Rapportage huisbezoek 75+ Wilderinkshoek en Berflo Es

Rapportage huisbezoek 75+ Wilderinkshoek en Berflo Es Periode: november 2015 - februari 2017

Inhoud Inleiding... 3 Doelstelling... 3 Werkwijze... 3 Resultaten van het huisbezoek 75+ in de wijk Wilderinkshoek.... 5 Huisbezoek... 5 Deelnemers aan het huisbezoek... 5 Wonen - woning... 5 Hoe bevalt de woning... 5 Aanpassingen in en om de woning aangebracht... 6 Tevreden over de buurt... 6 Wat mist men in de buurt... 6 Wonen - verhuisplannen... 7 Gezondheid... 7 Gebruik medicijnen en/of genotsmiddelen... 7 Wat kost veel moeite of kunt u niet meer... 7 Boodschappen en warme maaltijd... 8 Vervoer... 8 Beroep doen op iemand uit de omgeving... 8 Tot slot is gevraagd... 9 Welzijn... 9 Met wie hebben ouderen contact... 9 Hoe gelukkig/tevreden voelt men zich over het algemeen.... 9 Financiën... 10 Bekendheid met financiële regelingen... 10 Toekomst... 11 Wonen... 11 Zorg... 11 Ondersteuningsmogelijkheden... 11 Financiën... 11 Netwerk... 11 Informatie en Signalering... 11 Tot slot... 12 1

Resultaten van het huisbezoek 75+ in de wijk Berflo Es... 13 Huisbezoek... 13 Deelnemers aan het huisbezoek... 13 Wonen - woning... 13 Hoe bevalt de woning... 13 Aanpassingen in en om de woning aangebracht... 14 Wonen - buurt... 14 Tijdsduur wonen in de buurt... 14 Tevreden over de buurt... 14 Wat mist men in de buurt... 14 Wonen - verhuisplannen... 15 Gezondheid... 15 Gebruik medicijnen en/of genotsmiddelen... 15 Wat kost veel moeite of kunt u niet meer... 15 Boodschappen en warme maaltijd... 16 Vervoer... 16 Beroep doen op iemand uit de omgeving... 16 Tot slot is gevraagd... 17 Welzijn... 17 Met wie hebben ouderen contact... 17 Hoe gelukkig/tevreden voelt men zich over het algemeen... 17 Financiën... 18 Bekendheid met financiële regelingen... 18 Toekomst... 19 Wonen... 19 Zorg... 19 Financiën... 19 Netwerk... 19 Informatie en Signalering... 19 Tot slot... 20 2

Inleiding Welzijn Ouderen Hengelo (WOH) voert vanaf 1997 de ouderenadviesfunctie uit. Vanaf 2015 gebeurt dit als onderdeel van Wijkracht. Het doel van de ouderenadviesfunctie is hetzelfde gebleven, nl. zelfstandig wonende ouderen te ondersteunen in het maken van keuzes, zodat ze de regie over hun eigen leven kunnen houden. Ook de onderdelen van de ouderenadviesfunctie zijn blijven bestaan: - de informatiewijzer en de website - het huisbezoek 75+ door vrijwilligers en de inzet van de ouderenadviseur Omstreeks 2015 zijn allerlei maatschappelijke ontwikkelingen in gang gezet, die voor een deel ook van invloed zijn op het Huisbezoek 75+. Een belangrijk doel van het huisbezoek was ouderen informatie te geven over de vele mogelijkheden die hen kunnen helpen zolang mogelijk zelfstandig te blijven. Door de omslag die in gang is gezet een groot appèl te doen op de zelfredzaam en het zo lang mogelijk zelfstandig blijven wonen, eventueel met behulp van het eigen netwerk betekent dat allerlei regelingen en voorzieningen minder vanzelfsprekend beschikbaar zijn voor ouderen. Hierdoor is de insteek van het Huisbezoek 75+ ook gewijzigd. De onderwerpen zijn meer gericht op de beleving van ouderen over hun woon- en leefomstandigheden en de vraag in hoeverre ouderen kunnen voldoen aan de nieuwe normen van zelf- en samenredzaamheid. Wat gaat goed, waarbij ervaart men problemen en welke ondersteuning is in de eigen omgeving beschikbaar. Doelstelling De gewijzigde insteek van het Huisbezoek 75+ heeft geresulteerd in de volgende doelstelling: 1. Ouderen bereiken door het actief tonen van belangstelling. 2. Met ouderen in gesprek gaan over voor hen relevante onderwerpen die gericht zijn op het zelfredzaam blijven of worden. 3. Meedenken over ondersteuning en waar nodig verwijzen naar andere organisaties. 4. Signaleren van kwetsbare situaties - en indien gewenst - het wijkteam van Wijkracht inschakelen. Werkwijze Per wijk krijgen alle zelfstandig wonende ouderen van 75 jaar en ouder een brief met een uitnodiging voor een huisbezoek. Binnen 14 dagen neemt een vrijwilliger, een opgeleide en begeleide ouderenbezoeker, telefonisch contact op met de oudere. Als het huisbezoek gewenst is, wordt er een afspraak gemaakt. Lukt het niet de oudere telefonisch te bereiken, dan komt de ouderenbezoeker aan de deur. In laatste instantie wordt een kaartje in de brievenbus gedaan, met daarop het verzoek contact op te nemen met het Zorgloket voor het maken van een afspraak. Tijdens het huisbezoek gaat de vrijwilliger aan de hand van een checklist met de oudere in gesprek. De onderwerpen van de checklist zijn: algemene gegevens over de leeftijd en gezinssituatie, wonen, gezondheid, welzijn, financiën en toekomst. Het is belangrijk dat de ouderenbezoeker het vertrouwen van de oudere krijgt, zodat een open gesprek kan ontstaan waarin alle onderwerpen aan bod kunnen komen. Ook de knelpunten die ouderen ervaren komen aan bod. De ouderenbezoeker luistert, attendeert op andere mogelijkheden, kan helpen bij het leggen van het eerste contact met een organisatie of doet, in overleg, zelf een melding wanneer een oudere daar zelf minder goed toe in staat is. 3

