Notitie Aan Van Henk Groeneveld (gemeente Alblasserdam) Ad de Hek (Milieudienst Zuid-Holland Zuid) Dossier Project AL 08.4803 Kenmerk Datum 25 augustus 2008 Onderwerp Openstelling Randweg/Oude Torenweg voor alle verkeer Deze notitie is opgesteld in verband met de mogelijke openstelling van de Randweg/Oude Torenweg voor vrachtverkeer. In verband hiermee zijn de volgende zaken in beeld gebracht: 1. de huidige geluidsbelasting (2008) voor openstelling van de Oude Torenweg voor vrachtverkeer; 2. de toekomstige geluidsbelasting (2020), voor openstelling van de Oude Torenweg voor vrachtverkeer; 3. de toekomstige geluidsbelasting (2020) na openstelling van de Oude Torenweg voor vrachtverkeer; 4. het geluidsreducerende effect van verschillende soorten geluidsarme verharding. In deze notitie wordt eerst kort ingegaan op het wettelijk kader en de uitgangspunten. Vervolgens worden de uitkomsten van het onderzoek behandeld. Tenslotte volgende de conclusies. Wettelijk kader De openstelling van de Randweg/Oude Torenweg tussen de Vondellaan en Vinkenpolderweg voor vrachtverkeer dient te worden beoordeeld in het kader van afdeling 4 Reconstructies van hoofdstuk VI Zones langs wegen van de Wet geluidhinder. Voor dit wegvak dient een onderzoek plaats te vinden naar de geluidsbelastingen die optreden één jaar voorafgaande aan de openstelling (2008) en 10 jaar na openstelling (2020). Naast bovengenoemd wegvak dient het onderzoek zich eveneens uit te strekken tot alle wegvakken waarvoor redelijkerwijs kan worden aangenomen dat er sprake zal zijn van een toename van de geluidsbelasting met 2 db of meer als gevolg van de openstelling. In dit kader dienen eveneens de Randweg (Plantageweg- Vondellaan) en de Oude Torenweg (Vinkenpolderweg-Edisonweg) mee te worden genomen in het onderzoek. N.B. De huidige Wet geluidhinder regelt voor deze wegenvakken alleen een onderzoeksplicht en geen plicht om maatregelen te treffen. Bij de beoordeling van de geluidsbelastingen en de effecten van de reconstructie is van belang of er in het verleden voor betrokken woningen een ten hoogste toelaatbare geluidsbelasting (zogenaamde hogere grenswaarde) is vastgesteld. Indien de vastgestelde hogere waarde lager is dan de heersende geluidsbelasting (2008) is de vastgestelde hogere waarde uitgangspunt bij de bepaling van de toename van de geluidsbelasting als gevolg van de reconstructie.
Binnen het onderzoeksgebied zijn voor een groot aantal bestaande en geprojecteerde woningen hogere grenswaarden vastgesteld. Het betreft de volgende (geprojecteerde) woningen: - Randweg 73 t/m 139 (oneven), 118; - Koningin Wilhelminaweg 1 t/m 65 (oneven); - Elzenhorst 1 t/m 13; - Vinkenpolderweg 30/32; - Woningen geprojecteerd in bestemmingsplan Lange Steeg (incl. plangebied Vinkenpolderweg). Op dit moment dient ook de vervanging van een bestaande verharding te worden beoordeeld in het kader van afdeling 4 Reconstructies. Dit is immers het moment waarop het mogelijk is om de geluidsbelasting (indien noodzakelijk) te reduceren door toepassing van een geluidsarme verharding. In artikel 1b, lid 6 onder b van de Wet geluidhinder is aangegeven dat de vervanging van een wegdeklaag door een wegdeklaag met dezelfde of een grotere geluidsreducerende werking niet valt onder de reconstructie van een weg. Van een reconstructie in de zin van de Wet geluidhinder is sprake indien de geluidsbelasting (2020 na openstelling - 2008) met 2 db (1,50 db) en er tevens sprake is van een overschrijding van de voorkeursgrenswaarde van 48 db. Voor woningen waar de geluidsbelasting in de huidige situatie onder de 48 db ligt is een verhoging tot maximaal 49 db toelaatbaar. Daarnaast is van belang dat een toename tot maximaal 5 db wettelijk kan worden geregeld door het volgen van een (nieuwe) hogere waarde procedure. Boven de 5 kan dit ook maar dan moeten er op een andere plaats, ten gevolge van de reconstructie, een afname zijn met dezelfde waarde. Hiervan is in het onderhavige onderzoek geen sprake. De afname bij de woningen langs de Plantageweg en Dam/Ruigenhil bedraagt respectievelijk ca. 1 db. Dit betekent dat een toename van 5 db het