Arenberggebouw Arenbergstraat 5 1000 Brussel Tel: 02 209 47 21 Fax: 02 209 47 15 Coach Profession Profile AUTEUR PROF. DR. HELMUT DIGEL / PROF. DR. ANSGAR THIEL VERTALING PUT K. INSTITUUT Katholieke Universiteit Leuven, Faculteit Bewegings- en Revalidatiewetenschappen (FaBeR) ABSTRACT Het artikel Coach Profession Profile schetst het beroepsprofiel van trainers/coaches die werkzaam zijn op het Olympisch niveau in Duitsland. Via vragenlijsten en interviews wordt er een beeld geschetst van de taken en verantwoordelijkheden van deze trainers/coaches en vooral, onder welke omstandigheden zij hun beroep uitoefenen. Hoewel het een Duits artikel betreft, zullen de Vlaamse (top)trainers gelijkenissen ontdekken met hun beroepsprofiel. Aangezien het gaat om een Engelstalig artikel, kun u hieronder een beknopte samenvatting in het Nederlands vinden. Sleutelwoorden beroepsprofiel voor trainers/coaches; kwantitatief onderzoek Datum 01/04/2010 Extra bronnen Contactadres Institute of Sport Science, University of Tübingen koen.put@faber.kuleuven.be Disclaimer: Het hierna bijgevoegde product mag enkel voor persoonlijk gebruik worden afgehaald. Indien men wenst te dupliceren of te gebruiken in eigen werk, moet de bovenvermelde contactpersoon steeds verwittigd worden. Verder is een correcte bronvermelding altijd verplicht!!!
Coach Profession Profile April 2010 K.U.Leuven Hieronder volgt een korte samenvatting van het artikel Coach Profession Profile. (Prof. Dr. Helmut Digel / Prof. Dr. Ansgar Thiel, Institute of Sport Science, University of Tübingen) Situering Tot op heden zijn er slechts enkele representatieve onderzoeksresultaten die betrekking hebben op de werksituatie van trainers die actief zijn op het allerhoogste niveau in Duitland. Daarom heeft het Federal Institute of Sport Science beslist om een project op te starten, gericht op het uitwerken van een duidelijk omschreven beroepsprofiel van deze trainers. De belangrijkste onderzoeksvragen in deze studie waren: 1. Wat zijn de taken en de verantwoordelijkheden van trainers die werkzaam zijn in Duitse Olympische sportdisciplines? Onder welke voorwaarden zijn zij tewerkgesteld? 2. Wat is het ideale carrièreverloop van een trainer die werkzaam is op het allerhoogste niveau? 3. Aan welke voorwaarden moet voldaan worden opdat dergelijke trainers kunnen werken in een goed betaalde, permanente tewerkstelling? In deze studie werden in totaal 1812 trainers en 616 officiële vertegenwoordigers van verschillende sportdisciplines bevraagd door middel van gestandaardiseerde vragenlijsten. Dit geheel werd aangevuld met interviews van 6 nationale trainers. Resultaten 1. De huidige tewerkstellingscontracten zijn onvoldoende aangepast. Ongeveer 25% van de trainers werken op basis van losse contracten (freelance), die meestal van tijdelijke of korte duur zijn. Daarenboven hebben vele trainers opeenvolgende contracten bij dezelfde werkgever. 2. De betaling van deze trainers is onvoldoende en bovendien ongelijk verdeeld Meer dan 50% van de trainers hebben een brutoloon van minder dan 3000 euro per maand. Meer dan 50% van de trainers die werken met losse contracten (freelance) verdienen minder dan 400 euro per maand. Vrouwelijke trainers verdienen gemiddeld 1000 euro minder dan hun mannelijke collega s. 3. Het coachen is niet altijd hun hoofdberoep Vele trainers nemen naast hun taak als coach nog een andere job aan. Bovendien is voor de meeste trainers die tweede job de belangrijkste bron van inkomsten. 4. Er is een gebrek aan transparantie bij het aanwerven van topcoaches Vacatures worden niet altijd opengesteld voor het brede publiek. Persoonlijke connecties zijn een belangrijke factor om tot een bepaalde job toegelaten te worden. In de meeste gevallen is het aantal sollicitanten te klein om de meest 2
