Gemeentelijk vastgoedmanagement

Vergelijkbare documenten
Gebouwde Omgeving. Joop oude Lohuis, Leonie Jansen, Annemie Loozen

Van Energiebesparen naar CO2-neutraal

Duurzaamheid: ervaringen uit Woerden. Hans Haring, wethouder duurzaamheid Woerden

Klimaatakkoord gebouwde omgeving. Leonie Jansen VNG

Energiemanagement in de praktijk

vrijdag 19 oktober 2018

Werkdocument. Verklaringen diverse partijen mbt startmotor

Verduurzaming gemeentelijk vastgoed

Aardgasvrij én democratisch? Dag van de Lokale Democratie, 16 november 2018

Utrecht maakt een punt van Aardgasvrij

Klimaatakkoord: Kijkje in de keuken. Coen Bernoster

Hartelijk welkom. leuk dat u er bent. Twitter mee: #bouwstenen

DUURZAAMHEID, KLIMAATVISIE EN REGIONALE ENERGIE STRATEGIE. Bijeenkomst gemeenteraad 5 februari 2019

Workshop Duurzaamheid

WIJKAVOND ALPHEN AAN DEN RIJN LAGE ZIJDE

Worstelen met verduurzamen

Welkom Samen naar een klimaatneutraal Mariahoeve

Regionale structuren, energieloketten en aardgasvrij

SAMEN OP WEG NAAR EEN DUURZAME SAMENLEVING. Wat kunnen wij voor u betekenen?

De bijdrage van de gebouwde omgeving in de energietransitie

ALLE BASISSCHOLEN IN UTRECHT AARDGASVRIJ. Een verkennend onderzoek

Sectortafel Elektriciteit. Berend de Vries

Op weg naar CO 2 -neutrale huisvesting voor Hoger Onderwijs in Routekaarten beschrijven hoe we deze opgave gaan realiseren

PROJECTPLAN METERS MAKEN IN DE ESHOF

Verduurzaming 39 woningen Seringenlaan

Terugblik en tussenstand Regionale Energietransitie Opbrengst terugblik projectgroep op 18 oktober 2018 t.b.v. PHO+ op 21 november

Energietransitie Utrecht: gebiedsgericht naar een aardgasvrije stad. Hier komt tekst Joop Oude Lohuis. Utrecht.nl

Communicatieplan 2017 Routekaart naar aardgasvrij Haarlem Christien van Verseveld

De ideale vastgoedorganisatie bestaat niet! Rotterdam, 4 december 2018

Bedrijventerreinen Verduurzamen Land van Weert en Cranendonck

Regionale Energiestrategie. Rol van gemeenten en gemeenteraden Ruth Noorduyn

Naar een duurzame woningportefeuille. Guido van de Wijgert Programmamanager Duurzaamheid 8 november 2018

Financiële overheidssteun voor V.v.E. s vanuit. RVO.nl. VvE-bijeenkomst Haarlem Dinsdag 25 juni Constan Custers. RVO.

Programma Aardgasvrije Wijken

Betrokken partner voor een duurzamer Nederland. Verduurzamen gebouwde omgeving

Raadsvoorstel. Samenvatting

Startnotitie sectortafel Gebouwde Omgeving

Integrale aanpak 24 gebouwen Evaluatie 1 e fase Krediet 2 e fase

Vanavond. Workshop VvE Energieloket Gelderland Fletcher Hotel Doorwerth

Toelichting doorrekening Energieakkoord - Gebouwde omgeving

Zou u bijgaande brief willen doorsturen naar uw fracties? De brief bevat aanbevelingen voor de verkiezingsprogramma s van de partijen in uw gemeente.

