HET CONGRES VAN WENEN 1. WAT VOORAFGING...1 2. HET CONGRES VAN WENEN...2 2.1. BESLISSINGEN...3 2.2. GEVOLGEN...6 2.3. BELANG VAN HET CONGRES VAN WENEN...7 3.1. Het Congres van Wenen en de restauratie Het Congres van Wenen / p.1 van 7 / versie 1
DE INDUSTRIËLE REVOLUTIE 1. DE INDUSTRIËLE REVOLUTIE...1 1.1. DE EERSTE INDUSTRIËLE REVOLUTIE...1 1.2. DE TWEEDE INDUSTRIËLE REVOLUTIE...5 2. GEVOLGEN VAN DE INDUSTRIALISERING...6 2.1. ECONOMISCHE GEVOLGEN...6 2.2. SOCIALE GEVOLGEN...8 3. DE 19DE-EEUWSE SAMENLEVING...9 3.1. DE ARBEIDERS...9 3.2. DE RIJKE BURGERIJ...11 4.1. De industriële maatschappij Industriële Revolutie Proletarisering en uitbuiting van de arbeiders 5.1. De cultuur van de burgerelite in de 19de eeuw: Wonen Kleding en voeding Ontspanning Literatuur en muziek 5.2. De arbeiderscultuur: Wonen Kleding en voeding Ontspanning Volkshuizen en coöperatieven De industriële revolutie / p.1 van 12 / versie 1
DE ONTVOOGDING VAN DE ARBEIDERS 1. HET SOCIALISME...1 1.1. VERLICHTE VOORLOPERS...1 1.2. HET UTOPSICH SOCIALISME...2 1.3. DE ARBEIDERSBEWEGING IN GROOT-BRITTANNIË...3 1.4. HET WETENSCHAPPELIJK SOCIALISME (= MARXISME)...5 1.5. HET REFORMISME...11 1.6. HET ANARCHISME...12 2. DE ARBEIDERSBEWEGING...13 2.1. DE SOCIALISTISCHE ARBEIDERSBEWEGING...13 2.2. DE CHRISTELIJKE ARBEIDERSBEWEGING...15 3. REALISATIES TEN VOORDELE VAN DE ARBEIDERS...18 3.1. ALGEMEEN...18 3.2. BELGIË...19 4. HET SOCIALISME VANDAAG...20 4.2. De ontvoogding van de arbeiders De ontvoogdingsstrijd van de Belgische arbeidersbeweging De socialistische en christendemocratische arbeidersbeweging Belgische politieke realisaties ten voordele van de arbeiders Opgelet: punt 1 (het socialisme) is geen leerstof. Het is nuttig om dit punt goed te lezen om de rest van dit hoofdstuk beter te kunnen plaatsen. De ontvoogding van de arbeiders / p.1 van 21 / versie 1
DE KOLONISATIE IN DE 19DE EEUW 1. IMPERIALISME...1 2. SITUATIE IN 1914...3 3. DE BELGISCHE KOLONISATIE VAN CONGO...4 3.1. KONGO VRIJSTAAT...4 3.2. BELGISCH KONGO...7 3.3. De overheersing van het westen in de wereld: de kolonisatie in de 19de eeuw Kolonisatie in de 19de eeuw / p.1 van 8 / versie 1
DE VS IN DE 19DE EEUW 1. ONTSTAAN VAN DE VS...1 2. UITBREIDING VAN HET GRONDGEBIED...2 3. INDIANEN...3 4. DE SECESSIEOORLOG...4 5. DE VS INTERNATIONAAL...5 3.4. De Verenigde Staten van Amerika in de 19de eeuw: De expansie van de Verenigde Staten De Secessieoorlog De VS in de 19de eeuw / p.1 van 6 / versie 3
DE EERSTE WERELDOORLOG 1. OORZAKEN EN MECHANISMEN...1 1.1. DE FRANS-PRUISISCHE OORLOG...2 1.2. KOLONIALE CONFLICTEN...2 1.3. DE BALKAN...4 1.4. ECONOMISCHE RIVALITEIT...5 1.5. BONDGENOOTSCHAPPEN...6 1.6. BEWAPENINGSWEDLOOP EN MILITARISME...7 1.7. FATALE MISREKENINGEN...8 3. DE AANLEIDING...9 4. HET VERLOOP...9 4.1. HET VON SCHLIEFFEN-PLAN...9 4.2. HET EIGENLIJKE VERLOOP...11 4.3. LOOPGRAVENOORLOG...14 5. BELANGRIJKSTE GEVOLGEN VAN DE OORLOG...15 3.5. Politieke, militaire en economische spanningen vóór de Eerste Wereldoorlog: Koloniale conflicten Balkanoorlogen Periode van gewapende vrede 3.6. De Eerste Wereldoorlog oorzaken en verloop aspecten van de Groote Oorlog, nl. werelddimensie van de oorlog en totale oorlog De Eerste Wereldoorlog / p.1 van 18 / versie 3