Bij meer complexe vragen wordt meestal de ouderenadviseur van het wijkteam ingeschakeld. Zo nodig wordt de oudere toe geleid naar andersoortige hulpverlening. De gegevens van het huisbezoek worden geregistreerd en worden weergegeven in een rapportage. In deze rapportage wordt verslag gedaan van de huisbezoeken in de wijken Wilderinkshoek en Berflo Es. 4

Resultaten van het huisbezoek 75+ in de wijk Wilderinkshoek. De Wilderinkshoek omvat de buurten Tuindorp t Lansink, Tuindorp Zuid, Nijverheid, Vikkerhoek en de bedrijventerreinen. Huisbezoek Aantal ouderen 709 Niet bereikt 66 11% Geen huisbezoek 343 48% Wel huisbezoek 291 41% Van de ouderen die geen huisbezoek wensten (65%) gaf 21% hiervan aan geen belangstelling te hebben en 44% het niet nodig te vinden, omdat ze zich nog prima redden. 7% van de niet tot stand gekomen huisbezoeken had te maken met opname/ziekte of men was niet in staat een gesprek te voeren. 10% van de niet tot stand gekomen huisbezoeken had te maken met andere redenen, zoals op vakantie gaan, privéomstandigheden, e.d. De leeftijdsgroepen 75-80 jaar (42%) en 80-85 jaar (31%) waren in deze categorie het meest vertegenwoordigd. Deelnemers aan het huisbezoek (291) Man 118 41% Vrouw 173 59% 75-80 jaar 115 40% 80-85 jaar 89 31% 85-90 jaar 60 21% 90-en ouder 27 9% Alleenwonend 128 44% Inwonend 2 1% Samenwonend 161 55% Wel kinderen 258 89% Geen kinderen 33 11% Wonen - woning Eigen huis 145 50% Huurwoning 145 50% Het merendeel van de ouderen woont in een eengezinswoning (86%) of in een appartement met lift (11%). Hoe bevalt de woning Goed 265 91% Matig 13 4% Slecht 11 4% Van de ouderen heeft 73% geen klachten over de woning. De klachten die relatief het meest genoemd worden, hebben vooral te maken met het niet aangepast zijn op de huidige levensfase(4%) en/of een te grote tuin hebben ( 3%). Andere klachten (4%) hebben te maken met de kwaliteit van de woning. 96% zegt zich nog goed te kunnen redden in de woning. Voor wie dit een probleem vormt, zijn met name gezondheidsklachten de oorzaak. 5

Aanpassingen in en om de woning aangebracht Ja 153 53% Nee 100 34% Niet ingevuld 38 13% Voorzieningen die gemist worden in de woning noemen ouderen (meerder antwoorden mogelijk): speciale handgrepen en beugels (28), toilet boven (23), traplift (22), zitmogelijkheid in de douche (17), aangepast/verhoogd toilet (12) en verlaagde drempels (10). Van de ouderen is 72% op de hoogte dat woningaanpassingen grotendeels voor eigen rekening komen. 16% heeft geld gereserveerd om woningaanpassingen te kunnen doen. 7% heeft eigen oplossingen bedacht voor woningaanpassingen, zoals het bed verplaatst, de keuken anders ingericht, postoel aangeschaft e.d.. Voor het doen van woningaanpassingen heeft 7% de hulp van derden ingeschakeld. Wonen - buurt Ouderen in de Wilderinkshoek wonen hier vaak al heel lang. Tijdsduur wonen in de buurt 0-10 jaar 22 8% 10-20 jaar 25 9% 20-30 jaar 48 16% 30-40 jaar 38 13% 40 jaar of langer 157 54% Het overgrote merendeel van de ouderen (96%) bevalt het wonen goed in hun buurt. Tevreden over de buurt (meerdere antwoorden mogelijk) Gezellige buurt 149 51% Mensen zijn betrokken op 129 44% elkaar Voel me veilig 163 56% Goede voorzieningen in de 99 34% buurt Voorzieningen zijn goed toegankelijk 37 13% Wat mist men in de buurt (meerdere antwoorden mogelijk) Contact met de buren 28 10% Winkels voor de dagelijkse 20 7% boodschappen Zitmogelijkheden in 12 4% wijk/winkels Zorgvoorzieningen als 10 3% huisarts, apotheek, fysiotherapeut Een ontmoetingsplek in de 10 3% buurt Mogelijkheden voor gebruik van openbaar vervoer 10 3% 6

