RAPPORT VAN BEVINDINGEN FINANCIEEL CONTINUITEITSTOEZICHT bij de Stichting Hogeschool Utrecht Plaats : Utrecht Bestuursnummer : 40516 Onderzoeksnummer : 277404 Periode onderzoek : Juli 2014 Datum vaststelling : 4 maart 2015
Inhoud 1 Inleiding 5 2 Bevindingen 7 3 Toezichtarrangement financiële continuïteit 9 Pagina 3 van 9
1 Inleiding 1.1 Algemeen De Inspectie van het Onderwijs (hierna: de inspectie) heeft in juli 2014 een onderzoek verricht naar de financiële positie van de Stichting Hogeschool Utrecht (hierna: Hogeschool Utrecht). Aanleiding voor het onderzoek waren afnemende studentenaantallen en huisvestingsplannen van de hogeschool. Deze aandachtspunten vloeiden voort uit de risicoanalyse die de inspectie jaarlijks maakt aan de hand van de jaarstukken. 1.2 Onderzoeksopzet Het onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: analyse van de jaarstukken 2012 en 2013 en (niet door een accountant gecontroleerde) financiële gegevens die ter aanvulling of verduidelijking bij de Hogeschool Utrecht zijn opgevraagd; een gesprek met het college van bestuur en de directeur financiën op 17 juli 2014; het afstemmen van het rapport van bevindingen met het bestuur van de Hogeschool Utrecht. Het onderzoek is gericht op het analyseren van de huidige en verwachte financiële positie van Hogeschool Utrecht, met als leidende vraag of de financiële continuïteit van het onderwijs binnen afzienbare termijn in het geding is. 1.3 Toezichtkader en afbakening onderzoek De inspectie oefent toezicht op het hoger onderwijs uit binnen de kaders van de Wet op het onderwijstoezicht (WOT) en de Wet hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek (WHW). Dit toezicht betreft onder andere het bewaken van de (financiële) continuïteit van de bekostigde onderwijsinstellingen in de sector Hoger Onderwijs. De conclusies in dit rapport zijn gebaseerd op de door Hogeschool Utrecht zelf verzamelde en verstrekte informatie en de toelichtingen daarop. De inspectie heeft hierop geen controlewerkzaamheden verricht. Ook heeft de inspectie de volledigheid en/of de juistheid van de gegevens in de (financiële) administratie van Hogeschool Utrecht niet onderzocht. Het onderzoek is niet te kwalificeren als een accountantsonderzoek. 1.4 Opbouw rapport In hoofdstuk 2 staan de bevindingen uit het onderzoek naar de financiële positie. Hoofdstuk 3 bevat het toezichtarrangement. Pagina 5 van 9
2 Bevindingen 2.1 Kengetallen In onderstaande tabel wordt in enkele kengetallen de financiële ontwikkeling van Hogeschool Utrecht in de periode 2011 tot en met 2016 afgezet tegen de signaleringsgrenzen. De signaleringsgrenzen hanteert de inspectie om mogelijke risico s voor de financiële continuïteit te detecteren. De kengetallen tot en met 2013 zijn door de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) ontleend aan de door de instellingsaccountant gecontroleerde jaarrekeningen. De kengetallen vanaf 2014 zijn ontleend aan de in de jaarstukken 2013 opgenomen continuïteitsparagraaf. Kengetallen 1 grenzen Signalerings- 2011 2012 2013 2014 2015 2016 Solvabiliteit 2 0,48 0,49 0,52 0,45 0,39 0,40 <0,30 Liquiditeit 1,04 1,09 0,96 0,50 0,50 0,72 <0,50 Rentabiliteit 3,9-1,1 0,0-3,8-0,7 1,3 Meerjarig negatief Het resultaat van Hogeschool Utrecht over 2013 bedraagt 0,2 mln. negatief, tegenover een begroot resultaat van -/- 15,9 mln. Het verschil is onder andere veroorzaakt door extra baten voortkomend uit het herfstakkoord en een boekwinst uit de verkoop van een pand. De solvabiliteit 2 is van 2011 tot en met 2013 licht toegenomen. Voor de drie volgende jaren is een afname van de solvabiliteit tot ca. 0,4 begroot. De liquiditeit ultimo 2013 bedraagt 0,96 maar zal zich in 2014 en 2015 naar verwachting tijdelijk rond de signaleringsgrens van 0,5 bewegen. Het aantal studenten dat bij Hogeschool Utrecht is ingeschreven is de afgelopen jaren afgenomen. De hogeschool verwacht dat de afname zal doorzetten tot ruim 34.000 studenten in 2016. Deze afname zal al vanaf 2014 leiden tot een forse afname van de rijksbijdragen. Voor 2014 is daardoor een negatief resultaat begroot van -/- 11,5 mln. Om deze afname van de baten op te vangen zal vanaf 2015 een forse reductie van de personeelslasten worden doorgevoerd. Uit het meerjarenperspectief van de instelling blijkt dat voor de jaren 2016-2021 positieve resultaten zijn begroot. Om de huisvestingskosten en het aantal m 2 huisvesting te verlagen heeft de instelling besloten haar onderwijs in Utrecht volledig te concentreren op de locatie De Uithof. Om dit te kunnen realiseren zullen de bestaande locaties op De Uithof de komende jaren verbouwd worden en middels nieuwbouw met 20.000 m 2 worden uitgebreid. Daartegenover staat dat de in Utrecht verspreid liggende locaties worden afgestoten. De hogeschool heeft de intentie een deel van de investeringen met eigen middelen en een deel door middel van schatkistbankieren te financieren. Dit zal leiden tot de begrote afname van de kengetallen liquiditeit en solvabiliteit. 1 Kengetallen: - Solvabiliteit 2: (eigen vermogen + voorzieningen) / totaal passiva - Liquiditeit: vlottende activa / kortlopende schulden - Rentabiliteit: (resultaat / totale baten + rentebaten) * 100% Pagina 7 van 9
2.2 Recente ontwikkelingen Het college van bestuur heeft ons in februari 2015 geïnformeerd over twee ontwikkelingen. Ten eerste is het resultaat 2014 bijgesteld naar circa 2,5 mln. positief als gevolg van additionele rijksbijdragen. Ten tweede is de realisatie van het herhuisvestingsplan met een jaar verlengd waardoor het beeld van de kengetallen liquiditeit en rentabiliteit een jaar zullen opschuiven. Pagina 8 van 9
3 Toezichtarrangement financiële continuïteit Uit de bevindingen in hoofdstuk 2 volgt dat, op basis van de huidige en de verwachte financiële positie van de Hogeschool Utrecht, de financiële continuïteit van de Hogeschool Utrecht niet binnen afzienbare termijn in het geding is. Het bovenstaande geeft geen aanleiding tot het aanpassen van het financiële continuïteitstoezicht van de instelling. De inspectie kent dan ook het basisarrangement toe aan de Hogeschool Utrecht. Hierbij wordt eens per jaar op basis van de bij DUO ingediende jaarstukken een financiële risicoanalyse uitgevoerd. Mochten zich ontwikkelingen voordoen die de financiële positie van de Hogeschool Utrecht sterk beïnvloeden, dan meldt de hogeschool dat meteen bij de inspectie. Pagina 9 van 9