VIS-traject De Blauwe Cirkel

Vergelijkbare documenten
Circulaire en industriële watertechnologie - de noodzaak van multidisciplinair onderzoek. Prof. Arne Verliefde UGent

Duurzaam verhogen van de waterefficiëntie bij RO. Aquarama 12/10/2016 Marjolein Vanoppen (UGent)

De Blauwe Cirkel: hergebruik van water en valorisatie van zoutstromen in de industrie

De Blauwe Cirkel Het Blauwe Cirkel-traject

RATIONEEL WATERBEHEER IN DE INDUSTRIE: TWEE CASE STUDIES ROND BRONGERICHTE AANPAK

MIP WAToR: herwinnen van grondstoffen uit zure afvalwaterstromen. Wim De Schepper Aquarama TNAV workshop

INDUSTRIEEL AFVALWATER EN ECOLOGIE: VRIEND, NIET VIJAND. Lut Hoebeke, 1 juni 2018

Technologiegids. VIS-traject De Blauwe Cirkel Duurzaam hergebruik van water en valorisatie van reststromen

Water hergebruiken is nog maar het begin. Doctoraat van Anh Tran, 26 november 2014

Grijs Water Recuperatie. Rik Daneels

Samen naar een robuuste zoetwatervoorziening

Flow of Technology. watercircle.be INFOSESSIE: OPPERVLAKTEWATER

AMBITIE NUTRIËNTEN 2018

Valorisatie reststromen met aquatische biomassa. Rommie van der Weide, Wim van Dijk, Sander Huurman, Hellen Elissen,...

Membraanfiltratie in de brouwerijsector

Smart Delta Resources

MDS technologie. Kennisinstituut Duurzaam Verpakken, 6 maart 2014

NWA WORKSHOP SUSTAINABLE DEVELOPMENT GOALS. NWA Circulaire Economie en SDG Ardi Dortmans

Draagvlak en ambitieniveau voor het Vlaams Partnerschap water voor Ontwikkeling in SDG-context door Kristof Debrabandere (Sustenuto)

Vlaams beleid rond de bio-economie

EWI-focus. Biogebaseerde industrie in Vlaanderen. 22 maart 2017

Markt voor Mest. Geert Boosten Seminar Mest d.d. 19 juni 2015

SUSTAINABLE DEVELOPMENT GOALS. Watercircle 19/02/ 19

Neutraliseren doe je zo. Meting/regeling upgraden naar industrie 4.0? Spreker: Joran Paets Product manager sensors

BISEPS Business clusters Integrated Sustainable Energy PackageS NETWERKEVENT: ENERGIEBEWUST ONDERNEMEN

Waterschapsenergie, Waterschap Aa en Maas, Den Bosch

ROADMAP VALORISATIE VAN NEVENSTROMEN LEENTJE CROES, JAN SULS PROGRAMMA MANAGERS FISCH

MY STATEMENT PAPER. De grootte van de biogassector als energieoplossing zal beperkt blijven

EXSEL CC-RO. RO 2.0: Maximum Recovery, Minimum Energy

Mest: de melkkoe voor de productie van grondstoffen. A. Visser Maart 2015

De evaluatie van het instrument watertoets Filip Raymaekers Voorzitter CIW Werkgroep Watertoets

Blik op de toekomst. John Wante, hoorzitting MINA raad, 18 mei 2017

nr. 455 van MATTHIAS DIEPENDAELE datum: 3 april 2018 aan PHILIPPE MUYTERS Ecologiepremie+ - Aanvragen 2017

van afvalinzamelaar naar grondstoffenleverancier 2 I

Wateruitdagingen in de circulaire economie

De selectieve fracties bij ondergrondse inzameling

Afvalwater als warmtebron om proceswater op te warmen

Water 38,8 M. 1,3 miljoen. inwoners waarvan afvalwater gezuiverd werd. 102 miljoen m3. Gezuiverd water. 112 miljoen. m3 gezuiverd afvalwater

Circulaire Economie in de bouwsector. Veerle Labeeuw (Team Vlaams Materialenprogramma, OVAM) Jiska Verhulst (Directeur Plan C vzw) 15 maart 2016

VANG Van Afval Naar Grondstof

Duurzame groei mogelijk door waterhergebruik

Circulair ontwerpen. Opportuniteiten & uitdagingen. Patrick Van den Bossche Studiedag SERV/MINA raad 13 september 2016

Aanvulling op rapport Typestroom 8b: natriumsulfaatstromen met organische belasting