Van de bezochte ouderen heeft 73% geen klachten over de buurt. De meest genoemde klachten die genoemd zijn betreffen verpaupering/zwerfvuil (6%), overlast van geparkeerde auto s (6%), s avonds niet op straat durven (4%), inbraken in de buurt (4%) en onderhoud groenvoorzieningen (4%). Wonen - verhuisplannen Niet verhuizen 215 74% Verhuizen in de eigen wijk 16 5% Verhuizen naar een andere 14 5% wijk Verhuizen naar een andere 5 2% plaats Niet ingevuld 41 14% Op de vraag naar welk type woning men zou willen verhuizen, hebben 35 ouderen geantwoord: willen verhuizen naar een appartement (14), naar een appartement in een wooncomplex voor ouderen (9), naar een gelijkvloerse woning met een tuintje (9) of naar een eengezinswoning (3). Van de ouderen die willen verhuizen zeggen er 3 dat binnen een jaar te willen doen, 6 willen dat binnen 2 jaar en 33 willen dat later doen. 48% van alle bezochte ouderen staat ingeschreven voor een andere woning en 44 % heeft dat niet gedaan. Gezondheid Op de vraag hoe de ouderen over het algemeen hun gezondheid zouden noemen, antwoordt men: Zeer goed 22 8% Goed 154 53% Matig 100 34% Slecht 13 5% Gebruik medicijnen en/of genotsmiddelen Medicijnen 249 86% Roken 18 6% Alcohol dagelijks 36 12% Alcohol paar keer per week 51 18% Alcohol paar keer per maand 57 20% Wat kost veel moeite of kunt u niet meer Huishoudelijke taken 97 33% Persoonlijke verzorging 28 10% Mobiliteit 94 32% Administratie op orde houden 52 18% Verder wordt het tuinonderhoud genoemd (7%) wat veel moeite kost of niet meer gaat. 7

Boodschappen en warme maaltijd Van de bezochte ouderen zegt 56% de dagelijkse boodschappen zelf te kunnen doen, 67% eet (bijna) dagelijks een warme maaltijd. Bij 28% van de ouderen is deze vraag niet beantwoord. Vervoer Hoe vervoeren deze ouderen zich over het algemeen in Hengelo: (meerdere antwoorden mogelijk) Eigen auto 168 58% Fiets 150 52% Lopend 86 30% Scootmobiel 15 5% Openbaar vervoer 26 9% Regiotaxi 51 18% 26 personen (9%) hebben de vraag niet beantwoord. Van de bezochte ouderen geeft 23% aan vervoersproblemen te hebben. Oorzaken hiervan zijn: Durft niet meer te fietsen (15%), durft of mag geen auto meer rijden (11%), openbaar vervoer is geen optie (8%). Daarnaast geeft 7% aan geen gebruik te maken van hulpmiddelen als de regiotaxi, rollator of scootmobiel. Maar 1 persoon zegt niet te weten wie te moeten vragen om te halen of te brengen. 7% van de ouderen die vervoersproblemen ervaren, worden beperkt door een zeer beperkte mobiliteit vanwege de gezondheid. Ze zijn afhankelijk van vervoer door kinderen. Beroep doen op iemand uit de omgeving De ouderen is de vraag gesteld of ze met betrekking tot problemen die ze ervaren een beroep kunnen doen op iemand uit hun omgeving. De meeste ouderen hebben meerdere probleemgebieden genoemd. Wel een beroep kunnen Geen beroep kunnen doen doen Huishoudelijke taken 101 195 Persoonlijke verzorging 33 57 Vervoersproblemen 56 64 Administratie 54 121 Dagelijkse boodschappen 49 65 Warme maaltijd 15 46 Bovenstaande geeft een indicatie. Met name bij de huishoudelijke taken zal er onderscheid zijn in lichte of zware huishoudelijke taken, waarvoor men een beroep kan doen op mensen uit de directe omgeving. Op de vraag of men ook gebruik maakt van de mogelijkheid een beroep te kunnen doen op een ander, antwoorden 101 personen bevestigend. Ook is de vraag gesteld, als men geen gebruik maakt van de mogelijkheid een beroep te doen op en ander, wat daarvan de oorzaak is. Een klein aantal mensen heeft hier een antwoord op gegeven: Ik wil niemand tot last zijn (11), ik vind het moeilijk te erkennen dat ik hulp nodig heb (3), ik kan niets terug doen (1), in mijn buurt wonen weinig mensen op wie ik een beroep kan doen (16). 8

