Binnenstad Rotterdam DE CITY LOUNGE

Binnenstad Rotterdam DE CITY LOUNGE

Inhoudsopgave STAND VAN ZAKEN 2013 DOOR MET CITY LOUNGE bijlage 1:BENCHMARK bijlage 2: EXPERTTAFELS

Staat van de binnenstad 2013 In het Binnenstadsplan en het collegewerkprogramma heeft het college zijn ambitie voor de binnenstad geformuleerd: Wij willen dat meer mensen in de binnenstad gaan wonen en werken. Ook willen we dat meer mensen de binnenstad bezoeken, er langer blijven en meer besteden. Om dit te bereiken gaan we door met het ontwikkelen van de binnenstad tot een plek waar altijd iets te doen is. Een plek waar het aangenaam is om te verblijven en te verpozen voor bewoners, bezoekers, studenten, bedrijven en investeerders. Binnenstad algemeen De monitor 2013 laat zien dat de binnenstad groeit, in meer dan één opzicht! Niet alleen het aantal inwoners in de binnenstad stijgt, ook het aantal mensen dat er werkt of de binnenstad bezoekt gaat omhoog. Levendige binnenstad Gastvrije binnenstad Binnenstad om in te wonen Verbonden binnenstad Bedrijvige binnenstad

De Binnenstad in cijfers 2013 Rotterdam is vierde geworden bij de verkiezing van de European Green Capital voor 2014. 11 De Rotterdamse binnenstad had op 1 januari 2013 32.400 bewoners. Rotterdam is de architectuurstad van Nederland, met onder meer Het Nieuwe Instituut en de Internationale Architectuur Biënnale. Dé stad voor toonaangevende ontwerpbureaus. 1 In de Rotterdamse binnenstad werken circa 82.400 mensen. Ter vergelijking: in het Havenindustrieel Complex zijn ongeveer 65.000 mensen werkzaam. Het aantal bedrijfsvestigingen in de binnenstad bedraagt circa 4.060 waarvan het meerendeel in de zakelijke dienstverlening. Rotterdam trok 16.531.030 bezoekers van attracties, musea en evenementen. 3 1 In 2012 maakten 740.000 hotelgasten in totaal 1.172.500 overnachtingen in Rotterdam. 14 In 2012 telde Rotterdam 176 verschillende nationaliteiten. In 2013 meren 27 cruiseschepen af aan de Wilhelminapier. 12 14 Rotterdam is een van dé winkel steden van Nederland. De binnenstad trekt per jaar circa 30 miljoen bezoekers, die samen gemiddeld 1,3 miljard uitgeven 2. 7 Rotterdam telt 4 sterrenrestaurants: Parkheuvel, Fred, Amarone en FG 2 6 Op werkdagen stappen er circa 115.000 mensen in en uit op de treinstations in de binnenstad en ca. 217.000 op de metrostations in de binenstad. Jaarlijks zijn dit er circa 86.000.000 circa 213.000 auto s rijden elke dag op de ring rond de binnenstad. Rotterdam is de 3e studentenstad van Nederland met ca. 60.000 studenten (EUR, Erasmus MC, Hogeschool Rotterdam, INHolland, University College). 8 Het aantal fietsers is in Rotterdam met 21% toegenomen sinds 2008. 4 6 15 Rotterdam The Hague airport ontvangt per jaar 1.298.000 passagiers en vliegt naar circa 40 bestemmingen. 9 Er worden meer dan 100 evenementen georganiseerd in en rond de binnenstad. Zoals de Wereldhavendagen, Film festival, Shanty festival, China Light of de Museumnacht. 100+ 5 1. Binnenstadsmonitor, 2013 2. Binnenstadsmonitor, 2013 3. Factsheet bezoek aan Rotterdam, juni 2012 4. Binnenstadsmonitor, 2013 5. Rotterdam Festivals, 2012 6. Binnenstadsmonitor, 2013 7. Rotterdam marketing 8. Binnenstadsmonitor 9. Rotterdam the Hague airport 10. Rotterdam festivals, 2012 11. European Green Capital 12. Cruiseterminal Rotterdam 13. Economische verkenning 2012 14. Binnenstadsmonitor 2013 15. Verkeer en Vervoer, Gemeente Rotterdam