Coach Profession Profile April 2010 K.U.Leuven geschikte kandidaat te kiezen. In vele sportdisciplines is het ondersteunen en het begeleiden van jonge trainers ondermaats. 5. Er bestaat geen duidelijk omschreven beroepsprofiel voor deze toptrainers In de meeste gevallen is er geen duidelijke omschrijving van de taken en verantwoordelijkheden die trainers op zich moeten nemen. Ze voeren soms taken uit die niet tot hun officieel takenpakket behoren. Daarnaast weten veel sportclubs en -verenigingen te weinig af van de specifieke taken die trainers kunnen en moeten uitvoeren. 6. Instrumenten om de kwaliteit van het werk van trainers te evalueren, zijn onvoldoende ontwikkeld Het werk van trainers wordt niet altijd grondig geëvalueerd. Alleen in uitzonderlijke gevallen worden er criteria/instrumenten gebruikt om de kwaliteit van hun werk te controleren en te evalueren. 7. Er is geen eenduidig systeem om de kwaliteit van trainersopleidingingen te blijven garanderen en te verzekeren Er is een grote lacune tussen de theoretische inzichten/kennis enerzijds en de vertaling hiervan naar de praktijk anderzijds. De kwaliteit van een training binnen één sportdiscipline kan erg verschillen tussen de bestaande sportverenigingen. Sommige lesgevers hebben een onvoldoende wetenschappelijke kennis en achtergrond. Er is geen echte link met de bestaande wetenschappelijke instellingen. Er zijn onvoldoende opleidingen voor toptrainers en deze opleidingen bereiken niet het gevraagde niveau. 8. De standaardvereisten voor het beroep van toptrainer zijn niet uniform Trainers met losse contracten (freelance) zijn lager gekwalificeerd dan trainers die werken onder een vaste, permanente aanstelling (deze hebben meestal een universitaire opleiding achter de rug). 9. Een groot deel van de trainers voelen zich overstresst 1/3 e van de trainers voelt zich gewaardeerd, houdt van hun job en is min of meer vrij van stress 1/3 e van de trainers voelt zich gewaardeerd, houdt van job en heeft te maken met een aanzienlijk deel stress 1/3 e van de trainers voelt zich niet gewaardeerd, houdt niet van hun job en leidt onder veel stress. Ongeveer 50% van de vrouwelijke trainers situeert zich in deze categorie 10. Socio-demografische gegevens vertonen problematische trends De gemiddelde leeftijd van deze toptrainers is 45,5 jaar. Slechts 12,9% zijn vrouwelijke trainers. 26,9% van de trainers zijn single, 63,5% zijn getrouwd en 9,6% zijn gescheiden. 3
Coach Profession Profile April 2010 K.U.Leuven Suggesties/aanbevelingen 1. Een verbeterde tewerkstelling voor (top)trainers door: Een verbod op een reeks van opeenvolgende contracten bij dezelfde werkgever. Het creëren van een competitief salaris (aandacht voor verschil mannen vrouwen). Het verbeteren van de sociale zekerheid. Het verbeteren van de psychosociale begeleiding en een betere ondersteuning voor overspannen trainers door hun respectievelijke werkgevers. 2. Meer professionele instrumenten voor het aanwerven van (top)trainers én voor het ondersteunen van jonge trainers door: Het weerhouden en selecteren van buitenlandse coaches voor openstaande Duitse vacatures. Het optimaliseren van de bestaande rekruteringsprocedures (creëren van netwerken). Het invoeren van mentoren die de trainers kunnen bijstaan. Het invoeren van een systeem dat kan toelaten om goede trainers interdisciplinair aan te werven. garanderen (niet enkel het aantal behaalde medailles, gewonnen op grote sportmanifestaties, in kaart brengen). 4. Verbeterde opleiding voor (top)trainers door: Het creëren van mogelijkheden om trainers een bachelor/master diploma te laten behalen aan een universiteit of andere instelling. Het creëren van mogelijkheden om jonge trainers (meer) stage te laten lopen bij ervaren trainers (job shadowing) of zelfs door het oprichten van scholen om jonge coaches de nodige vaardigheden aan te leren. Het verbeteren van de link tussen de huidige trainersopleidingen en de wetenschappelijke instituten die onderzoek verrichten in het domein van de sport. Het uitbreiden van het sportwetenschappelijk onderzoek in verschillende disciplines (trainingsleer, bewegingsleer, sportsociologie, sportpsychologie en sportpedagogie). 3. Duidelijk bepalen van de taken en verantwoordelijkheden van trainers + een verbeterde kwaliteitscontrole door: Duidelijke definitie van de taken en verantwoordelijkheden met betrekking tot het uitoefenen van het beroep van trainer. Het zoeken naar middelen om een continue kwaliteitscontrole te 4