Tot slot is gevraagd Accepteert u aangeboden hulp 150 Wilt u ondersteuning bij het vragen om hulp 5 Bent u zelf in staat/bereidt hulp te bieden 58 Welzijn Naast gezondheid bepaalt ook welzijn/welbevinden in belangrijke mate hoe je leven eruit ziet. Contacten onderhouden, een taak hebben, tevreden terug kunnen kijken op het leven, het gevoel hebben erbij te horen, zijn belangrijke aspecten van welzijn. Met wie hebben ouderen contact Kinderen en/of kleinkinderen 234 80% Andere familieleden 166 57% Vrienden 128 44% Directe buren 169 58% Buurtgenoten 98 34% Kennissen 101 35% Mededeelnemers activiteit / 39 13% vrijwilligerswerk Vrijwilliger bij u thuis 5 2% Op 23% van de ouderen wordt een beroep gedaan(68 personen hebben deze vraag beantwoord). Het meest door kinderen/kleinkinderen (44), andere familieleden (13), vrienden (25), directe buren (29), buurtgenoten (8), kennissen (10) en mededeelnemers aan een activiteit/vrijwilligerswerk (6). Het overgrote deel van de ouderen vindt niet dat mensen meer voor elkaar kunnen doen. 36 van de bezochte ouderen vindt van wel. Door de helft hiervan wordt met name het sociale aspect genoemd, zoals contacten onderhouden, een praatje maken, een bezoekje brengen, samen iets ondernemen. Ongeveer een derde noemt het doen van een boodschap voor elkaar, helpen met vervoer en/of de vuilnis aan de weg zetten. Een beperkte groep ouderen (18) doet al veel voor een ander. (o.a. via vrijwilligerswerk) Hoe gelukkig/tevreden voelt men zich over het algemeen. Ouder worden betekent te maken krijgen met verlies van dierbaren, van gezondheid, van mobiliteit, maar ook met terugblikken en het tellen van je zegeningen. De bezochte ouderen is gevraagd op een schaal van 1 10 aan te geven hoe gelukkig/tevreden men zich over het algemeen voelt. schaal 1-3 4 5 6 7 8 9 10 aantal - 5 3 22 60 137 35 16 2% 1% 8% 21% 47% 12% 5% 9

Er zijn verschillende redenen genoemd die bepalen of men zich gelukkig/tevreden voelt. De meeste mensen hebben meerdere redenen aangegeven: Ik heb een goed leven gehad 134 46% Mijn kinderen zijn goed terecht gekomen 151 52% Ik heb steun aan mijn geloof 36 12% Ik heb geen financiële zorgen 142 49% Ik heb voldoende bezigheden 122 42% Ik heb nog voldoende uitdaging in het leven 50 17% Ik kan nog gaan en staan waar ik wil 104 47% Ik ben van betekenis voor anderen, wordt een beroep op mij gedaan 51 18% Er zijn voldoende mensen om mij heen op wie ik kan terugvallen 66 22% In totaal hebben 42 ouderen geen antwoord gegeven op bovengenoemde vraag. Financiën Aan de bezochte ouderen is ook gevraagd wat zij van hun vrij te besteden inkomen vinden, na aftrek van alle vaste lasten. Ruim voldoende 48 16% Voldoende 190 65% t gaat net 40 14% onvoldoende 4 1% Zeer onvoldoende - Bekendheid met financiële regelingen Huurtoeslag 152 52% Zorgtoeslag 207 71% Gemeentelijke collectieve ziektekostenverzekering 82 28% Kwijtschelding gemeentelijke belastingen 62 21% Sport- en Cultuurfonds 60 20% Regiotaxi / Valys 136 47% Jaarlijkse teruggave belastingen 148 51% De meeste ouderen (88%) zijn op de hoogte van het Zorgloket/WMO. De andere (12%) zijn er niet mee bekend, omdat ze het (nog) niet nodig hebben gehad. 10