ENERGIE-ZUINIG HUREN IN DE STAD UTRECHT

Verduurzamen gemeentelijke gebouwen

STRATEGIE DUURZAME ENERGIETRANSITIE GEMEENTE BREDA

EPC facilitators training

Van klimaatakkoord naar de transitievisie warmte voor de gemeente Heemstede Vind de juiste reispartner

Energie besparen is verleidelijk

Integrale energiestrategie UU. Fréderique Houben, Universiteit Utrecht

Aanpak energietransitie Gemeente Helmond

College van Burgemeester en wethouders gemeente Tynaarlo

Naar een klimaatneutrale sportvereniging

Gemeente Nijmegen. Inhoud. Vastgoed gemeente Nijmegen Verduurzaming tot 2012 Verduurzaming vanaf 2012

Hilversum Kerkelanden Zeverijn en Rode Dorp

Onderwerp Regionale Energiestrategie (RES) regio Noordoost-Brabant. Geachte bestuursleden,

Energieconvenant bedrijfsleven Veenendaal en gemeente Veenendaal

Energiebesparing Gemeente Huizen

De energietransitie: kansen grijpen kansen creëren

Themacafé Energietransitie 22 februari 2016

Verslag bijeenkomst Energieambassadeurs Huizen Donderdag 21 februari 2019 Van Aanwezig: circa 40 personen

Premier Rutte: hogere ambitie Europa bij terugdringen van CO2-uitstoot. Regionale Energiestrategie NHN. Katowice 4 december 2018

Project Verduurzaming gemeentelijk vastgoed 2015

Energietransitie: wijkgerichte aanpak voor Gemeenten

Agenda. Strategie Cogas en speerpunten. Stadsverwarming Windmolenbroek. Toekomstige ontwikkelingen Cogas op gebied van warmtenetten

Routekaart Energietransitie procesafspraken

Energie besparing en woning verbetering voor VvE s. sparen in grote stappen of in 1 x naar Nul op de meter

Provinciaal klimaat- en energiebeleid: doelen, emissies, maatregelen. Robert Koelemeijer - PBL

Klankbordgroep aardgasvrij wonen

Beeldvormende Bijeenkomst

CO 2 - Footprint Bedrijventerrein Lorentz I & II te Harderwijk

Derk Alssema. Stuurgroep RES Zeeland

Kennisdeelsessie Hoe? Jasper Donker & Jeroen Brouwer. 14 maart 2017

neutraal & aardgasvrij

deelsessie Gelderse aanpak: stimulering bedrijven Door Roland Bus & Roy Ellenbroek (GEA) Krijn Ratsma (St. Energieke Regio)

Route kaart naar aardgasvrij

Sander Leenders Directeur Energie+, innogy NL

Huidige gebouwdata kan slimmer gebruikt worden dan je denkt. Erik Groen 12 Oktober 2017

Klimaatakkoord: Kijkje in de keuken. Ingrid Giebels

Onderwerp Routekaart Energieneutraal Nieuwegein Datum 08 augustus 2017

Strategische Agenda Helmond. Coalitie-onderhandelingen 4 april 2018

Startnotitie Klimaatvisie Gemeente Buren

De rol van geothermie in de verduurzaming van het vastgoed. 8 mei 2019 Saskia Hagedoorn

Duurzaam Montfoort. Forum Samenleving. 21 maart

ENERGIE BESPARING IN DE AMERSFOORTSE HUURSECTOR

Transformatie Bouwbesluit Gas

Onderstaand treft u het voorstel voor het voeren van de gesprekken in de preformatie-fase.

Energie neutraal Veenendaal De aanpak en de inhoud

Isolatie een onmisbare stap richting verduurzaming

Energieloket EBGV Hier Opgewekt

ENERGIE-ZUINIG HUREN IN DE STAD UTRECHT

Werksessie Gebouwde Omgeving. Lot van Hooijdonk Wethouder gemeente Utrecht Voorzitter commissie EKEM

De Rijswijkse Situatie. Beeldvormende sessie gemeenteraad Rijswijk 13 november Mark Bal

Green Deal: Verduurzaming Schoolgebouwen

Daarbij zijn zorgvuldigheid en betaalbaarheid, belangrijker dan snelheid.

