Scholing Passend Onderwijs voor de Onderwijsassistent. Versie: 26-11-2015 Passend Onderwijs betekent thuis nabij onderwijs voor bijna elk kind uit de buurt. De diversiteit in de school zal hierdoor toenemen. Er zal meer handelingsgericht en samen gewerkt moeten worden in de reguliere scholen. We kunnen ons daarop voorbereiden door middel van scholing. De scholing Passend Onderwijs voor de Onderwijsassistent is een praktische, op competenties gebaseerd, scholingstraject met een aantal webbased programma s, die dit traject ondersteunen. Deze scholing bestaat uit de volgende onderdelen: A. Competenties. B. Cursussen. C. Organizers. D. Persoonlijke Leer Planner. 1. De competenties. Er worden vijf competenties voor het professioneel handelen van de onderwijsassistent onderscheiden, te weten: 3. Vakinhoudelijk en didactisch. 4. Organisatorisch. 5. Reflectie en ontwikkeling. Ze worden hieronder kort toegelicht. De onderwijsassistent levert een professionele bijdrage aan het pedagogisch en didactisch klimaat op de school, goede werkverhoudingen en de schoolorganisatie. De onderwijsassistent hanteert hoge verwachtingen van leerlingen en assisteert in een leeromgeving waarin het zelfvertrouwen van leerlingen wordt gestimuleerd en het lesaanbod aansluit bij de mogelijkheden van leerlingen. 3. Vakinhoudelijk en didactisch. De onderwijsassistent assisteert in een krachtige leeromgeving, lesstof wordt aangeboden vanuit vooropgestelde leerdoelen. Zij kent de cruciale leermomenten en kan werken volgens groepsplannen en handelingsplannen. 4. Organisatorisch. De onderwijsassistent assisteert in de klas bij het inrichten van een overzichtelijk, ordelijk en taakgericht leef- en werkklimaat. 5. Reflectie en ontwikkeling. De onderwijsassistent onderzoekt, expliciteert en ontwikkelt haar opvattingen over het assistentschap en haar bekwaamheid als onderwijsassistent. 1
2. De drie niveaus. Er worden drie niveaus van competent handelen onderscheiden. 1. Start bekwaam. 2. Vakbekwaam. 3. Excellent. Ze worden hieronder kort toegelicht. 1. Start bekwaam. De onderwijsassistent op dit niveau houdt zich vooral bezig met het volgen en begeleiden van de leerlingen in verschillende situaties. Daarnaast bereidt ze leermaterialen voor en organiseert de ruimte waarin de begeleiding plaatsvindt. Ze handelt niet onafhankelijk, maar onder constante begeleiding van de leraar. Ze is niet aanwezig bij de opstelling van de plannen. 2. Vakbekwaam. De onderwijsassistent krijgt op dit niveau meer verantwoordelijkheden voor instructie. Ze werkt niet alleen met de leraar maar eventueel ook met andere educatieve professionals. Ze assisteert de leraar bij de beoordeling van de leerresultaten en is betrokken bij het plannen van leeractiviteiten. Ze past niet zelf het curriculum aan. 3. Excellent. Ze krijgt nog meer verantwoordelijkheden voor instructie en is actief in alle fasen van het leerproces van de leerlingen. Dit niveau omvat alles van de vorige niveaus maar wordt uitgebreid door meer verantwoordelijkheden bij het leerproces van de leerlingen. Zo kan ze ook betrokken worden bij de communicatie met ouders, of het geven van ondersteuning bij het leren van Nederlands als tweede taal. 3. De Competentiemeter. De webbased Competentiemeter kan op elk moment worden ingevuld. Het houdt de eigen professionele ontwikkeling van de vijf competenties bij. De meter is een lijst met stellingen. Door antwoord te geven op deze stellingen wordt vastgesteld in welke mate de competenties worden beheerst. Hierdoor stel je je eigen competentieprofiel van professionaliteit op. www.monpas.nl Een deel van de competentiemeter. 2
4. Het Competentieprofiel. Het profiel met een overzicht van de scores is het resultaat van de beantwoording van de stellingen. Bij herhaalde meting is groei zichtbaar. Voorbeeld van een profiel. 5. De Ontwikkelagenda. Hier wordt vastgesteld aan welke competentie je de komende periode kan gaan werken. Voorbeeld van een ontwikkelagenda. 6. Cursussen en organizers Het cursusaanbod is georganiseerd rond de vijf competenties. Het aanbod bestaat uit een basis en een vervolg traject met nu in totaal 20 modulen. Dit aanbod zal in de toekomst verder worden uitgebreid. Organizers zijn bruikbare handreikingen, die in de eigen dagelijkse onderwijspraktijk kunnen worden uitgevoerd en bijgehouden. Ze zijn uitgewerkt in organizers, modellen, overzichten en checklists behandeld tijdens de cursussen. Het is tevens een eigen professionele monitor en portfolio. In de loop van de tijd zullen nieuwe handreikingen worden toegevoegd. 3
Voorbeeld van een organizer co-teaching. Er worden zes vormen van Co-Teaching onderscheiden. Hiervoor is een observatie instrument beschikbaar. 1. Eén onderwijst en één observeert 2. Eén onderwijst en één loopt rond 3. Station onderwijzen 4. Parallel onderwijzen 5. Alternatief onderwijzen 6. Team onderwijzen Hier wordt een tweetal voorbeelden van cursussen met daaraan gekoppelde organizers gepresenteerd. Communicatie. (3 uur) Communicatie kent verschillende aspecten van samenwerking. Gesprekstechnieken tussen volwassenen onderling en tussen volwassene en leerlingen komen hier aan de orde. Hoe bouwen we aan de relatie en hoe lossen we effectief problemen op? Dit zijn onder andere vragen die hier worden beantwoord. Organizers: - Organizer Communicatie. - Organizer Conflicthantering. - Observatie-instrument Conflicthantering. Co-Teaching. (3 uur) Vroeger stond de leraar er alleen voor in de groep. Nu de groepen meer divers worden, meer leerlingen met zeer uiteenlopende achtergronden, gebeurt het meer en meer dat twee volwassenen voor de groep staan. We noemen dat Co-Teaching. Hoe ziet dat er nu precies uit? Er worden zes vormen van Co-Teaching onderscheiden. Deze vormen worden uitgelegd met voorbeelden uit de praktijk. Organizers: - Organizer Co-Teaching. 7. De Persoonlijke Leerplanner (PLP). In de Persoonlijke Leerplanner stel je je eigen scholingstraject samen. In de Planner zijn opgenomen je eigen: - competentieprofiel - ontwikkelagenda - gekozen cursussen. Ook dit is weer georganiseerd rond de vijf competenties. 4
Voorbeeld van een PLP. Cursussen Organizers Periode 1. Communicatie (3 uur). 1.1. Organizer Communicatie. 1.2. Organizer Conflicthantering. 1.3. Observatie-instrument Conflicthantering. 2.1. Organzier Co-Teaching. 2. Co-Teaching (3 uur). 1. Gedragsmanagement (3 uur). 1.1. Organizer Proactieve gedragsaanpak. 1.2. Organizer Reactieve gedragsaanpak. 8. Demo Competentiemeter Onderwijsassistent. Er is een webbased demo omgeving van de competentiemeter beschikbaar. Login voor de demo omgeving (zie bijgevoegde handleiding). www.monpas.nl gebruikersnaam: pcornelisse wachtwoord: democompoa Voor meer informatie: Rob Franke Tel: 06-53-676763 e-mail: rfranke@framework-ed.nl www.frameworkplus.nl Feb.2016 April 2016 5