plafond vormt. Daarnaast zijn er naast deze toename eveneens grenzen gesteld aan de maximale optredende geluidsbelasting na reconstructie. Een beoordeling leert dat deze na openstelling niet wordt overschreden. Uitgangspunten Om de geluidsbelastingen 2008 (voor openstelling) en 2020 (na openstelling) te kunnen vaststellen is een computersimulatiemodel opgesteld, volgens de standaard-rekenmethode II uit het Reken- en meetvoorschrift geluidhinder 2006 (RMW2006). In het computersimulatiemodel is de Randweg/Oude Torenweg opgenomen tussen de Plantageweg en de Edisonweg. De verharding op de Randweg/Oude Torenweg bestaat op dit moment uit dicht asfaltbeton (DAB), steenmastiekasfalt (SMA) 0/8 en dubbellaags zeer open asfaltbeton met deklaag 0/8 (DZOAB). Conform het Reken- en meetvoorschrift wegverkeerslawaai 2002 (RMW2002) en CROW-publicatie 200 De methode C wegdek 2002 voor wegverkeersgeluid worden DAB en SMA 0/8 gekwalificeerd als referentiewegdek (categorie 0: geluidsreductie 0,0 db). Het aanwezige DZOAB valt onder standaard tweelaags ZOAB met een maximale nominale steengrootte van de toplaag van 8 mm (categorie 2). Op grond van het RMW2006 dient de wegdekcorrectie te worden bepaald conform de in de bijlage bij dit voorschrift opgenomen methode. Deze methode is eveneens beschreven in CROW-publicatie 200. De CROW-publicatie onderscheid 13 standaardcategorieën verhardingen. Hierbij zijn voor het huidige onderzoek de volgende categorieën van belang: 2
- categorie 0: dicht asfaltbeton (DAB) (referentiewegdek): dab 0/8, 0/11. 0/16, sma 0/8 en 0/11; - categorie 2: tweelaags zoab (DZOAB): totale laagdikte ca. 70 mm; de nominale maximale steengrootte van de toplaag is 8 mm; - categorie 3: tweelaags zoab-fijn (DZOABf): totale laagdikte ca. 70 mm; de nominale maximale steengrootte van de toplaag is 6 mm; - categorie 4: steenmastiekasfalt (sma) 0/6: de nominale maximale steengrootte van de toplaag is 6 mm; - categorie 11: Dunne Deklagen 1 (DD1): een laagdikte van tenminste 20 mm, ontwerp-holle ruimte tussen circa 5% en 12% en een nominale korrelgrootte van maximaal 8 mm; - categorie 12: Dunne Deklagen 2 (DD2): een laagdikte van tenminste 20 mm, ontwerp-holle ruimte tussen vanaf 12% en een nominale korrelgrootte van maximaal 6 mm. Naast de standaard categorieën verhardingen zijn er inmiddels van een groot aantal verhardingssoorten (merken geluidsarmasfalt) reductiefactoren bekend die mogen worden gehanteerd in geluidsberekeningen. Deze wegdekcorrectiefactoren zijn te vinden op www.stillerverkeer.nl. Voor de berekening van de geluidsbelastingen 2008 (voor openstelling) en 2020 (na openstelling) is gebruik gemaakt van verkeersmodellen (2006 en 2020). De verkeersmodellen hebben betrekking op het personen- en vrachtverkeer in 2006 en 2020. Hierbij is per jaar een model opgesteld voor en na openstelling van de Randweg/Oude Torenweg voor vrachtverkeer. De uitkomsten van de modellen geven inzicht in de verschuiving van het vrachtverkeer van de route Plantageweg/Dam/Ruigenhil naar de Randweg/Oude Torenweg. Op basis van de modeluitkomsten is de verschuiving van het vrachtverkeer vertaald in voor de geluidsberekeningen noodzakelijke parameters. De verschuiving betreft met name vrachtverkeer dat momenteel gebruik maakt van de Plantageweg (gedeelte Dam-Van Eesterensingel). Huidige geluidsbelasting 2008 (voor openstelling) Op basis van de huidige verharding(en) en verkeersgegevens voor het jaar 2006 zijn voor de woningen langs de Randweg/Oude Torenweg de geluidsbelastingen berekend. De huidige verhardingen zijn weergegeven in de bijgevoegde plot bestaande verhardingen.pdf. De punten waarop de geluidsbelastingen zijn berekend zijn opgenomen in figuur 1 (beoordelingspunten Randweg) en figuur 2 (beoordelingspunten Oude Torenweg). Er zijn twee modellen opgesteld voor de situatie 2008: - situatie 0: model 2006 met de op dit moment aanwezige bebouwing; - situatie 1: model 2006 maar dan met toevoeging van de geprojecteerde woningen binnen het plangebied Lange Steeg. De geluidsbelastingen voor situatie 1 vormen uitgangspunt voor de reconstructie-toets. De berekende geluidsbelastingen