JAARVERSLAG 2014
INHOUD Voorwoord 1. Wat is de missie van Present Doetinchem? 2. De start in Doetinchem 3. De mensen van Present Doetinchem 4. Groepen en projecten 4.1 Aantal groepen en projecten 4.2 Categorieën en achtergronden groepen 4.3 De hulpontvangers 4.4 De hulpverleners 4.5 Impact Present-methode 5. Samenwerking in Doetinchem 6. In beeld (PR) 7. Financieel draagvlak 5 7 8 9 12 13 14 Dit jaarverslag is mede mogelijk gemaakt door: Design: Esther Koelewijn 3
VOORWOORD 2014 was een heel bijzonder jaar! Op 8 januari 2014 zag Present Doetinchem het levenslicht door het ondertekenen van de oprichtingsstatuten. Een nieuw burgerinitiatief -met inzet van vrijwilligers- in Doetinchem. We zijn er bijzonder trots op om u ons allereerste jaarverslag te presenteren. Na een periode van marktverkenning, vele presentaties en veel contacten leggen, gaf het college van B&W in september de aftrap voor de daadwerkelijke start van Present Doetinchem. In korte tijd werd er een tiental prachtige projecten gerealiseerd, en werden groepen vrijwilligers gekoppeld aan mensen die wel een steuntje in de rug konden gebruiken. Dit jaarverslag is de moeite van het lezen waard. Niet alleen omdat wij dat vinden. Niet alleen omdat het belangrijk is te lezen wat Stichting Present Doetinchem in het jaar 2014 heeft gedaan voor kwetsbare inwoners van Doetinchem. Maar ook om te lezen dat we dat mede samen met u hebben gedaan. We zijn geraakt door de inzet van mensen voor elkaar. Alle informatie over de groepen, projecten en over de partijen waarmee we samenwerken u leest het allemaal in dit jaarverslag. We wensen u veel leesplezier en we bedanken iedereen die in 2014 een bijdrage heeft geleverd aan onze missie en visie. Wij willen in 2015 verder bouwen aan de bekendheid van Present Doetinchem, en we hopen dat we ook in 2015 op uw steun en inzet mogen rekenen. Wij zijn Present in Doetinchem. Samen maken we Doetinchem een stukje mooier! Gertjan van der Molen, voorzitter bestuur 4
1. Wat is de missie van Present Doetinchem Kenmerkende factoren: Present Doetinchem slaat een brug tussen mensen die willen geven en mensen die die hulp goed kunnen gebruiken. Ons uitgangspunt is dat er veel mensen zijn die iets willen doen voor een ander, maar niet weten hoe ze daar vorm aan moeten geven. Ze zijn bang dat het teveel tijd kost, ze willen graag iets doen dat echt nut heeft, ze weten niet wie hun hulp echt nodig heeft Veel mensen willen graag participeren in de samenleving, en Present Doetinchem biedt daar op een laagdrempelige manier de mogelijkheid voor. Door eenmalige projecten, door de betrokkenheid van een professionele hulpverlener en door de professionele begeleiding weet de vrijwilliger precies waar hij aan toe is. Stichting Present richt zich op de vrijwilliger. De begeleiding start bij de groep vrijwilligers: wanneer heeft de groep tijd, wat vinden de mensen leuk om te doen, waar liggen de kwaliteiten. Dus: als er geen groep is, is er geen project. Het is een manier van werken die past in deze tijd. Aan het eind van 2014 heeft Present Doetinchem in een paar maanden tijd tien projecten gerealiseerd. Ook landelijk groeit de beweging van Stichting Present. In 2014 is de 69e stichting opgericht, er wordt gewerkt in 120 gemeenten. Stichting Present Nederland biedt ondersteuning, trainingen en een stevige formule aan alle stichtingen in het land. Wat is onze droom? De droom van Present is een beweging op gang brengen in de samenleving, waarbij mensen het