COOCK. Collectief Onderzoek & Ontwikkeling. en Collectieve Kennisverspreiding

Transitie circulaire economie en stad in een ruimtelijke/stedenbouwkundige context

Verkennend onderzoek mogelijkheden en kansen hergebruik nutriënten (anders dan fosfor) Nutriënten Platform 7 december 2017

Biodiversiteit op bedrijventerreinen

De Overheden zetten massaal in op energie-efficiëntie bij bedrijven

WOON-ZORG AAN DE KUST

Strategie voor een robuuste drinkwatervoorziening in een onvoorspelbaar klimaat

De brongerichte aanpak van de waterproblematiek Visie vanuit de gewestelijke overheid

INHOUD. Presentatie Solvay Visie op duurzame chemie Solvic Lillo en haar initiatieven voor milieu en duurzaamheid

Platform voor valorisatie van nevenstromen. Johan Gemoets & Andy Vancauwenberghe

Water Treatment. Gateway to Altijd solutions. een oplossing verder

Water crisis - kunnen ingenieurs nog iets bijbrengen?

Inhoud. » Wat is Sunbuilt? » Timing van het project. » Wat wordt geïnvesteerd? » Wat is de meerwaarde voor u?

Learnshop INDUSTRIE & MILIEU 24/03/10. Duurzaam hergebruik van warmte-energie uit afvalwater! Ir. Marc Feyten

D iensten design & bouw exploitatie optimalisatie & nazorg onderzoek financiering energieaudits & ontwikkeling

APMG-International Webinar. ITIL Editie 2011 Wednesday 16 Mei 2012 / 15:30 CET Presented by Karel Höster

ZIJSTROOMVERWAARDING SPYROS BOUSIOS

OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW

ULCOS, Ultra Low CO 2 Steelmaking. Koen Meijer, TATA Steel

Requirements Traceability. Marcel de Baas, Jan Bank, Edwin Buisman, Frits Jacobs, Kitty Spaas, Erik Venema, Arno Zandman

FRACTIONATIE VAN ALGEN BIOMASSA ECO-EFFICIËNTE PRINCIPES VOOR SCHEIDING, ZUIVERING- EXTRACTIE VAN PROTEINEN EN ANTI-OXIDANTIA UIT ALGEN

Bedrijfsrapport <naam bedrijf>

Afbakening van de afvalfase in nieuwe materialenwetgeving

VAL-I-PAC en het belang van Materiaalrecyclage

Slim omgaan met water en meststoffen door toepassing van sensoren: More Crop per Drop

De rol van Uitgebreide Producenten Verantwoordelijkheid voor de circulaire economie

Potentieel van mestafgeleide producten als grondstof voor de P-industrie. Willem Schipper

3/12/13. Horizon 2020 Challenge 5: klimaat, milieu, resource efficiency en grondstoffen

FOD VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU. De RoHS 2 richtlijn. Johan Daniëls Expert Productbeleid

VALUE ENGINEERING: THE H E G A G ME! E

nr. 306 van GWENNY DE VROE datum: 9 februari 2018 aan JOKE SCHAUVLIEGE Gescheiden rioleringen - Stand van zaken

voor de deur Mobiele opvangmiddelen voor afvalwater Opslag van afvalwater Clean Water Mobiele waterzuiver

Milieu-actualiteit NON-ETS. 3 mei 2018

Vlaams Materialen Programma (VMP) hefboom 6 : duurzame chemie en kunststoffen. Saskia Walraedt

ZONDER WATER GEEN PAPIER; EN ZONDER PAPIER.. MICHIELADRIAANSE

Biomassa en zijn afvalstatuut

Organische vracht continue on-line bewaken. Peter-Jan van Oene, 8 november 2011, nieuwegein

J A N V A N H A V E N B E R G H

Het toekomstbeeld van de zeewiersector in Vlaanderen

Innovation Across Borders Forum VBO-FEB Preparation Form Innovation Cases

Industrie 4.0 presentatie Vlaams parlement. 18 mei 2017 Leo Van de Loock

Inleiding. Het project - Het traject naar de visie. Benny Pycke Sioen Industries 7 mei 2018

Donderdag 14 juni Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR. Volvo Trucks Oostakker

Duurzaam ondernemen in Vlaanderen. Warmtenetten in Vlaanderen: welke business cases bieden potentieel?