Ambitie City Lounge 2008 Vergroten van levendigheid Attractiviteit LEVENDIGE BINNENSTAD Bewoners Bedrijven Bezoekers

Cijfers & Resultaten Cijfers & Resultaten levendige BiNNENSTAD Met de binnenstad op ooghoogte staan de ervaringen voor voetgangers en fietsers meer centraal. Aantal bezoekers stijgt. Enzo banken schouwburgplein Kleinschalige programmering - urban Bezoekers van evenementen geven bijna 200 miljoen euro uit in de stad. Kleine festivals groeien, grote krimpen. Zig zag city Plintenstrategie legt barrières voor voetgangers bloot. Aanpak missing links Ruim 60% van Rotterdammers bezoekt cultuur en vrijetijdsvoorzieningen in de binnenstad. Er worden per jaar meer dan 100 evenementen georganiseerd in en rond de binnenstad. Aantrekkelijke plint-stad op ooghoogte Steeds meer samenwerking tussen culturele instellingen leidt tot programmering op onverwachte plekken in de Binnenstad. Binnenstad is speerpunt cultuurplan. Cultuur en vrije tijd in toenemende mate reden voor bezoek binnenstad. World food festival - uit je eigen stad Hardlooproute rondje bruggen

Ambitie City Lounge 2008 Leesbaarheid Schoon, heel en veilig GASTVRIJE BINNENSTAD Imago Hospitality Signing

Cijfers & Resultaten Cijfers & Resultaten GASTVRIJE BInnenSTAD Er zijn 80 stadsambassadeurs, die informatie en rondleidingen geven aan bezoekers. Enkele daarvan staan in herkenbare kleding op belangrijke plekken in de binnenstad, zoals op Rotterdam Centraal. Er is een aantal Apps beschikbaar om de binnenstad beter te leren kennen. Het imago van de binnenstad onder Rotterdammers is verbeterd. 66% vindt het centrum van de stad aantrekkelijk. Rotterdam is aantrekkelijk voor toeristen: Mariana Calleja # Travel Thirst Friendly, sweet and lovely # Rotterdam I am impressed with its people, their kindness & politeness. Admirable! Frankie # Travelettes Rotterdam as the illegitimate love child of Amsterdam and Berlin and 21 more reasons I love Rotterdam. Beleving en ervaring van bezoekers overtreft de verwachting. Met De Gastvrije binnenstad werkt Rotterdam aan het verbeteren van de bewegwijzering en het creëren van een welkom gevoel. Dit draagt bij aan een positief imago. Een gastvrije binnenstad is ook een veilige binnenstad. Het veiligheidsgevoel is de afgelopen jaren verbeterd. Meest gastvrije stad 2013: Rotterdam is 3 plaatsen gestegen, naar #17 op de ranking van meest gastvrije stad. Binnen de top 21 scoort Rotterdam het best op het gebied van OV bereikbaarheid en openingstijden van winkels. Er is een stijging van vriendelijkheid en veiligheid met 6% t.o.v. 2012.

Ambitie City Lounge 2008 Stedelijkheid BINNENSTAD OM IN TE WONEN Versterking woonkwaliteit Woonmilieus en leefstijlen Verdichten