weer gewoon gaan vinden om naar elkaar om te zien! 1. Focus op degene die iets te bieden heeft, het aanbod van burgers is het vertrekpunt. Ook in Doetinchem is er sociale en materiële armoede, zoals blijkt uit een armoedeonderzoek van de gemeente Doetinchem. Voor 2600 Doetinchemse huishoudens is dat een dagelijkse nachtmerrie. Tegelijk is armoede voor veel Doetinchemmers zo ver van het bed dat ze er niet wakker van liggen. Als Present focussen we ons in eerste instantie op die tweede groep en we dagen hen uit om een stukje van hun tijd, hart en handen beschikbaar te stellen voor een ander. De vraag aan hen is: wat heb je de samenleving te bieden en wanneer kun je tijd beschikbaar stellen? De antwoorden op beide vragen vormen het vertrekpunt voor de hulpverlening. 2. Samenwerking met zorg- en welzijnsorganisaties. Present brengt het aanbod onder de aandacht van maatschappelijke organisaties op het gebied van wonen, zorg en welzijn. Criteria voor de hulpontvanger zijn: onvoldoende geld, gebrekkige gezondheid en / of sociaal isolement. Stichting Present is een brug, geen hulpverleningsinitiatief. We zien het als een uitdaging om met vrijwillige inzet de bestaande hulpverleningsketen en de samenhang in wijken te versterken. In de samenwerking met zorg- en welzijnsorganisaties is het mogelijk om vrijwillige inzet te verbinden met zorg en welzijn. De hulpverlener heeft de regie voor de cliënt en voor Present is hij/zij een schakel in het toerusten van de groep die zich inzet. Aan bod komt bijvoorbeeld de vraag hoe de groep het beste kan anticiperen op de problematiek die ze aantreffen en hoe de groepsleden de cliënt respectvol en op basis van gelijkwaardigheid kunnen benaderen. 5
3. Structurele opzet en professionele kaders. Stichting Present is een vrijwilligersorganisatie met een professioneel kader. Daar is bewust voor gekozen om daarmee de continuïteit en de kwaliteit te waarborgen. Op zichzelf genomen zijn de projecten die via Present Doetinchem gedaan worden, niet uniek. Iemand helpen verhuizen of behangen of een tijdje bij iemand betrokken zijn, dat doen veel mensen op z n tijd en het organiseren van activiteiten, bijvoorbeeld in een wijk, dat gebeurt ook wel vaker. Waarom dan die professionele kaders? Wij concentreren ons op het overbruggen van de kloof tussen mensen die willen geven en mensen die zelf onvoldoende geld, netwerk of gezondheid hebben om de klus geklaard te krijgen. Maar de tijd die mensen beschikbaar stellen, komt niet altijd op de juiste plek terecht en sociaal isolement is niet even goedbedoeld te overbruggen. Bovendien willen de mensen die zich inzetten, graag de tijd die ze beschikbaar stellen, effectief gebruiken zonder met allerlei administratieve toestanden geconfronteerd te worden. Present zorgt daarom voor de voorbereiding, afstemming, begeleiding en aansturing van de projecten. 4. Lokaal draagvlak, lokaal gedreven. Het effect van Present is het grootst als het plaatselijk gedragen en ingebed is. We willen bewerkstelligen dat Present Doetinchem van én voor Doetinchemmers is. De groepen vrijwilligers komen uit Doetinchem en zetten zich in voor hun eigen stad. Op deze manier krijgen de groepen een kijkje achter de voordeuren in hun eigen gemeente, zodat de ogen van de vrijwilligers geopend worden voor wat er gebeurt. Present hoopt zo bij te dragen aan een beweging waarin mensen steeds meer naar elkaar omzien. Wij geloven in een Doetinchem waar mensen er zijn voor elkaar. De oorsprong van Present Doetinchem ligt bij Doetinchemse initiatiefnemers. 6
