BESTRIJDINGSPLAN PRIMAIRE WATERKERINGEN Wetterskip Fryslân

BESTRIJDINGSPLAN PRIMAIRE WATERKERINGEN Wetterskip Fryslân

Inhoudsopgave 1. Inleiding en doelstelling... 5 2. Risicovolle situaties en scenario s... 7 2.1 Risico s... 7 2.2 Risicovolle situaties en objecten... 7 2.3 Risico-inventarisatie... 7 2.4 Calamiteiten... 7 2.5 Scenario s... 7 3. Scenario Waddenzeekering... 9 3.1 Algemeen 9 3.2 Maatgevende indicatoren... 9 3.3 Fasering... 10 3.3.1 Pré AC... 10 3.3.2 Fase 1 (verwachte waterstand hoger dan NAP + 2,70 m)... 10 3.3.3 Fase 2 (verwachte waterstand hoger dan NAP + 3,30 m)... 12 3.3.4 Fase 3 (verwachte waterstand hoger dan NAP + 4,00 m)... 12 3.3.5 Fase 4... 13 3.4 Aangrenzende waterkeringbeheerder Waterschap Noorderzijlvest... 14 3.5 Telefoonlijst alarmering scenario Waddenzeekering... 14 3.6 Regeling verkeersmaatregelen bij dreigende overstromingen... 16 4. Scenario IJsselmeerkering (formele regeling)... 19 4.1 Algemeen 19 4.1.1 Waterstaatkundige situatie formele regeling... 19 4.2 Maatgevende indicatoren... 20 4.3 Fasering... 20 4.3.1 Fase 1 (golfoploop tot onder kruin meest bedreigde dijkvak)... 21 4.3.2 Fase 2 (overschrijding van 2% golfoverslag)... 22 4.3.3 Fase 3 (ernstige beschadiging of bezwijken van de waterkering)... 23 4.3.4 Fase 4... 24 4.4 Aangrenzende waterkeringbeheerder Waterschap Zuiderzeeland... 24 4.5 Alarmerings- en instructielijst scenario IJsselmeerkering... 25 5. Scenario buitendijkse gebieden IJsselmeerkust... 29 5.1 Algemeen... 29 5.2 Maatgevende indicatoren... 30 5.3 Waarschuwingen... 31 5.4 Beëindiging waarschuwingstoestand... 31 5.5 Samenvattingstabel WDIJ vanaf 2011... 32 2

Bijlagen 1.1 Waarschuwingslijst meldkamer/ ROT, RBT 1.2 Waarschuwingslijst waterkerende objecten Waddenzeekering 1.3 Waarschuwingslijst leidingbeheerders Waddenzeekering 1.4 Aanvullende ondersteuning Waddenzeekering 1.5 Waarschuwingslijst dijkposten Waddenzeekering 1.6 Noodmaterialen Waddenzeekering 1.7 Belangrijke telefoonnummers Waddenzeekering 1.8 Bezettingslijst actiecentrum Waddenzeekering 2 Overzichtskaart af te sluiten objecten Waddenzeekering 3 Overzichtskaart met basalt-, klei- en zanddepots Waddenzeekering 4 Overzichtskaart dijkvakken en dijkposten Waddenzeekering 5 Overzichtskaart met verkeersmaatregelen Waddenzeekering 6.1 Waarschuwingslijst Provincie Fryslân 6.2 Waarschuwingslijst waterkerende objecten IJsselmeerkering 6.3 Waarschuwingslijst leidingbeheerders IJsselmeerkering 6.4 Aanvullende ondersteuning IJsselmeerkering 6.5 Waarschuwingslijst dijkpost IJsselmeerkering 6.6 Noodmaterialen IJsselmeerkering 6.7 Belangrijke telefoonnummers IJsselmeerkering 6.8 Bezettingslijst actiecentrum IJsselmeerkering 7 Overzichtskaart dijkvakken, dijkposten en depots IJsselmeerkeringen 8 Overzichtskaart IJsselmeerkering af te sluiten leidingen en objecten 9 Bezetting OT en BT 10 Vergaderagenda 11 Logboekformulier 12 Communicatie via noodnet en portofoon 13 Meldingsformulier receptie 14 Windkracht en windsnelheid 15 Netwerkoverzicht 16 Bevoegdheden dijkgraaf tijdens calamiteiten en in de Algemene Kolom 17 Gecoördineerde Regionale Incidentbestrijdings Procedure (GRIP) 18 Extra beveiliging strekking (i.v.m. veiligheidstoets) 19 Verzendlijst 3

Lijst met afkortingen AC ACW ACIJ A-peil APKM B en O BP BestrT BT CdK CPO CMS GRS GHOR GRIP HD ICT NAP NCC OL OT PCC RCC TH sluizen RIKZ RWZI SD TA TBZ WDIJ WF W-peil WMCN Actiecentrum Actiecentrum Waddenzeekering Actiecentrum IJsselmeer Alarmeringspeil Afdeling Primaire keringen en Muskusrattenbestrijding Beheer en Onderhoud Bestrijdingsplan Bestrijdingsteam Beleidsteam Commissaris van de Koning Coördinator plaats ongeval Crisis management systeem Gemeentelijke Rampen Staf Geneeskundige Hulpverlening bij Ongevallen en Rampen Gecoördineerde Regionale Incidentenbestrijdings Procedure Hoofd dijkpost Informatie- en Communicatie Technologie Normaal Amsterdams Peil Nationaal Coördinatie Centrum Operationeel Leider Operationeel Team Provinciaal Coördinatie Centrum Regionaal Coördinatie Centrum Tjerk Hiddessluizen Rijksinstituut voor Kust en Zee Rioolwaterzuiveringsinstallatie Secretaris-directeur Technisch assistent Team Bevolkingszorg Waarschuwingsdienst Dijken IJsselmeer Wetterskip Fryslân Waarschuwingspeil Watermanagementcentrum Nederland 4

1. Inleiding en doelstelling Dit bestrijdingsplan (BP) bevat een reeks handleidingen voor de bestrijding van een specifieke calamiteit. Voornaamste doelgroep van het bestrijdingsplan zijn de medewerkers van Wetterskip Fryslân (WF) die organisatorisch en inhoudelijk bij de bestrijding betrokken zijn. De onderwerpen in het bestrijdingsplan zijn afgeleid van een inventarisatie van de voornaamste risico s met betrekking tot de primaire waterkeringen. Het bestrijdingsplan geeft de betrokkenen inzicht in de mogelijkheden van de bestrijding en in hun eigen aandeel daarin. Het bestrijdingsplan bevat de procedures met betrekking tot de inzet van menskracht en materieel. Naast de beschikbaarheid van het eigen materieel kan het wetterskip onder bepaalde omstandigheden de hulp van derden (aannemingsbedrijven) in roepen. Hiertoe zijn zogenaamde waakvlamovereenkomsten geregeld. Deze worden jaarlijks geactualiseerd. Tevens biedt het bestrijdingsplan inzicht in de wijze waarop met externe partijen moet worden samengewerkt en hoe hierover afstemming wordt verkregen. De activiteiten en de organisatie die beschreven zijn in het bestrijdingsplan sluiten aan op het crisisbeheerssysteem zoals vastgelegd in het calamiteitenplan van Wetterskip Fryslân en worden jaarlijks geoefend. In het bestrijdingsplan worden de volgende elementen beschreven: afspraken en instructies m.b.t. melding, alarmering, risico-indicatoren, informatieverstrekking, organisatie, fasering en handelwijze monitoring, bewaking en bestrijding bij een calamiteit overzicht van de bereikbaarheid intern en extern samenhang met andere bestrijdingsplannen bijlagen met checklists, kaarten en lijsten ter ondersteuning van de bewaking en bestrijding Het bestrijdingsplan primaire waterkering wordt jaarlijks geactualiseerd. Het doel van het bestrijdingsplan primaire waterkeringen is om aan te geven op welke wijze de bewaking van primaire waterkeringen bij stormvloeden en bestrijding van optredende calamiteiten beleidsmatig en operationeel worden uitgevoerd en gecoördineerd, om de eventuele schadelijke gevolgen te beperken of ongedaan te maken. 5