CIJFERS EN RESULTATEN binnenstad om in te wonen De binnenstad heeft ruim 18.000 woningen 9% groei t.o.v 2008. Trendbreuk in woonmotieven: Het extreme individualisme is voorbij. De Grote Woontest bevestigt dit: past bij het nieuwe collectief denken. Rotterdam is een jonge stad. nog ca. 300 nieuwe woningen in 2014 Er zijn ruim 20.000 huishoudens in de binnenstad waarvan 60% één persoonshuishoudens en 14% met kinderen. De consument heeft een grotere rol gekregen. Calypso Oude Westen: 26% gezinnen Hoboken: 80% eenpersoons. Grote Woontest: groei blauwe en gele leefstijlen in de binnenstad. 66% ondervraagden Grote Woontest ziet verbetering in de buitenruimte. Klein & fijn. De Karel Doorman Op 1 januari 2013 woonden er 32.400 mensen in de binnenstad 8% groei t.o.v. 2008. Er is meer aandacht voor het gebouw op ooghoogte. De cultuurhistorische waardenkaart vormt de biografie van de Binnenstad. Uitgangspunt is de bestaande kwaliteit. Door gebruik van de geschiedenis kan nieuwe waarde ontstaan. Woontevredenheid is toegenomen. Klein en Fijn, Mauritsplaats 100 hoog

Ambitie City Lounge 2008 Evenwicht tussen fiets, voetganger en auto Vergroenen en meer bomen VERBONDEN BINNENSTAD Aantrekkelijke buitenruimte Rivier als stedelijk recreatie landschap Verbindingen

CIJFERS EN RESULTATEN verbonden binnenstad Rivier als stedelijk recreatie landschap Intrede dynamisch verkeers management. Totaal 8500 bomen in de binnenstad. Vergroening en verblijfsruimte langs het water zoals de Boompjeskade en het Leuvehoofd. 4 P&W garages gerealiseerd/in aanbouw Museumpark (1162) Boompjes (623) Kruisplein (760) Markthal (1100) Verdichting Een aantrekkelijke openbare ruimte met veel groen is een belangrijke voorwaarde voor het stedelijk leven. 830 bomen extra sinds 2008 5 nieuwe bruggen Zero emission stadsdistributie: schone en slimme bevoorrading. Verbonden stad Een betere samenhang van het stratennetwerk met meer verblijfskwaliteit staat centraal. ca.1.000 parkeerplaatsen in de openbare ruimte ten gunste van een aantrekkelijk verblijfsklimaat. Dit is 1/3 van de reductie van het aantal parkeerplaatsen. Distributie in de Binnenstad: bevoorrading vóór de ochtendspits en ná de avondspits. In de laatste 3 jaar: 500 fietsparkeerplaatsen geplaatst in openbare ruimte. Meent 12.000 m 2 groene daken in de binnenstad Centrumstijl als uitgangspunt bij herinrichting +21% meer fietsers in Rotterdam sinds 2008. Lijnbaan Leuvehoofd

Ambitie City Lounge 2008 Inspirerende omgeving Gewilde vestigingsplek BEDRIJVIGE BINNENSTAD Kennisintensieve activiteiten Kansrijke clusters Meer bezoekers

CIJFERS EN RESULTATEN bedrijvige binnenstad Er is een kantorenloods voor de begeleiding van initiatieven voor transformatie en herontwikkeling van incourante kantoren. N.N. DE café Winkelen is de nummer 1 reden voor bezoek aan de Rotterdamse binnenstad. Het nieuwe kantoor Totaal circa 1.236.600m² Opvallend veel starters en creatieven hergebruiken gebouwen met nieuwe formules en functies. kantoren in de binnenstad (> 500m²). Erasmus MC Binnenstad blijkt bij acquisitie steeds vaker de meest gewilde locatie. 70.000 m 2 82.400 banen in de Rotterdamse binnenstad Lijnbaan transformeren leegstaande gebouwen in 2011 en 2012. Schieblock