2. De start in Doetinchem In 2013 startte een initiatiefgroep om de mogelijkheden voor Present in Doetinchem te verkennen, en ook de eerste helft van 2014 heeft vooral in het teken gestaan van netwerken, verdere verkenning en een brede kennismaking met de lokale politiek, maatschappelijke organisaties, zorg- en welzijnsorganisaties, kerken en bedrijven. Nadat duidelijk werd hoe de Present-formule werkt, konden we rekenen op een enthousiaste respons: Present wordt gezien als een aanvulling op het bestaande aanbod binnen Doetinchem. Present kan een praktische aanvulling zijn op het werk van professionele hulpverleners en de diaconale taak van kerken. Ook is het een mooie manier om bedrijven te helpen hun MBO-doelstellingen waar te maken en een ondersteuning van de lokale politiek in het kader van de kanteling in de zorg. Eind maart 2014 werd een feestelijke kick-off gehouden, mede mogelijk gemaakt door Schouwburg Amphion. Deze werd bezocht door ruim 100 aanwezigen uit breed politiek, maatschappelijk en kerkelijk terrein. Burgemeester Joosten hield een warme toespraak over de inzet van de moderne vrijwilliger en zegde toe om samen met het voltallige college van B&W het eerste project voor Present te doen. Omdat er net gemeenteraadsverkiezingen waren, duurde het even voordat er een nieuw college was gevormd en deze toezegging uitgevoerd kon worden. Dit viel samen met de werving van de projectcoördinator. Deze tijd werd goed benut voor allerlei ondersteunende zaken: het inrichten van de website en het nieuwe CRM (Presentnet) en het bestellen van PR-materialen. Er kon tevens een aantal kantoorbenodigdheden worden aangeschaft, evenals een basisuitrusting voor tuingereedschap voor grotere groepen. Ook werd deze tijd benut voor het aanvragen van fondsen. 7
3. De mensen van Present Doetinchem De initiatiefgroep is blij met de ontvangen cheque van het VSB-fonds Op 8 januari 2014 zag Present Doetinchem het levenslicht door het ondertekenen van de oprichtingsstatuten door initiatiefneemster Nelly de Vries. De leden van de initiatiefgroep uit 2013 zijn met enthousiasme in januari 2014 toegetreden tot het bestuur van Present Doetinchem. Dit bestuur bestond uit Gertjan van der Molen, voorzitter, Anneke Pot, secretaris, Maikel de Kreek, penningmeester a.i. en past. Peter Ambting. Laura van Weijen was tevens bestuurslid, maar heeft wegens verhuizing het bestuur verlaten. Maikel de Kreek heeft halverwege het jaar zijn bestuursfunctie moeten neerleggen. Hij werd vervangen door Andries Snippe als penningmeester. Het team van Present Doetinchem bestaat uit Nelly de Vries, algemeen coördinator/directeur (per 1 maart 2014), en Josefien Nahuis, projectcoördinator (per 1 mei 2014). Daarnaast werken er een aantal vrijwilligers mee tbv de nieuwsbrief, administratieve ondersteuning, technische ondersteuning en als projectbegeleider. De totale inzet over 2014 bedraagt 0,7 fte (0,5 fte betaald, 0,2 fte vrijwillig). 8