HET INTERBELLUM 1. DE VREDESVERDRAGEN NA DE EERSTE WERELDOORLOG...1 1.1. HET VERDRAG VAN VERSAILLES...1 1.2. KIEM VAN DE TWEEDE WERELDOORLOG...4 1.3. DE VOLKENBOND...5 2. EEN STUKJE ECONOMISCHE THEORIE...6 2.1. VRIJEMARKTECONOMIE...6 2.2. PLANECONOMIE OF CENTRAAL GELEIDE ECONOMIE...8 2.3. GEMENGDE ECONOMIE...8 3. DE JAREN TWINTIG...11 3.1. DE VS...11 3.2. EUROPA...13 4. DE BEURSCRASH VAN 1929 EN DE GROTE CRISIS...14 4.1. DE CRASH VAN WALL STREET...14 4.2. DE GROTE DEPRESSIE...15 4.3. DE WERELDWIJDE ECONOMISCHE CRISIS...16 4.4. AANPAK VAN DE CRISIS IN DE VS...18 5. DE OPKOMST VAN HET FASCISME...20 5.1. WAT IS FASCISME?...20 5.2. HET FASCISME IN ITALIË...21 5.3. HET FASCISME IN DUITSLAND...25 5.4. ELDERS IN EUROPA...31 3.7.Het Interbellum (1918-1939): Europa en de wereld na de Grote Oorlog Vredesverdragen na de Eerste Wereldoorlog Hertekening van de kaart van Europa De VS: beurscrash 1929 en wording van een wereldmacht Opkomst van uiterst rechts in Europa: Mussolini in Italië en Hitler in Duitsland Het interbellum / p.1 van 34 / versie 4
DE TWEEDE WERELDOORLOG 1. OORZAKEN...1 1.1. JAPAN...1 1.2. ITALIË...2 1.3. DUITSLAND...3 1.4. CONCLUSIE...5 2. DE OORLOG...5 2.1. SCHEMA...5 2.2. VAN 1939 TOT 1942...5 2.3. KEERPUNT...7 2.4. VAN 1942 TOT 1945...10 3. KENMERKEN VAN DE TWEEDE WERELDOORLOG...11 3.1. ALGEMEEN...11 3.2. BEZETTING...12 3.3. OORLOGSECONOMIE...14 4. DE ENDLÖSUNG...14 3.8. De Tweede Wereldoorlog De oorzaken en aanleiding Het verloop (chronologisch en parallel in tijd en ruimte) De judeocide en uitroeiing en vervolging van etnische groepen. Tweede Wereldoorlog / p.1 van 19 / versie 3
DEKOLONISATIE EN NOORD-ZUIDTEGENSTELLING 1. INLEIDING...1 2. KAARTEN...2 3. OORZAKEN VAN DE DEKOLONISATIE...5 4. ZUIDOOST-AZIË...6 5. AFRIKA...8 6. VERBAND DEKOLONISATIE EN DERDE WERELD...9 6.1. TERMINOLOGIE...9 6.2. VERBAND KOLONISATIE, DEKOLONISATIE EN NOORD-ZUIDPROBLEMATIEK...9 6.3. KENMERKEN VAN ONTWIKKELINGSLANDEN...11 6.4. INDEX VAN DE MENSELIJKE ONTWIKKELING...11 6.5. DE PROBLEMEN VAN ONTWIKKELINGSLANDEN...13 6.6. ONTWIKKELINGSHULP - ONTWIKKELINGSSAMENWERKING...15 3.10. De dekolonisatie in Afrika en Azië: oorzaken en evolutie Dekolonisatie en Noord-Zuidtegenstelling / p.1 van 16 / versie 3
DE KOUDE OORLOG EN DE VAL VAN HET COMMUNISME 1. DE GROTE VREDESCONFERENTIES...2 2. OORZAKEN EN ONTWIKKELING VAN DE KOUDE OORLOG...5 2.1. SITUERING EN VERLOOP...5 2.2. DE BELANGRIJKSTE CONFLICTEN UIT DE KOUDE OORLOG...11 3. DE IMPLOSIE VAN HET COMMUNISME...13 4. DE GEVOLGEN VAN HET VERDWIJNEN VAN HET COMMUNISME...16 4.1. DE SOVJET-UNIE...16 4.2. DE OOSTBLOKLANDEN...20 4.3. DE REST VAN EUROPA...21 4.4. DE WERELD...22 5. HET COMMUNISME VANDAAG...22 3.11. De Koude Oorlog De oorzaken en de ontwikkeling in verschillende fasen Voorbeelden en spanningen 3.12. Einde van het communisme in Europa Oorzaken van de implosie van het communisme Gevolgen van het verdwijnen van het communisme voor Europa en de wereld De Koude Oorlog en de Val van het Communisme / p.1 van 23 / versie 3