Door met de City Lounge De conclusie na 6 jaar City Lounge is dat de aanpak leidt tot aansprekende resultaten. Er zijn geen redenen om nu een geheel nieuwe aanpak te starten. De City Lounge is en zal een succesvol instrument blijven voor het aantrekkelijker maken van de Binnenstad. Maar natuurlijk staat de tijd ook niet stil. Daarom is er een benchmark opgesteld, met de City Lounge in het achterhoofd. Voor deze benchmark is gelet op de ontwikkeling van steden om ons heen en is de vraag gesteld wat Rotterdam daarvan kan leren. Er is gekeken naar steden die goed scoren op internationale rankings en naar steden die op bepaalde gebieden voorop lopen. Sommige trends en ontwikkelingen zijn uitgelicht en besproken in speciale bijeenkomsten met experts, de zogeheten experttafels. De keuze van de tafels werd ingegeven door het besef dat er de afgelopen zes jaar fundamenteel iets is veranderd in het denken over sommige aspecten. De centrale vraag luidde: wat is de invloed van de nieuw gesignaleerde trends en bepaalde aspecten op de Rotterdamse binnenstad? De uitkomsten van de benchmark en de experttafels zijn vertaald naar een aantal inzichten. Deze thema s verdienen de komende jaren de volle aandacht. De benchmark en de conclusies van de experttafels zijn als bijlage opgenomen. City Lounge Motieven Eigenheid Leesbaarheid Nieuwe initiatieven Sharing

Doorgaan met... Vergroenen en verbinden Gastvrij CITY LOUNGE Verdichten Wonen Levendig Verdichten Bedrijvigheid City Lounge staat voor de transformatie van Rotterdamse binnenstad naar een vitale, comfortabele plek voor ontmoeting, verblijf en vermaak. De aanpak van City Lounge vergroot de kwaliteit van de binnenstad. We gaan door op de ingeslagen weg.

podium: stad op ooghoogte identiteit Routes & plekken Modern decor evenementen en festivals leesbaarheid benadrukken van EIGENHEID wederopbouw en hoogbouw Urban, jong, sub, diversiteit architectuur rivieren en havens Binnenstad aan het water zichtbaarheid en gebruik Eigenheid versterkt het profiel van de Rotterdamse binnenstad. Durf te kiezen voor typisch Rotterdamse kenmerken. Deze bepalen de kracht van de binnenstad en zijn het gezicht naar buiten toe.

uitgaan van beleving Bewoners Werkenden nieuwe werken voorkeur voor stedelijkheid wat zijn MOTIEVEN voor aantrekkelijke ruimte kwaliteit buitenruimte vanuit motief bedienen dé bezoeker bestaat niet Bezoekers Bewoners, werkenden en bezoekers gebruiken de Binnenstad op hun eigen manier. Uitgaan van hun motieven voor hetgebruik van de ruimte maakt belevingsmaatwerk mogelijk. gastvrij

geen intrinsieke stedelijke kenmerken verander mindmap Verkeer A-typische binnenstad gebruiker centraal vier de vreugde van het fietsen noodzaak tot verbeteren LEESBAARHEID binnenstad routes én plekken belangrijk consistentie in communicatie en beeld Urban, jong, sub, diversiteit wayfinding gekoppeld aan motieven start bij brandpunten in binnenstad en beeld De binnenstad van Rotterdam is de moeite van het ontdekken waard. Aangenaam verblijven in de stad valt samen met je er thuis voelen. Weten waar je bent, waar je heen gaat en hoe je daar komt. Leesbaarheid van de stad inzichtelijke structuur is essentieel voor wie de binnenstad wil leren kennen. Een langer verblijf en hogere bestedingen zijn het resultaat.

klein en fijn grootschalige programma s Tijdelijkheid en experiment Nieuwbouw acupunctuur buurt bestuurt kleine acties die bijdragen aan groter doel Collectief Particulier Opdracht geverschap klushuizen Samen leegstand Transformatie gebiedsontwikkelingen NIEUWE INITIATIEVEN Verdichting van de stad is nodig om de groei van bevolking en het aantal werkenden op te vangen. Verdichting van de binnenstad vergroot bovendien haar aantrekkelijkheid. Behalve extra stenen kunnen transformatie en programmering bijdragen aan die gewenste verdichting. Het uitgangspunt daarbij is dat Rotterdammers zelf de stad maken!

Verkeersruimte Flexibel werken in wisselende omgevingen Gedeelde winkelruimte: shop in shop SHARING Bike- en carsharing Gemengde functies: restaurant of café als werkplek of ook als winkel Levendig Delen eten, kranten, gereedschap, etc. De principes van sharing economy beïnvloeden het gebruik van de binnenstad. Publieksstromen veranderen, de fysieke ruimte krijgt er functies bij.