6

2. Risicovolle situaties en scenario s 2.1 Risico s Een risico is wiskundig gedefinieerd als: risico = kans x gevolg. De kans wordt vaak weergegeven door het aantal malen dat een bepaalde situatie zich voordoet. Het uitvallen van een gemaal komt bijvoorbeeld eens per tien jaar voor. Bij calamiteiten wordt financiële schade in euro s uitgedrukt. Andere vormen van schade, zoals maatschappelijke ontwrichting, worden vaak kwalitatief aangeduid (zeer hoog, hoog, laag, zeer laag). 2.2 Risicovolle situaties en objecten Risicovolle situaties worden gekenmerkt door grote gevolgen en een hoge kans van voorkomen. Een combinatie van beide levert een zeer risicovolle situatie op. Risicovolle objecten worden in het algemeen gekenmerkt door grote gevolgen als het object, bijvoorbeeld een primaire waterkering of een gemaal, niet naar behoren functioneert. 2.3 Risico-inventarisatie Een op calamiteiten voorbereide organisatie, als Wetterskip Fryslân, heeft de risico s in haar gebied duidelijk in beeld en heeft het beleid daarop afgestemd. De risico s zijn geïnventariseerd op basis van ervaringen uit het verleden en op basis van de kennis van deskundige medewerkers. Vervolgens zijn bij de diverse risico s scenario s gedefinieerd waaronder objecten kunnen falen en/of uitvallen en scenario s beschreven waarin calamiteuze situaties optreden. 2.4 Calamiteiten Een calamiteit kan bestaan uit (de dreiging van) het overlopen of doorbreken van een waterkering (dijk of kunstwerken) ten gevolge van een hoge waterstand, maar ook ten gevolge van een ongeluk of sabotage. De gevolgen van een overstroming kunnen in beeld worden gebracht met behulp van overstromingsberekeningen. Uit overstromingsberekeningen wordt informatie verkregen over het moment dat een bepaalde locatie inundeert, over welke plekken droog blijven, over het verloop van de waterdiepte en de stroomsnelheid. Deze informatie kan van belang zijn voor het voorbereiden van een eventuele evacuatie en geeft informatie over de omvang van de werkzaamheden voor het sluiten van de bres. 2.5 Scenario s Op grond van de risico-inventarisatie worden in dit bestrijdingsplan drie scenario s beschreven van risicovolle situaties. Een scenario is een verzameling van mogelijke gebeurtenissen waaraan een bepaalde bestrijdingsstrategie is gekoppeld. De ernst van de gebeurtenis bepaalt in hoeverre er wordt opgeschaald binnen de calamiteitenorganisatie. In de betreffende hoofdstukken wordt nader ingegaan op de specifieke situatie en veiligheid van de primaire waterkeringen. Het gaat om de volgende scenario s: Waddenzeekering (hst. 3), IJsselmeerkering (formele regeling) (hst.4) en de informele regeling m.b.t. IJsselmeerkering (hst. 5). 7

8

3. Scenario Waddenzeekering 3.1 Algemeen Dit scenario heeft betrekking op de Waddenzeekering van Wetterskip Fryslân op de vaste wal van Friesland. Het bestrijdingsplan bevat de organisatie en aanpak van de dijkbewaking en bestrijdingsmethodiek van Wetterskip Fryslân bij verschillende fasen en de bij een(dreigende) calamiteit in te schakelen aanvullende ondersteuning. De Waddenzeekeringen van Terschelling, Ameland, de dijkring op Schiermonnikoog en de IJsselmeerkering bezitten een eigen bestrijdingsplan primaire waterkeringen. De Waddenzeekering vormt een onderdeel van de dijkring Friesland-Groningen (dijkring nr. 6). De dijken van deze dijkring zijn, overeenkomstig de in de Wet op de waterkering aangegeven veiligheidsnorm, berekend op een gemiddelde overschrijdingskans van de hoogwaterstand van 1/4000 per jaar. De daarbij behorende waterstand bedraagt voor Harlingen N.A.P. + 4.95 m. De tot nu toe hoogst bekende stormvloeden hebben in Harlingen een hoogte bereikt van ca. N.A.P. + 3,70 m (overschrijdingskans van ca. 1/20 per jaar, opgetreden in 1954, 1976 en 1990). Daarbij ontstond vrijwel geen schade. Naarmate de stormvloedhoogte groter wordt zal de kans op schade toenemen. De kans op bezwijken van de waterkering tengevolge van stormvloeden is echter klein. De hoogst gemeten waterstand tijdens de stormvloed in het stormseizoen 2013/2014 bedroeg N.A.P. + 3.72 m (6/12/2013) bij Lauwersoog Het bewakingsgebied dat onder de werking van dit bestrijdingsplan valt strekt zich uit vanaf de Afsluitdijk tot Lauwersoog. Voor een doelmatige bewaking is de Friese kust verdeeld in 5 kustvakken met elk een dijkpost, 4 daarvan zijn ondergebracht in een dijkmagazijn en 1 in een steunpunt van de muskusrattenbestrijding van Wetterskip Fryslân. Dijkvak 5 is opgedeeld in 2 bewakingstrajecten Kustvak Dijkpost Lengte 1. Afsluitdijk - Harlingen (TH sluizen) Zurich (steunpunt Mura) 9,4 km 2. Harlingen (TH sluizen) - Westhoek Roptazijl 14,8 km 3. Westhoek - Noorderleegpolder Boonweg 13,2 km 4. Noorderleegpolder - Veerdam Holwerd Ferwert 15,0 km 5 1. Veerdam Holwerd - Lauwersoog Ternaard 1 0,8 km 5 2. Moddergat (hmp 51,85)-Lauwersoog Ternaard 10,0 km ---------- 73,2 km 3.2 Maatgevende indicatoren Het Watermanagementcentrum Nederland (WMCN-kust) van Rijkswaterstaat informeert bij stormvloeddreiging de waterkeringbeheerders. Zij geeft waarschuwingen en inlichtingen met betrekking tot de te verwachten en optredende hoge vloeden en stormvloeden. De WMCN kust maakt gebruik van de door het KNMI opgemaakte waterstandverhogingen. De WMCN kust heeft het in Nederland door de zee bedreigde kustgebied in sectoren ingedeeld: Schelde, Westholland, Den Helder, Harlingen en Delfzijl. De sector Harlingen omvat het kustgedeelte Afsluitdijk - Lauwersoog met Harlingen als Basisstation. De WMCN kust streeft er naar de waarschuwingen of alarmeringen telefonisch, ca. 12 uur voor hoogwater, door te geven aan de Calamiteitentelefoon van de wachtdienst dijkbewaking 9