Toekomst Mensen worden steeds meer gestimuleerd zolang mogelijk zelfstandig te blijven wonen en leven. Tegelijkertijd neemt de mate van beschikbare zorg en voorzieningen, waar men een beroep op kan doen, af. Dit betekent dat ook ouderen zich op hun toekomst moeten voorbereiden. Tijdens de huisbezoeken is gevraagd in hoeverre ouderen zich hebben voorbereid op het gebied van: Wonen Van de ouderen hebben 135 (46%) aanpassingen getroffen in en om het huis. Dit betreft bijv. aanschaf van een traplift, grijpstangen in badkamer en toilet, stilgestaan bij veiligheid en valpreventie, personenalarmering e.d. Dit betekent dat 150 (52%) dit nog niet heeft gedaan. Zorg Bij dit onderdeel is gevraagd of er voldoende mensen in de omgeving zijn waar een beroep op kan worden gedaan. 93% van de ouderen heeft dit bevestigend beantwoord. Bij 7% van de ouderen is dit vangnet er niet, omdat de kinderen ver weg wonen en men verder weinig contacten in de buurt heeft of een beroep op kan doen (mensen in dezelfde leeftijdscategorie die zelf ook ondersteuning nodig hebben). Een enkeling geeft aan financieel daadkrachtig genoeg te zijn om zorg in te kopen. Ondersteuningsmogelijkheden Van de ouderen geeft 11% aan niet op de hoogte te zijn van de mogelijkheden om ondersteuning buiten het eigen netwerk te vragen. 5 % hiervan zegt hier hulp bij te kunnen gebruiken. De ouderenbezoekers hebben van de gelegenheid gebruik gemaakt mensen te informeren over de mogelijkheden die er zijn in Hengelo. Financiën Elke fase in het leven brengt specifieke kosten met zich mee. Ook het ouder worden. 66 % van de ouderen zijn zich bewust/hebben erbij stilgestaan dat aanpassingen in huis en/of aanschaf van hulpmiddelen voor een groot deel voor eigen rekening komen. Netwerk Het wordt van steeds groter belang om verschillende contacten in de eigen omgeving te hebben. Mensen zullen elkaar steeds meer nodig hebben. 10 % van de ouderen zegt onvoldoende contacten te hebben. 5% kan hierbij wel wat ondersteuning gebruiken. Informatie en Signalering Het ouderenbezoek 75+ is bedoeld om een beeld te krijgen hoe het met ouderen gaat in Hengelo op voor ouderen relevante thema s. Tegelijkertijd biedt het huisbezoek de mogelijkheid ouderen te informeren en de weg te wijzen. Niet onbelangrijk; het ouderenbezoek heeft ook een signalerende functie voor kwetsbare situaties en de mogelijkheid hulp in te schakelen. Tijdens de gesprekken wordt over veel verschillende voorzieningen algemene informatie gegeven. De top 5 ziet er als volgt uit: Aantal keren WMO / Zorgloket 115 Vervoersmogelijkheden 60 Informatiewijzer 52 Klussendienst 44 Ouderenadviseur 43 11

Ook veel genoemd zijn: Woningaanpassingen en inschrijving voor een andere woning, personenalarmering, wijkteams, thuiszorg, financiële regelingen, brandpreventie en rookmelder. Naast het geven van meer algemene informatie hebben de ouderenbezoekers op concrete vragen ook gericht doorverwezen en waar nodig zelf een melding gedaan. De meeste ouderen die concrete vragen hadden, verklaarden er zelf mee aan de slag te gaan, eventueel met behulp van de omgeving. Aantal keren Zorgloket 40 Hulpdienst Hengelo 11 Klussendiensten 10 Ouderenadviseur 7 Notaris 6 Thuiszorg 4 Woningbouwvereniging 4 Wijkracht wijkteam 1 Maaltijdservice 1 Sociale Raadslieden 1 Tot slot Aan de 291 bezochte ouderen in de Wilderinkshoek is de vraag gesteld of het gesprek nieuwe informatie heeft opgeleverd. Veel 16 5% Voldoende 189 65% Geen 66 23% Niet gevraagd/beantwoordt 20 7% 12

Resultaten van het huisbezoek 75+ in de wijk Berflo Es De Berflo Es omvat de buurten Berflo Es Noord en Zuid, Veldwijk Noord en Zuid, Boeldershoek en de bedrijventerreinen. Huisbezoek Aantal ouderen 481 Niet bereikt 33 7% Geen huisbezoek 218 45% Wel huisbezoek 224 47% Van de ouderen die geen huisbezoek wensten (45%) gaf 16% hiervan aan geen belangstelling te hebben en 47% het niet nodig te vinden, omdat ze zich nog prima redden. 11% van de huisbezoeken die niet tot stand zijn gekomen had te maken met opname/ziekte of men was niet in staat een gesprek te voeren. Bij 10 % waren er andere redenen om geen gebruik te maken van het huisbezoek, zoals op vakantie gaan, privéomstandigheden, e.d. De leeftijdsgroepen 75-80 jaar (39%) en 80-85 jaar (31%) waren in deze categorie het meest vertegenwoordigd. Deelnemers aan het huisbezoek (224) Man 85 38% Vrouw 139 62% 75-80 jaar 89 39% 80-85 jaar 70 31% 85-90 jaar 49 22% 90-en ouder 16 7% Alleenwonend 111 50% Inwonend 3 1% Samenwonend 110 49% Wel kinderen 203 91% Geen kinderen 21 9% Wonen - woning Eigen huis 74 33% Huurwoning 149 66% Het merendeel van de ouderen woont in een eengezinswoning (44%) of in een appartement met lift (33%). Zo n 8% woont in een appartement in een wooncomplex voor ouderen. Hoe bevalt de woning Goed 213 95% Matig 6 3% Slecht 4 2% Van de ouderen heeft 81% geen klachten over de woning. De klachten die relatief het meest genoemd worden, hebben vooral te maken met het niet aangepast zijn op de huidige levensfase (3%), woning is te klein (3%) en/of een te grote tuin hebben (3%). Andere klachten (totaal 5%) hebben te maken met de kwaliteit van de woning. 94% kan zich nog goed redden in de woning. Voor wie dit een probleem vormt, zijn met name gezondheidsklachten de oorzaak. 13

