30-10-2017 1 Tweede deel
Vooraf Veel problemen zijn te voorkomen door goed te communiceren met de ouders. Privacy is geen probleem als je met alle betrokkenen om tafel gaat zitten. 30-10-2017 2
Toelating 30-10-2017 3
Het kader: ATI(P) Het traject om op de school te komen: Aanmelden (mag mijn kind bij u op school komen?) Toelating (ja/nee uw kind mag op school komen) Inschrijving (opnemen als leerling) Plaatsing (in klas 1a of op locatie B)
Aanmelding = Zorgplicht Zorgplicht start bij de aanmelding, tenzij er niet kan worden toegelaten omdat School vol zit, of Grondslag school niet is onderschreven In alle andere gevallen is er zorgplicht (Voor Speciaal (basis) onderwijs moet er een TLV zijn) 30-10-2017 5
Termijnen voor de zorgplicht Binnen 6 weken besluiten over toelating Verlening met 4 weken mogelijk (schriftelijk) Na 10 weken toelaten in afwachting van definitief besluit Aanmelding mogelijk vanaf de derde verjaardag 30-10-2017 6
Gronden voor weigering toelating Niet onderschrijven richting bijzonder onderwijs Ontbrekende ondersteuning Geen TLV (Sbao en So) 30-10-2017 7
Aanmeldingsprocedure SWV Maar één kritiekpuntje er staat Met deze voorbeeldformulieren kunt u niet aanmelden Aanmelden is vormvrij, het kleinste briefje volstaat, de school mag wel aanvullende informatie vragen d.m.v. een eigen formulier. Termijn gaat wel lopen 30-10-2017 8
Toelating in de praktijk 30-10-2017 9
Niet toelaten tot het SBO (107400) Een school mag de toelating van een leerling niet weigeren als niet eerst een andere school is gevonden die bereid is de leerling toe te laten. Ook als de ouders niet meewerken De ouders stonden niet open voor andere sbo-scholen. Maar dat ontslaat de sbo-school niet van de plicht om voor de weigering toelating in ieder geval bij de alternatieve sbo-scholen na te gaan of er plek voor de leerling was en of zij bereid zouden zijn de leerling aan te nemen. 30-10-2017 10
Is er een andere school beschikbaar? Een school mag de toelating van een leerling niet weigeren als niet eerst een andere school is gevonden die bereid is de leerling toe te laten. (31-10-2016: 107400) Na weigering toelating is een directe terugverwijzing naar de oude school uit oogpunt van de zorgplicht niet passend. (16-09-2016: 107347) School moet de ouder erop wijzen dat voor het vinden van een andere passende school haar medewerking nodig is. (26-07-2016: 107287) 30-10-2017 11
Onderzoek naar ondersteuningsbehoefte De school van aanmelding kan een leerling niet weigeren vanwege de vereiste intensieve begeleiding als onvoldoende is onderzocht wat zijn ondersteuningsbehoefte is, ook al ligt er een aanbod van een andere school. (12-08-2015: 106816) Een school die op de hoogte is van gedragsproblematiek bij een leerling, moet de ondersteuningsbehoefte in kaart brengen. (13-12- 2016: 107450) 30-10-2017 12
Overwegingen Cie. School mocht uit de informatie die bij de aanmelding is verstrekt, afleiden dat de leerling ondersteuning nodig heeft, maar welke ondersteuning en de mate waarin hij deze ondersteuning nodig heeft, kon school op dat moment nog niet bepalen. De school had de precieze ondersteuningsbehoefte van de leerling moeten vaststellen. Er was een aanbod van een andere school om de leerling toe te laten. Omdat er onvoldoende onderzoek is gedaan naar de vraag of de school van aanmelding in de extra ondersteuningsbehoefte kan voorzien, kon de school niet beoordelen of het aanbod van de andere school een passend aanbod was. Zolang dit niet vaststaat, ontslaat het aanbod van de andere school de school van aanmelding niet van haar zorgplicht. 30-10-2017 13
Lessen bij besluiten over niet toelating Onderbouw het besluit Is er onderzoek gedaan naar de ondersteuningsbehoefte? Is onderzocht wat de school zelf kan aanpassen? Is er daadwerkelijk een andere school beschikbaar? Wat zegt het gehandicaptenverdag? Komt er verplicht inclusief onderwijs? 30-10-2017 14
Gehandicaptenverdrag = inclusief onderwijs?
