Aan mevrouw Aan de heer Gouverneur Burgemeester Voorzitter van het OCMW Voorzitter van de Intercommunale Voorzitter van het Politiecollege directie Lokale Sociale Zekerheid datum 08.01.2015 uw correspondent Hilde Waltniel telefoon 02.239.15.91 e-mail maribel@dibiss.fgov.be Mededeling 2015/02 Sociale Maribel: impact van de aanvragen tot afwijking op het arbeidsvolume op het aantal Koninklijk besluit van 13 juli 2014 tot wijziging van artikel 14 van het koninklijk besluit van 18 juli 2002 houdende maatregelen met het oog op de bevordering van de tewerkstelling in de non-profit sector (B.S., 18 augustus 2014). Geachte mevrouw Geachte heer Gezien het feit dat de lokale besturen geconfronteerd worden met besparingen die in vele gevallen invloed zullen hebben op de personeelbezetting en er gezocht wordt naar het opzetten van samenwerkingsverbanden in het kader van efficiënt beheer van de financiële middelen, wordt mijn Rijksdienst herhaaldelijk bevraagd over de mogelijke gevolgen van een herstructurering binnen een lokaal bestuur op de financiële tussenkomsten die het in het kader van de Sociale en Fiscale Maribel toegekend krijgt. Alvorens deze mogelijke gevolgen toe te lichten, wil ik u vooreerst herinneren aan een aantal algemene regels. A. Algemene regels Eén van de voorwaarden om van een financiële tussenkomst in het kader van de Sociale Maribel te kunnen genieten, is de realisatie van bijkomende tewerkstelling onder de vorm van de verhoging van het arbeidsvolume zoals voorzien in artikel 50 van het in rubriek genoemde koninklijk besluit van 18 juli 2002. Het totale arbeidsvolume van alle werknemers, die in een kalenderjaar bij de werkgever tewerkgesteld zijn in een onder toepassing van de Sociale Maribel vallende activiteit (die in de DmfAPPL geïdentificeerd wordt met de NACE-code), wordt vergeleken met het referentiejaar 2005. Ten opzichte van dit referentiejaar moet het arbeidsvolume van het bestuur minstens gehandhaafd blijven of dient het in voldoende mate gestegen te zijn indien er aan het bestuur bijkomende arbeidsplaatsen werden toegekend na het jaar 2005. Bij een daling of onvoldoende stijging van het arbeidsvolume wordt de ten onrechte toegekende tussenkomst Sociale Maribel teruggevorderd. Voor alle vragen m.b.t. uw socialezekerheidsaangifte, gelieve contact op te nemen met uw dossierbeheerder. www.dibiss.fgov.be 1/5
Evenwel kan het Beheerscomité van het Fonds Sociale Maribel van de Overheidssector een afwijking op de tewerkstellingsverplichting toestaan op basis van artikel 14 van het voormelde koninklijk besluit van 18 juli 2002. Indien een werkgever zich genoodzaakt ziet om zijn arbeidsvolume te verminderen, moet hij hierover vooraf melding maken aan het Fonds om verder te kunnen genieten van de financiële tussenkomsten die hem zijn toegekend. Op basis van objectieve criteria beslist het Beheerscomité van het Fonds Sociale Maribel of het al dan niet instemt met het voorstel van vermindering van het arbeidsvolume. Het Beheerscomité van het Fonds Sociale Maribel van de Overheidssector aanvaardt dat in volgende drie gevallen een vermindering van het arbeidsvolume gerechtvaardigd kan zijn: 1 het verplicht ondergaan van een herstructurering, gepaard gaande met vermindering van arbeidsvolume, die opgelegd wordt door een hogere (toezichthoudende) overheid; 2 de overdracht van personeelsleden aan een andere instelling in het kader van een reorganisatie of herverdeling van bevoegdheden en/of takenpakketten; 3 een vermindering van de geldmiddelen die aan het bestuur ter beschikking worden gesteld door andere overheden en/of door werkings- of investeringsfondsen, voor zover deze vermindering betrekking heeft op het personeelsbudget. Het eerste criterium wordt ruim geïnterpreteerd en de tijdelijke sluiting van rustoorden en rust- en verzorgingstehuizen die niet meer conform de reglementering zijn, wordt onder dit criterium aanvaard voor de duur die nodig is om zich in regel te stellen. B. Impact van de aanvragen tot afwijking op het arbeidsvolume op het aantal 1) Periode tot 1 september 2014 Tot 1 september 2014 had de indiening van een aanvraag tot afwijking geen intrekking van de toegekende arbeidsplaatsen tot gevolg. Indien echter bij niet-aanvaarding van de aanvraag nadien bij