Peter van der Ende Senior-onderzoeker onderzoeker Lectoraat Rehabilitatie Hanzehogeschool Groningen Werkplek Jeugdzorg Mensen met verstandelijke beperkingen.fysieke beperkingen.psychiatrische beperkingen Overige
Vanuit een psychiatrische hulpverleningssetting de ouderrol ontwikkelen 1. Achtergronden 2. Project beschrijving 3A. Behoefteonderzoek 3B. Methodiek 3C. Effectevaluatie Onderwerpen
1 (Psychiatrische) Rehabilitatie Rehabilitatie is het proces waarbij getracht wordt om het functioneren van personen met psychiatrische handicaps zodanig te verbeteren dat ze succesvol en tot hun tevredenheid kunnen wonen, leren en werken in de milieus van hun keuze met zo min mogelijk professionele hulp (Anthony e.a., 2002). Schatting Percentage mensen tussen 18 en 65 jaar met ernstige psychiatrische* problemen dat kinderen heeft * Severe Mental Illness: langer dan een jaar een psychiatrische diagnose
Ouderschap-psychiatrie psychiatrie Vermaatschappelijking: aantal cliënten met SMI als ouder ruim 130.000 Hogere drempel voor gebruik maatschappelijke voorzieningen Veel hulpverleners missen handvatten om ontwikkelingen in het ouderschap te bevorderen 2. Project Behoefte onderzoek (N=47) Methodiek Training voor hulpverleners (100) Evaluatie onderzoek
3A. Behoefte onderzoek vanuit Rehabilitatie Als je niet voor jezelf kan zorgen, zal je zeker niet in staat zijn om voor iemand anders te zorgen.
Getrouwde ouders, samenwonend Vader met kind bij ex-partner Alleenstaande moeder Moeder met kind in pleeggezin Tienermoeder met kind en oma Balans Eigen leven + verhoogde kwetsbaarheid Ouderschap
Je moet naar je werk. Je moet thuiskomen. Je moet met de kinderen bezig en met je huis. Je eigen problemen.., weet je,.. stapelen zich steeds verder op.. Niets in deze wereld is vertrouwelijk..gesprekken die je hebt met je therapeut..ik kan niet echt open zijn.. want alles wat van mij komt kan voor de rechtzaak worden gebruikt..
3B. Methodiek ontwikkeling Ouderschap met succes en tevredenheid
Voorbeelden van methodieken m.b.t. functioneren in de ouderrol Probleemgericht: Gezinsbehandeling Milieugericht: Opvoedingsondersteuning, KOPP Ontwikkelingsgericht: Oudercursus, video-hometraining, IRB Individuele Rehabilitatie Benadering (IRB) Veranderdoelen op terreinen van wonen, werken, leren en SOCIALE CONTACTEN Verkennen (doelvaardigheidsbepaling), kiezen, verkrijgen en BEHOUDEN
Wonen Leren Begeleid Werken Ouderschap Ouderschap met succes en tevredenheid Drie cliëntenwerkboeken: Huidig functioneren van de ouder Versterken van de ouderrol Hernemen of uitbreiden van de ouderrol
Huidig functioneren van de ouder Wie ben ik en wie is mijn kind? Tevredenheid en succes Steun, zelfvertrouwen en verwachtingen Versterken van de ouderrol Wie stellen eisen aan de ouder? Wat vraagt de ouderrol van deze ouder? Oplossingen kiezen Succesvol en tevreden blijven
Hernemen / uitbreiden van de ouderrol Wensen van de ouder Mogelijke activiteiten en situaties Wie stellen eisen? Welke? Wie helpt / oplossingen kiezen 3C. Effectevaluatie Onderzoeksvraag Wat zijn de effecten op het ouderschap van begeleiding met de methodiek Ouderschap met Succes en Tevredenheid (OST)
GGz- Friesland Groningen GGz RIBW Drenthe RIBW GGz Utrecht RIBW Apeldoorn RIBW Den Haag RIBW Rotterdam GGz Eindhoven RIBW Arnhem RIBW Tiburg Uitkomstvariabelen Empowerment Evaluatie Ouderschap (Tevredenheid en Succes) Kwaliteit van leven
Attitudes Empowerment Informele participatie Vaardigheden en kennis Evaluatie Ouderschap 1. empathie 2. vermaak 3. controle 4. emotie 5. grenzen 6. spanningen 7. acceptatie van zichzelf 8. kennis 9. organiseren van activiteiten
Conclusies behoefteonderzoek De helft wil andere hulp dan men krijgt met name rondom ouderschap Steun in omgang met kind Aangaan van gesprek over eigen problematiek Opvoedingsondersteuning en juridische hulp Aanbevelingen voor ouders Denk na over communicatie over eigen problematiek met de kinderen Nicholson e.a. (2001) Maak een plan voor de opvang van de kinderen bij toenemende psychiatrische problematiek Kleine ontmoetingsgroepen voor ouders
Aanbevelingen voor Hulpverleningsorganisaties Wissel ideeën n uit over voorzieningen in verschillende regio s Breng witte vlekken op het terrein van ouderschap in kaart Stellingen Biologisch ouderschap boven al het andere In plaats van voortdurend regels voorschrijven kan men ouders stimuleren om op eigen manier contact te maken met het kind en het op te voeden -Machteloze hulpverleners grijpen naar regeltjes en naar forse ingrepen (uithuisplaatsing)
Reacties / vragen: p.c.van.der.ende@pl.hanze.nl Websites: www.ouderschap-psychiatrie.nl psychiatrie.nl www.pcvanderende.nl www.kopopouders.nl