Bijlagen

Bijlage 1: Benchmark Om de toekomst optimaal toegerust tegemoet te treden, verbreden we onze horizon: wat kan Rotterdam leren van andere steden? We hebben voorbeelden gezocht van succesvolle binnensteden in binnen- en buitenland. Koplopers zijn onder andere Melbourne en Kopenhagen, die consequent hoog scoren op internationale rankings. Ook van andere steden kan Rotterdam veel leren, bijvoorbeeld over strategieën rondom tijdelijkheid, over leesbaarheid van de stad of over nieuwe vormen van participatie en samenwerking. Melbourne Birmingham Rotterdam De belangrijkste conclusies zijn: inzetten op een aantrekkelijke binnenstad loont inzetten op eigenheid vergroot aantrekkelijkheid tijdelijke projecten en experimenten zijn een volwaardige vorm van stadsontwikkeling. Glasgow Kopenhagen Bristol Drie extra aandachtspunten zijn: consistentie in beleid monitoring nieuwe vormen van samenwerking en participatie. Stockholm Vancouver New York Chicago Liverpool Berlijn Eindhoven Amsterdam Arnhem

Aantrekkelijke binnenstad De nieuwe generatie binnenstadsplannen zet consequent in op de realisering van een aantrekkelijke binnenstad. 3311% meer appartementen in 20 jaar Beleving van de binnenstad is leidend. Daarbij staat de gebruiker centraal. Veel steden kiezen binnen die context steeds nadrukkelijker voor de fietser en de voetganger. In Stockholm spreekt men zelfs van de Walkable City. In steden zoals Bristol en Londen zet men fors in op het verbeteren van de leesbaarheid van de stad. De mental map van de gebruiker is daarbij het uitgangspunt: waar kom ik binnen 5 minuten lopen? Het is bewezen dat mensen langer in de stad blijven en meer besteden als ze zich welkom voelen. Melbourne Ook verdichting draagt bij aan het vergroten de aantrekkelijkheid van een stad. Twintig jaar geleden was Melbourne een donut, een stad met een leeg stadscentrum. Dankzij verdichting is de stad inmiddels uitgegroeid tot de meest leefbare stad ter wereld. De verkiezing van Most Liveable City laat zien dat duurzaamheid een aspect is van aantrekkelijkheid. Duurzaamheid is dan ook vaak een leidend principe binnen nieuwe binnenstadsplannen. 830% meer inwoners in 10 jaar putting the needs of pedestrians at the heart of the movement strategy Londen LARRY BEASLEY: Deliver the experience Most Liveable City Monocle 2013 #1 2012 #3 2011 #3 Birmingham Kopenhagen

Tijdelijkheid en experiment Diverse steden staan steeds meer experimenten toe. Na een positieve pilot kunnen kleine, tijdelijke ingrepen leiden tot een nieuwe permanente situatie. Het beste voorbeeld is misschien nog wel Times Square in NY, dat na een succesvolle pilot een écht plein is geworden met ruimte voor terrassen. De voetganger staat er nu centraal. Steden gaan steeds soepeler om met de transformatie van gebouwen. Vooraf stelt men minder regels, maar schept men wel een duidelijk kader. Zo wordt de aanwezige dynamiek in de stad geprikkeld. Zwischen nützung in Berlijn is daarvan hét voorbeeld. Maar ook in Rotterdam zijn stappen gezet om transformatie te bevorderen. Het Schieblock is daarvan een voorbeeld. Ook het fenomeen van acupunctuur draagt bij aan het halen van (middel)lange termijn doelen van de stad. Het voordeel van deze aanpak is dat ze minder geld kost en tegelijkertijd meer draagvlak creëert. Overigens moet tijdelijkheid niet gezien worden als een tijdelijke werkwijze vanwege (tijdelijk) gebrek aan investerend vermogen, maar als een nieuwe manier om de stad te ontwikkelen: samen maken we stad. TACTICAL URBANISM Korte termijn acties, lange termijn veranderingen Rotterdam JAN GEHL: M e l b o u r n e Pilot Project Process Berlin placemaking New York