Aanpassingen in en om de woning aangebracht Ja 148 66% Nee 68 30% Niet ingevuld 8 4% Voorzieningen die gemist worden in de woning noemen ouderen (meerdere antwoorden mogelijk): speciale handgrepen en beugels (20), toilet boven (4), traplift (7), zitmogelijkheid in de douche (9), aangepast/verhoogd toilet (7) en verlaagde drempels (8). Van de ouderen is 71% op de hoogte dat woningaanpassingen grotendeels voor eigen rekening komen. 11% heeft geld gereserveerd om woningaanpassingen te kunnen doen. 4% heeft eigen oplossingen bedacht voor woningaanpassingen, zoals het bed verplaatst, de keuken anders ingericht, postoel aangeschaft e.d. Voor het doen van woningaanpassingen heeft 5% de hulp van derden ingeschakeld. Wonen - buurt Ruim een derde van de ouderen in de Berflo Es woont hier al heel lang. Tijdsduur wonen in de buurt 0-10 jaar 52 23% 10-20 jaar 42 19% 20-30 jaar 38 17% 30-40 jaar 11 5% 40 jaar of langer 81 36% Het overgrote merendeel van de ouderen (90%) bevalt het wonen goed in hun buurt. 8% bevalt het wonen niet altijd goed, 1% waardeert het wonen met slecht. Tevreden over de buurt (meerdere antwoorden mogelijk) Gezellige buurt 96 48% Mensen zijn betrokken op 100 50% elkaar Voel me veilig 114 56% Goede voorzieningen in de 68 34% buurt Voorzieningen zijn goed toegankelijk 35 17% Wat mist men in de buurt (meerdere antwoorden mogelijk) Contact met de buren 17 21% Winkels voor de dagelijkse 31 39% boodschappen Zitmogelijkheden in 5 6% wijk/winkels Zorgvoorzieningen als 4 5% huisarts, apotheek, fysiotherapeut Een ontmoetingsplek in de 2 3% buurt Mogelijkheden voor gebruik van openbaar vervoer 7 9% 14

Van de bezochte ouderen heeft 67% geen klachten over de buurt. Van de ouderen die wel klachten hebben (73) zijn de meest genoemde klachten verpaupering/zwerfvuil (25%), onderhoud groenvoorzieningen (20%), inbraken in de buurt (15%), burenoverlast (10%), verkeersonveiligheid (8%) en s avonds niet op straat durven (8%). Onder anders (34%) worden als voornaamste klachten genoemd: in 55+ wooncomplex komen steeds meer jongeren en allochtonen te wonen en de aanblik van de buurt zoals vuilnis rondom containers, hondenpoep en rommel. Wonen - verhuisplannen Niet verhuizen 151 67% Verhuizen in de eigen wijk 8 4% Verhuizen naar een andere 10 4% wijk Verhuizen naar een andere 2 1% plaats Niet ingevuld 53 24% Op de vraag naar welk type woning men zou willen verhuizen, hebben 25 ouderen geantwoord: willen verhuizen naar een appartement (4), naar een appartement in een wooncomplex voor ouderen (12) of naar een gelijkvloerse woning met een tuintje (7). Van de ouderen die willen verhuizen zeggen er 7 dat binnen een jaar te willen doen, 3 willen dat binnen 2 jaar en 20 willen dat later doen. 32% van alle bezochte ouderen staat ingeschreven voor een andere woning en 56 % heeft dat niet gedaan. Gezondheid Op de vraag hoe de ouderen over het algemeen hun gezondheid zouden noemen, antwoordt men: Zeer goed 10 4% Goed 114 51% Matig 83 37% Slecht 11 5% Gebruik medicijnen en/of genotsmiddelen Medicijnen 191 85% Roken 12 5% Alcohol dagelijks 25 11% Alcohol paar keer per week 26 12% Alcohol paar keer per maand 42 19% Wat kost veel moeite of kunt u niet meer Huishoudelijke taken 198 88% Persoonlijke verzorging 24 11% Mobiliteit 83 37% Administratie op orde houden 47 21% 15