van cluster Beheer van Wetterskip Fryslân. Na het passeren van het hoogwater vervalt de waarschuwing en volgt zonodig voor het volgende hoogwater een nieuwe waarschuwing. De WMCN kust kent twee peilen, te weten het waarschuwingspeil (W-peil) en het alarmeringspeil (A-peil). Voor de sector Harlingen gelden daarbij de volgende waterstanden: Waarschuwingspeil (W-peil) N.A.P. + 2,70 m Alarmeringspeil (A-peil) N.A.P. + 3,30 m Het ANP maakt via radio en televisie bekend in welke sectoren dijkbewaking is afgekondigd. Ook op teletekst wordt dit bekend gemaakt. De actuele waterstand kan worden gevolgd op teletekst pagina 720. Op internet http://www.meetadvisdienst.nl wordt zodra het WMCN kust actief is daarvan melding gemaakt. Tevens worden de verwachte hoogwaterstanden van de Basisstations gepresenteerd. Ook wordt gemeld of er voor een sector een (voor)waarschuwing of alarmering van kracht is. 3.3 Fasering De in dit bestrijdingsplan gehanteerde fasering sluit aan bij het calamiteitenplan van Wetterskip Fryslân. Bij de fasering van de dijkbewaking wordt door Wetterskip Fryslân uitgegaan van de door het WMCN - kust verwachte waterstandoverschrijdingen te Harlingen: Fase 1: waarschuwingspeil (W-peil) NAP + 2,70 m; Fase 2: alarmeringspeil (A-peil) NAP + 3,30 m; Fase 3: kans op schade, overstroming of dijkdoorbraak NAP + 4,00 m. Fase 4: opschaling van de Veiligheidsregio naar Grip 4 De dijkbewaking langs de Waddenzeekering wordt beëindigd nadat het OT, hiertoe het bericht heeft gegeven. In de onderstaande paragrafen wordt per fase een korte toelichtende beschrijving gegeven de situatie en de bestrijdingsstrategie in het algemeen. 3.3.1 Pré AC Als door de WMCN-kust gewaarschuwd wordt voor een hoge waterstand op de Waddenzee kan er een zogenaamde pré AC worden ingesteld. Tevens kan een pré AC worden ingesteld bij mogelijke media aandacht, maatschappelijke aandacht en bestuurlijke gevoeligheid. De AC-coördinator, de communicatieadviseur, de coördinator crisisbeheersing en de operationeel leider komen bijeen om de situatie en de verwachte ontwikkelingen te bespreken. Wetterskip Fryslân is op die manier voorbereid om een goede interne en externe informatievoorziening te organiseren. Tevens kan bekeken worden welke maatregelen moeten/kunnen worden genomen om overlast zoveel mogelijk te beperken en wanneer verwacht wordt dat opgeschaald wordt naar fase 1. 3.3.2 Fase 1 (verwachte waterstand hoger dan NAP + 2,70 m) Situatie Fase 1 gaat in als de WMCN-Kust overschrijding van het Waarschuwingspeil verwacht (waterstandverhoging van meer dan ca. 1,50 à 1,70 m). 10

Maatregelen De calamiteitentelefoon van cluster Beheer (wachtdienst dijkbewaking) wordt gebeld door het WMCN kust in verband met de verwachte waterstand; De coördinator ACW bepaalt of, en zo ja, wanneer het AC wordt ingesteld en koppelt dit terug met de Operationeel leider; De coördinator ACW belt de leden van het actiecentrum en deelt de stand van zaken mee. De coördinator ACW belt de vijf Hoofden Dijkposten (HD) over fase 1 bij een voorspelling van een waterstand hoger dan NAP + 2,80 m (bijlage 1.5); De Hoofden Dijkposten bellen en informeren hun bewakingsteams (bijlage 1.5). Vanaf NAP + 3.00 m worden de dijkposten bezet en dan wordt er beperkt gepatrouilleerd onder leiding van de HD; De coördinator ACW belt naar de keersluis te Harlingen (bijlage 1.2); De coördinator ACW belt naar de Tjerk Hiddessluis te Harlingen (bijlage 1.2); De coördinator ACW belt de afdeling Beheer (wachtdiensttelefoon Noord-west) over sluiting schuiven gemalen Ropta Zwarte Haan; De coördinator ACW zorgt ervoor dat de dijkstrekkingen in bijlage 19 extra worden geïnspecteerd. De interne communicatiemiddelen worden getest na bezetting van de dijkposten bij een voorspelling van een waterstand hoger dan NAP + 3.00 m; Als de Veiligheidsregio Fryslân ook opschaalt, dan neemt de OvDW zitting in het COPI; De coördinator ACW belt de volgende personen over opschaling naar fase 1, danwel afschaling naar fase 0 : o De dijkgraaf (de dijkgraaf informeert de DB-leden) o De operationeel leider De operationeel adviseur ACW informeert de volgende personen over fase 1, danwel afschaling naar fase 0 o de clustermanager Beheer Watersystemen o de manager Water o de communicatieadviseur o de coördinator crisisbeheersing o ICT o Veiligheidsregio Fryslân (Pikethebbende Operationeel Leider ).De Veiligheidsregio Fryslân informeert de betreffende gemeenten. o De receptiemedewerkers en facilitaire zaken. o Noorderhavendam, Westra (zie bijlage 1.4) o Keersluis Harlingen (gemeente) o Tjerk Hiddessluis Harlingen (provincie) o Cluster Beheer, wachtdienst gemalen Het ACW overlegt over de situatie en de informatiecoördinator legt dit vast in het CMS. De waterstands- en weersontwikkelingen worden voortdurend gevolgd; In deze fase betrokken derden worden door het ACW gewaarschuwd; Enkele waterkerende objecten in de primaire waterkering worden gecontroleerd op afsluiting in opdracht van het ACW; De coördinator ACW controleert of alle acties zijn uitgevoerd (terugkoppeling); De communicatieadviseur van Wetterskip Fryslân informeert desgewenst de media. Alarmeren en informeren Aan het eind van dit hoofdstuk is een telefoonlijst opgenomen voor AC, OT en BT. 11