de jaarlijkse controle van de tewerkstellingsverplichting werd vastgesteld dat de werkgever niet aan de voorwaarden inzake arbeidsvolume voldeed, werd de ten onrechte toegekende tussenkomst teruggevorderd. Het terug te vorderen bedrag wordt berekend in functie van de daling of onvoldoende stijging van het arbeidsvolume. In praktijk kan een niet-aanvaarding tot gevolg hebben dat de volledige financiële tussenkomst wordt teruggevorderd. Deze regel blijft ook na 1 september 2014 gelden, doch bijkomend kan een aanvraag tot afwijking invloed hebben op de reeds 2) Periode vanaf 1 september 2014 Ingevolge de wijziging van artikel 14 van het voormelde koninklijk besluit van 18 juli 2002 kan het Beheerscomité van het Fonds Sociale Maribel van de Overheidssector vanaf 1 september 2014 de toegekende arbeidsplaatsen in het kader van de Sociale Maribel verminderen of zelfs beëindigen in geval een beslissing inzake afwijking op het arbeidsvolume wordt genomen. www.dibiss.fgov.be 2/5
Wanneer er zich een daling van het arbeidsvolume voordoet, is het mogelijk dat de hierbij betrokken werknemers niet meer bijdragen aan de middelen van het Fonds. Deze situatie doet zich voor wanneer werknemers worden ontslagen of wanneer zij worden overgeheveld naar een andere werkgever bij wie zij niet meer onder de Sociale Maribel of hetzelfde Fonds van de Sociale Maribel vallen. Om te vermijden dat het Fonds Sociale Maribel voor de situatie komt te staan waarin de middelen waarover het beschikt niet meer zouden volstaan om de toegekende arbeidsplaatsen te financieren en dit negatieve gevolgen zou hebben voor alle werkgevers die tegemoetkomingen van het Fonds genieten, werd in de mogelijkheid voorzien om de beslissingen inzake de aanvragen tot afwijking te koppelen aan een vermindering van het aantal arbeidsplaatsen dat eerder werd toegekend aan een werkgever met een daling van het arbeidsvolume. Dit is met name het geval indien deze daling gevolgen heeft op de financiële middelen van het fonds, en dit ongeacht de aanvaarding of verwerping van de aanvraag tot afwijking van het arbeidsvolume. De financiële middelen van het Fonds Sociale Maribel van de Overheidssector worden immers vastgesteld op basis van een forfaitair bedrag op kwartaalbasis voor elke werknemer, die in het voorlaatste jaar (= jaar n-2) minstens halftijds tewerkgesteld is met een onder toepassing van de Sociale Maribel vallende NACE-code bij een werkgever die ressorteert onder het fonds (zie infra punt 4). 3) Concrete toepassing bij voormelde drie criteria Wanneer het eerste of derde criterium van toepassing is (zie supra punt A.), heeft dit steeds een verlies van middelen voor het Fonds Sociale Maribel van de Overheidssector tot gevolg. In beide gevallen gaat het om een vermindering van personeel dat bijgevolg niet meer bijdraagt aan de middelen van het Fonds. Verlies van middelen voor het Fonds => vermindering van de Wanneer het tweede criterium van toepassing is (= overdracht van personeelsleden aan een andere instelling in het kader van een reorganisatie of herverdeling van bevoegdheden en/of takenpakketten), is de invloed op de financiële middelen van het Fonds afhankelijk van de situatie. Situatie 1: personeel blijft onder het toepassingsgebied Sociale Maribel a) Overdracht van personeel tussen werkgevers van de openbare sector - Van OCMW/ OCMW-vereniging /ziekenhuis naar ander OCMW/OCMW-vereniging/ziekenhuis: het personeel blijft onder het toepassingsgebied Maribel vallen en draagt verder bij tot de middelen van het Fonds. - Van gemeentebestuur naar OCMW/OCMW-vereniging van dezelfde of van een andere gemeente: het volledige personeel bij OCMW/ OCMW-vereniging valt onder het toepassingsgebied Maribel en draagt verder bij tot de middelen van het Fonds. toegekende arbeidplaatsen. www.dibiss.fgov.be 3/5