Eigenheid In de concurrentiestrijd tussen steden is het steeds belangrijker om onderscheidend te zijn en daarbij uit te gaan van de eigen kracht. Veel steden proberen zich te profileren door in te zetten in op de aantrekkelijke beleving van de binnenstad, op de voetganger en de fietser, op vergroening en verdichting. Opmerkelijk is dat maar enkele steden daarbij hun eigenheid benadrukken. Birmingham doet dat bijvoorbeeld wel door het multiculturele karakter van de stad te benutten. De identiteitsbepalende plekken van binnensteden spelen een belangrijke rol in het versterken van de identiteit. Daarbij hoort ook het vertellen van het positieve verhaal van een binnenstad. Kopenhagen weet zich bijvoorbeeld goed te verkopen als fietsstad. Copenhagenize is zelfs een werkwoord geworden! Het beeld dat buitenstaanders van Rotterdam hebben wordt nu nog vooral gevoed door iconen als de Lijnbaan en de Erasmusbrug. Er is een kans om het DNA van de binnenstad veel meer dan nu onderdeel te maken van het imago van Rotterdam.

EXTRA AANDACHTSPUNTEN Behalve aantrekkelijkheid, tijdelijkheid en eigenheid verdienen drie extra punten de aandacht. Steden die het goed doen, zijn consistent in hun beleid. Het jarenlang doorzetten om de most liveable city te worden heeft Melbourne naar de top gebracht. Veel steden monitoren hun beleid. Meten is weten; door consequente dataverzameling worden de effecten van het doorgevoerde beleid beter zichtbaar. Steden die meegaan met hun tijd betrekken de hele stad bij het opstellen van een binnenstadsplan. De gemeentelijke overheid is daarin één van de vele partners. Deze aanpak vraagt om flexibiliteit en nieuwe vormen van samenwerking. In Chicago is het Cultuurplan opgesteld samen met meer dan 40.000 bewoners, ondernemers en bezoekers: The City is listening. this plan, too, was created by visionary thinkers - you, the citizens of Chicago Chicago M e l b o u r n e In slechts 20 jaar tijd van leeg stadshart naar most liveable city Melbourne Kopenhagen

Bijlage 2: Lessen Experts De afgelopen jaren zijn verschillende experts in Rotterdam geweest om te praten over binnenstedelijke ontwikkelingen en de kansen voor de Rotterdamse binnenstad. De overeenkomst tussen deze drie experts is dat ze allen praten over een aantrekkelijke binnenstad. maken van niet onderhandelbare eisen voor nieuwe gebouwen. balans tussen verschillende modaliteiten, verplaatsen en verblijven, groen en steen. Alan Jacobs Incorporate and adress the water Link the parks Celebrate the streets Create balance Adress the streets Adopt long range street vision. de binnenstad is een belevenis. Consequenter doorvoeren gewenste belevenis. veiligheid is belangrijk, veel aan doen en niet over praten. met een succesvolle benadering van een goed verhaal (city lounge) komt vanzelf de versnelling. Larry Beasley Stopping the bad story Deliver the experience Focus on public realm Ask everday users Framing stories Campaign instead of policy Accelerate, but not for competition. probeer niet alleen de usual suspects te betrekken, maar ook de slapende groep bij nadenken over binnenstad. gericht en repeterend het verhaal van de binnenstad op een positieve manier inpluggen. kern zit in het uitnodigend zijn. Voor bezoekers, maar zeker voor bewoners. eerste 5 lagen van een gebouw moeten uitnodigen en contact hebben met de straat. investeren in menselijke schaal levert een meer leefbare stad op (zie rankings monocle, mercer). meer aandacht menselijke maat verbetert het imago en volgt de economische ontwikkeling. Jan Gehl The importance of the human scale A good city is like a good party People orientated Being a nice city Pilot project proces, experiment as a strategy. kleine ingrepen als experiment. Als het positief effect heeft is het geen pilot meer.