3.3.3 Fase 2 (verwachte waterstand hoger dan NAP + 3,30 m) Situatie Fase 2 gaat in als de WMCN Kust overschrijding van het Alarmeringspeil verwacht (waterstandverhoging van meer dan ca. 2,10 à 2,30 m). Deze fase kan volgen op fase 1 of kan meteen worden ingesteld op grond van de waarschuwing van het WMCN - kust. Als er meteen wordt overgegaan tot instellen van fase 2, moeten de acties benoemd bij fase 1 nog worden uitgevoerd. Maatregelen De calamiteitentelefoon van cluster Beheer (wachtdienst dijkbewaking) wordt gebeld door WMCN kust in verband met de verwachte waterstand; De coördinator ACW informeert de operationeel leider over fase 2; De operationeel leider informeert dijkgraaf over fase 2; De operationeel leider roept het OT bijeen voor overleg; De coördinator ACW licht het gedeeld waterbeeld toe in het OT; Het OT vergadert en de informatiecoördinator legt dit vast in het CMS; Het AC voert zonodig bestrijdingsmaatregelen uit op basis van besluiten uit het OT; De coördinator ACW belt de vijf Hoofden Dijkposten over fase 2 (bijlage 1.5) De dijkposten worden voor zover nodig bezet door HD en bewakingsteams en er wordt intensief gepatrouilleerd; De interne communicatiemiddelen worden getest; De coördinator ACW belt de CPO (ers) i.v.m. beschikbaar houden voor fase 3. De coördinator ACW zorgt ervoor dat de dijkstrekkingen in bijlage 19 extra worden geïnspecteerd. Indien een hogere waterstand dan NAP + 3,70 meter wordt voorspeld waarschuwt de algemeen adviseur de leidingbeheerders (bijlage 1.3); De operationeel leider informeert de Pikethebbende Operationeel Leider van de Veiligheidsregio Fryslân (bijlage 1.1) over de situatie (fase 2) en de getroffen (voorzorgs/bestrijdings)- maatregelen. De veiligheidsregio Fryslân informeert de betreffende gemeenten. De operationeel leider informeert het WMCN - kust over fase 2; De operationeel leider informeert de Veiligheidsregio Fryslân over afschaling naar fase 1 danwel opschaling naar fase 3. De Veiligheidsregio informeert de betrokken gemeenten; De waterkerende objecten in de primaire waterkering worden afgesloten en/of gecontroleerd op afsluiting. De ontwikkelingen van waterstand en het weer worden voortdurend gemonitoord; Het AC en het OT controleren of alle acties zijn uitgevoerd (terugkoppeling); De communicatieadviseur van Wetterskip Fryslân informeert desgewenst de media. Alarmeren en informeren Aan het eind van dit hoofdstuk is een telefoonlijst opgenomen voor AC, OT en BT. 3.3.4 Fase 3 (verwachte waterstand hoger dan NAP + 4,00 m) en in geval van overstromen of bezwijken van de waterkering Situatie Fase 3 gaat in wanneer het water ruim boven de hoogst bekende waterstand stijgt. Bij verder toenemende stormvloedhoogte neemt de kans op schade toe en bij het overschrijden van de maatgevende hoogwaterstanden dreigt overstromen of bezwijken van de waterkering of vindt dit daadwerkelijk plaats. Het achter de waterkering gelegen land overstroomt. Er is sprake van een directe levensbedreiging voor mens en dier en van aantasting van goederen. 12

Maatregelen De operationeel leider adviseert de dijkgraaf, in overleg met de coördinator ACW, over instellen fase 3; De dijkgraaf roept BT bijeen; Het BT vergadert en de informatiecoördinator legt dit vast en het CMS; Het OT en AC handelen conform besluiten uit het BT; De operationeel leider informeert het WMCN - kust over fase 3; Het OT geeft (opdracht) toestemming aan het ACW over de inzet van ondersteunende bedrijven en het door ACW instrueren van leidingbeheerders om objecten en leidingen af te sluiten (bijlage 1.4 en 1.3); De CPO neemt op bedreigde locatie de rol van het Hoofd Dijkpost over; Openingen in secundaire waterkeringen worden afgesloten; De coördinator ACW zorgt ervoor dat dijkstrekkingen in bijlage 19 extra worden geïnspecteerd. De regeling verkeersmaatregelen in bedreigd kustgebied wordt na overleg met de betrokken gemeente ingesteld (actie door algemeen adviseur); Zonodig wordt personeel van de ondersteunende aannemingsbedrijven toegevoegd aan de bewaking/bestrijdingteams; Zonodig worden de bestrijdingsteams en ondersteunende aannemingsbedrijven ingezet om de aangetaste of bezweken waterkering te herstellen; De dijkgraaf informeert de provinciale gedeputeerde voor water en de CdK over de situatie (fase 3) en de getroffen (voorzorgs/bestrijdings)-maatregelen; De dijkgraaf informeert de Pikethebbende Operationeel Leider van de Veiligheidsregio Fryslan (bijlage 1.1) over de situatie (fase 3) en de getroffen (voorzorgs/bestrijdings)- maatregelen. De Veiligheidsregio Fryslân informeert de betreffende gemeenten. De dijkgraaf informeert OT en de Veiligheidsregio Fryslân over afschaling naar fase 2: De ontwikkelingen van waterstand en het weer worden voortdurend gemonitoord. De leidingbeheerders dienen de leidingen af te sluiten (algemeen adviseur)(bijlage 1.3); Alle betrokken instanties worden door de operationeel leider op de hoogte gesteld van het instellen van fase 3 en worden regelmatig geïnformeerd over de actuele ontwikkelingen; Bij dreigend gevaar voor overstroming of bezwijken van de waterkering schaalt de Veiligheidsregio op. Het opperbevel ligt bij de betrokken burgemeester; De bewoners en gebruikers van het in potentie bedreigde gebied worden door het gemeentebestuur op de hoogte gehouden van ontwikkelingen. Bij dreigend gevaar voor overstroming of bezwijken van een waterkering ontvangen zij opdracht tot en informatie over een eventuele evacuatie van de burgemeester; Het AC, OT en BT controleren of alle acties zijn uitgevoerd (terugkoppeling); De communicatieadviseur van Wetterskip Fryslân informeert desgewenst de media. Alarmeren en informeren Aan het eind van dit hoofdstuk is een telefoonlijst opgenomen voor AC, OT en BT. 4.3.5 Fase 4 Als de Veiligheidsregio bij een water gerelateerde calamiteit opschaalt naar GRIP 4,omdat de effecten van een calamiteit de gemeentegrenzen overschrijden, wordt door de Veiligheidsregio een RBT (Regionaal Beleidsteam) ingesteld met aan het hoofd de voorzitter van de Veiligheidsregio (de burgemeester van Leeuwarden of één van de DB-leden van de Veiligheidsregio). Wetterskip Fryslân 13

schaalt ook op naar fase 4 en de dijkgraaf van WF gaat naar het RBT en de loco-dijkgraaf neemt zijn rol over in het BT van WF. WF blijft verantwoordelijk voor de wijze waarop zijn eigen processen worden uitgevoerd. Afschaling (fase 1, 2 en 3) Bij afschaling moeten alle intern en extern betrokkenen daarvan op de hoogte worden gesteld. De woordvoerder/voorlichter van Wetterskip Fryslân stelt desgewenst de media op de hoogte. Ook de keersluis/coupure gemeente Harlingen, De Tjerk Hiddessluizen (provincie) en de wachtdienst gemalen van WF worden door het AC op de hoogte gesteld. 3.4 Aangrenzende waterkeringbeheerder Waterschap Noorderzijlvest De dijkring Friesland-Groningen wordt beheerd door Wetterskip Fryslân voor het Friese gedeelte tot de spuisluizen te Lauwersoog. De spuisluizen en de oostelijk daarvan gelegen waterkering worden bewaakt door Waterschap Noorderzijlvest. Centrale post bevindt zich in het waterschapshuis te Groningen. Indien een (dreigende) dijkdoorbraak zich voordoet, zal Waterschap Noorderzijlvest door de algemeen adviseur worden geïnformeerd (050 3048911). 4.5 Telefoonlijst alarmering scenario Waddenzeekering De WMCN kust waarschuwt Wetterskip Fryslân volgens onderstaand overzicht. Tijdens kantooruren waarschuwing/alarmering bestemd voor Calamiteitentelefoon Cluster Beheer Wachtdienst dijkbewaking Kantoor Wetterskip Fryslân Afd. Watersysteem- en waterketenbeheer fax NN telefoon (cal. ruimte) NN fax (cal. ruimte) NN telefoon (V.d. Tilzaal) J. Wolters AC coördinator P. Lieverdink AC coördinator J. Regeling Coördinator crisisbeheersing Buiten kantooruren Calamiteitentelefoon Cluster Beheer Wachtdienst dijkbewaking 1 e bgg thuis J. Wolters AC-coördinator 2 e bgg thuis P. Lieverdink AC-coördinator 3 e bgg thuis J. Regeling Coördinator crisisbeheersing Tijdens en buiten kantooruren Piket opening kantoorgebouw WF (24/7) Alarmering bestemd voor: Wetterskip Fryslân 14