Het verdrag Op 14 juli 2016 is in Nederland het Verdrag inzake de Rechten van Personen met een Handicap (VRPH) in werking getreden. Dit Verdrag, dat ook wel VN-verdrag handicap of Gehandicaptenverdrag wordt genoemd, heeft tot doel het bevorderen, beschermen en waarborgen van de mensenrechten van mensen met een beperking. Artikel 24 van dit Verdrag gaat over onderwijs.
Verbod om te verwijderen? Advies GPO bij een geschil over een verwijderingsbesluit, waarbij de moeder een beroep had gedaan op het Gehandicaptenverdrag (advies 107566). De leerling werd verwijderd van school vanwege zijn gedrag en omdat hij veiligheidsincidenten veroorzaakte op school. Zijn moeder vond dat op basis van het Gehandicaptenverdrag een leerling niet van school kan worden verwijderd, ook al veroorzaakt zijn ondersteuningsbehoefte een onevenredige belasting voor de school.
Vervolg verwijdering De GPO oordeelde dat de moeder jegens de school geen beroep op artikel 24 van het Verdrag kan doen. De bepalingen van artikel 24 VRPH richten zich namelijk tot de Staten die partij zijn bij het Verdrag en werken niet direct door in de rechtsverhouding tussen de moeder en de school. Het Verdrag bevat een opdracht aan de Staat om maatregelen te nemen om de rechten van personen met een handicap te verzekeren. Daarom oordeelde de GPO dat het verwijderingsbesluit niet belemmerd wordt door het Verdrag. Het verwijderingsbesluit was bovendien niet onredelijk, omdat de school voldoende had gedaan aan de ondersteuningsbehoefte van de leerling.
Wat zegt het College voor de rechten van de mens? Hierbij ging het om de verwijdering van een leerling met het syndroom van Down van een reguliere basisschool. (Oordeel 2017-41). Het College toetste het handelen van de school aan artikel 1, 2 en 5b van de Wet gelijke behandeling op grond van handicap of chronische ziekte (WGBH/CZ), maar niet aan het Verdrag. Nederland had het Verdrag nog niet geratificeerd in de periode dat de leerling op de school was ingeschreven.
Oordeel College Volgens het College kunnen hieruit geen verdergaande inspanningsverplichtingen voor de school worden afgeleid. Voor zover deze ontwikkelingen zouden moeten leiden tot een verdergaande inspanningsverplichting tot het bieden van inclusief onderwijs, kan deze verplichting niet bij individuele scholen worden neergelegd, aldus het College.
Conclusie Nog geen plicht voor de individuele school om inclusief onderwijs aan te bieden. Onderzoek College voor de rechten van de mens naar de implementatie van het verdrag in het onderwijs (volgt in 2018). Opdracht aan het Rijk om hieromtrent verder beleid te gaan voeren.
30-10-2017 22 Thema 4: Toelaatbaarheid
Toelaatbaarheidsverklaring Het samenwerkingsverband passend onderwijs (swv) beslist op verzoek van een schoolbestuur of een leerling toelaatbaar is tot het sbo, (v)so en het praktijkonderwijs of over de toewijzing van leerwegondersteunend onderwijs (lwoo). Tegen zo n beslissing kunnen betrokken ouders, maar ook het schoolbestuur, bezwaar indienen. 30-10-2017 23
Aanvragen TLV School vraagt aan. Ouders hoeven het niet eens te zijn met aanvraag tlv (4 en 19 januari 2016: 107034 en 107046). Het is niet noodzakelijk dat aan de toelaatbaarheidsverklaring een door de ouders goedgekeurd ontwikkelingsperspectief ten grondslag ligt (107168) 30-10-2017 24
Praktijkgevallen 30-10-2017 25
Verwijdering in groep 8 naar SO Moeder maakt bezwaar tegen de toegekende tlv voor het speciaal onderwijs omdat haar zoon op de reguliere basisschool niet goed is begeleid en in de loop van groep 8 wordt verwijderd. Basisschool is handelingsverlegen: dikwijls verbaal en fysiek agressief ten opzichte van andere kinderen (slaat bijvoorbeeld een kind ogenschijnlijk uit het niets in het gezicht, trekt aan haren) en volwassenen Extreem bewegelijk & concentratieproblemen Moeder wil niet meewerken aan een (psychologisch) onderzoek 30-10-2017 26