Experttafels Om extra inzicht te krijgen in de effecten van bepaalde trends voor de Rotterdamse binnenstad, zijn gesprekstafels georganiseerd met experts. In deze tafels stond per onderwerp centraal wat zijn de nieuwe ontwikkelingen en wat gaat dit betekenen voor de Rotterdamse binnenstad. Levendige binnenstad Binnenstad op ooghoogte Binnenstad om in te wonen Verbonden binnenstad: fiets Bedrijvige binnenstad: werken Bedrijvige binnenstad: winkelen

Uitspraken experts Levendige Binnenstad Cluster activiteiten en laat het niet van 1 ding afhangen. Ga uit van bestaande kracht en verbeter deze plekken. Stop je geld niet in bakstenen maar in software. Leesbaarheid van de binnenstad moet beter. Eigenaarschap van plekken geeft duidelijkheid aan mate van meedoen. Behoefte aan meedenkende overheid (partner in lopende en nieuwe processen). Benutten en uitbuiten historische of markante plekken in de binnenstad. Zet in op een platform voor de vele subculturen die de stad rijk is. Sport voorzieningen verhogen levendigheid.

Uitspraken experts Binnenstad op ooghoogte 90% van het gedrag wordt onbewust aangestuurd. Onderscheidende plekken moeten aansluiten bij de motieven van gebruikers. Vergroot de leesbaarheid van de stad. Maak gebruik van andere middelen zoals beelden of een lijn die bezoekers kunnen volgen. Leesbaarheid vraagt om eenduidigheid, regelmaat, helderheid en consistentie in beeld en communicatie. Maak keuzes vanuit het perspectief van gebruikers. De voetganger levert de grootste bijdrage aan omzet winkeliers; niet de automobilist. Kies voor plekken. Dit geeft identiteit aan de stad. Als de plek goed is, komen mensen vanzelf. Ga uit van motieven in plaats van doelgroepen.

Uitspraken experts Binnenstad om in te wonen Ga uit van de ziel van Rotterdam. Rotterdam is een jonge stad met veel subculturen: Zet daar op in! Denk in belevingswerelden Geef vrijheid voor spontane initiatieven van bewoners en varieer hierin per buurt Wonen in de Binnenstad vraagt ook om rust groen en ruimte binnen de stedelijke dynamiek. De grens van de binnenstad is niet statisch. Als het aantal fietsers is toegenomen (21%) weten we dat een nieuwe middenklasse is gearriveerd. Intensivering van de interactie met de woonconsument: meedenken en meewerken tijdens het ontwikkelproces Binnenstadsbewoners waarderen stedelijkheid, dat is gemeenschappelijke noemer. Opkomst sharing economy voorbeelden zijn buurtbewoners die autodelen of mensen die eigen maaltijden aanbieden op het netwerk van thuisafgehaald.nl. Er is behoefte aan bijzondere typologieën en flexibele woonvormen. Van extreem individualisme naar meer collectief denken en wonen op basis van gedeelde motieven. Denk aan space sharing

Uitspraken experts Verbonden Binnenstad Fietsen is een feest, zeker in Rotterdam. Gemeente, bouw dit verder uit. De fietsruimte in Rotterdam is een enorme kwaliteit: Op de Coolsingel met je handen los. Verkeersruimte is publieke ruimte De fiets hoort bij een Urban lifestyle Sta fietsen ook tijdens winkeltijden in het voetgangersgebied toe. Juist het samengaan van fiets, voetganger en auto is de kracht van Rotterdam. De Maastunnel is nog steeds het fiets icoon van de stad. Het is tijd voor een nieuw icoon als gebaar van gastvrijheid voor de fiets. De gemeente moet aansturen op een aantrekkelijk verblijfsklimaat met een gastvrije openbare ruimte voor zowel fietser als voetganger. De gevoelsmatige nabijheid van de binnenstad versterken is misschien wel de belangrijkste fietsmaatregel die de stad kan nemen.