Verder wordt het tuinonderhoud genoemd (3%) wat veel moeite kost of niet meer gaat. Door lichamelijke beperkingen kost alles veel moeite, wordt door 4% genoemd. Boodschappen en warme maaltijd Van de bezochte ouderen zegt 72% de dagelijkse boodschappen zelf te kunnen doen, 91% eet (bijna) dagelijks een warme maaltijd. Bij 7% van de ouderen is deze vraag niet beantwoord. Vervoer Hoe vervoeren deze ouderen zich over het algemeen in Hengelo(meerdere antwoorden mogelijk) Eigen auto 109 49% Fiets 99 44% Lopend 89 40% Scootmobiel 14 6% Openbaar vervoer 25 11% Regiotaxi 80 36% 13 personen (6%) hebben de vraag niet beantwoord. Van de bezochte ouderen geeft 27% aan vervoersproblemen te hebben. Oorzaken hiervan zijn: Durft niet meer te fietsen (19%), durft of mag geen auto meer rijden (16%), openbaar vervoer is geen optie (10%). Daarnaast geeft 5% aan geen gebruik te maken van hulpmiddelen als de regiotaxi, rollator of scootmobiel. 11 personen (5%) zeggen niet te weten wie te moeten vragen om te halen of te brengen. Beroep doen op iemand uit de omgeving De ouderen is de vraag gesteld of ze met betrekking tot problemen die ze ervaren een beroep kunnen doen op iemand uit hun omgeving. Van de 224 bezochte ouderen hebben 130 deze vraag beantwoordt. De meeste ouderen hebben meerdere probleemgebieden genoemd. Wel een beroep kunnen Geen beroep kunnen doen doen Huishoudelijke taken 104 7 Persoonlijke verzorging 35 2 Vervoersproblemen 63 2 Administratie 71 1 Dagelijkse boodschappen 60 3 Warme maaltijd 32 2 Bovenstaande geeft een indicatie. Met name bij de huishoudelijke taken zal er onderscheid zijn in lichte of zware huishoudelijke taken, waarvoor men een beroep kan doen op mensen uit de directe omgeving. Op de vraag of men ook gebruik maakt van de mogelijkheid een beroep te kunnen doen op een ander, antwoorden 98 personen bevestigend. Ook is de vraag gesteld, als men geen gebruik maakt van de mogelijkheid een beroep te doen op en ander, wat daarvan de oorzaak is. Een klein aantal mensen heeft hier een antwoord op gegeven: Ik wil niemand tot last zijn (3), ik ben bang om nee te horen (1), ik vind het moeilijk te erkennen dat ik hulp nodig heb (2), ik kan niets terug doen (2), in mijn buurt wonen weinig mensen op wie ik een beroep kan doen (1). 16

Tot slot is gevraagd (door 119 personen beantwoord) Accepteert u aangeboden hulp 114 Wilt u ondersteuning bij het vragen om hulp 1 Bent u zelf in staat/bereidt hulp te bieden 54 Welzijn Naast gezondheid bepaalt ook welzijn /welbevinden in belangrijke mate hoe je leven eruit ziet. Contacten onderhouden, een taak hebben, tevreden terug kunnen kijken op het leven, het gevoel hebben erbij te horen, zijn belangrijke aspecten van welzijn. Met wie hebben ouderen contact Kinderen en/of kleinkinderen 193 86% Andere familieleden 101 45% Vrienden 96 43% Directe buren 125 56% Buurtgenoten 87 39% Kennissen 68 30% Deeln. activiteit/vrijw.werk 28 13% Vrijwilliger bij u thuis 5 2% Op de vraag op welke contacten ouderen een beroep kunnen doen hebben 188 mensen geantwoord. De meesten kunnen een beroep doen op kinderen/kleinkinderen (168), directe buren (90), buurtgenoten (63), andere familieleden (44) en vrienden (44), kennissen (32), mededeelnemers activiteit/vrijwilligerswerk (12) en vrijwilliger bij u thuis (5). Op 24% ouderen wordt een beroep gedaan (53 personen hebben deze vraag beantwoord). Het meest door kinderen/kleinkinderen (35), andere familieleden (12), vrienden (9), directe buren (23), buurtgenoten (17), kennissen (4) en mededeelnemers aan een activiteit/vrijwilligerswerk (3). 52 van de bezochte ouderen vindt dat mensen meer voor elkaar zouden kunnen doen. Door de helft hiervan wordt met name het sociale aspect genoemd, zoals contacten onderhouden, een praatje maken, een bezoekje brengen, belangstelling tonen. Ongeveer een derde noemt het doen van een boodschap voor elkaar en helpen met kleine klusjes. Een beperkte groep ouderen (13) doet al veel voor een ander of vindt dat zijzelf meer zouden kunnen doen, zoals aandacht hebben voor de ander of kleine klusjes doen. Hoe gelukkig/tevreden voelt men zich over het algemeen Ouder worden betekent te maken krijgen met verlies van dierbaren, van gezondheid, van mobiliteit, maar ook met terugblikken en het tellen van je zegeningen. De bezochte ouderen is gevraagd op een schaal van 1 10 aan te geven hoe gelukkig/tevreden men zich over het algemeen voelt. schaal 1-3 4 5 6 7 8 9 10 aantal - 1 3 10 57 108 29 9 0% 1% 4% 25% 48% 13% 4% 17

