Actualiteiten en evolutie in de gewasbescherming Frans Meurrens Landbouw & Visserij Voorlichting aardbeien & Houtig kleinfruit Pamel: 28 februari 2015 Frans.meurrens@lv.vlaanderen.be GSM: 0473/837 008
Actualiteiten in aardbeien - Ziekten Nieuw AQ10 : Nieuw Serenade ASO : Biologische bestrijding van witziekte a.s. Ampelomyces quisqualis Dosis : 0,7 gr/are Wachttijd: 0 dagen Max. 12 toepassingen Interval: 7 10 dagen Enkel erkend onder bescherming Biologische bestrijding van Botrytis, A.s.: Bacillus subtilis Dosis: 80 ml/are Wachttijd: 0 dagen Max. Toepassingen: 6 Interval: 5 dagen Enkel erkend onder bescherming
Actualiteiten in aardbeien Ziekten Nieuw Prolectus : Nieuw Karma : Bestrijding van Botrytis a.s.: fenpyrazamine Dosis : 12 gr/are Wachttijd: 1 dag Max. 3 toepassingen Interval: 7 dagen vanaf begin bloei Erkend onder bescherming en in openlucht Bestrijding van witziekte A.s. kaliumwaterstofcarbonaat: 85% Dosis: 30 gr/are Wachttijd: 1 dag Aantal toep.: 1 8 met interval van 7 dagen Curatieve werking via osmose Erkend onder bescherming en in open lucht
Actualiteiten in aardbeien Plagen uitbreiding Movento 100 SC : Nieuw Oberon : Bestrijding van bladluizen a.s.: spirotetramat Dosis : 7,5 ml/are Wachttijd: Productie: vóór bloei Plantgoed: niet als er bloemen aanwezig zijn Max. 2 toepassingen Interval: 14 dagen Productievelden: erkend onder bescherming en in openlucht Plantgoed : enkel in openlucht Bestrijding van: Spint Witte vlieg A.s. spiromesifen Dosis: 5 ml/are Max. 2 toepassingen Enkel erkend onder bescherming Opmerking : gebruik tot 2 weken voordat bloemknoppen zichtbaar worden of na de oogst
Actualiteiten in aardbeien Plagen Nieuw Raptol : Biologische bestrijding van : bladluizen spint trips a.s.: koolzaadolie-pyrethrinen Dosis : 60 ml/are Wachttijd: 2 dagen Interval: 7 dagen Erkend onder bescherming en in openlucht Opmerking : Bladverbranding is niet uitgesloten
uitbreiding Actualiteiten in houtig kleinfruit Teldor : Uitbreiding van erkenning in aalbessen onder bescherming (rode, witte, zwarte) Open lucht : Dosis: 10 gr/are haag Wachttijd: 7 dagen Onder bescherming : Dosis : 10 gr/are haag Wachttijd : 3 dagen nieuw Flint : Erkend in : Bramen en frambozen Bestrijding van : Roest Stengelziekten Twijgsterfte Dosis: 1,1 gr/are haag Wachttijd: Vóór bloei en na oogst Max. aantal toepassingen: 3 Enkel erkend in openlucht Andere bessensoorten enkel erkend in openlucht Erkenning in bramen en frambozen blijft zoals voordien wijziging Candit : Enkel nog erkend in bessen in openlucht
Actualiteiten in houtig kleinfruit Nieuw Karma : Bestrijding van witziekte A.s. kaliumwaterstofcarbonaat: 85% Erkend in bessen, bramen, frambozen, kiwibes Wachttijd: 1 dag Aantal toep.: 1 5 met interval van 7 dagen Curatieve werking via osmose Erkend onder bescherming en in open lucht Dosissen: Bramen en frambozen: 30 gr/are haag Bessen: aalbessen, bosbessen, veenbessen, stekelbessen. 40 gr/are haag
Actualiteiten in houtig kleinfruit Nieuw Floramite : Bestrijding van spint onder bescherming in Aalbessen Frambozen Bramen a.s.: bifenazaat Dosis : 4 ml/are haag Wachttijd : 1 dag Niet toegelaten in openlucht uitbreiding Vertimec : Bestrijding van : Spint rondknopmijt In alle bessensoorten, aalbessen, veenbessen, bosbessen, stekelbessen : In openlucht en onder bescherming Dosis: 2,3 ml/are haag Wachttijd: Vóór bloei en na oogst Max. aantal toepassingen: 2 Interval van 7 dagen in blok