DE VERENIGDE NATIES 1. INLEIDING...1 2. ONTSTAAN...2 3. DOELSTELLINGEN EN BEGINSELEN...4 4. ORGANISATIE...4 4.1. HOOFDORGANEN...4 4.1.1. Algemene Vergadering (AV)...5 4.1.2. Veiligheidsraad...6 4.1.3. Secretariaat...7 4.1.4. Internationaal Gerechtshof...8 4.1.5. De economische en Sociale Raad (ECOSOC)...8 4.1.6. De Trustschapraad...9 4.2. DE VN-FAMILIE VAN ORGANISATIES...10 4.2.1. VN-programma s en -fondsen...10 4.2.2. Gespecialiseerde en andere organisaties...12 5. VERWEZENLIJKINGEN...14 5.1. DE MILLENNIUMDOELSTELLINGEN...14 5.2. DE UNIVERSELE VERKLARING VAN DE RECHTEN VAN DE MENS...14 5.3. ANDERE...17 6. PROBLEMEN EN KRITIEK...22 3.9. Internationale samenwerking De Verenigde Naties: voorloper Volkenbond, oprichting VN, missie, gespecialiseerde organisaties De VN / p.1 van 23 / versie 4
HET NABIJE OOSTEN: ISRAËL EN DE PALESTIJNSE KWESTIE 1. VOORGESCHIEDENIS...1 2. HET ONTSTAAN VAN DE STAAT ISRAEL...3 3. VERZET EN INTERNATIONALE SPANNINGEN...5 4. TOEKOMST VAN DE PALESTIJNSE GEBIEDEN...9 5. ARABISCHE PARTIJEN TEGEN ISRAËL...9 3.14. Het Nabije Oosten: Israël en de Palestijnse kwestie Israël en de Palestijnse kwestie / p.1 van 11 / versie 2
GESCHIEDENIS VAN BELGIË 1. HET ONTSTAAN VAN BELGIË...2 1.1. ACHTERGROND...2 1.2. ONVREDE IN DE BELGISCHE GEBIEDEN...2 1.3. DE BELGISCHE REVOLUTIE VAN 1830 EN DE BELGISCHE ONAFHANKELIJKHEID...3 1.4. DE JONGE BELGISCHE STAAT...4 1.5. DE VLAAMSE BEWEGING (tot 1914)...5 2. DE EERSTE WERELDOORLOG...10 2.1. DE BELGISCHE OORLOGSINSPANNINGEN...10 2.2. BEZET BELGIË...10 2.3. DE FRONTBEWEGING...11 3. HET INTERBELLUM...12 3.1. POLITIEK...12 3.2. SOCIAAL...12 3.3. DE VLAAMSE BEWEGING...13 3.4. CRISIS VAN DE DEMOCRATIE...15 4. DE NAOORLOGSE PERIODE...16 4.1. REPRESSIE...16 4.2. DE KONINGSKEWESTIE...17 4.3. VERZUILING...18 5. VAN UNITAIRE NAAR FEDERALE STAAT...19 5.1. INLEIDING...19 5.2. GROEIENDE TEGENSTELLINGEN IN DE JAREN 50 EN 60...20 5.3. VAN UNITAIR NAAR FEDERAAL IN 4 STAPPEN...21 5.4. DE HUIDIGE STRUCTUUR VAN BELGIË...23 5.5. DE FEDERALE STAAT...24 5.6. HET REGIONAAL EN COMMUNAUTAIR NIVEAU...27 5.7. HET PROVINCIAAL NIVEAU...28 5.8. HET GEMEENTELIJK NIVEAU...29 5.9. BELGISCHE POLITIEK...29 3.2. De Belgische omwenteling en de grondwet van 1831 (liberale revolutie) De Belgische Revolutie: een revolutie geleid door de Franstalige burgerij De staatsinrichting: een modelgrondwet voor België, unionisme en partijvorming 3.6. De Eerste Wereldoorlog België in de Eerste Wereldoorlog: Belgische oorlogsinspanningen / Vlaamse Beweging 3.7. Het Interbellum (1918-1939) België tijdens het Interbellum: De politieke evolutie tussen 1918 en 1939 De Vlaamse Beweging: Vlaamse ontvoogdingsstrijd en verwezenlijkingen 3.13. België: van unitaire staat naar federale structuren Evolutie naar federale staatsstructuren: bestuurlijke instellingen en hun bevoegdheden in het gefederaliseerde België (na 1993) Institutionele en politieke vernieuwingen Geschiedenis van België / p.1 van 35 / versie 4
Voor het deel EU verwijzen we naar een didactisch dossier gemaakt door de EU. Dit dossier is te downloaden via de site.