4. Groepen en projecten De kernactiviteit van Present Doetinchem is het begeleiden van projecten op basis van het aanbod van groepen die zich in willen zetten. In september 2014 was het eerste (bijzondere) project met het college van B&W, zoals burgemeester Joosten had toegezegd: het opknappen van een verwaarloosde tuin bij een alleenstaande Turkse moeder met lichamelijke klachten, in samenwerking met een buurtcoach. Het doel was ontmoeting en een onderhoudsarme tuin voor mevrouw. Voor het college was het goed om met eigen ogen te zien dat er burgers in Doetinchem zijn die niet vanzelfsprekend een hovenier in de arm kunnen nemen, omdat zij daar geen geld voor hebben. De Turkse mevrouw zorgde voor (veel!) Turkse hapjes en zoete Turkse thee. Ze was bijna ontzet dat de burgemeester himself bij haar kwam spitten en zei in een radio-interview dat de burgemeester wel van Mars moest komen, in Turkije zou dit ondenkbaar zijn. Inmiddels heeft mevrouw een tuin die ze weer zelf kan onderhouden. Ze is dankbaar voor de aangeboden hulp. Mogelijkheden Present biedt mogelijkheden voor inzet aan de volgende groepen: - algemene groepen (18-88 jaar) - jongerengroepen (12-25 jaar) - groepen uit bedrijven - gezin/familie (ouders en hun kinderen) 4.1 Aantal groepen en projecten Uiteindelijk hebben zich 10 groepen ingezet in de maanden september-half december. Uitgaande van het feit dat er 10 projecten waren begroot over heel 2014, is dit een resultaat waar we trots op kunnen zijn. Flex-vrijwilligers Naast eenmalige groepen, hebben zich inmiddels ook een aantal flex-vrijwilligers aangemeld. Het concept Flex spreekt aan: mensen die zich wat vaker willen inzetten voor de ander, op basis van hun talenten en beschikbaarheid. We maken van deze flex-vrijwilligers steeds groepjes, in wisselende samenstelling. Flexgroepen worden meestal ingezet bij praktische klussen. Present wil aansluiten bij het aanbod van degenen die meedoen en zoekt daar een passend project bij, zodat ieder met plezier mee kan doen. Aantal betrokken vrijwilligers 80 Verdeling leeftijdscategorie (groep) Jongeren 13-18 jr 1 Kinderen 0-12 jr 0 Senioren 65+ 0 Volwassenen 19-65 jr 9 Aantal vrijwillersuren 335 9
4.2 Categorieën en achtergronden groepen Verdeling soort groepen in % Verdeling herkomst groepen in % 11 36 33 22 63 33 FLEX BEDRIJF EENMALIG KERK Voorbeeld: het pastorale team van de RK ging aan de slag bij een flink vervuilde woning van een verslaafde jongeman, die via Iriszorg was aangemeld. Een pittige klus, maar met enorm resultaat. OVERHEID OVERIG Verdeling praktische projecten in aantal Verdeling sociale projecten in aantal 1 3 1 1 1 Sociale projecten zijn activiteiten met een doelgroep in een instelling. Een paar uur een-op-een aandacht, even de deur uit, iets met de handen kunnen doen. Heel gewone dingen waarvoor sommige mensen afhankelijk zijn van vrijwilligers. 2 1 OPRUIMEN ONDERSTEUNING SCHILDEREN CREATIEF SCHOONMAKEN VERWENACTIVITEIT TUINIEREN 4.3 De hulpontvangers Praktische projecten vinden doorgaans achter de voordeur plaats. De mensen die hierbij geholpen worden hebben zelf geen mogelijkheden om een grote klus aan te pakken. Ze hebben geen netwerk (of geen betrouwbaar netwerk), ze hebben geen geld (vaak schulden) en/of niet de gezondheid (lichamelijk of psychisch of verstandelijk). 10 Een voorbeeld van een sociaal project was bij POL (Procesopvanglocatie) De Kruisberg in Doetinchem. Ruim 350 vluchtelingen uit vooral Syrië en Noord Irak worden hier opgevangen in afwachting van plaatsing in een AZC. Een groep van 35 jongeren plus jeugdleiders ging in drie groepen, samen met de tijdelijke bewoners van dit centrum, aan de slag. Er werden, onder overweldigende belangstelling, cupcakes versierd met de vrouwen, een voetbalclinic verzorgd voor de jongens en mannen, en een hiphop-workshop gegeven wat eindigde in een Arabisch dansfeestje! Er waren mooie ontmoetingen en de asielzoekers waren erg blij met deze creatieve en sportieve middag.
