersysteem bezitten. Vroeger overleefden enkel de sterksten, zonder penicilline. Oorzaak van de toename van penicilline verklaren. 3. Oorzaak van de toename van penicilline: In 60-70 werd er ontzettend veel 4
antibioticum voorgeschreven. Luxe en welvaart namen gigantisch toe. De mensen geraakten steeds meer verwend, en een infectieziekte werd onmiddellijk bestreden met antibiotica. Resistent worden van bacteriën uitleggen. Hoe het probleem van resistentie aanpakken? Nu in ons lichaam zitten er veel bacteriën, onschadelijke en schadelijke die ons afweersysteem overwinnen. Een bacterie kan zich gemakkelijk aanpassen en de schadelijke bacteriën passen zich zodanig aan dat ze niet meer gedood worden door de penicilline (of een ander antibioticum) men zegt dat ze resistent worden. Het antibioticum heeft bijgevolg geen werking meer. Hoe meer antibiotica er genomen wordt hoe meer kansen de bacteriën krijgen om zich aan te passen en resistent te worden. Er werd door de farmaceutische industrie steeds beter werkende antibiotica ontwikkeld. Maar nu blijkt dat er steeds meer bacteriën resistent tegen antibiotica en dus ook penicilline geworden zijn. Binnen 10-15 jaar zijn we terug in 1940 waar infectieziekten terug de doodsoorzaak kunnen zijn. In 1940 voorspelde men dat er op den duur veel bacteriën resistent tegen penicilline kunnen worden. 4. Hoe probleem aanpakken? Om dit probleem van resistentie aan te pakken is het belangrijk dat men veel minder antibiotica inneemt. Dat men wel werkt aan het opbouwen van een goede lichamelijke invullen werkblaadje - Wat kan men doen om dit probleem van resistentie te verminderen? slide: overzicht 5
Beseffen dat men zelf iets kan weerstand in een gezond lichaam. Dit kan - Hoe denk je dat men een goed afweersysteem door een gezonde voeding en levenswijze. Zo opbouwt? 3 min doen aan het opbouwen van zijn /haar weerstand. weinig mogelijk industrieel bereid voedsel maar verse waren. De dagelijkse portie fruit en groenten niet vergeten, niet roken, niet te veel alcohol en zeker voldoende beweging. En is men ziek, keelpijn, bronchitis, verkoudheid...; verzorg je dan met natuurlijke middelen zoals veel warme thee, in bed duiken en je afweersysteem laten werken. Zodoende oefent het zich. Er is zelfs dit jaar een campagne geweest van het ministerie van volksgezondheid met een oproep naar de artsen en patiënten om minder antibiotica te gebruiken. zoe folder De begrippen insuline, diabetes en penicilline kunnen uitleggen. 3. Lesafsluiting: insuline= een hormoon dat afgescheiden wordt door de alvleesklier. Functie van insuline: - Regelen van de suikerspiegel zorgt ervoor dat suiker in de lichaamscellen opgenomen wordt bijgevolg minder het suikergehalte in het bloed. Diabetes = te weinig insuline aanwezig In het lichaam doordat de alvleesklier niet of niet voldoende meer werkt. Daardoor kan glucose niet meer in de cel worden opgenomen. - Wat is insuline? - Wat is de functie van insuline? - Wat is diabetes? 2 min LESDOELEN LEERINHOUD WERKVORMEN/ MEDIA/ORGANISATIE TIJD 6
Penicilline : eerste antibioticum, wordt gebruikt tegen infectieziekten om de schadelijke bacteriën te doden of zich verhinderen van voort te planten. - Wat is penicilline? 7