Het inschatten van agressie van patienten van de ggz crisisdienst B. Penterman psychiater GGZ Oost Brabant
Instrumenten The Historical, Clinical, and Riskindicators (HCR- 20) Historische, Klinische en Toekomstige risicoindicatoren (HKT-30) Psychopathy Checklist Revised (PCL-R)
Risico taxatie Klinische blik Actuariele (feitelijke) risico taxatie Gestructureerde klinische risico taxatie
Klinische Beoordeling Afhankelijk van de ervaring en kennis van de beoordelaar Niet gestructureerd Intuitief
Actuariele risico taxatie Gebruik van objectief gemeten factoren b.v. geslacht eerder agressief gedrag Iterative Classification Tree (ICT) Ontwikkeld door the MacArthur Foundation Network
Gestructureerde klinische risico taxatie statische factoren bv eerder agressief gedrag dynamische factoren, bv psychiatrisch toestandsbeeld situationele or contextuele factoren, bv buurt Deze samen met de klinische blik is de gestructureerde klinische risicotaxatie
Korte termijn voorspelling Bröset Violence Checklist (BVC) Almvik, Woods & Rasmussen (2000) Voorspelling van agressief incident binnen 24-uur van een gesloten opname afdeling
Voorspelling van agressie van patienten van de ggz crisisdienst Niet eerder kontakt met de GGZ in ongeveer 60 % van de aanmeldingen( Mulder 50 %) Minimale informatie van anderen veelal de huisarts Het eerste startmoment voor een deel van de patienten voor een traject binnen de GGZ
Is het mogelijk om betrouwbare voorspellingen te doen over de risico s van agressie van patienten, gebruikmakend van de minimale informatie verkregen van anderen?
Methode 2 jaar periode (juni 2003-juni 2005) Replicatie studie ( 2006-2009) Voorafgaand aan elk outreachend contact werd een checklist, genaamd de CRC, ingevuld Wanneer een patient zich agressief gedragen had tijdens het kontakt dan werd dit incident achteraf geregistreerd middels de SOAS-R
Checklist Risico Crisisdienst (CRC) Door wie is de crisisdienst ingeschakeld? Eerste inschatting van het toestandsbeeld/ diagnose Risico verhogende patient gebonden factoren Risico verhogende omgevings factoren Preventieve maatregelen ter voorkoming van gevaarlijke situaties
Resultaten In totaal vonden in de twee jaar dat het onderzoek liep 576 aanmeldingen van psychiatrische crises plaats. Hiervan werden bij 502 meldingen CRC s ingevuld. Voor 51 van de 502 aanvragen bij de crisisdienst (10%) werd agressief gedrag van de patiënt tijdens het later plaatsvindende contact geobserveerd en de SOAS-R ingevuld Van deze 51 agressieve gebeurtenissen ging het in 9 gevallen om agressie die de patiënt tegen zichzelf richtte.
Resultaten (vervolg) Bij 3 van de 502 verzoeken tot hulp aan de crisisdienst (0.5%) waarvoor de CRC werd ingevuld werd het instrument aangegeven dat de medewerker van de crisisdienst besloot de patiënt niet te gaan zien. In deze lezing wordt ingegaan op welke items van de overige 499 ingevulde CRC s samenhingen met later optredende agressie (n = 51).
Figuur 1. Door wie was de crisisdienst ingeschakeld? 60 50 agressief incident geen agressief incident 40 % 30 20 10 * * * 0 huisarts politie andere ggzinsteling familie / kenissen van patiënt patiënt zelf ziekenhuis/ EHBO collega behandelaar *p < 0.05, tweezijdig overig
Figuur 2. Inschatting toestandsbeeld in relatie tot agressie 60 50 * agressief incident geen agressief incident % 40 30 * * 20 * 10 0 psychotisch manisch / ontremd antisociaal depressief / suïcidaal intoxicatie alcohol of drugs borderline somatische problemen overig *p < 0.05, tweezijdig
Figuur 3. Risicoverhogende patiëntgebonden factoren 70 agressief incident 60 geen agressief incident 50 * % 40 30 * * 20 * * * 10 0 onbekendheid patiënt eerder agr. eerder gedw. opn. paranoïde wanen imperatieve hallucinaties onvoorspelb. ivm drank / drugs overige patgebonden risicofactoren *p < 0.05, tweezijdig
Figuur 4. Risicoverhogende omgevingsfactoren 70 60 50 * agressief incident geen agressief incident % 40 30 20 * * 10 0 onbekendheid woonsituatie problemen in systeem patiënt andere gevaarl. personen in de omgeving mog. gevaarlijke huisdieren mog. wapens in overige woning omgevingsgebonden risicofactoren *p < 0.05, tweezijdig
Hoe hoog schat u, op basis van de beschikbare informatie, de kans in dat de patient tijdens het consult agressief naar u zal reageren Gemiddeld geen agressief incidenten: 21.9 mm Gemiddelde aggressief incidenten : 53.7 mm [t(497) = 7.7, p < 0.05, tweezijdig].