Ook de COA is blij met Present en wil graag meer met ons samenwerken. Een paar uitspraken van deze middag: Ik kon zomaar 2 uur ongedwongen genieten zonder aan mijn familie in het oorlogsgebied te denken (van één van de vluchtelingen). De coördinator van de COA: Het heeft mij een boost gegeven om de bewoners zo blij en ontspannen te zien. En een reactie vanuit de jongerengroep: het woord indrukwekkend kwam naderhand regelmatig voorbij. Ook dat een vrouw emotioneel werd, nadat ze begreep dat we dit gewoon voor hen hadden gedaan om een lach op hun gezicht te toveren, maakte veel indruk. 4.4 De hulpverleners De projecten komen tot stand via bemiddeling door een hulpverlener. Een hulpverlener is gedurende langere tijd bij een cliënt betrokken, en kan helpen bij de voorbereiding van een projectdag en blijft ook na het project betrokken. De betrokken maatschappelijke organisaties / zorg- en welzijnsorganisaties waarmee in 2014 projecten tot stand zijn gekomen, waren de volgende (alfabetisch): - Buurtcoaches (onderdeel IJsselkring) - COA Vluchtelingenwerk - De Tafel van Eén - GGNet - Iriszorg Impactmeting In opdracht van Stichting Present Utrecht heeft onderzoeksbureau Neckar van Naem een studie uitgevoerd naar de impact van het werk van Present. Present is in de ogen van alle betrokkenen een professionele organisatie met een uniek aanbod. De meerwaarde van de projecten van Present ligt voor vrijwilligers in de toegang tot hulpontvangers, de mogelijkheid van vrije en eenmalige deelname en de garantie dat de hulp op een goede plek terechtkomt. Voor hulpverleners, welzijnsmedewerkers en maatschappelijke organisaties biedt Present een welkome aanvulling op de zorg en dienstverlening aan cliënten. Daarnaast verbreden de projecten van Present de leefwereld en het bewustzijn van de cliënten. Deelname aan de projecten van Present vergroot bij een groot deel van de vrijwilligers de motivatie om meer vrijwilligerswerk te gaan doen. Daarbij dragen de vrijwilligers de ervaring actief uit en stimuleren ze andere mensen om ook vrijwilligerswerk te gaan doen. Hiermee is de aanzet tot een beweging op gang brengen gegeven. Een uitgebreidere samenvatting is te vinden op de website van Stichting Present Utrecht. Ook is daar het volledige rapport verkrijgbaar. 4.5 Impact Present-methode Effectieve Sociale Interventie Kennisinstituut Movisie heeft de Presentmethode officieel opgenomen in de databank effectieve sociale interventies. De Present-methode is, volgens de onderzoekers, effectief in het verbinden van informele en formele zorg en het aansluiten bij de moderne vrijwilliger. Tiemen Zeldenrust (directeur Present Nederland) is blij met de erkenning: Ondanks de opkomst en groei van Present vragen mensen het me nog wel eens: helpt dat nou werkelijk, zo n dagje vrijwilligerswerk? Deze uitkomst laat zien dat je modern vrijwilligerswerk met impact kunt organiseren. Dit is een prachtige erkenning voor het werk en de formule van Present. 11
5. Samenwerking Met ingang van 2015 gaat er veel veranderen in het sociale domein. De drie decentralisaties (langdurig zieken/ouderen, werk en jeugdzorg) waarbij de verantwoordelijkheid bij de gemeenten komt te liggen, waren in 2014 op allerlei plekken het onderwerp van gesprek. Samenwerken was belangrijk, is belangrijk en wordt steeds belangrijker. In het afgelopen jaar heeft Present meegedacht en meegepraat bij bijeenkomsten over armoedebestrijding, en over de inzet van meer vrijwilligers in het sociale domein De zgn. participatiesamenleving is Present op het hart geschreven. De verbinding tussen formele en informele zorg kan voor alle betrokkenen een enorme positieve impact hebben. Present Doetinchem werkt samen met diverse geledingen uit de Doetinchemse samenleving. Zorg- en welzijnsorganisatie Er zijn veel presentaties geweest bij o.a. bureau Jeugdzorg, Estinea, IJsselkring (maatschappelijk werk), buurtcoaches, Iriszorg, Leger des Heils, MEE OGGZ, Ggnet, Sité Woondiensten, Siza regio Achterhoek, Stichting