uitbreiding Actualiteiten in houtig kleinfruit Tracer, Conserve Pro,.. : Erkend in bramen en frambozen tegen : trips Drosophila suzukii In alle bessensoorten tegen, trips, Drosophila suzukii Bladvretende rupsen Erkend in openlucht en onder bescherming Dosis: Tracer: 2 ml/are haag Conserve Pro, Boomerang: 8 ml/are haag Wachttijd: 3 dagen Max. aantal toepassingen: 2
Verwelkingsziekte (Verticillium) - evolutie Benlate Bavistin, Derosal, Carben Topsin M Aangieten, 100 ml/plant Bij planten Na de winter bij hergrooei Jaren 60 70: Gorella was t hoofdras : Tamelijk vatbaar voor Verticillium. Bestrijding : aangieten met BCM-middelen (2X) 1987 : doorbraak van Elsanta als hoofdras : Zeer vatbaar voor Verticillium. Aangieten met BCM- middelen bleek niet efficiënt Grondontsmetting noodzakelijk op niet maagdelijke grond Start van substraatteelt
Grondontsmetting - evolutie Methylbromide Chloorpicrine Monam Tamifume Basamid MITC-middelen 1993 : ontwikkeling van de bandontsmetting. Thans basistoepassing voor productievelden Telone II (Shell-DD) Sinds 2008 : 120 dagenregeling na jaarlijkse evaluatie.
Alternatieve bestrijding van aaltjes
Alternatieve grondontsmetting Aantal Pratylenchus in 200 ml grond 1. Controle 2. Gras 3. T.erecta 4. T. patula 5. Gras + BF 6. Gras ->BF 7. T.erecta + BF 8. T.erecta -> BF 9. Solar: zwart 10. Solar: transp 250 200 150 100 50 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Alternatieve grondontsmetting Werkingsgraad : Verticillium 1. Controle 2. Gras 3. T.erecta 4. T. patula 5. mosterd 6. Gras ->BF 7. T.erecta + BF 8. T.erecta -> BF 9. Telone: 3,4 l 10. Telone: 5 l 11. Telone + Bas. 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Aantastingsgraad controle: 36%
Witziekte - evolutie Afugan Morestan Rubigan Pallitop Meltatox Fungaflor Baycor Flint Candit Signum Fortress Topaz Systhane 24 E Zwavel Vacciplant Karma Substraatteelten meer onderhevig dan teeltwijzen in de grond. Zeer vaak problemen met resistentie
Schema Meerle: stellingenteelt onder plastiek warenhuis Week 32 5/8 Week 33 12/8 Week 34 20/8 Week 35 27/8 1 water water water water 2 Fortress Fortress Fortress Fortress 3 PM 1 PM 1 PM 1 PM 1 4 Karma Karma Karma Karma 5 Fortress + Systhane 6 Fortress + Topaz Fortress + Systhane Fortress + Topaz Fortress + Systhane Fortress + Topaz Fortress + Systhane Fortress + Topaz Week 36 Week 37 Week 38 Week 39 7 Fortress Topaz Flint Signum Topaz Flint Signum Systhane 8 Topaz Signum Flint 9 Vacciplant Topaz + Vacciplant Vacciplant Signum Flint Bloei Oogst
Aantastingsgraad - evolutie 1. Controle 2. Fortress 3. PM 1 4. Karma 5. Fortress + Systhane 6. Fortress + Topaz 7. Schema conventioneel 8. Schema : reductie 9. Schema : conv.-bio 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 3/sep 16/sep 24/sep 30/sep
Witziekte Meerle : Werkingsgraad op 30/9 1. Controle 2. Fortress 3. PM 1 4. Karma 5. Fortress 6. + Systhane 7. Fortress 8. + Topaz 9. Schema conventioneel 10. Schema : reductie 11. Schema : conv.-bio 100 80 60 40 20 0 91,8 63 20,8 26 73,1 54,8 65,1 1 2 3 4 5 6 7 8 9
Opbrengst en klassering 4,5 4 3,5 3 2,5 2 1,5 1 0,5 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 2A A B&C misvormd rot