Achtergrondinformatie Woonsymposium WONEN IN STAD.NL SESSIE DUURZAAMHEID

Top 10 aanbevelingen voor groene prestatieafspraken in de sociale huursector

Welkom Energie besparen en opwekken met PV panelen ECOPARK DE LIMES, ALPHEN AAN DEN RIJN, 16 JULI 2015

Welkom aan de Energietafel!

Verduurzaming van de sector. Marktverkenning care door ABN AMRO en HEVO Datum : 18 februari 2017

Transcriptie:

Gemeentelijk vastgoedmanagement 12 september Meppel 14 september Rotterdam 19 september Utrecht (chefs) *** 26 september Eindhoven 27 september Alkmaar

Doel van de dag Uitwisselen kennis en ervaring Bespreken resultaten onderzoek Ideeën voor de agenda 2019 Waar samen sterker Afspraken over vervolg @BouwstenenvS

Programma 10.00 Rondje 10.30 Verduurzamen 11.15 Personeel en organisatie 12.00 Lunch 12.45 (Naar de) fietsen 15.00 7 Pecha Kucha s 16.30 Afronding 17.00 Balletje, borreltje, bowling @BouwstenenvS

@BouwstenenvS Rondje naam, gemeente, vraag Niet live aanwezig, wel input Annemie Loozen, VNG

Verduurzamen vastgoed Landelijk beleid (klimaatakkoord, informatieplicht) Landelijk beeld uit de enquête Wat te doen? Wat samen? Voorbeeld uit de praktijk @BouwstenenvS

Input VNG Hoge ambities Gemeenten hebben hoge ambities op het gebied van energiebesparing en de realisatie van de energietransitie. Vrijwel alle ambities zijn gericht op inwoners en bedrijven. Voorbeeldrol Gemeenten bezitten zelf ook vastgoed dat verduurzaamd moet worden. Niet alleen voor gezond leefklimaat en kostenreductie, maar ook om voorbeeld te geven en inzicht te krijgen in dilemma s particulieren en huursector. Voorsorteren Door nu te starten met het inventariseren en analyseren eigen vastgoedportefeuille nemen gemeenten alvast een voorschot op de Regionale Energiestrategie en de wijkgerichte aanpak in de aanloop naar aardgasvrije wijken.

Vastgoed ten dienste gemeentelijke beleidsdoelen

Acties op korte termijn VNG Meedraaien in Rijkstraject van sectoren in maatschappelijk vastgoed Opstellen routekaart naar 49% CO2-reductie in 2030 (gereed 1 mei 2019) Met (nog aan te passen) normering als stok achter de deur Ondersteuning van gemeenten: communicatie met als bijlagen Overzicht van eigen vastgoeddata cf. BAG A4-tje met hulpmiddelen voor gemeenten om eigen vastgoed te inventariseren en analyseren t.b.v. strategische sturing gebouwportefeuille Gemeenten Inventariseren en analyseren van gemeentelijk vastgoed t.b.v. strategische sturing op portefeuille Energie-ambities voor eigen en maatschappelijk vastgoed waarmaken (voorbeeldfunctie) Voorsorteren op inbreng daarvan in Wijkgerichte Aanpak en Regionale Energie Strategie (RES) Treffen van no regret maatregelen (cf. Intensivering Energieakkoord) Inregelen klimaatinstallaties Informeren over informatieplicht Wet milieubeheer Treffen van maatregelen met TVT <= 5 jaar (ook indien niet verplicht) Opvolgen adviezen energielabel Aparte trajecten: Schooldakrevolutie en Pilot aardgasvrije scholen

Interbestuurlijk Programma (IBP): energieneutraal in 2040 Lange termijn Voorschot nemen op Regionale Energiestrategie (RES) en wijkgerichte aanpak in aanloop naar aardgasvrije wijken Klimaatakkoord: routekaart en normering Ambitie Voldoen aan eigen energieambities en vervullen voorbeeldfunctie Actie Intensivering Energieakkoord: 2,5 PJ in 2020 Hoge ambities energietransitie voor inwoners en bedrijven Korte termijn Treffen van no-regret maatregelen

Stand in het land Gemeenten Aantal NL Aantal enquête < 50.000 300 50 50.000-100.000 49 19 >100.000 31 15 Totaal 380 84 Op basis van VNG/Bouwstenen enquête Herkenbaar?

