Online hulpverlening: light of heavy? Helen Blow 15 juni 2011
Wat is het Steunpunt? Expertise centrum voor sociaal werk op de eerste lijn Ondersteuningsstructuur voor 25 autonome Centra Algemeen Welzijnswerk (CAW)
Wat is het CAW? CAW = 1621 VTE en 1000 vrijwilligers helpen 100.000 cliënten per jaar Verschillende thema s en doelgroepen: Slachtofferhulp en daderhulpverlening Armoede en thuisloosheid Persoonlijke, relationele en psychologische problemen Etc... Algemeen onthaal en jongerenonthaal (JAC) Groot aandeel van cliënten kampt met psychische problemen, vaak onderdeel van een meervoudige kwetsbaarheid
Wat biedt het CAW op GGZ vlak? Neemt een positie in tussen samenleving en zorg en heeft 4 belangrijke basisfuncties: Toegankelijkheid (5B s) Vangnet (vermaatschappelijking) Toeleiding (basisrechten) Verwijzing (bufferfunctie) Psychosociale hulpverlening en GGZ ; verschillen en raakvlakken: Continuüm Psychische stoornissen (acuut of chronisch) Pathologieën
Psycho-sociale hulpverlening vanuit verbindend werken Verbinding tussen alle relevante levensdomeinen Verbinding tussen behoefteniveaus en betekenis ervan voor individu en omgeving Het eerste richtpunt is de actualiteit van het dagelijkse leven Verbinding tussen actualiteit en patronen of structuren
Wat hebben wij met onlinehulp te maken? 2008 2010: Project ter ondersteuning van onlinehulpverlening in de CAW s en OHUP Vlaamse overheid: Welzijn 4 taken: Visie en positionering (OHUP en CAW s) Deskundigheidsbevordering (CAW s) Organisatorische verankering (CAW s en Steunpunt) Software onderzoek (OHUP en CAW)
Output project onlinehulpverlening Beleidsdossier http://bit.ly/9ojxcw Methodisch kader Nota kwaliteitseisen Vormingen Artikels Advies chatsoftware
Wat is onlinehulpverlening? = Hulp- en dienstverlening via het internet Informatieve en interactieve websites E-mail Chat Internetfora Sociale netwerksites, communitysites, chatsites,... Zelfhulp en zelftestmodules Begeleidingsmodules
Kernprocessen in de hulpverlening Preventie en gezondheidspromotie Informatie Advies Psychosociale ondersteuning Begeleiding Nazorg Therapie Online outreach...
Wat kun je nog meer met online? Profilering Bekendmaking Bereikbaarheid verhogen Deproblematiseren...
Centra Algemeen Welzijnswerk: JAC Online 24 JAC s in het netwerk + 60 uur per week online Jongeren tussen 12 en 25 advies (54,4%), informatie(24,5%), psychosociale ondersteuning (15,9%) anoniem, gratis, vrijwillig en vrijblijvend, met respect voor autonomie, ook online
E-mail e-mail adres of website van het JAC stel je vraag op: Chat www.jongereninformatie.be www.allesoverseks.be www.jac.be chatknop op: www.jongereninformatie.be lokale jac-websites Sociale netwerksites Netlog, Facebook
CAW registratiegegevens 2009 Chatgesprekken (enkel JAC s) 2360 E-mail contacten 5581 Totaal online 7841 = + 23 % ten opzichte van 2008
Wie bereikt het CAW met onlinehulp? 60% is tussen 12 en 17 jaar Piekleeftijd 16 76,5% meisjes 23,6 % jongens
Waarover gaat het? Jongens seksualiteit (voorlichting en functioneren) relaties (gezin en partner) Meisjes stress en draagkracht, zelfbeleving en identiteit, neiging tot zelfdoding gezinsrelaties
Waarom is online bijzonder? Persoonlijke drempels Gevoel van anonimiteit Meer autonomie: easy escape Afstand Minder remmingen: schaamte en taboe onderwerpen Praten over wat e niet gezegd krijgt Structurele drempels tijd, locatie, kosten,...) Toegankelijkheid verhoogd (bekendmaking & bereikbaarheid)
Maar... er zijn voorwaarden! Onlinehulp is volwaardige hulp Visieontwikkeling & positionering Kwaliteit: deskundigheidsbevordering & structurele randvoorwaarden Investeren in communicatie (doelgroep én intermediairen) Investeren in know how, tijd, mensen en middelen Beleidsdossier onlinehulp http://bit.ly/9ojxcw