Overwegingen Cie. De beschikbare informatie in aanmerking nemend, wijst zijn functioneren op school op het bestaan van een substantiële ondersteuningsbehoefte ten aanzien van zijn gedrag. In dat kader ligt gedragsregulerende begeleiding voor de hand. Binnen regulier onderwijs levert een extra arrangement daarvoor (te) weinig begeleidingsuren op om voor de nog resterende periode tot het einde van het huidige schooljaar doeltreffend te kunnen zijn. Niet reëel te verwachten dat een andere reguliere basisschool hem tot het einde van het schooljaar kan opnemen en adequaat kan begeleiden 30-10-2017 27
Oordeel Cie. Dit leidt tot het oordeel dat het voor B beschikbaar stellen van speciaal onderwijs door toekenning van een toelaatbaarheidsverklaring niet onjuist is. De Commissie zal daarom adviseren het bezwaar ongegrond te verklaren. School krijgt gelijk. 30-10-2017 28
Groep 5 leerling bij de kleuters De leerling is uit huis geplaatst vanwege onder meer achterstand in zijn fysieke en geestelijke ontwikkeling. In afwachting van een meer definitieve plaatsing in een pleeggezin, is hij tijdelijk geplaatst op een reguliere basisschool. Hij heeft de leeftijd van een groep 5-leerling, maar volgt het onderwijs in groep 2. Omdat de school dit te lang vindt duren en geen andere mogelijkheden voor begeleiding ziet, vraagt zij een tlv voor speciaal basisonderwijs aan. Deze wordt verleend, waartegen de met het gezag belaste moeder bezwaar maakt. 30-10-2017 29
Argumenten school Met extra ondersteuning op een reguliere basisschool is de kans gering dat hij de achterstanden inloopt. Plaatsing op weer een andere reguliere school met een zo geringe kans van slagen zou funest kunnen zijn voor zijn verdere ontwikkeling. Hij is in de achterliggende jaren lichamelijk en emotioneel zwaar belast. Ter zitting van de Commissie heeft de vertegenwoordiger van de Jeugdbescherming verklaard dat jeugdzorg de plaatsing van C op de sbo-school ondersteunt. 30-10-2017 30
Oordeel Cie. Volgens de Cie. blijkt uit adviezen voldoende dat plaatsing van C op een reguliere basisschool niet in de rede ligt. Gezien de door zijn behandelend arts onderschreven noodzaak om eerst fysiek en mentaal op kracht te komen, is het niet reëel te verwachten dat C binnen korte tijd zal kunnen functioneren in een reguliere klas met leeftijdgenoten of leerlingen die niet veel jonger zijn dan hij. Een en ander vergt meer individuele aandacht en ondersteuning dan een reguliere basisschool redelijkerwijze kan bieden. School krijgt gelijk 30-10-2017 31
Leerling met Syndroom van Down Moeder maakt bezwaar tegen de toelaatbaarheidsverklaring voor het speciaal onderwijs omdat zij meent dat haar zoon, die bekend is met het syndroom van Down, op zijn plaats is in het speciaal basisonderwijs. 30-10-2017 32
Oordeel van de commissie Het deskundigenoordeel is gebaseerd op een onvolledig ontwikkelingsperspectief (opp). De waarnemingen en observaties in het opp zijn niet in verband gebracht met het ontwikkelingsniveau van de leerling. Zijn ontwikkelingsachterstand per ontwikkeldomein, gerelateerd aan leeftijdsgenoten, is niet duidelijk. De leerling is niet beoordeeld of gezien door een deskundige die bekend is met zijn specifieke gezondheid en onderwijsondersteuningsbehoefte. Dat had in dit geval wel verwacht mogen worden. Er is nader onderzoek nodig. 30-10-2017 33
