Naar een gedragen toekomstvisie in het kerkenbeleidsplan Dinsdag 25 april 2017 Elzenveld, Antwerpen Woensdag 26 april 2017 Vormingscentrum Guislain, Gent Jonas Danckers
Art. 31 / 1. Een schriftelijk document dat eerst door het representatief orgaan van de betrokken eredienst en vervolgens door de gemeente- of de provincieraad werd goedgekeurd en dat een lokaal gedragen langetermijnvisie biedt voor alle gebouwen die bestemd zijn voor die betrokken eredienst op het grondgebied van de gemeente of provincie. Een LOKAAL GEDRAGEN kerkenplan Het in rekening brengen van de lokale context en lokale gevoeligheden is noodzakelijk bij het zoeken naar gedragen en haalbare oplossingen.
Inhoud Naar een lokaal gedragen kerkenbeleidsplan Waaier aan belangen en betrokkenen Tips voor gedragenheid tijdens het proces startmoment samenstelling werkgroepen participatiemomenten communicatie Link pastorale plannen kerkenbeleidsplannen Timing Beheersvormen Open kerk
Waaier aan belangen en betrokkenen geloofsgemeenschap spiritualiteit geschiedenis en erfgoed dorpsgemeenschap en sociale cohesie private en publieke initiatieven financiën
Geloofs- gemeenschappen
Sociaal-culturele verschuivingen in Vlaanderen (SCV-survey) 2017 Recentste studie, kerkbezoek: - 6% wekelijks - 11% af en toe - 45% familiale en sociale gelegenheden Is het werkelijk kerkbezoek een geldige indicator voor de betrokkenheid bij de katholieke kerk? Jaak Billiet (KU Leuven)
Studie KU Leuven - 2011
Spiritualiteit zingeving In tijden van burn-outs Luwteplekken in de stad
Artikel De Standaard, Erwin Mortier 15 april
Schat aan geschiedenis en erfgoed van lokale gemeenschappen
Spiritualiteit vs. creativiteit
Lokale gemeenschap, sociale cohesie
Financiën Afhankelijk van eigendom, premies voor restauraties van Vlaamse overheid voor en na onttrekking: Eigendom gemeente, beheer Kerkfabriek gebouw van de eredienst Beschermde kerk (Agentschap OE) 80% 30% Eigendom gemeente Onttrokken 80% 0% Eigendom kerkfabriek gebouw van de eredienst Eigendom kerkfabriek onttrokken, dus privaat patrimonium 80% 30% 40% 0% Privé-eigenaar Onttrokken 40% 0% Niet-beschermde kerk (Agentschap BB) Vrijstelling van Onroerende Voorheffing valt weg bij volledige onttrekking aan de eredienst
Van enge economische Sluitingsdiscours Constructieve visie, ongeziene mogelijkheden om kerkgebouw (weer) in het midden van de lokale samenleving te plaatsen
betrokkenen burgers parochieteam Centraal Kerkbestuur Privé-partners verenigingen Deken, priesters en diakens Gemeenteraad Bisschop kerkfabrieken Schepencollege Heemkundige kring parochianen
STAPPENPLAN FASE 1: pastoraal of dekenaal plan FASE 2: kerkelijke en burgerlijke werkgroep, raadplegen achterban en bevolking FASE 3: opmaak inventarissen, standpunt gezamenlijke stuurgroep bepalen >> Op punt zetten vormelijke aspecten kerkenbeleidsplan FASE 4: consultatieronde van ontwerp kerkenplan FASE 5: goedkeuring door bisschop en gemeenteraad NA HET KERKENBELEIDSPLAN: implementatie
Algemeen startmoment
Samenstellen werkgroepen Kerkelijke werkgroep Burgerlijke werkgroep Deken of afgevaardigde Bisdom Burgemeester Pastoor, priester(s), diakens Parochieteam (per kerktoren) Kerkfabrieken (per kerktoren) Centraal Kerkbestuur Bevoegde schepenen Bevoegde ambtenaren Afvaardiging fracties gemeenteraad Afvaardiging socio-culturele verenigingen (vb. via adviesraden)
Werkgroepen aan de slag met open einde
Opmaak fiches opentrekken Vormelijk o Goedkeuring representatief orgaan erkende eredienst (Bisdom) o Goedkeuring voogdijoverheid (Gemeente of Provincie) Inhoudelijk 0. Identificatie 1. Beschrijving a) Cultuurhistorische waarde b) Architecturale mogelijkheden c) Bouwfysische toestand 2. Situering in de ruimtelijke omgeving 3. Beschrijving van het actueel gebruik en de actuele functie 4. a) Een onderbouwde visie op het toekomstig gebruik en de toekomstige functie b) Een plan van aanpak hoe de toekomstige invulling met nevenfuncties of herbestemming ervan zal worden onderzocht
Betrekken van kerkfabrieken, gemeente, heemkundige kring, vrijwilligers
Modelfiche CRKC - Basisgegevens identificatie - Geschiedenis van gebouw - Lijst van activiteiten - Interesse van actoren -
Pastoraal: naast liturgie ook diaconie, catechese, evangelisatie,
Wereldwinkel, koffiestop, etc.
http://www.ipbsite.be/tijdschrift-transparant.html
Participatietrajecten Wat? Samen met de lokale gemeenschap (parochianen en burgers) naar een bijkomende of nieuwe invulling zoeken voor de parochiekerk tijdens of na de opmaak van het kerkenbeleidsplan
Project : Kerk in het Midden
Contactmomenten in kerk voor parochianen en burgers
Goede communicatie
Neven- of herbestemming? Duurzaam en geleidelijk als het kan: timing en beheersvormen Kerk van Brielen, Ieper
Timing toekomstvisie Kerk x Kerk y parochiekerk herbestemming Ook gefaseerd mogelijk: soms praktisch, psychologisch en financieel haalbaarder 2017-2020 2020-2025 2025-2030 Sint-Pieterskerk parochiekerk parochiekerk parochiekerk Sint-Martinuskerk Nevenbestemming in de tijd Sint-Jacobskerk tussentijd Nevenbestemming in de ruimte O.L.V.-kerk tussentijd - herbestemming Nevenbestemming in de tijd Nevenbestemming in de ruimte herbestemming Nevenbestemming in de ruimte Optie herbestemming mogelijk herbestemming
Tijd om haalbaarheidsstudies uit te laten voeren
Tijd om nieuwe combinaties of activiteiten uit te testen
Continuïteit vrijwilligers
Overeenkomsten met contracten voor medegebruik en gedeeld of multifunctioneel gebruik Verschillende beheersvormen Beschikbaar via www.crkc.be
Orgels en muziekscholen Activiteiten in neven- of herbestemming
NEVENBESTEMMING gedeeld gebruik in de ruimte Bibliotheek in kerk Sint-Monulphus en Sint-Gondulphuskerk Kaulille (Limburg) Gemeente huurt deel van de kerk
Nevenbestemming Onze-Lieve-Vrouwekerk Poelkapelle, West-Vlaanderen Nieuwe beheersvorm www.facebook.com/nieuwlevenatkerk
Onze-Lieve-Vrouwekerk Poelkapelle in de toekomst: - beheer kerkgebouw (buitenkant en functies K& opvang) bij Gemeente - beheer verkleinde liturgische ruimte bij Kerkfa
Nevenbestemming kerk Reppel (Bocholt)
Stilteplek in onttrokken
Open kerkgebouw Open kerk als metafoor voor ruime participatie bij beslissingen Nieuwe combinaties mogelijk