Schema Rumbeke : zomerteelt op stellingen Week 30 Week 31 Week 33 Week 34 Week 35 1 - - - - - 2 PM 1 PM 1 PM 1 PM 1 PM 1 3 PM 3 PM 3 PM 3 PM 3 PM 3 4 Karma Karma Karma Karma Karma 5 Fortress Fortress Fortress Fortress Fortress 6 Fortress + Topaz Fortress + Topaz Fortress + Topaz Fortress + Topaz Fortress + Topaz
Rumbeke : Werkingsgraad op 15 oktober 98 100 1. Controle 2. PM PM 1 3. PM PM 3 4. Karma 5. Fortress 6. Fortress + Topaz 90 80 70 60 50 40 30 20 38 42 71 35 1 2 3 4 5 6 10 0
100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 Evolutie : werkingsgraad van Fortress Openlucht
100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 Evolutie : werkingsgraad van Fortress Onder bescherming
vruchtrot : evolutie Ronilan SC Ronilan T-combi Sumisclex Sumico Euparen M Benlate, Bavistin, TMTD: Pomarsol WG, Rovral WG en SC Switch Frupica Scala, Pyrus SC Teldor Prolectus Signum Captan Prestop, Prestop Mix Onder bescherming : Glas :Weinig vatbaar Plastiek : redelijke vatbaar (najaar) Openlucht : Zeer vatbaar bij nat weer in bloei en oogst Meeste producten zijn vatbaar voor resistentie (uitz. TMTD)
Schema vruchtrot 7/5 15/5 27/5 3/6 1 - - - - 2 PM 1 PM 1 PM 1 PM 1 3 Teldor: 15 gr Teldor: 15 gr Teldor: 15 gr Teldor: 15 gr 4 Prolectus: 12 gr Prolectus: 12 gr Prolectus: 12 gr Prolectus: 12 gr 5 PM 4 PM 4 PM 4 PM 4 6 PM 5 PM 5 PM 5 PM 5 7 Serenade: 80 ml Serenade: 80 ml Serenade: 80 ml Serenade: 80 ml 8 Signum: 18 gr Signum: 18 gr Signum: 18 gr Signum: 18 gr
Vruchtrot : na 5 dagen bewaring 30 1. Controle 2. PM 1 3. Teldor 4. Prolectus 5. PM 4 6. PM 5 7. Serenade 8. Signum 25 20 15 10 5 0 1 2 3 4 5 6 7 8 Botrytis Platrot
Vruchtrot in productievelden (Proef van 2008) Producten Botrytis Lederrot Colletotrichum Controle 217 49 15 Rovral + TMTD 33 15 0 Rovral + Teldor 36 55 5 Frupica + TMTD 12 12 1 Frupica + Teldor 36 177 2 TMTD 53 23 0 Frupica 51 48 6 Switch 39 82 1 Teldor 15 69 9 Signum 44 13 0 Schema 6 11 0
Colletotrichum : evolutie Productievelden : Voor t eerst opgedoken begin jaren 90. Sterk epidemisch door opspattende regendruppels Voorzorgsmaatregelen : Voldoende stro op de plukpaden Bestrijding: Switch Signum Wanneer? Tijdens de bloei direct na onweer of plensbui. Vermeerderingsvelden : Voorzorgsmaatregelen: Doorlaatbare grond Beregenen met fijne druppels Preventieve bestrijding : Bodem afdekken met groencompost Ter ondersteuning : Switch en Signum
Beheersing van Colletotrichum onbehandeld GFT-compost
Colletotrichum in plantgoed Aantal infecties op 8 meter 300 250 200 150 100 50 0 begin aug eind aug
Beheersing van Colletotrichum in plantgoed
Phytophthora : evolutie Ridomil Ridomil combi Ridomil 5G Sandofan M8 Aliette Paraat Fenomenal Ph. cactorum (stengelbasisrot) Elsanta grondteelt : matig gevoelig Trayvelden: zeer gevoelig Ph. fragariae: (rood wortelrot) Elsanta grondteelt: streekgebonden Substraatteelt : zeer gevoelig in de herfst
Phytophthora cactorum: %-aantasting 2008-20012 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 Controle Paraat Fenomenal PM RG PM E 2008 2009 2011 2012
Phytophthora cactorum: gemiddelde aantastingsgraad 2008-2012 70 60 50 40 30 20 10 0 controle Paraat Fenomenal PM RG
Plictran Peropal Neoron, Talstar Kelthane Mitac Pyranica Masai Sanmite Floramite Vertimec Milbeknock Envidor Nissorun Apollo Oberon Raptol Spint : evolutie Algemeen voorkomend, Meest onderhevig: Substraatteelten onder glas en plastiek Alle zomerteelten, ook in de grond plantgoed Matig onderhevig: augustusplantingen