Tharsei en Zozijn. AC De Houtmolen van Siza Dorp groep (voor mensen met niet-aangeboren hersenletsel) heeft gezorgd voor stickering van de folders. Overige organisaties We onderhouden contact met diverse andere maatschappelijke organisaties zoals de Vrijwilligerscentrale, De Doetinchemse Uitdaging, WORLD, het Platform Armoedebestrijding en woningcorporatie Sité. Tevens zijn er goede contacten met de Sociale Raad en de lokale politiek. Bedrijven De eerste bedrijven (Printing Partners en Rabobank Graafschap Midden) hebben zich gemeld om een deel van hun werknemers in te zetten via Present om zo maatschappelijk betrokken te zijn in Doetinchem. Een bijzondere samenwerking ontstond met dagblad De Gelderlander. Zij organiseerden in de eerste week van november de Achterhoekse week van de armoede, en sloten dit af met een groot evenement: Kansrijk. Hier werd de doelgroep, mensen in bijstandssituatie, uitgenodigd. De Gelderlander daagde organisaties uit om een bijdrage te leveren aan dit evenement. Present heeft hier actief aan meegewerkt. We merkten dat het even duurde voordat men de weg naar ons vond om hulpvragen aan te dragen, maar uiteindelijk zijn er 11 hulpvragen ingediend via de website, waarvan er 10 gematcht konden worden in 2014. Voor elk project van Present geldt dat het vrijwilligerswerk altijd ter aanvulling of ondersteuning moet zijn van de professionele zorg. Present is dus zelf geen hulpverlener en de hulpverlener houdt altijd zelf de verantwoordelijkheid voor de zorg aan zijn/haar cliënt. 12.
6. In beeld In 2014 zijn er folders en flyers gemaakt, evenals een banner en een vlag die we kunnen gebruiken bij stands en marktkramen. Er is een nieuwe website opgeleverd en ingericht. Hier plaatsen we regelmatig nieuwsberichten. Eind oktober verstuurden we onze eerste digitale nieuwsbrief aan al onze contactpersonen. De lokale pers heeft diverse keren aandacht besteed aan Present Doetinchem: bij de oprichting in januari, tijdens de startbijeenkomst in maart, bij het ontvangen van subsidie van het VSB-fonds, Skanfonds en Oranjefonds, in september tijdens het eerste project van het college van B&W (ook radio Optimaal FM besteedde hier aandacht aan) en in oktober bij een project op POL De Kruisberg. Present Doetinchem is actief op Twitter en op Facebook. Hier houden we onze volgers op de hoogte van de activiteiten van Present en de projecten die we realiseren. We waren present op de jaarlijkse Meet&Match Markt van De Doetinchemse Uitdaging, dit leverde ons een paar mooie matches op. Ook stonden we op een aantal andere plaatsen met een kraam: bij de ontbijtshow van de Tafel van Één, op de vrijwilligersmarkt, op een diaconale markt en bij het evenement Kansrijk. 13
7. Financiële positie We zijn blij met de subsidie van diverse landelijke fondsen: Oranjefonds, Skanfonds, VSB-fonds, Fonds Cor van de Craats, en met de subsidie van het lokale Noaberfonds. Deze fondsen maakten de start van Present in Doetinchem mogelijk. Ook meldde zich de eerste fannoot uit het bedrijfsleven en leverden een aantal diaconieën een financiële bijdrage. De komende jaren hopen we het plaatselijk draagvlak te vergroten door financiële bijdragen van lokale ondernemers in het kader van maatschappelijk ondernemen, gemeente Doetinchem, lokale fondsen, woningcorporaties, fannoten, giften en sponsoracties. Staat van baten en lasten Baten Inkomsten Lasten Personele kosten Projectmateriaal Kantoorkosten PR-kosten Organisatiekosten Jaarrekening Begroting 2014 2014 37.282 28.109 368 2.695 2.938 6.815 40.925 41.500 27.939 1.000 4.350 2.000 6.150 41.439 Saldo baten en lasten Financiële baten en lasten Resultaat Resultaatbestemming Algemene reserve -3.643 - -3.643-3.643 61-61 61 14
Formele gegevens Naam: Stichting Present Doetinchem Postadres: Baron van Dieststraat 10, 7006 AH Doetinchem Telefoon: 06-48608993 Oprichtingsdatum: 8 januari 2014 Website: www.presentdoetinchem.nl E-mail: info@presentdoetinchem.nl Inschrijving KvK: 59690763 IBAN: NL 32 TRIO 0197 853757