Receptie WF Gebieds/Boezembeheerder (24/7) Calamiteitentelefoon dijkbewaking (24/7) Vlieland (24/7) Ameland (24/7) Terschelling (24/7) Schiermonnikoog (24/7) Manager Water Clustermanager Beheer Watersystemen Operationeel leider Communicatieadviseurs Coördinator crisisbeheersing Dijkgraaf ICT Boezembeheerder (piket) Wachtdienst dijkbewaking Piet van der Hoek Calamiteiten tel. Ameland Calamiteiten tel. Terschelling Calamiteitentel. Schiermonnikoog (V.d. Lee) Hans Hiemstra Henk Flikkema Micha van Akkeren Joost Cammeraat Hans Hiemstra perstelefoon Hanneke Nieuwenhuis Mirjam Spaans Michiel Zijlstra Marjan Hoogeveen Jan Regeling Paul van Erkelens Consignatietelefoon ICT (werkdagen 19.00-23.00, weekend 7.00-23.00) Teamleider ICT Andre Tinga Milieu Alarm Nummer (24/7) Fax WF NN telefoon V.d. Tilzaal NN calamiteitencentrum NN fax calamiteitencentrum NN Ameland NN Terschelling NN Schiermonnikoog (gemeentewerken) Fax algemeen Noodnet nummers Pikethebbende Operationeel Leider van de Veiligheidsregio Fryslân (24/7) 15

Meldkamer Noord Nederland (24/7) WMCN - kust Melding calamiteiten Waterkamer RCC ROT RBT Veiligheidsregio Fryslân Waterschap Noorderzijlvest Provincie Fryslân Noodnet provincie Fryslân Provinciale gedeputeerde voor water, CdK 3.6 Regeling verkeersmaatregelen bij dreigende overstromingen Wetterskip Fryslân stelt de Veiligheidsregio Fryslân op de hoogte van de ingestelde bewakingsfase. De Veiligheidsregio waarschuwt de kustgemeenten en informeert de Politie Noord Nederland Bij dreigende schade aan de waterkering of overstroming (in fase 3) kunnen door Wetterskip Fryslân ter aanvullende ondersteuning aannemingsbedrijven worden ingeschakeld. Deze bedrijven komen met materieel en personeel naar de zeedijk teneinde, zodra er sprake is van schade, zo spoedig mogelijk over te kunnen gaan tot herstel van de waterkering. Het inschakelen van deze aannemingsbedrijven en de intensiteit van het hulpverlenend verkeer is afhankelijk van de ernst van de situatie. In verband met de verkeersstroom kan Wetterskip Fryslân in het kustgebied verkeersmaatregelen laten nemen door de betreffende gemeenten in samenwerking met de politie. De betreffende gemeente(n) stelt (stellen) in overleg met de Politie Noord Nederland en het waterschap vast in welk kustgedeelte de regeling in werking moet worden gesteld en stelt RBT in Drachten op de hoogte. Doel van de verkeersmaatregelen bij (dreigende) overstroming is het voorkomen dat de deels smalle wegen in het kustgebied geblokkeerd raken. De verkeersmaatregelen voorzien in: het afsluiten van de wegen in de kuststreek ter wering van het verkeer dat wordt veroorzaakt door nieuwsgierig publiek; het regelen van routes en rijrichtingen voor vrachtvervoer t.b.v. dijkversterking of -herstel op voornoemde afgesloten wegen; het afstemmen van verkeersmaatregelen t.b.v. van hulpverlening aan de zeedijk met verkeersmaatregelen t.b.v. evacuatie. De regeling heeft betrekking op de zeewering in de volgende kustgemeenten: Harlingen; 16

Franekeradeel; Het Bildt; Ferwerderadiel; Dongeradeel. Om de hulpverlening bij bestrijding van de schade aan de waterkering zo effectief mogelijk te laten verlopen, wordt er samengewerkt met de vijf genoemde gemeenten, de Politie Noord Nederland, de Veiligheidsregio Fryslân en Wetterskip Fryslân. De operationele aansturing van de regeling vindt plaats vanuit De Meldkamer Noord Nederland te Drachten (tel. 088 0230548). Als bijlage is de Overzichtskaart Verkeersmaatregelen bij (dreigende) overstroming opgenomen. Op deze kaart zijn de locaties aangegeven waar de verkeersborden, politieposten en afzethekken geplaatst moeten worden. Tevens zijn op de kaart de (verplichte) rijrichtingen, de steunpunten van Wetterskip Fryslân en de gemeentegrenzen aangegeven. In de hieronder beschreven matrix worden de taken en acties van de betrokken partijen weergegeven. Taken / Acties Wetterskip Gemeente(n) Politie Provincie Brandweer Verkeersborden en - X materieel stand-by houden Terugkoppeling regeling met X X X X X eigen regelingen en plannen Inzetten dijkwachten en X hulpverlenende aannemingsbedrijven Instellen routes / rijrichting en X plaatsen borden Afzetten toegangswegen X Politieposten bezetten X Bestrijding (eventuele) dijkdoorbraak X Inzetten aannemers X Instrueren vrachtwagens en X aannemers Coördineren dijkverzwarings- X en/of herstelmaatregelen Verwijderen rijrichting, routes X en opheffen afzettingen Opheffen politieposten X Beëindiging acties X X X Elke gemeente is verantwoordelijk voor de middelen welke zij moet inzetten bij het regelen van het verkeer bij (dreigende) overstroming. In de onderstaande tabel wordt per gemeente een overzicht gegeven van het materieel wat stand-by moet staan i.v.m. de Regeling Verkeersmaatregelen bij (dreigende) overstroming. 17

Materieel Gemeente Harlingen Gemeente Franekeradeel Gemeente Het Bildt Gemeente Ferwerderadiel Gemeente Dongeradeel Afzethekken 4 sets 1 set Verkeersbord C1 (Gesloten in beide richtingen) Wit bord 450 x 200 mm met zwarte richtingspijl Verkeersbord met tekst 4 16 17 22 7 4 12 23 16 16 2 Politiepost 1 2 4 7 2 Afzetlint 1 1 1 1 1 18