Uitspraken experts Bedrijvige Binnenstad Er is veel geïnvesteerd in de hardware, maar de software - verbindingen & beleving - is onderbelicht geraakt. Wees geduldig bij het tempo van de transformatie. De verouderde kantoren zijn nog te hoog gewaardeerd in de boeken, maar in de komende jaren wordt die overwaarde langzaam afgeschreven. De gemeente is een grote vastgoedeigenaar. Het is onverstandig om in 1 keer veel m 2 op de markt te brengen, creëer schaarste. Het Nieuwe Werken is geen vluchtige trend. Kantoren krijgen een andere opzet die beter tot zijn recht komt in grotere verdiepingsvloeren en ruimte voor ontmoeting. Beperk nieuwbouw, zet wél in op vernieuwing en faciliteeer die vernieuwing van het bestaande aanbod. Bij een bedrijvige stad hoort ook een woningaanbod en een cultureel leven om aantrekkelijk te zijn voor werknemers. Meer vraag naar multifunctionele kantoorprogramma s. Ook shared use van voorzieningen in gebouwen. Zoals koffiebars op de begane grond. Zet in op de leesbaarheid en leefbaarheid van de binnenstad Investeer in de binnenstad als verblijfgebied.

Winkelen: Uitspraken experts Bedrijvige Binnenstad Focus op eigenheid, de typisch Rotterdamse plekken. Mensen komen toch wel op de Lijnbaan. Zet in op verbinding tussen plekken, verbeter de leesbaarheid en denk daarbij ook aan terrassen en rustpunten. Er is een gemeenschappelijk verhaal nodig voor de binnenstad. Beter vermarkten betekent ook kijken naar imago. Het gaat om city making. Het geheel is meer dan de som der delen. Als de beleving klopt met wat mensen verwachten blijven ze vanzelf langer. Beleving zit niet alleen in de winkels, maar ook in programmering, attractiviteit en de boodschap die wordt uitgedragen.

Experts OVG Léon Brandwijk Jones Lang Lasalle Rogier van der Bol FGH bank Timmo Primus Kooplust Marian Bekkers Look Feel Michiel Jonkheer Bijenkorf Lot Defoot Blok makelaardij Maurits Verhoef Blok makelaardij David Blok Rabobank Ronald van Raaij Sfeervolk Henk Gianotten Ondernemers Federatie Rotterdam Guus van der Werff Wyne Tony Wijntuin Beyond Now Annelies van der Nagel DRO Amsterdam Errik Buursink Bouwfonds Jessie Wagenaar Bouwfonds Han Joosten Faro Architecten Coen Kampstra Smart Agent Marieke de Kogel Woonstad Rotterdam Urias Santos Bakker Fietsersbond Hugo van der Steenhoven Goudappel Coffeng Bas Govers Ligtermoet + Partners Maja van der Voet Artgineering Stefan Bendiks Rotterdam By Cycle Léon van Geest Erasmus Universiteit Erik Braun Erasmus Universiteit Erik Hitter Rotterdam Festivals Heleen Hulshof Zimihic Sikko Cleveringa Rotterdamse Raad voor Kunst en Cultuur Inez Boogaarts Hogeschool Rotterdam Paul Rutten Rotterdamse Schouwburg Ellen Walraven Luxor Theater Gerda Kroeze Rotterdamse Schouwburg Bert Determan Royal Haskoning/ DHV Jan Oosterman Het Nieuwe Instituut Michiel Raats Stadspodium Rotterdam Judith van der Heijden Erasmus Universiteit Giuliano Mingardo Gemeente Antwerpen Rob Zoeterbak Bureau Essenboom Roel Essenboom Mijksenaar Fenne Roefs Hogeschool Rotterdam Marina Meeuwise Rotterdam Marketing Rotterdam Festivals Meer info: www.rotterdam.nl/binnenstad facebook.com/rdambinnenstad twitter.com/rdambinnenstad Emiel Arends e.arends@rotterdam.nl José Besselink j.besselink@rotterdam.nl Monique Zwinkels cjm.zwinkels@rotterdam.nl