VERSI Veranderende Referentie, Stabiele Informatie. Dr. Kristien Ooms

Voorbeelden van brongerichte aanpak op planniveau en wijkniveau. Dominique Van Erdeghem Namens ORI, Organisatie voor Advies- en Ingenieursbureaus

Grondstofscreening. Koppelen van biomassa aan toepassingen en markten. 13 april 2017 Jan Broeze. Wageningen Food & Biobased Research

Cursus Afvalwaterbehandeling en zuiveringstechnieken

Samenvatting. Het gebruik van ultrafiltratie (UF) membranen als oppervlakte water zuiveringstechnologie

Louis Huybrechtsstraat - Aanleg riolering en wegenis -

CO2-PRESTATIELADDER DV SCOPE 3 STRATEGISCH PLAN HOOFDDORP, 2 FEBRUARI 2017

Greenbridge wetenschapspark incubator demonstrator

Van een lineaire naar een circulaire economie: Kansen en Bedreigingen Prof. dr. Jacqueline Cramer, directeur

CONCLUSIES EN AANBEVELNGEN n.a.v. rapport The Dutch WEEE Flows

Van de Plastics Strategy op EU niveau tot de uitbreiding van de blauwe zak. 3 mei 2018

Transcriptie:

VIS-traject De Blauwe Cirkel

Algemene conclusies en outlook Arne Verliefde (UGent)

Initieel doel Blauwe Cirkel Verhogen efficiëntie waterhergebruik Valorisatie van zouten: Intern Extern Validatie van nieuwe hergebruik-technologie

Identificatie zoutstromen Lijst van 12 stromen, veel voorkomend Grootste gemene deler duidelijk Focus op belangrijkste stromen Opportuniteiten bij speciale cases -> link met SYMBIOSE nog beter mogelijk Zowel simpele, als complexe mengsels Enkelvoudige zouten/organisch materiaal Mengsels van beperkt aantal zouten Complexe mengsels van vele zouten Zouten met verschillende marktwaarde Brede scope binnen Vlaanderen 1. Regeneraat ionenwisselaar voor ontharding 2. Neutralisatie zuren/basen 3. Concentraat RO gezuiverd afvalwater 4. Concentraat RO proceswaterbehandeling 5. Fosfaatrijke zoutbaden en concentraten 6. Regeneraat ionenwisselaar voor demi-water 7. Zoutstromen met beperkte metaalverontreininging 8. Natriumsulfaat met organische belasting 9. Koeltorenspui 10. Zoutbaden bij voedingsindustrie 11. Regeneraat ionenwisselaars met organische belasting 12. (Slib)vergistingsstromen

Behandeling en valorisatie Verschillende succes-stories Zowel zout- als waterhergebruik Verhogen van waterrecovery! Echter: Waterhergebruik veel makkelijker -> technisch, economisch en juridisch Hergebruik van zout minder makkelijk: meestal intern hergebruik Weinig economische waarde Moeilijk voor complexe zoutmengsels 1. Regeneraat ionenwisselaar voor ontharding 2. Neutralisatie zuren/basen 3. Concentraat RO gezuiverd afvalwater 4. Concentraat RO proceswaterbehandeling 5. Fosfaatrijke zoutbaden en concentraten 6. Regeneraat ionenwisselaar voor demi-water 7. Zoutstromen met beperkte metaalverontreininging 8. Natriumsulfaat met organische belasting 9. Koeltorenspui 10. Zoutbaden bij voedingsindustrie 11. Regeneraat ionenwisselaars met organische belasting 12. (Slib)vergistingsstromen

Impact Contact met VLAIO rond inbrengen Blauwe Cirkeltechnologie in strategische ecologiesteun Verschillende technologieën doorgerekend -> vanaf september toegevoegd aan limitatieve lijst? Steunpercentage nog te bepalen Extra incentive voor economische haalbaarheid Blauwe Cirkel levert duidelijke info rond haalbaarheid

Terugwinnen van zouten: lastiger indien niet intern Scheiden en opconcentreren complexe zoutmengsels is te duur ten opzichte van waarde zouten Vb. 10% zoutoplossing: 100 g/l -> 100 kg/m³ -> 10 m³ water voor 1 ton zout Kost water: 1,5-4,5 /m³ (inclusief lozing) -> 15-45 Prijs gerecupereerd zout: 0 50 /ton Prijs recuperatie water: 0,5 10 /m³ Prijs scheiden zouten: 10 200 /m³ (enkel nuttig bij afvoer) Bovendien: Meer scepsis rond hergebruik van zout (zuiverheid) dan water Kwaliteitseisen veel minder sterk afgebakend/gekend Regelgeving is complex -> nood aan beter delen good practices!