Er zijn verschillende redenen genoemd die bepalen of men zich gelukkig/tevreden voelt. De meeste mensen hebben meerdere redenen aangegeven: Ik heb een goed leven gehad 120 54% Mijn kinderen zijn goed terecht gekomen 124 55% Ik heb steun aan mijn geloof 33 15% Ik heb geen financiële zorgen 100 45% Ik heb voldoende bezigheden 104 46% Ik heb nog voldoende uitdaging in het leven 46 21% Ik kan nog gaan en staan waar ik wil 81 36% Ik ben van betekenis voor anderen, wordt een beroep op mij gedaan 30 13% Er zijn voldoende mensen om mij heen op wie ik kan terugvallen 77 34% Financiën Aan de bezochte ouderen is ook gevraagd wat zij van hun vrij te besteden inkomen vinden, na aftrek van alle vaste lasten. Ruim voldoende 33 15% Voldoende 153 68% t gaat net 30 13% onvoldoende 1 0% Zeer onvoldoende - - Bekendheid met financiële regelingen Huurtoeslag 151 67% Zorgtoeslag 172 77% Gemeentelijke collect. ziektekostenverzekering 57 25% Kwijtschelding gemeentelijke belastingen 45 20% Sport- en Cultuurfonds 24 11% Regiotaxi / Valys 105 47% Jaarlijkse teruggave belastingen 97 43% Ruim driekwart (77%) van de ouderen is op de hoogte van het Zorgloket /WMO. De andere (23%) zijn er niet mee bekend, omdat ze het (nog) niet nodig hebben gehad. Een enkeling (5) gaf aan nog nooit van het Zorgloket gehoord te hebben. 18

Toekomst Mensen worden steeds meer gestimuleerd zolang mogelijk zelfstandig te blijven wonen en leven. Tegelijkertijd neemt de mate van beschikbare zorg en voorzieningen, waar men een beroep op kan doen, af. Dit betekent dat ook ouderen zich op hun toekomst moeten voorbereiden. Tijdens de huisbezoeken is gevraagd in hoeverre ouderen zich hebben voorbereid op het gebied van: Wonen Van de ouderen hebben 116 (52%) aanpassingen getroffen in en om het huis. Dit betreft bijv. aanschaf van een traplift, grijpstangen in badkamer en toilet, stilgestaan bij veiligheid en valpreventie, personenalarmering e.d. Dit betekent dat 48% dit nog niet heeft gedaan.(bij een aantal ouderen zal de vraag niet expliciet aan de orde zijn geweest.) Zorg Bij dit onderdeel is gevraagd of er voldoende mensen in de omgeving zijn waar een beroep op kan worden gedaan. 96% van de ouderen heeft dit bevestigend beantwoord. Bij 4% van de ouderen is dit vangnet er niet. Zij zeggen een beroep te doen op de thuiszorg of kerk. Ondersteuningsmogelijkheden Van de ouderen geeft 9% aan niet op de hoogte te zijn van de mogelijkheden om ondersteuning buiten het eigen netwerk te vragen. 8% hiervan zegt hier hulp bij te kunnen gebruiken. De ouderenbezoekers hebben van de gelegenheid gebruik gemaakt mensen te informeren over de mogelijkheden die er zijn in Hengelo. Financiën Elke fase in het leven brengt specifieke kosten met zich mee. Ook het ouder worden. 70% van de ouderen zijn zich bewust/hebben erbij stilgestaan dat aanpassingen in huis en/of aanschaf van hulpmiddelen voor een groot deel voor eigen rekening komen. Netwerk Het wordt van steeds groter belang om verschillende contacten in de eigen omgeving te hebben. Mensen zullen elkaar steeds meer nodig hebben. 7 % van de ouderen zegt onvoldoende contacten te hebben en kan hierbij wel wat ondersteuning gebruiken. Informatie en Signalering Het ouderenbezoek 75+ is bedoeld om een beeld te krijgen hoe het met ouderen gaat in Hengelo op voor ouderen relevante thema s. Tegelijkertijd biedt het huisbezoek de mogelijkheid ouderen te informeren en de weg te wijzen. Niet onbelangrijk, het ouderenbezoek heeft ook een signalerende functie voor kwetsbare situaties en de mogelijkheid hulp in te schakelen. Tijdens de gesprekken wordt over veel verschillende voorzieningen algemene informatie gegeven. De top 5 ziet er als volgt uit: Aantal keren WMO / Zorgloket 83 Informatiewijzer 77 Wijkracht/wijkteam 35 Personenalarmering 32 Ouderenadviseur 31 19

Ook veel genoemd zijn: Woningaanpassingen en inschrijving voor een andere woning, vervoersmogelijkheden, klussendienst, thuiszorg, valpreventie, activiteiten en bezoekmogelijkheden. Naast het geven van meer algemene informatie hebben de ouderenbezoekers op concrete vragen ook gericht doorverwezen en waar nodig zelf een melding gedaan. De meeste ouderen die concrete vragen hadden, verklaarden er zelf mee aan de slag te gaan, eventueel met behulp van de omgeving. Aantal keren Zorgloket 20 Hulpdienst Hengelo 18 Woningbouwvereniging 12 Ouderenadviseur 5 Wijkbeheer 4 Maaltijdservice 4 Menzis 3 Klussendienst 2 Huisarts 2 Thuiszorg 2 Wijkracht/wijkteam 1 Tot slot Aan de 224 bezochte ouderen in de Berflo Es is de vraag gesteld of het gesprek nieuwe informatie heeft opgeleverd. Veel 21 9% Voldoende 160 71% Geen 24 11% Niet gevraagd/beantwoordt 19 8% 20