4. Scenario IJsselmeerkering (formele regeling) 4.1 Algemeen Dit bestrijdingsplan heeft betrekking op de IJsselmeerkering van Wetterskip Fryslân op de vaste wal van Friesland. Het bestrijdingsplan bevat de organisatie en aanpak van de dijkbewaking en bestrijdingsmethodiek van Wetterskip Fryslân bij verschillende dijkbewakingsfasen en de bij een(dreigende) calamiteit in te schakelen aanvullende ondersteuning. Een aantal dijkvakken rond het IJsselmeer voldeed niet aan de gestelde veiligheidsnormen. Dit is in 1986 voor het Rijk aanleiding geweest een waarschuwingssysteem voor dreigende hoge waterstanden in het leven te roepen: de Waarschuwingsdienst Dijken IJsselmeer (WDIJ) opererend vanuit het permanent bezette Berichtencentrum van Rijkswaterstaat, dienst binnenwateren / RIZA te Lelystad. De WDIJ kent twee regelingen: de formele regeling uitsluitend werkzaam voor die primaire hoofdwaterkeringen langs het IJsselmeer die niet aan de gestelde normen voldeden. Deze dijkvakken zijn op de vereiste sterkte gebracht, of uit de toetsing blijkt dat ze voldoen. Het systeem van waarschuwen blijft gehandhaafd; een informele regeling met waarschuwing aan belanghebbenden bij dreigende, gevaarlijke hoge waterstanden voor buitendijkse gebieden zoals bewoonde buitenpolders, haven- en industrieterreinen, campings en jachthavens. De informele regeling Buitendijkse gebieden IJsselmeerkust wordt beschreven in hoofdstuk 6. In de taakstelling van de bij de WDIJ betrokken overheden zijn twee hoofddoelen te onderkennen: de zorg voor het keren van het IJsselmeerwater; de zorg voor de veiligheid van de aanwezige bevolking in de buitendijkse gebieden en bij (dreigende) dijkdoorbraak. De zorg voor de kering van het IJsselmeerwater berust in Friesland bij Wetterskip Fryslân en Waterschap Zuiderzeeland. In het betreffende gebied ligt een aantal kunstwerken met waterkerende elementen. De provincie Fryslân (district Sneek van de hoofdgroep Wegen en Kanalen) heeft hier de Prinses Margrietsluis in beheer en het Wetterskip Fryslân het Woudagemaal en de inlaat bij de Teroelsterkolk. De gemeente Lemsterland beheert de Lemstersluis en de Riensluis. 4.1.1 Waterstaatkundige situatie formele regeling Voor de primaire waterkeringen gevaarlijke situaties ontstaan op het IJsselmeer door combinatie van een op dat moment aanwezige gemiddelde waterstand op het IJsselmeer en diverse mogelijkheden voor stormen qua windkracht, windrichting en duur. De wind veroorzaakt hogere waterstanden dan de gemiddelde voor de bedreigde dijken, alsmede een van de lokale situatie afhankelijke golfaanval. Voor de dijken gevaarlijke situaties kunnen niet alleen voorkomen bij hoge gemiddelde IJsselmeerstanden doch ook bij het winter streefpeil van NAP - 0,40 m. 19

4.2 Maatgevende indicatoren Op grond van vastgestelde veiligheidscriteria is door Rijkswaterstaat een flexibel rekensysteem van combinaties van meerpeil en windkracht en windrichting ontworpen waarbij de waarschuwingen worden uitgebracht. Hiervan geeft de stormroos het resultaat voor het gemiddelde IJsselmeerpeil op streefpeil NAP - 0,40 m en op NAP - 0,00 m. Voor de sector Lemmer kunnen de volgende waarschuwingen worden verwacht : bij NAP - 0,40 m: wind: west 12 Bf zuidwest 11 Bf zuid-zuidwest 12 Bf bij NAP 0,00 m: wind: west 10 Bf west-zuidwest 11 Bf zuidwest 11 Bf zuid 12 Bf (windkracht in Beaufort (zie ook bijlage 15) en gemiddeld aanwezig gedurende 1 uur) Het gaat hier om uitzonderlijk hoge windsnelheden in combinatie met lange duur die tot de zeldzame verschijnselen worden gerekend. Bij hogere gemiddelde IJsselmeerstanden worden de windsnelheden minder uitzonderlijk doch maakt de combinatie met de hoge waterstand dat ook daar het verschijnsel zeldzaam is. Waarschuwingen voor de sector Lemmer zullen dan ook minder dan gemiddeld 1 x per 10 jaar voorkomen. Het voorspellen van de hoogte van de golfoploop tegen de dijken en vooral het tijdstip van voorkomen van de hoogste stand is aanmerkelijk meer onzeker dan bij het voorspellen van hoge stormvloedstanden voor de zeedijken. De waarschuwingen worden door WDIJ per sector middels het berichtencentrum te Lelystad telefonisch doorgegeven aan: de coördinator ACIJ van Wetterskip Fryslân (sector Lemmer) i.v.m. dijkvakken 13,14,15; en de calamiteitentelefoon van cluster B en O van afdeling PKM(3002) Het waarschuwingsbericht vermeldt voor welke dijkvakken de waarschuwing geldt en het daar verwachte stormpeil. Het stormpeil is gedefinieerd als de verwachte hoogte van de golfoploop tegen de betreffende dijkvakken. Deze maat kan hoger zijn dan de kruinhoogte ter plaatse. De coördinator ACIJ van Wetterskip Fryslân geeft het waarschuwingsbericht door aan: de gemeente Lemsterland ; de Meldkamer Fryslân. 4.3 Fasering De in dit bestrijdingsplan gehanteerde fasering sluit aan bij het Calamiteitenplan van Wetterskip Fryslân. Bij de fasering van de dijkbewaking wordt door Wetterskip Fryslân uitgegaan van de door WDIJ voorspelde waterstanden. 20

Fase 1: beperkte bewaking bij een voorspelling van de waterstand op één of meerdere meetpunten Fase 2: uitgebreide bewaking bij een hogere voorspelling van de waterstand dan in fase 1 op één of meerdere meetpunten Fase 3: ernstige beschadiging van de dijk en bij (dreigende) doorbraak. Fase 4: opschaling van de Veiligheidsregio naar fase 4 De dijkbewaking langs de IJsselmeerkust wordt beëindigd nadat het OT, hiertoe het bericht heeft gegeven. In de onderstaande paragrafen wordt per fase een korte toelichtende beschrijving gegeven de situatie en de bestrijdingsstrategie in het algemeen. 4.3.1 Pré AC Als door de WDIJ gewaarschuwd wordt voor een hoge waterstand op het IJsselmeer kan er een zogenaamde pré AC worden ingesteld. Tevens kan een pré AC worden ingesteld bij mogelijke media aandacht, maatschappelijke aandacht en bestuurlijke gevoeligheid. De AC-coördinator, de communicatieadviseur, de coördinator crisisbeheersing en de operationeel leider komen bijeen om de situatie en de verwachte ontwikkelingen te bespreken. Wetterskip Fryslân is op die manier voorbereid om een goede interne en externe informatievoorziening te organiseren. Tevens kan bekeken worden welke maatregelen moeten/kunnen worden genomen om overlast zoveel mogelijk te beperken en wanneer verwacht wordt dat opgeschaald wordt naar fase 1. 4.3.2 Fase 1 (voorspelde waterstanden)) Situatie Fase 1 gaat in bij een voorspelling van hogere waterstanden op de volgende meetpunten: Makkum + 1.00 N.A.P. Stavoren + 0.70 N.A.P. Lemmer + 1.30 N.A.P. Maatregelen De calamiteitentelefoon van de cluster Beheer (wachtdienst dijkbewaking)wordt gewaarschuwd door WDIJ in verband met de verwachte waterstand; De coördinator ACIJ bepaalt wanneer het AC wordt ingesteld en koppelt dit terug met de operationeel leider; Als de Veiligheidsregio Fryslân ook opschaalt, dan neemt de OvDW zitting in het COPI; De algemeen adviseur informeert de volgende personen over fase 1, fase 2 of afschaling naar fase 0 o de clustermanager Beheer Watersystemen o de manager Water, o de coördinator crisisbeheersing, o de communicatieadviseur WF o ICT o Veiligheidsregio Fryslân (Pikethebbende Operationeel Leider ) De Veiligheidsregio Fryslân informeert de betreffende gemeenten o De receptiemedewerkers en facilitaire zaken 21