Voorspellend model (naar buiten gerichte agressie; n = 42) Als stap werd afzonderlijk onderzocht op welke wijze uitsluitend naar buiten gerichte agressie (n = 42) het beste kon worden voorspeld. Opnieuw werden de twee variabelen, VAS risico-inschatting en mogelijk gevaarlijke personen in de omgeving van patiënt, als eerste twee stappen in het model opgenomen. Er volgde in dit model nog een derde stap, welke erop wees dat bij crises die door de patiënt zelf werden aangemeld de kans op agressie verhoogd zou zijn. Met dit model werd bij het classificatiecriterium van 0.1 zowel een goede sensitiviteit (74%) als specificiteit (84%) gezien. Overall werd 84% van de consulten met dit model juist in de categorieën agressief dan wel niet agressief geclassifiseerd (zie tabel).
Tabel 1. De voorspellende waarde van het model met drie variabelen waar het naar buiten gerichte agressie tijdens crisiscontacten betreft Geen agressief incident (voorspeld) Agressief incident (voorspeld) Percentage correct Geen agressief incident 378 70 84% (waargenomen) Agressief incident 11 31 74% (waargenomen) 84%
Genomen preventieve maatregelen Tot slot werd in het laatste item op de CRC gevraagd of er (extra) preventieve maatregelen genomen werden in verband met de inschatting van het risico op agressief en gevaarlijk gedrag. De meest genomen preventieve acties waren: aanvullend overleg met de achterwacht (18%), aanvullende informatie over patiënt / situatie proberen op te vragen (16%), de patiënt met een collega gaan zien (14%) en de patiënt vragen naar een andere locatie laten komen (12%).
Genomen preventieve maatregelen In 6% van de gevallen werd assistentie van de politie ingeroepen bij het gaan zien van de patiënt. In dat geval bleek de kans op agressief gedrag ook duidelijk verhoogd [X2(1) = 34.4, p < 0.05]. Ook wanneer besloten werd de patiënt samen met een andere collega te gaan bezoeken, in plaats van alleen, bleek er een verhoogde kans op agressie van de patiënt te bestaan [X2(1) = 12.0, p < 0.05].
Absolute aantal contacten Percentage contacten met agressie 400 16 350 14 300 12 250 10 200 8 150 6 100 4 50 2 0 2006 2007 2008 2009 0 Totaal aantal contacten Aantal contacten met agressie Percentage contacten met agressie
Conclusies Er zijn sterke aanwijzingen dat het gebruik van de CRC tijdens de GGZ crisisdienst een valide instrument is om het risico van agressief gedrag van patienten te taxeren tijden het crisis consult Derhalve kan de CRC nuttig zijn om gepaste maatregelen te nemen bv politie assistentie in gevaarlijke crisis situaties
Scores Vergelijking van de Big Five kenmerken van crisisdienstmedewerkers en en controle controle 180 170 160 Caregivers of GGZ Oost-Brabant Norm scores of general population 154 153 163 161 169 170 170 165 150 140 130 128 120 120 110 100 Neuroticism Extraversion Openness Agreeableness Consentiousness
absolute aantal contacten percentage contacten met agressie per tijdseenheid Figuur 1. verdeling totaal aantal crisiscontacten over de uren van de dag afgezet tegen het aantal waarin agressie werd waargenomen 120 totaal aantal contacten aantal contacten met agressie percentage contacten met agressie 35 30 100 25 80 20 60 15 40 10 20 5 0 8 tot 10 u 10 tot 12 u 12 tot 14 14 tot 16 u 16 tot 18 u 18 tot 20 u 20 tot 22 u 22 tot 24 u 0 tot 2 u 2 tot 4 u 4 tot 6 u 6 tot 8 0
Absoluut aantal contacten Percentage contacten met agressie per tijdseenheid 200 25 180 160 20 140 120 15 100 80 10 60 40 5 20 0 8 tot 10 uur 10 tot 12 uur 12 tot 14 uur 14 tot 16 uur 16 tot 18 uur 18 tot 20 uur 20 tot 22 uur 22 tot 24 uur 0 tot 2 uur 2 tot 4 uur 4 tot 6 uur 6 tot 8 uur 0 Totaal aantal contacten Aantal contacten met agressie Percentage contacten met agressie
absolute aantal contacten percentage contacten met agressie 120 totaal aantal contacten aantal contacten met agressie percentage contacten met agressie 20 18 100 16 14 80 12 60 10 8 40 6 20 4 2 0 jan feb maa apr mei jun jul aug sep okt nov dec 0