BANABA IN DE SOCIALE GEZONDHEIDSZORG Opleidingsonderdeel Psychosociale begeleidingskaders Algemeen. Het opleidingsonderdeel Psychosociale begeleidingskaders maakt deel uit van de opleiding BanaBa in de Sociale gezondheidszorg. De deel OO s systeemgerichte en contextuele hulpverlening worden om het jaar ook aangeboden als permanente vorming waardoor ook externen toegang hebben. Zij schrijven zich in voor deze vorming via KHLim Quadri - www.khlimquadri.be. Situering Psychosociale begeleidingskaders. Hulpverleners worden geconfronteerd met een grote verscheidenheid van hulpvragen. Zorg op maat bieden aan een multicomplexe zorgvraag, eist van de hulpverlener een degelijke vooropleiding zodat gekozen begeleidingsstrategieën onderbouwd kunnen worden vanuit een hoog deskundigheidsniveau. Doelstellingen Het OO Psychosociale begeleidingskaders wil begeleiders uitrusten met de specifieke kennis, vaardigheden en attitudes nodig om een integrale ondersteuning te kunnen bieden aan cliënten en hun belangrijke derden met zowel acute als langdurig aanwezige problemen. Concrete methodes en strategieën worden verkend en getraind via rollenspel zodat bruikbare tools voor de dagelijkse praktijk meegegeven kunnen worden aan de deelnemers. Pagina 1
Programma en docenten Het opleidingsonderdeel Psychosociale begeleidingskaders laat studenten tot op een gevorderd niveau kennis te maken met 3 hulpverleningsmethoden nl. systeemgerichte begeleidingsmethoden (24cu), contextuele hulpverlening (24cu) en crisishulpverlening (12cu). Deze 3 cursusdelen worden aangevuld met communicatietraining vanuit een systeemtheoretische invalshoek (16cu). Systeemgerichte begeleidingsmethoden (M. Defraeye) In dit deel wordt het systeem- en communicatietheoretisch denkmodel voorgesteld aan de hand van een aantal basispremissen. Er wordt vertrokken van een sociaal constructivistische visie op het proces van betekenisverlening. Systeemtheoretisch werken richt zich op tussenmenselijke processen. Samenleven en samenwerken levert communicatieve complexiteiten op waardoor verbindingen tussen mensen onder druk komen te staan. De volgende thematieken worden theoretisch toegelicht en daarna ervaringsgericht aangeboden aan de hand van denk en doe oefeningen - Betekeniscontructie - Meervoudige wederkerige interacties - Communicatie als complexiteit van beïnvloeding - Interpersoonlijke zinswijzen - Onzichtbare vormen van beïnvloeding -. Contextuele hulpverlening (N. Jennekens) Het gedachtegoed van de contextuele benadering wordt gesitueerd vertrekkend van zijn inspiratiebronnen. Vervolgens worden de basisbegrippen en basishoudingen uitgediept. Hierbij gaat er aandacht naar de oriëntering op: - meerzijdige partijdigheid - oriëntatie op hulpbronnen - het belang van de (passende) actie - rechtvaardigheid en de balans van geven en ontvangen - de vier dimensies van de contextuele kijk - loyaliteit - de visie binnen de contextuele benadering op vertrouwen en wantrouwen in relaties - destructieve gerechtigdheid en roulerende rekening - ontschuldiging en vergeving In een volgende onderdeel worden deze ideeën concreet gemaakt en worden een aantal methodische handvatten aangereikt. Deze worden dan vervolgens toegepast binnen een problematiek zoals o.a.: echtscheiding, instellingswerk, mishandeling, ouderen,... Pagina 2