De coördinator ACIJ informeert de volgende personen over fase 1, fase 2 of afschaling naar fase 0 o het Hoofd Dijkpost (HD) (bijlage 6.5); o de dijkgraaf (de dijkgraaf informeert de DB leden) o de operationeel leider Het Hoofd Dijkpost belt zijn bewakingsteam (bijlage 6.5) en laat de dijkposten bezetten en zorgt dat er beperkt gepatrouilleerd ; De coördinator ACIJ belt naar alle waterkerende objecten ter sluiting (bijlage 6.2); De interne communicatiemiddelen worden getest; Het ACIJ vergadert en legt dit vast in het CMS; De waterstands- en weersontwikkelingen worden voortdurend gemonitoord en de waterhoogten en de golfoploop worden regelmatig opgenomen; De golfoploop dient in meters (verticaal) t.o.v. de kruin te worden bepaald; De golfhoogte wordt geschat bij de waargenomen waterhoogte. Indien golfoverslag wordt geconstateerd dit eveneens vastleggen met de plaats en hoe vaak per tijdseenheid. De in deze fase betrokken derden worden door de algemeen adviseur gewaarschuwd; Alle kunstwerken in de betreffende dijkvakken worden gecontroleerd afgesloten; De coördinator ACIJ controleert of alle acties zijn uitgevoerd (terugkoppeling); De communicatieadviseur van Wetterskip Fryslân informeert desgewenst de media Alarmeren en informeren Aan het eind van dit hoofdstuk (par. 5.5) is een telefoonlijst opgenomen voor AC, OT en BT. 4.3.2 Fase 2 (voorspelde waterstanden) Situatie Fase 2 gaat in bij een voorspelling van hogere waterstanden op de volgende meetpunten: Makkum +1.20 N.A.P. Stavoren +0.85 N.A.P. Lemmer +1.50 N.A.P. Deze fase kan volgen op fase 1 of kan meteen worden ingesteld op grond van de waarschuwing van WDIJ. Als er meteen wordt overgegaan tot instellen van fase 2, moeten de acties benoemd in fase 1 nog worden uitgevoerd. Maatregelen De calamiteitentelefoon van cluster Beheer van afdeling Watersysteem- en Waterketenbeheer wordt gewaarschuwd door WDIJ in verband met de verwachte waterstand; De coördinator ACIJ informeert de operationeel leider over fase 2; De operationeel leider informeert dijkgraaf over fase 2; De operationeel leider roept het OT bijeen voor overleg; De coördinator ACIJ licht het gedeeld waterbeeld toe in het OT; Het OT vergadert en de informatiecoördinator legt dit vast in het CMS; Het AC voert bestrijdingsmaatregelen uit op basis van besluiten uit het OT; De coördinator ACIJ belt het Hoofd Dijkpost over fase 2 (bijlage 6.5); De interne communicatiemiddelen worden getest; De coördinator ACIJ belt naar alle waterkerende objecten ter sluiting (bijlage 6.2); Vanuit de dijkposten wordt door de bewakingsteams intensief langs de dijk gepatrouilleerd; 22

De operationeel leider informeert de WDIJ, de de Pikethebbende Operationeel Leider van de Veiligheidsregio Fryslân (bijlage 6.1) over de situatie (fase 2, ) en de getroffen (voorzorgs/bestrijdings)-maatregelen. De Veiligheidsregio Fryslân informeert de betreffende gemeenten. De operationeel leider informeert de Veiligheidsregio Fryslân over afschaling naar fase 1 danwel opschaling naar fase 3. De Veiligheidsregio informeert de gemeenten; De kunstwerken in de primaire waterkering worden gecontroleerd op afsluiting; De ontwikkelingen van waterstand en het weer worden voortdurend gemonitoord; De waterhoogten en de golfoploop worden regelmatig opgenomen; De golfoploop dient in meters (verticaal) t.o.v. de kruin te worden bepaald; De golfhoogte wordt geschat bij de waargenomen waterhoogte. Indien golfoverslag wordt geconstateerd dit eveneens vastleggen met de plaats en hoe vaak per tijdseenheid; Opmeting van veekmerk; Het AC en OT controleren of alle acties zijn uitgevoerd (terugkoppeling); De communicatieadviseur van Wetterskip Fryslân informeert desgewenst de media. Alarmeren en informeren Aan het eind van dit hoofdstuk (par. 5.5) is een telefoonlijst opgenomen voor AC, OT en BT. 4.3.3 Fase 3 (ernstige beschadiging of bezwijken van de waterkering) Situatie Fase 3 gaat in bij een voorspelling van de volgende waterstanden: Makkum +1.50 N.A.P. Stavoren + 1.00 N.A.P. Lemmer + 1.70 N.A.P. of bij constatering van ernstige beschadiging of overstroming van de waterkering. Bij verder toenemende waterstandhoogte neemt de kans op schade toe en bij het overschrijden van de maatgevende hoogwaterstanden dreigt overstromen of bezwijken van de waterkering of vindt dit daadwerkelijk plaats. Het achter de waterkering gelegen land overstroomt. Er is sprake van een directe levensbedreiging voor mens en dier en van aantasting van goederen. Personeel van de ondersteunende aannemingsbedrijven worden toegevoegd aan de bewaking/bestrijdingteams (Bij meerdere bedreigde kustvakken zijn meerdere bewaking/bestrijdingsteams ingesteld). Maatregelen De operationeel leider adviseert de dijkgraaf, in overleg met de coördinator ACIJ over instellen fase 3; De dijkgraaf roept BT bijeen; Het BT neemt vergadert en de informatiecoördinator legt dit vast in het CMS; De operationeel leider informeert de WDIJ over fase 3; Het OT en AC handelen conform besluiten uit het BT; Het OT instrueert het ACIJ over eventueel noodzakelijke inzet van ondersteunende bedrijven en het door ACIJ instrueren van leidingbeheerders om objecten en leidingen af te sluiten (bijlage 6.4 en 6.3 ); De CPO neemt op bedreigde locaties rol Hoofd Dijkpost over; De dijkgraaf informeert de Pikethebbende Operationeel Leider van de Veiligheidsregio Fryslân (bijlage 6.1)over de situatie (fase 3) en de genomen (voorzorgs/bestrijdings-) maatregelen. De Veiligheidsregio Fryslân informeert de betreffende gemeenten. 23