Commissie Een van de uitgangspunten van passend onderwijs is dat wordt uitgegaan van de mogelijkheden van de leerling en niet van wat de leerling mankeert. De ondersteuningsbehoefte van de leerling moet compleet gemaakt worden. Daarna kan het samenwerkingsverband een nieuw besluit over de toelaatbaarheid nemen. 30-10-2017 34
Lessen Neem zelf het besluit tot aanvragen van een TLV Onderbouw de aanvraag goed Het OPP moet goed onderbouwd zijn. 30-10-2017 35
Het ontwikkelingsperspectiefplan 30-10-2017 36
Voor welke leerlingen wordt een opp vastgesteld? Het bevoegd gezag (schoolbestuur) stelt een ontwikkelingsperspectief vast voor: leerlingen in het primair en voortgezet onderwijs (po en vo), die extra ondersteuning nodig hebben; leerlingen van een speciale school voor basisonderwijs (sbo); leerlingen in het speciaal onderwijs (so); 30-10-2017 37
Wanneer is geen opp nodig? Er is in beginsel geen ontwikkelingsperspectief nodig: voor leerlingen in het regulier onderwijs, die ondersteuning nodig hebben, die valt onder de basisondersteuning; voor leerlingen met dyslexie en dyscalculie. Dyslexie en dyscalculie vallen onder het reguliere schoolbeleid; voor hoogbegaafde leerlingen. In de basisondersteuning moet rekening worden gehouden met de onderwijsbehoefte van hoogbegaafde leerlingen. 30-10-2017 38
Maar In alle gevallen geldt dat als deze leerlingen ook extra ondersteuning krijgen die niet onder de basisondersteuning valt, er wel een ontwikkelingsperspectief opgesteld moet worden. Als het samenwerkingsverband bijvoorbeeld middelen inzet in aanvulling op de basisondersteuning, voor specifieke voorzieningen voor hoogbegaafde leerlingen, is voor de leerlingen die daar gebruik van maken wel een opp nodig. 30-10-2017 39
De verplichte onderdelen van het ontwikkelingsperspectief het uitstroomprofiel: de onderbouwing van het uitstroomprofiel; de belemmerende en bevorderende factoren die van invloed zijn op het onderwijs aan de leerling. het handelingsdeel: In het (voortgezet) speciaal onderwijs maakt het handelingsdeel (nog) geen verplicht onderdeel uit van het opp. afwijking van het onderwijsprogramma. Dit geldt niet voor leerlingen in het speciaal basisonderwijs of in het (voortgezet) speciaal onderwijs. vervangende onderwijsdoelen:. Dit is alleen vastgelegd voor het basisonderwijs en het (voortgezet) speciaal onderwijs. 30-10-2017 40
Handelingsplan is geen opp! MvT: Opp is voor langere termijn, handelingsplan is voor maximaal een schooljaar. Het opp is het instrument voor communicatie met ouders. De school kan met het ontwikkelingsperspectief tijdig duidelijk maken wat een realistisch perspectief is voor hun kind. Een handelingsplan is dus niet meer verplicht, maar het staat scholen wel vrij om naast een ontwikkelingsperspectief een handelingsplan voor een leerling op te stellen.
Opstellen OPP Binnen zes weken na de inschrijving of na definitieve plaatsing van de leerling, maar pas nadat op overeenstemming gericht overleg met de ouders heeft plaatsgevonden. Als blijkt dat een leerling die al op school zit, extra ondersteuning nodig heeft. Ook in dat geval moet voor vaststelling van het opp met de ouders op overeenstemming gericht overleg zijn gevoerd.
Jaarlijkse evaluatie De school evalueert ten minste één keer per schooljaar het ontwikkelingsperspectief samen met de ouders. (26 Art. 40a. lid 3 WPO,, art. 41a lid 3 WEC, art. 26 lid 3 WVO) Daarna kan het ontwikkelingsperspectief bijgesteld worden als dat nodig is. Ook over de bijstelling moet eerst met de ouders op overeenstemming gericht overleg worden gevoerd. (Art. 40a. lid 4 WPO, art. 41a lid 4 WEC, art. 26 lid 4 WVO).
