bouwen Magazine over loopbaanontwikkeling en vaktechniek voor werknemers in de bouw en infra nr. 5 november 2011 Tim Lacroix: het dubbelleven van een uitvoerder in opleiding Wind- en waterdicht in een dag Fabriekscomplex omgebouwd tot woon-, werk- en vrijetijdsgebied Van Steen Bestratingen wil niet groter, maar wel beter
Montageploeg zet in één dag een compleet casco neer In één dag het casco van een huis neerzetten en afronden. Het is zo'n beetje dagelijkse kost voor de mannen van VDM Woningen. Al voor dag en dauw leggen ze de zoekers op de betonnen vloer en 's middags rond een uur of drie laten ze het casco met een houten basis achter. Het is prachtig werk. Ongeveer 180 mensen van VDM Woningen bouwen zo'n 200 tot 250 huizen per jaar op basis van een casco dat er binnen één dag staat. Omwonenden die 's ochtends naar hun werk vertrekken en een leeg terrein achterlaten, treffen bij terugkomst het casco van een volledig huis aan. Deuren, kozijnen en ramen worden in de fabriek in Drogeham allemaal in de nauwkeurig afgemeten wanden gezet. Deze worden op de bouw gemonteerd. Alles is op maat gemaakt, vertelt directeur Foppe van der Meer. Zelf begon hij zijn loopbaan ook met het monteren van deze casco's van prefab elementen op een houten basis. De woning is heel snel 'dicht' en dus weerbestendig. Daarnaast hoef je voor de leidin- Aan het eind van de dag zie 8
gen niet te frezen en zit je niet met je neus in het stof. Het bedrijf werkt al dertig jaar met dit systeem. De basis is nog steeds hetzelfde, zegt Foppe. Maar door de jaren heen is de kwaliteit van de materialen steeds beter geworden. De wanden zijn dikker en het hout is steviger. Altijd doorwerken De mannen van VDM voelen zich door hun ervaring als een vis in het water. Toch vindt ook in hun werk een kentering plaats. Foppe: We richtten ons voornamelijk op prefab met een houten basis. Doordat er vraag is vanuit de markt, bouwen we sinds kort ook weer traditioneel. Veel mensen willen een basis van stenen muren, omdat ze vroeger ook in zo'n huis woonden. Ik heb in beide soorten huizen gewoond en ik vind dat een huis met een houten skelet warmer aandoet. Daar heb ik geen praktische reden voor. Dat voelt zo. Volgens de directeur zijn er voordelen te over aan het bouwen van zo'n huis. Ik kan echt geen nadelen bedenken. Je kunt alle elementen prefab maken, dus je kunt altijd doorwerken. Door deze manier van bouwen heb je veel minder bouwvocht in de woning dan bij traditionele bouw. Als het regent, wordt het huis maar op één dag nat van binnen. Daarna heeft het nog de hele bouwperiode om te drogen. Je bouwt sneller en de kwaliteit is beter én constanter. je écht resultaat van je werk 9
"Een kartonnen huisje? Daar snap ik dus niets van" De zon werpt zijn eerste stralen op de kraan als de machinist het gevaarte beklimt. Beneden hebben de vier mannen van de montageploeg van VDM Woningen de zoekers op de betonnen vloer geschroefd: lange houten latten waarop de wanden worden gemonteerd. Twee steigerbouwers leggen de eerste stangen voor de steigers klaar. Deze ploeg mensen zorgt ervoor dat er aan het eind van de dag een compleet casco aan de Domineeskamp in Hall staat. Terwijl de zon opkomt en de dauw wegtrekt, vormt de montageploeg een geoliede machine. De zoekers liggen. De eerste wanden, met in de onderzijde een afgemeten sparing, worden geplaatst. Het is nog maar kwart over negen als de ombouw staat. Opdrachtgever en huiseigenaar Mark Holtslag kijkt glunderend toe. Naar dit moment heb ik toegeleefd. Elke wand wordt 10
met een waterpas rechtgezet en zo nodig met een grote, houten hamer 'goed geslagen'. Het werk is secuur, maar voor de montageploeg lijkt het een eitje. Ze vangen de prefab wanden - die de kraanmachinist over de constructie tilt - op alsof ze niks wegen en loodsen ze in de goede richting. Nu de buitenwanden staan, is het tijd voor enkele binnenwanden. Wie een snelle blik vanaf de steiger werpt, ziet precies waar de woonkamer, de hal en het toilet komen. Makkelijk en snel Aize de Boer werkt al zeventien jaar bij VDM Woningen. Dit is voor mij perfect werk. We zetten in één dag het casco neer, dan komen de pannenlegger, de metselaars, de timmerploeg enzovoorts. Hij klikt een wand vast aan de kabel van de kraan en gebaart naar de machinist. Terwijl het element de lucht in zwiert, vertelt 11
Aize verder. Alleen door de gezichtsuitdrukkingen van toekijkers merk ik dat deze manier van werken bijzonder is. Ik ben eraan gewend. Hij snapt niet dat mensen nadelen kunnen zien aan zijn werk. Ik krijg wel eens de kritiek dat dit soort woningen net kartonnen huisjes zijn. Daar snap ik dus niets van. Het is van prima kwaliteit, het is makkelijk én snel. En het vereist vakmanschap. Je moet het inzicht hebben van een timmerman. Natuurlijk leer je al werkend, maar we hebben ook jongens gehad die zo uit de horeca kwamen. Die hielden het niet vol. Je moet een doorzetter zijn en óók werken als het vriest. Dat is het mooie aan ons werk. Als de vloer er eenmaal ligt, kunnen wij met vorst doorwerken. Na de koffiepauze is het tijd om de vloeren op de onderbouw te leggen. Twee mannen boren ze vast en maken het werk af met een spijkerpistool. Een deel van de vloer rust op de enige stalen balk 12
die voor ondersteuning zorgt. Dan blijkt dat er in de fabriek een foutje is gemaakt. De sparing is niet groot genoeg. Het is geen probleem voor de montageploeg. Met gereedschap maken ze de sparing op maat. Een half uur later zetten ze het eerste wandje van de eerste verdieping neer. Iets concreets neerzetten Jasper Dijk monteert op de begane grond de steunbalken. Hij werkte hiervoor als timmerman en fabriceerde prefab elementen in de fabriek. Sinds januari is hij onderdeel van de montageploeg. Het is mooi werk, je zet iets concreets neer. Naast bouwtechnische voordelen, heeft het werk ook voordelen voor hemzelf. Deze manier van bouwen is goedkoper en sneller, en het verdient ook nog eens goed. Je moet wel hard kunnen doorwerken én goed kunnen samenwerken. Intussen staan ook alle wanden op de eerste verdieping. De topgevels en de knieschotten kunnen worden aangebracht. Het is kwart voor twee als de vrachtwagen met het dak aankomt. Maar dat moet nog een nachtje buiten staan, want de montage redden de mannen niet meer. Om kwart voor zeven, de volgende ochtend, legt de ploeg van VDM Woningen de dakpannen op de steigers. De zolder wordt zorgvuldig afgewerkt en om tien over negen kan de afronding beginnen. Het dak wordt bevestigd. Ze hebben het weer gedaan. Binnen slechts tien uur staat ook het casco van Mark Holtslags huis in Hall. 13