Spintbestrijding : werkingsgraad Dosis : 100 90 80 70 1. Controle 60 2. Sanmite WP 50 3. Vertimec 40 4. Nissorun 30 5. Apollo 6. Floramite 20 7. Masai 10 8. Envidor 0 9. Talstar SC 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10/sep 18/sep Spuitdata : 25/8 3/9
Aardbeimijt : evolutie Endosulfan, Thiodan Kelthane Mitac Vertimec, Milbeknock Niet algemeen voorkomend Bij aantasting gaat oogst verloren. Was vroeger gemakkelijker te bestrijden, Gemakkelijk herkenbaar Regelmatig controleren Oorzaak van aantasting: Meestal besmet plantgoed Verspreiding via machines, kleding, schoeisel,.. Via handen bij opkuisen en plukken
Aardbeimijt : vandaag Voorzorgsmaatregelen Gezond plantgoed gebruiken. Hygiënisch werken: Handen reinigen na verdachte plant Kleding, schoeisel reinigen Verdachte planten verwijderen (verbranden) Bestrijding : Verscholen leefwijze in nog dichtgevouwen hartbladeren Product moet doordringen tot in gesloten hartbladeren Goed in t hart van de planten spuiten Min. 1000 liter/ha spuitoplossing Grove druppel (aangepaste spuitdop) Voldoende druk (niet te hoog) Uitvloeier toevoegen (Trend)
Proefschema 2012 1. Controle 2. Vertimec: 0,125% + Trend: 0,1% 3. Vertimec: 0,125% + Proefm. P: 10% 4. Vertimec: 0,125% + Proefm. X 5. Masai: 1 gr/l + Trend: 0,1% 6. Masai: 1 gr/l + Proefm. P: 10% 7. Masai: 1 gr/l + Proefm. X 8. Milbeknock: 0,1% + Trend: 0,1% 9. Milbeknock: 0,1% + Proefm. P: 10% 10. Proefmiddel P : 10%
Werkingsgraad 2012 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Behandelingsdata : 31 juli en 7 augustus Beoordeling: 20 september 2012
Aardbeimijt : Controle Masai + Trend
Aardbeimijt: Vertimec
Aardbeimijt : Vertimec - Milbeknock
Bladluizen : evolutie Phosdrin, Mevinfos Hostaquick Endosulfan Parathion Pirimor Okapi Plenum Calypso Movento Karate Zeon Spruzit Raptol Posfor-esters zijn allen verdwenen Van oudere producten is enkel Pirimor overgebleven Meerdere nieuwe erkenningen sinds 2000, nl. Calypso Plenum Movento (zeer recent)
Tripsen : evolutie Dichloorvos Phosdrin, Mevinfos Tracer Vertimec Karate Zeon Spruzit Mesurol Raptol Vóór jaren 90 : Enkel tabaktrips Schade was zeer beperkt Weinig zomerteelten Californische trips : Vanaf begin jaren 90 Verscholen leefwijze in gesloten bloemknoppen Zeer schadelijk (kattesnuitjes)
Onkruidbeheersing : evolutie Tot 96 was Venzar belangrijkste bodemherbicide Schade bij neerslag na toepassing nerven en hartbladeren geel Soms bladnecrose Vanaf 96 : erkenning van Devrinol en Dual Gold. Efficiënter en veel veiliger!!! Combinatie van Devrinol + Dual Gold + Betanal Gefractioneerd systeem Sinds 2010 : correcties op de plukpaden. Reglone + Aramo Basta S + Aramo Venzar, Lenacil Tenoran Betanal Gramoxone, Paraquat Priglone Matrigon Devrinol Dual Gold Goltix WG AZ 500 Stomp Aqua Betasana, Fenmedifam Fusilade Max Targa Aramo Reglone, Diquat Basta S
Onkruidbeheersing : vandaag Toepassing volgens gefractioneerd systeem : (vgl. aan FAR bij biet) 2 à 3 behandelingen kort na elkaar met Devrinol/Dual Gold + Betasana Telkens aan lage dosering Toepasbaar in alle systemen voor productie in de grond Onkruidbeheersing in vermeerdering en trayvelden : Erkenning van Goltix WG (ook veilig als de wortels in contact komen met t product) Eveneens gefractioneerd toepassen aan lage dosis Correcties op de plukpaden : Reglone + Aramo, of Basta S + Aramo (voldoende licht noodzakelijk) Tijdstip : - november : onkruiden zijn dan gevoeliger - maart : onkruiden zijn meer afgehard