Terugwinnen van zouten: lastiger indien niet intern Ondanks efforts (vb. Symbiose) nog te weinig samenwerking ook tussen bedrijven: Zuiverheid Kwaliteitseisen Waarde van de zouten Regels zijn duidelijk, maar toch nog te vaak ad-hoc approach Process What comes in Market place What comes out co-product by-product Mixture Substance REACH Material Streams Level of impurity Reuse waste Prepare to reuse recovery recycle Waste treatment End of Waste Waste framework Directive Figure 1 Simplified Scheme Valorization of material waste steams Competitie met zoutfabrikanten: zeer moeilijk om markt te penetreren -> enkel mogelijkheden indien zout zeer zuiver

(Complexe) zoutstromen: kennislacunes Nood aan meer kennis rond economisch optimum: Tot op welk punt opconcentreren? Meer doorgedreven analyse noodzakelijk per sector, of per zoutstroom Zeer relevant voor bv. zuren en basen 30/06/2016 Slotevent De Blauwe Cirkel

(Complexe) zoutstromen: kennislacunes Technische kennis: wat te doen met complexe mengsels: Selectieve scheiding: Organisch/anorganisch Anorganisch/anorganisch Nog te ver van de markt Kristallisatie: selectieve kristallisatie of kristallisatie na selectieve scheiding? Socio-economische kennis: Waterhergebruik: kost van lozing/afvoer van geconcentreerde mengsels tov minder geconcentreerd (ook in TankCleaning) Momenteel sub-optimale situatie: lozingsvoorwaarde laat hoger waterhergebruik niet toe -> opconcentratie niet mogelijk Overleg nodig tussen industrie en overheid Commissie Integraal Waterbeheer! -> duidelijke afspraken nodig

Implicaties voor industrie Simpele zoutmengsels: verhoogd waterhergebruik en intern hergebruik zouten mogelijk Voornamelijk nuttig en haalbaar in combinatie met verhindering lozing/afvoer, of verhoogde waterproductie Zelden door economische waarde teruggewonnen product Echter suboptimale oplossingen voor complexe zoutstromen: Geen economische meerwaarde Nood aan duidelijker standpunt en overleg Technische opties momenteel onvoldoende rendabel (selectieve scheiding en opconcentratie) Extern verhandelen zouten: Competitie met zoutfabrikanten quasi onmogelijk Alternatieve doelen aan nul-opbrengst Richten op producten met meer waarde

Hoe nu voorwaarts? Meer inzicht in technologie voor selectieve scheiding en opconcentratie, verder dan wat nu mogelijk is Zout/organisch Verschillende zouten Betere overlegstructuren: Betrekken andere sectoren (vb. voeding) Er bestaat veel, maar mensen moeten elkaar vinden Duidelijker overleg rond éénduidige approach voor hergebruik grondstoffen en lozing opgeconcentreerde stromen Industrie aanwezig bij Commissie Integraal Waterbeleid (CIW) Belangrijk om dezelfde taal te spreken -> rol van kennisinstellingen Instellen van Rule-free-zones : mogelijkheid tot uittesten alternatieve opties Alternatieve gebruiken zoute stromen (vb. aquacultuur) Beter afstemmen van zoute lozingen en zoutbenodigdheden Vermijden van lozing zoute stromen?

Vermijden van complexe zoutstromen? Momenteel interessantste optie: Chemicaliën-vrij of arm werken Minder chemicaliën toevoegen bij waterbereiding (Blauwe Cirkeltechnologie) Interne grondstoffen recyclage Betere kennis van wat water-fit-for-use is: Zijn zouten nodig? Moet alles uit het water gehaald worden? (met andere woorden, moeten concentraten zo geconcentreerd zijn) Project IMPROVED Afstemmen van zoutlozing en zoutvraag -> decision-support

Resultaten Blauwe Cirkel Verhogen efficiëntie waterhergebruik Behaald, maar éénduidig standpunt nodig rond hogere opconcentratie Valorisatie van zouten: Intern: mogelijk, en economisch haalbaar indien voldoende zuivere en simpele stromen Extern: zeer moeilijk, waarde te laag. Aversie rond zuiverheid, regelgeving niet duidelijk. Moeilijkheid bij complexe zoutstromen -> vermijden? Validatie van nieuwe hergebruik-technologie Case studies rond opname van Blauwe Cirkel technologie in strategische ecologiesteun