Tweede Bestuursconferentie: taken en organisatievorm Vrijdag 4 maart vond de Tweede Bestuursconferentie Regionale Uitvoeringsdienst (RUD) Groningen plaats. Bestuurders, gemeentesecretarissen en de provinciesecretaris gingen in discussie over de RUD. Doel van de conferentie was te komen tot een gezamenlijke mening over het takenpakket en de organisatievorm van een regionale uitvoeringsorganisatie. Er is inmiddels een hoofdlijn zichtbaar, op onderdelen verschillen de standpunten nog. Gedeputeerde Rudi Slager benadrukte in zijn openingswoord de goede samenwerking tussen gemeenten en provincie. Hij zei ook dat het credo 'Vorm volgt inhoud' werkt. Diverse deelnemers hebben op basis van de resultaten van de nadere uitwerking van takenpakket en samenwerkingsmodellen laten zien, dat zij bereid zijn hun oorspronkelijke mening te herzien. Projectleider Dick Bresser presenteerde de hoofdlijnen van de discussies tijdens de consultatieronde van de afgelopen weken. Zijn presentatie vormde de opstap voor de discussies in groepen over takenpakket en organisatievorm van de RUD. Takenpakket Vanzelfsprekend wil iedereen het basistakenpakket onderbrengen, maar over het onderbrengen van alle milieutaken denken de gemeenten verschillend. Een meerderheid van de gemeenten is voor het beleggen van alle milieutaken in de RUD. Slechts een paar gemeenten willen alle Wabo-taken onderbrengen bij de RUD. De DEAL-gemeenten bijvoorbeeld hebben net de Wabo-taken ondergebracht in één organisatie en willen dat dat in een nieuwe organisatie ook mogelijk is. Een aantal kleinere gemeenten opteert voor alleen het basistakenpakket. Dat betekent dat zij voor de overige milieutaken op een hoger schaalniveau moeten samenwerken dan in de huidige situatie. Daarnaast is ook nog een groeimodel geopperd, waarbij de RUD start met alleen de basistaken en langzamerhand meerdere taken onder zijn hoede krijgt. Model De meeste partijen kiezen voor Eén RUD of een RUD met meerdere vestigingen. Een keuze hiertussen is nog niet gemaakt. De DEAL-gemeenten hebben zich uitgesproken voor het model Drie RUD's. De meeste gemeenten zijn overigens van mening dat de efficiency van de organisatie en bestuurbaarheid doorslaggevend zijn voor de te maken keuze. Als er toch een RUD met meerdere vestigingsvormen komt, dan kunnen nevenvestigingen of op thema of geografisch georiënteerd zijn.
Als OR-lid hebben wij voor het eerst de standpunten van de verschillende gemeenten gehoord. Koos van der Broek en Sjirk Heerema, Bijzondere Voorbereidingscommissie RUD van de OR's. Conclusies Na terugkoppeling door de voorzitters van de discussiegroepen, probeerde dagvoorzitter wethouder Jan Bessembinders in een plenaire zitting tot conclusies te komen. Voor het takenpakket concludeerde hij dat een grote meerderheid er voor is om alle milieutaken in een RUD te beleggen. Het trekken van een conclusie over de organisatievorm was moeilijker voor hem, omdat de gemeente Groningen, de DEAL-gemeenten en de provincie daar (nog) verschillende beelden bij hebben. Afgesproken is dat die drie partijen op korte termijn overleg hebben over de organisatievorm. Jan Bessembinders formuleerde de volgende aanbevelingen voor de projectgroep: Maak gebruik van de ervaringen met samenwerking zoals die er nu al zijn, zoals bijvoorbeeld binnen de DEAL-gemeenten; Kijk in het vervolgtraject goed naar de aansturing; Maak de efficiencywinst goed duidelijk; Voorzie raden, staten en personeel tijdig en vlot van informatie. De projectgroep gaat een advies opstellen, dat met de eindrapportage eind maart wordt vastgesteld door het Bestuurlijk overleg RUD tussen VGG en provincie. In de tweede helft van maart worden de concepten van beide documenten besproken door de gemeentesecretarissen, de wethouders, de provincie en de klankbordgroep. Nog wel divers, door slimme keuzes te maken in het uit te werken model kunnen wij het iedereen naar de zin maken. Wel vraag ik mij af of wij de planning halen en of het uiteindelijke model financieel uitkan. Adder onder het gras: accepteert het Rijk de Groningse maat? Als die wordt afgeschoten kunnen wij in de positie komen dat alleen de mogelijkheid voor één RUD overblijft. Hetty Vlessert, projectgroeplid voor de BMW-gemeenten