Instemming ouders Sinds 1 augustus jl. is instemming van de ouders verplicht bij het handelingsdeel. Dus niet het uitstroomprofiel. Voeren OOGO met ouders 30-10-2017 44
Lessen uit jurisprudentie 30-10-2017 45
Wijze van toetsten door GPO de Commissie toetst inhoudelijk of het ontwikkelingsperspectief voldoende aansluit op de ondersteuningsbehoefte van de leerling. Soms is dat volgens de Commissie wel het geval (zie bijvoorbeeld zaak 106703). In andere zaken oordeelt de Commissie dat dat niet het geval is, bijvoorbeeld 106795 of 106632, waarbij uit het ontwikkelingsperspectief niet blijkt welke begeleidingsmogelijkheden nog meer konden worden ingezet; de Commissie toetst ook of het opp inhoudelijk voldoet aan de wettelijke eisen (107090, 106517). In deze laatste zaak voldeed het opp niet aan de wettelijke eisen, omdat onder andere een omschrijving van de begeleiding, die is afgestemd op de individuele behoeften van de leerlingen, ontbrak;
OOGO met ouders onder op overeenstemming gericht overleg moet volgens de Commissie worden verstaan dat met de ouders open en reëel overleg wordt gevoerd over het opp. Dat was bijvoorbeeld niet het geval in een zaak waarbij het ontwikkelingsperspectief al na één overleg zonder overeenstemming werd vastgesteld (107087). In zaak 106795 oordeelde de Commissie dat in het opp de visie van de ouders verwerkt had kunnen worden; 30-10-2017 47
Overleg er werd wel voldoende op overeenstemming gericht overleg met de ouder gevoerd in een zaak waar de school in hoge mate en gedetailleerd tegemoet kwam aan de door de ouder gevraagde ondersteuning (106703); Als de met gezag belaste ouder instemt met het ontwikkelingsperspectief hoeft de school met de verzorger van de leerling niet opnieuw op overeenstemming gericht overleg te voeren.(107127)
Niet naderhand aanpassen! Het bezwaar tegen het ontwikkelingsperspectief is gegrond omdat de school de uitgangspunten voor de begeleiding had gewijzigd terwijl de ouders en het samenwerkingsverband het daar eerder al over eens geworden waren. (107011) 30-10-2017 49
Aanpassen OPP Als de school na bezwaren van ouders het ontwikkelingsperspectief aanpast, moet zij dit duidelijk met ouders bespreken en aangeven dat zij vervolgens het ontwikkelingsperspectief vaststelt. (13-12-2016: 107447) De casus was dat de ouders het niet eens waren en de school dat als bijlage bij het OPP heeft gehangen en daarna het OPP heeft vastgesteld. 30-10-2017 50
Vaststellen & informeren het bevoegd gezag moet het opp formeel vaststellen (106795, 107067); de aanspraak op de zorgplicht van de school brengt voor ouders de plicht mee om de school adequaat te informeren over de situatie van hun kind (107011); 30-10-2017 51
Thema 5: (geschillen-) Commissies en procedures 30-10-2017 52
Belangrijkste (nieuwe) commissies Geschillencommissie passend onderwijs (GPO) Landelijke Bezwaaradviescommissie Toelaatbaarheidsverklaring (LBT) Landelijke Klachtencommissie Onderwijs (LKC) Geschillencommissies bijzonder onderwijs (5x) Bestaan uit inhoudelijk deskundigen Veel uitspraken over toepassing passend onderwijs En af en toe de gewone rechter 30-10-2017 53
Waar kan je de uitspraken vinden? http://www.geschillencommissiesbijzonderonderwijs.nl/ https://onderwijsgeschillen.nl/ https://www.rechtspraak.nl/ 30-10-2017 54
Een geschil wat nu? Vaak eerst een aanbod voor mediation - maak daar gebruik van Zorg voor een goed en overzichtelijk dossier Zorg voor deskundige ondersteuning waar nodig Als je het besluit goed kan uitleggen wees dan gerust 30-10-2017 55
Bij de geschillencommissie Ga altijd naar de zitting! De commissie bestaat uit deskundigen vertel dus een inhoudelijk goed verhaal stop (veel) tijd in de voorbereiding. Hou het kort en to the point. Beantwoord de vragen van de commissie 30-10-2017 56
Je bent een professional Onderbouw wat je zegt of schrijft stuur verklaringen van deskundigen mee Zorg voor een professionele uitstraling bijv. stukken op logo papier Als je iets niet weet, zorg dat je het wel te weten komt in de voorbereiding bij de commissie geef aan dat je iets niet weet en dat je het wil opzoeken. 30-10-2017 57
Nog een tip Laat je stukken voordat jet het naar de commissie stuurt door een ander die niet direct betrokken is lezen, het voorkomt een tunnelvisie. Bij twijfel maak gebruik van deskundige (juridische) ondersteuning 30-10-2017 58
Reclameblokje Bij twijfel email mij (jpeters@kabelfoon.nl) korte vragen worden zonder kosten beantwoord. Screenen van een dossier en opstellen van verweer tot en met het traject bij de commissie zijn ook mogelijk. 30-10-2017 59
Zijn er nog vragen? 30-10-2017 60