Onkruidbeheersing : vandaag Correcties op de plukpaden : Reglone of Basta S + Aramo november december januari februari maart of Opmerkingen : Correcties : Onkruiden zijn vóór de winter gevoeliger en dus gemakkelijker te bestrijden dan na de winter. Augustusplanting Verlate teelt doordragers Bij de 1 ste toepassing steeds Devrinol toevoegen aan contactherbicide (Betasana)
Correctiebehandeling : najaar - voorjaar Werkingsgraad 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 Reg+Ar Reg+Fus Bas+Ar Bas Ar->Reg Fus -> Reg Reg+Ar Reg+Fus Bas+Ar Bas Ar -> Reg Fus -> Reg najaar voorjaar
Hartelijk dank aan allen voor de prettige samenwerking W. Vanhemelrijck, K. Hauke, T. Beliën, E. Bangels, T. Deckers, W. Verjans (pcfruit TWO) M. Boonen, N. Galace (pcfruit pah) G. Latet (pcfruit, CVBB) T. Van Delm, P. Melis, K. Stoffels, R. Vanaert (PCH) J. Hanssens, J. Simoen, Eline Braet, P. Vanhassel (Inagro) Y. Hendrickx (P.P.K.- Pamel) M. Planckaert, F. Dedonder (KDT) + allen die we nog vergeten zijn!!!
Evenzeer dank aan allen waarmee we in t verleden samengewerkt hebben L. De Temmerman, K. Jespers, K. Stevens, K. Bellen W. Brugmans, P. Creemers, D. Bylemans, B. Gobin, G. Sterk, W. Goossens, E. Bal P. Meesters, S. Clemens, M. Thoelen, J. Kellers R. Sarrazyn, P. Demaeght, D. Desmet, I. Mestach P. Lieten, L. Verbraeken Jef Coosemans
Studiereis KNVA naar Engeland Wat vooraf ging : 2007 : Frankrijk Bergerac en omgeving 2008 : Spanje Huelva 2009 : Zuid- West Duitsland : 2010 : Portugal Algarve 2011 : Italië : Po-vlakte Ferrara 2012 : niets 2013 : Turkije: van Adana tot Antalya 2014 : Marokko: van Tanger naar Marackech 2015 : Engeland : van Kent naar West- Midlands (omgeving Wales)
Wanneer Hoe kostprijs? Wanneer? Van 19 tot 23 april Hoe? Met de Eurostar tot Londen en verder met de bus. Prijs : ± 800 Euro per persoon (900 voor single kamer). Hierin zijn begrepen : vervoer, overnachtingen, maaltijden en toeristische bezoeken. Prijs kan licht variëren naargelang het aantal deelnemers (prijs op basis van 30 deelnemers). Inschrijving tot 1 maart door storting van een voorschot van 500 op rekening van het KNBA BE58 0016 9199 8379 Inlichtingen bij : Etienne Elpers: etienne.elpers@bayer.com GSM: 0475/25 59 70 Frans Meurrens: frans.meurrens@lv.vlaanderen.be GSM: 0473/83 70 08 Mieke Thoelen: mieke.thoelen@belorta.be GSM: 0472/39 09 50
Oriëntatie
Programma 19/4 : Vertrek Eurostar vanuit Brussel-Ziud om 17u56 18u35 aankomst in Ashford Trasfer met bus naar Hotel Holiday Inn te Rochester 20/4 : Bezoeken aan aardbei- en frambozenbedrijven regio Kent Eventueel bezoek aan Brogdale (verzameling appels, peren, kleinfruit) Overnachting in Holiday Inn te Rochester. 21/4: busreis naar West-Midlands Sightseeing en bezoek aan Winsor Castle met gids Overnachting in Mercure hotel in Cheltenham 22/4: Bezoeken aan aardbei- en frambozenbedrijven aldaar. Bezoek aan Haygrove (multitunnels) Overnachting in Mercure Hotel in Cheltenham 23/4: bezoek aan aardbei- en frambozenbedrijven Transfer met bus naar Londen St Pancras 19u34 : vertrek met Eurostar naar Brussel 22u36: aankomst in Brussel- Zuid