Kwaliteit op peil hebben en houden Lenie Kootstra is sinds tweeënhalf jaar gemeentesecretaris van de gemeente Zuidhorn. Zij is voor het project RUD Groningen aanspreekpunt vanuit de gezamenlijke gemeentesecretarissen: Dat betekent dat ik overleg met de projectleider, Dick Bresser en zorg voor informatie en betrokkenheid van de vereniging van gemeentesecretarissen. Sinds een paar maanden hebben Dick, Henk Jan Bolding, de provinciesecretaris, en ik ook afstemming met de voorzitters van de ondernemingsraden in de provincie. Dat is informeel, bedoeld om de ondernemingsraden te informeren over het project zodat ze later in het proces goed voorbereid hun adviesrol kunnen vervullen. Ik onderschrijf de kwalitatieve doelstelling van de RUD. Het is belangrijk om de kwaliteit van VTHtaken op het gebied van met name milieu op peil te hebben en te houden. En we weten dat we dat als gemeenten afzonderlijk niet kunnen, tenzij we flink gaan investeren. De RUD biedt de mogelijkheid om de krachten te bundelen en daarmee de kans om kwaliteit te borgen zonder dat we als gemeenten afzonderlijk enorm moeten investeren. Voor andere taken op het gebied van bijvoorbeeld ruimtelijke ordening is de urgentie minder; gemeenten kunnen dat ook afzonderlijk goed af. Proces Ik denk dat in Groningen het proces heel zorgvuldig is verankerd in de projectstructuur met een onafhankelijk projectleider die zowel de gemeentelijke als de provinciale belangen behartigt. Ook zijn alle relevante partijen, en ook de ondernemingsraden, vanaf het begin adequaat betrokken bij het proces en dat is van grote waarde. Ook wordt de bestuurlijke besluitvorming goed en gedegen voorbereid. Punten van aandacht Als we straks een model hebben gekozen, zijn we er natuurlijk nog niet. Ik zou bijna zeggen, dan begint het pas. Ook dan is het belangrijk dat we zorgvuldig te werk blijven gaan. Daarbij vind ik de kosten belangrijk. De RUD moet wat kosten betreft beheersbaar zijn, ook op de langere termijn. Dat betekent ook dat de gemeentelijke bijdrage in overeenstemming moet zijn met de producten die ze afnemen en het moet mogelijk zijn op contractbasis te werken. Ik hoop dat de Groninger nuchterheid ook in het vervolgproces overeind blijft. Ik herken en waardeer in het project het nuchtere onderkennen van eigen kwaliteit en maatstaven. Dat is heel verfrissend. Mijn indruk van de middag? Het blijft verwarrend, maar wij komen er wel uit. Daar heb ik alle vertrouwen in. Meindert Bouma, wethouder gemeente Leek
Veiligheid bewoners Henk Jan Bolding is als provinciesecretaris ambtelijk opdrachtgever van het project RUD Groningen. "Ik heb dan ook regelmatig overleg met de projectleider, Dick Bresser. Eerst ben ik nauw betrokken geweest bij de totstandkoming van het projectplan en nu praten we over de koers van het project. Loopt het zoals het moet en hoe gaat het met de te besteden middelen, maar ook hebben we het over bijvoorbeeld de bestuursconferentie van afgelopen vrijdag gehad. Mijn rol is vooral procesgericht, over de inhoud praat Dick met de bestuurlijk opdrachtgevers vertegenwoordigd door Jan Bessembinders en Rudi Slager." Als provinciesecretaris heeft de heer Bolding ook de verantwoordelijkheid voor alle ambtenaren van de Provincie. Ik hou me daarom ook bezig met de latende organisatie; wat betekent de RUD voor onze organisatie. En natuurlijk praat ik ook met de ondernemingsraad, want er zijn mensen die hier blijven werken, maar ook mensen die naar de RUD overgaan. Wat betekent dat voor hen en hoe organiseren we dat. Ik denk overigens dat een professionele organisatie een voordeel betekent voor de meesten van hen. Het geeft de kans om je als professional te ontwikkelingen en biedt groeimogelijkheden." Veiligheid bewoners waarborgen Mijn uitgangspunt voor de RUD is gebaseerd op de analyse van de commissie Mans: we moeten komen tot een organisatie van de VTH-taken met die kwaliteitseisen die de veiligheid van bewoners waarborgt. Ik vind het belangrijk dat de discussie zich toespitst op die kwaliteit en wat daarvoor nodig is. Moerdijk heeft me wat dat betreft ook weer aan het denken gezet. Wat als zoiets hier was gebeurd? Ik begrijp dat veel bestuurders het belangrijk vinden dat ze hun ambtenaren op het gebied van VTHtaken in de eigen organisatie of in ieder geval in de buurt willen houden, maar daar mag in de discussie niet de focus liggen. Het gaat om de veiligheid van milieuinrichtingen en de vraag welke kwaliteitseisen daarvoor nodig zijn. Trouwens, ook met een RUD op afstand hoeft de bestuurlijke invloed niet te verminderen. Dat is een kwestie van goede afspraken. Bovendien betekent versnippering in de praktijk efficiency vermindering en ook is een versnipperde organisatie moeilijk bestuurbaar. Verder vind ik het belangrijk dat de RUD zich niet autonoom ontwikkelt maar zich blijft verbinden met de gemeentelijke koers op VTH-gebied. Nu, ook met de komst van de Wabo, is vergunningverlening voor grotere