zijn per punt opgenomen bijlage 1. Deze geluidsbelastingen zijn vergeleken met in het verleden vastgestelde hogere grenswaarden (= ten hoogste toelaatbare geluidsbelasting). In bijlage 1 is met kleuren aangegeven waar overschrijdingen van de wettelijke normen optreden. - Groen: toename kleiner dan 1,50 db (HGW < 2 db) en/of geluidsbelkasting < 49,50 db - geen maatregelen nodig; - Oranje: toename groter gelijk 1,50 db maar kleiner dan 5,50 db (HGW groter dan 1 db en kleiner dan 6 db) - procedure + eventueel aanvullende gevelmaatregelen nodig; - Rood: toename groter gelijk 5,50 db (HGW > 5 db): toepassing geluidsarm asfalt (of geluidsscherm) noodzakelijk + procedure + aanvullende gevelmaatregelen nodig. 3
Uit de berekeningen volgt dat de geluidsbelasting momenteel al bij veel woningen de vastgestelde ten hoogste toelaatbare waarde overschrijdt. Dit is met name een gevolg van de ter plaatse aanwezige verharding. In vrijwel alle gevallen waar sprake is van een overschrijding is ter plaatse een verharding van SMA 0/8 (geen geluidsreductie) aanwezig, terwijl bij het vaststellen van de hogere waarden (zeer waarschijnlijk) is uitgegaan van een verharding van dubbellaags zeer open asfaltbeton (DZOAB). De geluidsbelasting van de woningen ter hoogte van het weggedeelte met DZOAB is in het algemeen gelijk aan de vastgestelde hogere waarden. Toekomstige situatie 2020 (voor openstelling) Op basis van de huidige verharding(en) en verkeersgegevens 2020 voor openstelling van de Randweg/Oude Torenweg voor vrachtverkeer zijn voor de woningen langs de Randweg/Oude Torenweg de geluidsbelastingen berekend. De geluidsbelastingen 2020 met bestaande verhardingen zijn per beoordelingspunt opgenomen in bijlage 1 (situatie 2). Toekomstige geluidsbelasting 2020 (na openstelling) Op basis van de huidige verharding(en) en verkeersgegevens 2020 na openstelling van de Randweg/Oude Torenweg voor vrachtverkeer zijn voor de woningen langs de Randweg/Oude Torenweg de geluidsbelastingen opnieuw berekend. De geluidsbelastingen 2020 met bestaande verhardingen zijn per punt opgenomen in bijlage 1 (situatie 3). Uit een vergelijking met de geluidsbelastingen 2008 volgt dat de geluidsbelastingen mede door de openstelling van de Randweg/Oude Torenweg voor vrachtverkeer langs het wegvak tussen de Vondellaan en Vinkenpolderweg met ca. 2 db toeneemt. De overschrijding van de vastgestelde ten hoogste toelaatbare waarden langs dit wegvak neemt verder toe. Op basis van de uitkomsten van de berekeningen wordt geconcludeerd dat er sprake is van een reconstructie in de zin van de Wet geluidhinder (toename! 2 db) voor het te reconstrueren weggedeelte (Randweg/Oude Torenweg tussen Vondellaan en Vinkenpolderweg). Voor dit wegvak dient te worden onderzocht welke maatregelen (bron-, overdrachts en/of gevelmaatregelen) in aanmerking komen om de toename weg te nemen. Daarnaast neemt de geluidsbelasting bij de woningen langs de Randweg, tussen de Plantageweg en Vondellaan eveneens met ca. 2 db toe. Voor dit weggedeelte dienen eveneens maatregelen te worden onderzocht. Er bestaat geen juridische verplichting om ook daadwerkelijk maatregelen te treffen. Dit is wel het geval bij vervanging van de huidige verhardingen. In dit geval dient minimaal een verharding te worden toegepast met dezelfde geluidsreductie als de huidige verharding in een goede staat van onderhoud. Hierbij dient in juridische zin wellicht te worden teruggevallen op de basisuitgangssituatie zoals vastgelegd in de akoestische rapporten die de basis vormen voor verschillende plannen (bijv. aanleg Oude Torenweg). 4