De dijkgraaf informeert OT en de Veiligheidsregio Fryslân over de afschaling naar fase 2. De Veiligheidsregio informeert de gemeenten. Het patrouilleren langs de dijk wordt verder geïntensiveerd onder leiding van de CPO en de hulpverlenende aannemingsbedrijven wordt gevraagd personeel te leveren aan de bewaking/bestrijdingteams om te assisteren bij de bewaking/bestrijding en materieel stand-by te houden; Het ACIJ draagt zorg dat materieel en personeel van aannemingsbedrijven worden gedirigeerd naar het Industrieterrein Lemsterhoek bij de Pr. Margrietsluis; De bestrijdingsteams worden in combinatie met ondersteunende aannemingsbedrijven ingezet om de bezweken waterkering te herstellen onder leiding van HD / CPO; De dijkgraaf informeert de provinciale gedeputeerde voor water over de situatie (fase 3) en de getroffen (voorzorgs/bestrijdings)-maatregelen; De ontwikkelingen van waterstand en het weer worden voortdurend gemonitoord; De leidingbeheerders dienen de leidingen af te sluiten (zie bijlage 6.3); Alle betrokken instanties worden op de hoogte gesteld van het instellen van fase 3 en regelmatig geïnformeerd over de actuele ontwikkelingen; Bij dreigend gevaar voor overstroming of bezwijken van de waterkering heeft opschaling naar de Veiligheidsregio plaats. Het opperbevel ligt bij de betrokken burgemeester; De bewoners en gebruikers van het in potentie bedreigde gebied worden door het gemeentebestuur op de hoogte gehouden van ontwikkelingen. Bij dreigend gevaar voor overstroming of bezwijken van een waterkering ontvangen zij opdracht tot en informatie over een eventuele evacuatie van de burgemeester; Het AC, OT en BT controleren of alle acties zijn uitgevoerd (terugkoppeling); De communicatieadviseur van Wetterskip Fryslân informeert desgewenst de media. Alarmeren en informeren Aan het eind van dit hoofdstuk (par. 5.5)is een telefoonlijst opgenomen voor AC, OT en BT. 4.3.4 Fase 4 Als de Veiligheidsregio bij een water gerelateerde calamiteit opschaalt naar GRIP 4,omdat de effecten van een calamiteit de gemeentegrenzen overschrijden, wordt door de Veiligheidsregio een RBT (Regionaal Beleidsteam) ingesteld met aan het hoofd de voorzitter van de Veiligheidsregio (de burgemeester van Leeuwarden of één van de DB-leden van de Veiligheidsregio). Wetterskip Fryslân schaalt ook op naar fase 4 en de dijkgraaf van WF gaat naar het RBT en de loco-dijkgraaf neemt zijn rol over in het BT van WF. WF blijft verantwoordelijk voor de wijze waarop zijn eigen processen worden uitgevoerd. Afschaling (fase 1, 2 en 3) Bij afschaling moeten alle en intern en extern betrokkenen daarvan op de hoogte worden gesteld. De communicatieadviseur van Wetterskip Fryslân stelt desgewenst de media op de hoogte. 4.4 Aangrenzende waterkeringbeheerder Waterschap Zuiderzeeland De dijkring Friesland-Groningen wordt voor het Friese gedeelte beheerd door Wetterskip Fryslân. Nabij de Lemstersluis te Lemmer sluit de dijkring aan op de dijkring Noordoostpolder welke wordt 24

beheerd door waterschap Zuiderzeeland. De Centrale Post bevindt zich in het waterschapshuis te Lelystad (bijlage 6.7) Indien een (dreigende) dijkdoorbraak zich voordoet, zal Waterschap Zuiderzeeland door de algemeen adviseur worden geïnformeerd. ( 0320 274911 (algemeen nummer, via een bandje wordt men verder geleid), NN 34397) 4.5 Alarmerings- en instructielijst scenario IJsselmeerkering De WDIJ waarschuwt Wetterskip Fryslân volgens onderstaand overzicht. Tijdens kantooruren Calamiteitentelefoon Kantoor fax NN telefoon (cal. ruimte) NN fax (cal. ruimte) NN telefoon (V.d. Tilzaal) waarschuwing/alarmering bestemd voor Cluster Beheer Wachtdienst dijkbewaking Wetterskip Fryslân Afd. Watersysteem- en waterketenbeheer J. Wolters AC coördinator P. Lieverdink AC coördinator J. Regeling Coördinator crisisbeheersing Buiten kantooruren Calamiteitentelefoon Cluster Beheer Wachtdienst dijkbewaking 1 e bgg thuis J. Wolters AC-coördinator 2 e bgg thuis P. Lieverdink AC-coördinator 3 e bgg thuis J. Regeling Coördinator crisisbeheersing Tijdens en buiten kantooruren Piket opening kantoorgebouw WF (24/7) Alarmering bestemd voor: Wetterskip Fryslân Receptie WF Gebieds/Boezembeheerder (24/7) Calamiteitentelefoon dijkbewaking (24/7) Vlieland (24/7) Ameland (24/7) Terschelling (24/7) Schiermonnikoog (24/7) Manager Water Clustermanager Beheer Watersystemen Boezembeheerder (piket) Wachtdienst dijkbewaking Piet van der Hoek Calamiteiten tel. Ameland Calamiteiten tel. Terschelling Calamiteitentel. Schiermonnikoog (V.d. Lee) Hans Hiemstra Henk Flikkema 25

Operationeel leider Communicatieadviseurs Coördinator crisisbeheersing Dijkgraaf ICT Micha van Akkeren Joost Cammeraat Hans Hiemstra perstelefoon Hanneke Nieuwenhuis Mirjam Spaans Michiel Zijlstra Marjan Hoogeveen Jan Regeling Paul van Erkelens Consignatietelefoon ICT (werkdagen 19.00-23.00, weekend 7.00-23.00) Teamleider ICT Andre Tinga Milieu Alarm Nummer (24/7) Fax WF NN telefoon V.d. Tilzaal NN calamiteitencentrum NN fax calamiteitencentrum NN Ameland NN Terschelling NN Schiermonnikoog (gemeentewerken) Fax algemeen Noodnet nummers Pikethebbende Operationeel Leider van de Veiligheidsregio Fryslân (24/7) Meldkamer Noord Nederland (24/7) WMCN - kust Melding calamiteiten Waterkamer RCC ROT RBT Veiligheidsregio Fryslân Waterschap Noorderzijlvest Provincie Fryslân 26

Noodnet provincie Fryslân Provinciale gedeputeerde voor water, CdK 27

28

5. Scenario buitendijkse gebieden IJsselmeerkust 5.1 Algemeen Voor de waarschuwingsystematiek wordt vanaf 2011 een overslagparameter gehanteerd van 1,0 l/s/m in plaats van 0,1 l/s/m. Dit is conform de ontwerpeisen. De waarschuwingen voor de buitendijkse gebieden blijven gehandhaafd zoals ze waren, verder is het buitendijks gebied De Lemmer bij de Sluisdijk toegevoegd Drempelwaarden WDIJ waarschuwingen voor dijkvakken/buitendijks gebied voor Wetterskip Fryslân vanaf 2011 De onderstaande tabel is een minimale samenvatting van de stormtabel op basis waarvan de WDIJ per 2011 waarschuwt. Uitgegaan is van een IJsselmeerpeil van -0,3 m NAP (debiet IJssel: 500 m3/s; debiet Vecht: 250 m3/s), bij een optredend hoger peil wordt eerder gewaarschuwd. windrichting windkracht windsnelheid Dijkvakken, etc. overige 0 - - geen relevante windrichting 30 - - geen relevante windrichting 60 - - geen relevante windrichting 90 - geen relevante windrichting 120 - >36 m/s 150 10 28 m/s Buitendijks gebied, 36C Voor dijkvakken vanaf windkracht 12, 34 m/s 180 10 26 m/s Buitendijks gebied, 36C Voor dijkvakken vanaf windkracht 11, 30 m/s 210 10 26 m/s Buitendijks gebied, 36C Voor dijkvakken vanaf windkracht 11, 30 m/s 240 10 28 m/s Buitendijks gebied, 36C Voor dijkvakken vanaf windkracht 11, 30 m/s 270 11 32 m/s Zowel buitendijks als dijkvak 4066 300 12 34 m/s Buitendijks gebied, 35 330 - >36m/s - Het instellen van WDIJ heeft de mogelijkheid geschapen ook waarschuwingen te doen uitgaan naar belanghebbenden bij gevaarlijk hoge waterstanden voor de buitendijkse gebieden langs de Friese IJsselmeerkust. Dit gaat vooral om: Haven-, industrie- en recreatieterreinen: Breezanddijk, Makkum (tevens Holle Poarte), Workum, 29