Crisishulpverlening (D. Aerts) Via theoretische onderbouw en oefeningen worden de studenten vaardig in crisishulpverlening. Volgende inhouden komen aan bod: Historiek Enkele definities van een crisis(situatie) Hoofdkenmerken van een crisissituatie Het ontstaan van een crisis De reacties op een ingrijpende gebeurtenis De crisisbegeleiding Stappenplan bij een crisisbegeleiding op een spoedopname Kinderen en hun reactie op schokkende gebeurtenissen De aanwezigheid van familie bij een resuscitatie de eventuele verliesverwerking. Post traumatische stresstoornis Psychosociaal interventieplan en de dienst Dringende Sociale Interventie van het Rode Kruis De hulpverlener (crisisbegeleider) Debriefing Communicatietraining systeemtheoretische interventiemethoden (A. Snels) Een hulpverleningsaanbod op maat van de cliënt wint alsmaar meer aan belang binnen de sector van de psychosociale begeleiding en regelzaken. In deze cursus komt het basisgedachtengoed van de methodiek en de daar bijhorende kijk en houdingsaspecten bij de hulpverlener aan bod. Daarnaast worden ook vooral concrete systeemtheoretische interventiemethoden besproken die het de hulpverlener helpen mogelijk te maken het gedachtegoed in de praktijk te brengen tijdens face tot face contacten met de cliënt. Er wordt via rollenspel geoefend op het individuele hulpverleningsgesprek en het hulpverleningsgesprek met meerdere betrokkenen tegelijkertijd aan tafel. Aanvangscompetenties. Studenten voldoen aan de instroomvoorwaarden voor de banaba opleiding. Competenties BanaBa sociale gezondheidszorg Het OO Psychosociale begeleidingskaders draagt bij aan de ontwikkeling van volgende competenties uit de competentiematrix van de opleiding banaba sociale gezondheidszorg C 1 Bestaand wetenschappelijk onderzoek aanwenden in de hulverlening C 5. Keuzes verantwoorden vanuit een professionele verantwoordelijkheid, getoetst aan een concrete praktijksituatie C 7. Informatie en advies verlenen op maat van cliënten inzake het zorg- en dienstenaanbod. C 8. Ondersteunen van cliënten waarbij nieuwe inzichten en ontwikkelingen actief worden ingezet met het oog op empowerment van de doelgroep Pagina 3
C 9. Een zorgplan op maat van de zorgvrager uitwerken, uitvoeren en opvolgen C 10. Het methodisch - agogisch handelen implementeren in complexe zorgsituaties C 11. Het systeemtheoretisch kader integreren in de hulpverleningspraktijk; zowel in individuele contacten als in contacten met meerdere betrokkenen. C 12. De contextuele benadering toepassen in de begeleiding van diverse cliëntsituaties C 13. Ondersteuning en begeleiding op maat bieden aan diverse cliëntengroepen. C 14. Preventieve en diagnostische methodes aanwenden ter bevordering van het welzijn en de gezondheid van de cliënt C 15. Het kritisch evalueren van hulpverleningsvisies, trends en modellen in functie van de eigen mogelijkheden en concrete hulpverleningssituaties C 17. Inbreng van andere disciplines gepast inzetten en coördineren in diverse contexten Studiepunten en contacturen 6 studiepunten 180 studiebelastinguren 76 contacturen Evaluatie Zie examenprotocol. Studiemateriaal Cursustekst en ppt s worden ter beschikking gesteld van de studenten via de cursusdienst en via Toledo. Inschrijvingsgeld-cursusgeld Studenten schrijven zich in met een creditcontract of diplomacontract na afspraak met de verantwoordelijke van de banaba opleiding Voor informatie over het inschrijvingsgeld - zie website KHLim De prijs voor het cursusgeld bedraagt 5 euro per studiepunt. Cursisten die zich inschrijven in permanente vorming doen dit via KHLim Quadri. Opleidingscheques worden aanvaard. Pagina 4
Honorering Slagen in het examen voor dit OO geeft recht op een credit van 6 studiepunten Studenten/cursisten die niet deelnemen aan het examen ontvangen een attest van deelname. Contactpersonen Ann Snels, opleidingscoördinator ann.snels@khlim.be Ann Snels, OO verantwoordelijke ann.snels@khlim.be Hendrikje Huysmans, verantwoordelijke BanaBa s Gezondheidszorg Hendrikje.huysmans@khlim.be Katholieke Hogeschool Limburg Oude Luikerbaan 79 3500 Hasselt Tel.: 011/288 260 Bereikbaarheid: www.khlim.be - Pagina 5