Gemeentelijke portefeuille Portefeuille (objecten) Portefeuille (m2 BVO) Insteek Rijk is sectoraal (scholen en sport) Gemeenten willen meer integrale benadering blijkt uit bijeenkomsten 30/5 en 5/9 Herkenbaar? Anders?

Energie en klimaatbeleid Voorbeeldrol ja Voorbeeldpanden 43 % Voorbeeldrol 56 % Vertaling naar eigen vastgoed 49 % Inzet op duurzame scholen 35 % Zoekt opschaling 24% Vastgoed-warmtenetten 7 % Hoge ambities Meeste gemeenten willen in 2030-2050 energie, klimaat en/of energieneutraal zijn en enkelen in 2020

Zicht op portefeuille Technische kwaliteit portefeuille (NEN 2767) Energielabel onbekend 20 % bij kleine gemeenten 40 % bij middel gemeenten 60 % bij grote gemeenten

Stand in het land op basis van quick scan 2016-2017 @BouwstenenvS

Sturingsinformatie scholen 35 30 20 10 20 overig 60 55 45 20 30

Informatieplicht Er komt een informatieplicht voor inrichtingen die meer dan 50.000 kwh en/of meer dan 25.000 m 3 gas per jaar verbruiken. Aangeven of erkende maatregelen die zich in vijf jaar of minder terugverdienen wel of niet zijn genomen. @BouwstenenvS

Duurzame maatregelen Lagere stroomspanning Warmte terugwinning Zonnepanelen Gebalanceerde ventilatie Aanwezigheidsdetectie Tijdschakelklokken LED verlichting Slimme meters Glasisolatie Gevelisolatie Dakisolatie

To do rond verduurzaming Gap tussen beleid en praktijk Routes (meerdere aanvliegroutes) Doelstelling Gouda (20% besparing) MJOP Breda (natuurlijke momenten) Verrekening met gebruiker? (huurverhoging) Kosten neutraal Alphen ad Rijn Netwerk verduurzaming Kopgroep Klankbordgroep Tips en acties @BouwstenenvS

Conclusies Punten voor de agenda 2019 Mogelijkheden samen op te trekken Wat volgende stap @BouwstenenvS

Personeel en organisatie Landelijk beeld Vragen die spelen Volgende stap Wat te doen? Wat samen? Schrijf je vragen op. Kies de 3 meest nijpende. @BouwstenenvS

Organisatie van het vastgoed

Focus organisatie

Personele capaciteit

Beoordeling capaciteit Vooral kleine gemeenten geven aan onvoldoende capaciteit te hebben

Plannen voor toekomst

Vragen rond vastgoedorganisatie Inventariseren Analyseren Adresseren @BouwstenenvS

Vragen die spelen Wat is nodig om deze vragen te beantwoorden. Rood = vraag om cijfers/feiten = onderzoek Geel = vraag om verduidelijking/landelijke tafels Groen = vraag aan elkaar (netwerk) Blauw = vraag rond onzekerheden en risico = hoe behapbaar maken/risicoreductie @BouwstenenvS

Conclusies Rondje conclusies Punten voor de agenda 2019 Mogelijkheden samen op te trekken Afspraken over vervolg @BouwstenenvS

Verder met Bouwstenen Waarom Doel Focus Lol @BouwstenenvS

Conclusie: een mooi 4 december2018 slotwoord Bedankt Blijf op de hoogte via onze nieuwsbrief en doe mee met app, LinkedIn groep en input website jaarbijeenkomst WTC Rotterdam @BouwstenenvS Tot straks