projecten geclusterd. Dat mag een RUD niet doorkruisen. Complimenten Oprechte complimenten voor de projectgroep. Het proces is tot nu toe heel zorgvuldig verlopen. De terugkoppeling naar gemeenten en provincie verloopt adequaat en iedereen beschikt over dezelfde informatie. Op grond van de inhoud kon iedereen vrijdag een afgewogen beslissing nemen voor een van de modellen. Het is nu zaak de vaart erin te houden. Dus wat mij betreft gaan we nu aan de slag met de uitwerking van een van de modellen. Dat is ook belangrijk voor de medewerkers, want die willen graag duidelijkheid. In den lande is er nog discussie over allerlei zaken als de financiën en de kwaliteitscriteria zelf, maar we moeten die discussie niet afwachten. Gewoon aan het werk, met de Groninger maat als uitgangspunt. Het gemeenschappelijk belang blijkt niet voor iedereen hetzelfde. wethouder Tanja Haseloop, wethouder gemeente Leek
Besluiten Bestuurlijk Overleg rijk - koepels 16 februari 2011 Het landelijk bestuurlijk overleg (BO) bestaat uit de betrokken bewindslieden van Infrastructuur & Milieu, Veiligheid & Justitie en Binnenlandse Zaken en de bestuurlijke portefeuillehouders van IPO, VNG en de Unie van Waterschappen. Alle partijen zijn het er over eens dat de RUD s er snel moeten komen en dat het voor 1 juni helder moet zijn hoe het netwerk van de te vormen RUD s eruit komt te zien. De boodschap is dat wij er voor gaan en dat het proces onomkeerbaar is. Ter onderstreping van het tempo is er een Stappenplan RUD-vorming vastgesteld. Na 1 juni 2011 maakt het rijk de balans op. Als het in juni 2011 nodig blijkt te zijn, zal er vanuit het Rijk geïntervenieerd worden (vooralsnog per provincie). Een Checklist RUD-vorming is als richtinggevend kader voor het verdere proces vastgesteld. Afwijken is alleen mogelijk met instemming van de betrokken partijen. De checklist geeft aan dat het Rijk de vorming van eenduidige RUD s en transparantie daarover belangrijk vindt. In het BO is geconstateerd dat er bij de totstandkoming van RUD s koplopers zijn, maar er zijn ook zorgen uitgesproken over de voortgang. IPO en VNG hebben het belangrijke signaal gegeven dat in lijn met de stevige kabinetsinzet ook (financieel) commitment van het Rijk wordt verwacht voor het samen zoeken naar oplossingen voor de initiële lasten van het oprichten van RUD s. De staatssecretaris van Infrastructuur & Milieu gaf aan bereid te zijn om samen met de partijen oplossingsrichtingen te verkennen en dat de afspraken in de package deal en de financiële kaders van het regeerakkoord voor het kabinet uitgangspunt zijn bij het maken van afspraken. De VNG heeft aangegeven dat de korting van 100 miljoen een bedreiging vormt voor het proces. Ten aanzien van de korting van 100 miljoen worden de uitkomsten afgewacht van het Overhedenoverleg. Het Openbaar Ministerie (OM) heeft nog eens bevestigd dat het Functioneel Parket ingaat op iedere uitnodiging van de provincies om te overleggen over afstemming met de (toekomstige) RUD s. Ook wordt in het kader van Programma Uitvoering met Ambitie (= het landelijke programma voor de RUD's) een project opgestart over de rolverdeling en afstemming tussen bestuur en OM / politie bij de handhaving van de milieuregelgeving. Het Rijk heeft toegezegd om snel helderheid te verschaffen over de rijkstaken die bij de RUD s worden ondergebracht. Alle partijen beschouwen de ICT als expliciet aandachtspunt. De brief van staatssecretaris Atsma aan de colleges van Gedeputeerde Staten van de provincies naar aanleiding van het bestuurlijk overleg is via de link www.uitvoeringmetambitie.nl/nieuws.php?id=50 te lezen. De brief onderstreept nogmaals dat er tempo gemaakt moet worden. Wij hebben stappen gemaakt vandaag, hebben het probleem te pakken: wij moeten ons gaan richten op het vormgeven van de VTH-taken op een efficiënte manier. Wij moeten zoeken naar een provinciebrede organisatie die op verschillende manieren kan worden ingevuld, zodat wij aan de lokale behoeften voldoen. André van de Nadort, burgemeester gemeente Ten Boer.
Colofon Nieuwsbrief project RUD Groningen 1 e jaargang nr. 3, maart 2011 Verschijningsfrequentie Eén keer per zes weken Redactieadres Marianne Fokkinga m.fokkinga@provinciegroningen.nl Redactie Kerngroep RUD. De kerngroep bestaat uit Dick Bresser, projectleider Marianne Fokkinga, projectondersteuner Liesbeth Groote Schaarsberg, projectdeskundige VGG Jan van Dijk, projectdeskundige provincie Tekstbijdragen Dick Bresser Hanneke Huls Vormgeving Desirée Bosch Foto s Hanneke Huls Aan-/afmelden Marianne Fokkinga m.fokkinga@provinciegroningen.nl