Bronmaatregelen Om inzicht te krijgen in de mogelijkheden om de toename van de geluidsbelasting en de overschrijding van de hogere grenswaarden weg te nemen door toepassing van geluidsarme verharding zijn de volgende varianten onderzocht : - situatie 4 (2020 DD1): situatie waarbij de gehele Randweg en Oude Torenweg tussen de rotonde Plantageweg/Hilmar J. de Haanstraat en rotonde Edisonweg over een lengte van ca. 1.100 meter worden voorzien van een nieuwe wegdekverharding; dunne deklaag type 1 (reductie ca. 3 db ten opzichte van DAB); - situatie 5 (2020 DD2), idem situatie 4 maar dan met dunne deklaag type 2 (reductie ca. 4 db ten opzichte van DAB); - situatie 6 (2020 DZOABf), idem situatie 5, maar dan met dubbellaags geluidsarmasfalt type fijn (reductie ca. 5 db ten opzichte van DAB). N.B. Ten aanzien van de situaties 4, 5 en 6 geldt dat nog niet is nagegaan of dit wegdek overal kan worden toegepast vanwege verkeerstechnische aspecten zoals wringend verkeer en beheer en onderhoudskosten. De toepassing van deze verhardingen kunnen met name ter plaatse van kruisingen problematisch zijn. De uitkomsten zijn derhalve best-case. De uitkomsten van de berekeningen zijn samengevat in bijlage 1. Uit de in bijlage 1 opgenomen resultaten volgt dat ook bij het toepassen van een geluidsarme verharding er op een aantal punten nog steeds sprake is van een overschrijding van de in het verleden vastgestelde hogere grenswaarden. Het aantal punten waar nog sprake is van een overschrijding hangt mede samen met de toe te passen verhardingssoort. Voor de woningen waar na toepassing van een nieuwe geluidsarme verharding nog sprake is van een overschrijding van de ten hoogste toelaatbare waarde kan worden onderzocht of de geluidsbelasting kan worden beperkt tot de ten hoogste toelaatbare waarde door overdrachtsmaatregelen (geluidsschermen of geluidswallen). Indien dit niet mogelijk is zal een (nieuwe) hogere grenswaarde moeten worden aangevraagd. Voor de woningen waarvoor een (nieuwe) hogere grenswaarde wordt aangevraagd, dient te worden nagegaan of de geluidsbelasting binnen de woningen voldoet aan de wettelijke eisen. Indien dit niet het geval is dienen gevelmaatregelen (gevelisolatie) bij de woningen te worden aangebracht om aan de wettelijke binnen waarden te kunnen voldoen. Overdrachtsmaatregelen Overdrachtsmaatregelen (geluidsschermen en/of geluidswallen) zijn (nog) niet onderzocht. De toepassing van geluidschermen hangt mede samen met de uiteindelijk toe te passen (geluidsarme) verhardingen. Gevelmaatregelen Bij de vaststelling van een (nieuwe) hogere grenswaarde dient te worden nagegaan of binnen de woningen wordt voldaan aan de wettelijke eisen. Hierbij gelden verschillende binnenwaarden. Ten aanzien van de gevelmaatregelen geldt: - Woningen waarvoor sprake is van een saneringssituatie op grond van de Wet geluidhinder: toetsingswaarde 43 db binnen (woningen met identificatie s-xx); - Overige woningen: toetsingswaarde 33 db (woningen met identificatie n-xx en n-hwxx). 5
Niet voor alle woningen zal het in de praktijk noodzakelijk zijn om aanvullende gevelmaatregelen te treffen. Dit hangt mede samen met de geluidsbelasting, toetsingswaarde binnenniveau en de gevelopbouw van de betreffende woning. De kosten voor gevelmaatregelen bedragen gemiddeld " 7.500,- per woning. Hogere bedragen kunnen optreden voor individuele woningen. Voor de situaties 3 t/m 6 is in bijlage 2 een overzicht gegeven van het aantal woningen waarvoor een (nieuwe) hogere grenswaarde moet worden aangevraagd. Daarnaast is een raming opgenomen van de kosten voor het treffen van gevelmaatregelen. Conclusies Naar aanleiding van de uitkomsten van de berekeningen wordt het volgende geconcludeerd: De openstelling van de Randweg/Oude Torenweg is aan te merken als een reconstructie in de zin van de Wet geluidhinder (toename geluidsbelasting! 2 db(a)). Dit betekent: - reconstructiebesluit nemen door b&w: waarin de te treffen maatregelen zijn beschreven; - treffen van maatregelen: combinatie van geluidsarmasfalt, schermen en (mogelijk) gevelmaatregelen omdat in een aantal gevallen de toename van de geluidsbelasting > 5 db; - waarschijnlijk nieuwe hogere grenswaarde pocedure, omdat in de praktijk het niet mogelijk zal zijn de geluidsbelasting overal terug te brengen tot een toename van maximaal 1 db; - mogelijk treffen van aanvullende gevelmaatregelen voor de woningen waarvoor een (nieuwe) hogere grenswaarde moet worden vastgesteld. Bijlage: Bestaande verhardingen Figuur 1 Beoordelingspunten - Randweg Figuur 2 Beoordelingspunten -Oude Torenweg Bijlage 1 Samenvatting resultaten 2008 en 2020 Bijlage 2 Kostenraming gevelmaatregelen 6