- Van OCMW/OCMW-vereniging/ziekenhuis naar gemeentebestuur van dezelfde of van een andere gemeente: het personeel blijft in de openbare sector en de activiteit blijft onder het toepassingsgebied Maribel vallen (socio-culturele sector, sport, kinderopvang ). 1 b) Overdracht van personeel van een openbare werkgever naar een werkgever die onder de private sector valt - De overdracht van personeel van een openbare werkgever naar een private werkgever van de non-profit sector (bvb. woonzorgcentrum, gezinszorg, bibliotheek ) heeft een verlies van middelen voor het openbare Fonds Sociale Maribel tot gevolg maar leidt tot een verhoging van de middelen van het private Fonds Sociale Maribel waaronder het personeel valt na de overdracht. - De reglementering voorziet in een doorstorting van de middelen, berekend op basis van het overgedragen aantal werknemers, van het openbare fonds naar het private fonds gedurende twee jaar. Indien er zich onder de overgedragen personeelsleden werknemers bevinden die gefinancierd worden via een tussenkomst Sociale Maribel, valt de financiering hiervoor vanaf de datum van overdracht ten laste van het private fonds. Mogelijk volstaat het bedrag dat wordt doorgestort aan het private fonds niet om dezelfde financiering te garanderen. Verlies van middelen voor het openbare Fonds.=> aanvaardbaar maar vermindering van de Bij deze vermindering wordt rekening gehouden met de overdracht van werknemers die gefinancierd worden via de tussenkomst Sociale Maribel. In alle voormelde situaties wordt, indien er zich onder de overgedragen personeelsleden, werknemers bevinden die gefinancierd worden via een tussenkomst Sociale Maribel, de financiering mee overgedragen naar de nieuwe werkgever. Situatie 2: personeel valt niet meer onder het toepassingsgebied Sociale Maribel a) Overdracht van personeel van OCMW/OCMW-vereniging/ziekenhuis naar gemeentebestuur van dezelfde of van een andere gemeente: het personeel blijft in de openbare sector maar de activiteit valt niet meer onder het toepassingsgebied Maribel (personeelsdienst, informaticadienst, technische dienst ). De overgedragen werknemers dragen niet meer bij tot de middelen van het Fonds. Verlies van middelen voor het Fonds => niet aanvaardbaar en vermindering van de b) Overdracht van personeel van een openbare werkgever naar een private werkgever die niet onder de non-profit sector valt (bvb. dienstenchequeonderneming): het personeel blijft niet in de openbare sector en valt niet langer onder het toepassingsgebied van de Sociale Maribel. Verlies van middelen voor het Fonds Sociale Maribel => niet aanvaardbaar en vermindering van de 1 Het toepassingsgebied bij een gemeentebestuur is beperkter dan bij een OCMW. www.dibiss.fgov.be 4/5
Opmerking: aanvaardbaar is niet gelijk aan aanvaard. De beslissing tot het al dan niet aanvaarden van een aanvraag tot afwijking inzake arbeidsvolume komt toe aan het Beheerscomité. 4) Wijze van berekening van de vermindering van het aantal toegekende arbeidsplaatsen Een werknemer die minstens halftijds tewerkgesteld is in een activiteit die onder het toepassingsgebied Sociale Maribel valt, draagt momenteel (= in 2014) jaarlijks 1.567,48 euro (4 x 391,87 euro) bij aan de middelen van het Fonds Sociale Maribel van de Overheidssector. Dit betekent dat de bijdrage van ongeveer 20 werknemers nodig is om het bedrag van de financiële tussenkomst voor één voltijds equivalent te kunnen financieren. In de situaties waarbij de vermindering van het arbeidsvolume tot gevolg heeft dat bepaalde werknemers niet meer bijdragen tot de middelen van het Fonds, zal het aantal toegekende arbeidsplaatsen proportioneel verminderd worden volgens volgende berekeningswijze: aantal werknemers dat het voorwerp uitmaakt van de daling arbeidsvolume x 1.567,48 euro jaarbedrag van de financiële tussenkomst (verschillend per sector). Het resultaat van deze berekening wordt afgerond naar laagste kwart voltijds equivalent. Er zal geen vermindering van de toegekende arbeidsplaatsen toegepast worden indien het aantal overgedragen werknemers minder dan 5 bedraagt. In dat geval zou de vermindering immers minder dan 0,25 voltijdse equivalenten als resultaat geven. Gezien het feit dat de dotaties berekend worden op basis van het aantal werknemers van het jaar n- 2 gaat de vermindering van arbeidsplaatsen Sociale Maribel pas in vanaf het tweede jaar volgend op de vermindering of overdracht van de personeelsleden. Indien u als werkgever een aanvraag tot afwijking op het arbeidsvolume wenst in te dienen, dan dient u dat te doen met het formulier dat als bijlage bij deze mededeling is gevoegd. Hoogachtend François FLORIZOONE Administrateur-generaal Bijlage(n): 1 www.dibiss.fgov.be 5/5