Onlinehulpverlening in Vlaanderen vandaag
Online aanbod eerste lijn Vlaanderen www.tele-onthaal.be www.kjt.org www.jac.be www.zelfmoordlijn.be www.slachtofferchat.be www.holebifoon.be www.alcoholhulp.be www.teleblok.be www.druglijn.be www.boysproject.be
Onderwijs en onderzoek 2007 2009 OHUP, Arteveldehogeschool en Cera Onderzoek naar chathulp in het eerstelijnswelzijnswerk Ch@tlas: http://bit.ly/9kgxi0 Andere hogescholen en universiteiten volgen (KHK, Hogeschool Gent, SMIT-IBBT, KHLim, ) Onlinehulp in de opleidingen maatschapplijk werk en orthopedagogie
Vandaag Onlinehulpverlening boomt Andere sectoren kijken mee en starten op (Geestelijke) gezondheidszorg Toeleiders (onderwijs, verenigingen, jeugdwerk,...) Ouderenzorg Bijzondere jeugdzorg... ICT initiatieven alom Digitale kloof ICT voor sociale inclusie
Toekomst Uitwisseling en kennisdeling is nodig Competenties, infrastructuur en organisatieverandering Professionele ethiek & privacy Communicatie en gebruik van social media Praktijkuitwisseling: Wat werkt (en wat niet)? Voor wie en onder welke voorwaarden Meer onderzoek Evaluatie/effectmeting/ervaren baat Aangepaste ICT tools/software
Expertisenetwerk: Wat? Intersectoraal expertisenetwerk Uitwisseling van ervaring en knowhow over ICT toepassingen in hulpverlening Kwaliteit online hulp bevorderen Hulpverlening middels ICT toegankelijker maken
Expertisenetwerk: Waarom? Cliënten wensen steeds vaker online beroep te doen op hulp- en dienstverlening Kwaliteitsvolle onlinehulpverlening is niet vanzelfsprekend Explosie in de aanbodzijde maakt ondersteuning, uitwisseling en kennisopbouw noodzakelijk Netwerk onlinehulpverlening Vlaanderen gaat internationaal Kansen voor kwetsbare en moeilijk te bereiken groepen: toegankelijkheid verbeteren met ICT
Expertisenetwerk: Wie? Kernpartners Steunpunt AWW Arteveldehogeschool KHLim Eerste schil gebruikers OHUP leden?
Expertisenetwerk: output Digitaal platform kennisnetwerk Inhoudelijke input publieke website Lancering samen met handboek onlinehulpverlening Opstarten community lerend netwerk Internationale uitwisseling bewerkstelligen
Bronnen Beelen, S., Van den Meerschaute, K.(2010). Beleidsdossier Toegankelijke hulpverlening: Online?! Berchem, Steunpunt Algemeen Welzijnswerk http://bit.ly/9ojxcw Beelen, S. (2010). Wanneer afstand nabijheid creëert. Methodiekmap onlinehulpverlening. Berchem, Steunpunt Algemeen Welzijnswerk (binnenkort online op www.steunpunt.be ) Boyd, Danah (2009). Do you See What I See?: Visibility of Practices through Social Media. Supernova and Le Web. San Francisco and Paris, 1 and 10 December 2009. Boyd, Danah (2007) Social Network Sites: Public, Private, or What? Knowledge Tree 13, May. http://kt.flexiblelearning.net.au/tkt2007/?page_id=28 De Coster, Jan (2009). Zelfdoding en internet. Preventie 2.0. Symposium Internet en zelfdoding, Brussel, 4 december 2009 Federatie van Tele-Onthaaldiensten in Vlaanderen v.z.w. (2009). Jaarverslag 2008. Gent. Mendonck, K., Delbeke, J., Cautaers, A., Van Menxel, G. (2009) CAW in beeld cijfers 2008. Berchem, Steunpunt Algemeen Welzijnswerk (www.steunpunt.be ) Serrien, L. de hervorming bekeken door de bril van de CAW in Cursus een fundamentele hervorming van de geestelijke gezondheidszorg, KU Leuven, februari 2011 Vlaeminck, H., Vanhove, T., De Zitter, M. and Bocklandt, P. (2009). Onderzoek naar methodiek voor onlinehulpverlening in eerstelijnswelzijnswerk. Gent, Arteveldehogeschool, COMPahs Sociaal Werk. Vlaeminck, H., Vanhove, T., De Zitter, M. and Bocklandt, P. (2009). Ch@tlas: methodiek onlinehulp in eerstelijns welzijnswerk. Gent, Arteveldehogeschool, COMPahs Sociaal Werk: http://bit.ly/9kgxi0
Dank u! Vragen? helen.blow@steunpunt.be