108350 - Klacht over niet mogen doorstromen naar de havo. inzake de klacht van: ADVIES mevrouw [klaagster] te Amsterdam, moeder van [leerling], voormalig leerling van [de school], klaagster tegen de heer [verweerder], rector van [de school], verweerder 1. VERLOOP VAN DE PROCEDURE Op 19 juli 2018 heeft de Commissie de klacht van mevrouw [klaagster] tegen het [de school] ontvangen. Na de zomervakantie heeft het secretariaat van de Commissie telefonisch met partijen overlegd over de gewenste wijze van klachtafhandeling: mediation of formele klachtbehandeling. Naar aanleiding van de uitkomst van deze gesprekken is de klacht ter beoordeling voorgelegd aan de Commissie. In verband met het spoedeisende karakter van de klacht heeft de Commissie besloten de klacht versneld in behandeling te nemen. De Commissie heeft de klacht als volgt samengevat: Mevrouw [klaagster] klaagt erover dat de school haar zoon niet toelaat tot de havoopleiding, ondanks dat hij zijn mavodiploma heeft behaald. Ook wenst de school hem niet uit te besteden aan het volwassenenonderwijs. Dit zoals nader toegelicht in het klaagschrift. De Commissie heeft verweerder op 27 augustus 2018 verzocht de Commissie en klaagster uiterlijk 10 september 2018 een verweerschrift te doen toekomen. Op 10 september 2018 hebben de Commissie en klaagster het verweerschrift ontvangen. Alle stukken zijn in afschrift aan partijen gestuurd. De mondelinge behandeling van de klacht vond plaats op 12 september 2018 te Utrecht. Klaagster en verweerder waren ter zitting aanwezig. Verweerder had mevrouw [naam], deelschoolleider mavo, als informant naar de zitting meegenomen. Onder handhaving van hun standpunten hebben partijen een nadere toelichting gegeven. Hetgeen in de stukken en op de zitting naar voren is gebracht is, voor zover relevant, zakelijk in dit advies weergegeven. De Commissie heeft partijen 13 september 2018 schriftelijk op de hoogte gebracht van haar oordeel. 108350/ advies d.d. 28 september 2018 pagina 1 van 7
2. DE FEITEN [leerling] heeft het afgelopen schooljaar op het [de school] zijn mavodiploma gehaald. [leerling] wilde na de mavo doorstromen naar de havo. In het Programma van Toetsing en Afsluiting (PTA) van het [de school] staat aan welke voorwaarden een leerling met een mavodiploma moet voldoen om rechtsreeks door te kunnen stromen naar de havo. Ook is beschreven wanneer een leerling een bespreekgeval is. [leerling] voldeed na zijn eindexamen niet aan de voorwaarden om direct door te kunnen stromen. Bij het bespreken van de examenresultaten heeft de school een vergissing gemaakt en [leerling] verteld dat hij 39 punten had gehaald voor de zes vakken die meetelden voor het berekenen van het gemiddelde. [leerling] had 38 punten gehaald. Uitgaande van 38 punten moest [leerling] een 7,3 voor Nederlands halen om een bespreekgeval te zijn. Hij had een 9,3 moet halen om direct door te kunnen stromen naar de havo. [leerling] heeft bij het herexamen een 6,2 gehaald voor Nederlands. De docentenvergadering heeft [leerling] als bespreekgeval aangemerkt. De docentenvergadering heeft besloten om [leerling] niet door te laten stromen naar de havo. Tegen dit besluit heeft klaagster op 17 juli 2018 bezwaar aangetekend. Op 24 juli 2018 heeft de rector van het [de school] klaagster schriftelijk laten weten dat hij geen aanleiding zag om het besluit van de docentenvergadering te wijzigen. Na ontvangst van het bericht van de rector heeft klaagster de Commissie 25 juli 2018 verzocht om haar klacht hierover in behandeling te nemen. Klaagster heeft [leerling] na de herexamens op 14 verschillende havoscholen in Amsterdam en omstreken aangemeld. Op geen van de scholen is plek voor [leerling]. Momenteel zit [leerling] thuis. 3. VISIE PARTIJEN Visie klaagster [leerling] heeft een herkansing gedaan om te kunnen doorstromen naar de havo. De school heeft [leerling] verteld dat hij een 5,3 voor Nederlands moest halen. De maandag voor de diploma-uitreiking hoorde [leerling] dat de school een vergissing had gemaakt. Hij moest een 7,3 halen. Omdat hij een 6,2 had gehaald, kon hij niet direct doorstromen. Klaagster is van mening dat [leerling] een kans verdient om alsnog naar de havo te gaan. Dat past ook bij de wet die in de maak is en waarin staat dat leerlingen met een mavodiploma zonder aanvullende eisen kunnen doorstromen naar de havo. Als [leerling] niet mag doorstromen op het [de school] dan zou de school hem als Rutte-leerling moeten uitbesteden aan het [mbo-instelling]. Hij blijft dan ingeschreven op het [de school], maar volgt onderwijs op het [mbo-instelling]. [leerling] verdient deze kans omdat hij zeer gemotiveerd is en omdat de school hem vier jaar lang heeft gezegd dat hij naar de havo kan. Omdat de school vier jaar lang positief is geweest, ging klaagster ervan uit dat [leerling] kon doorstromen. Op geen enkel moment heeft de school gezegd dat het niet zou lukken. De 108350/ advies d.d. 28 september 2018 pagina 2 van 7
school heeft ook nooit gezegd dat het Montessorisysteem niet geschikt is voor [leerling]. Inmiddels denkt klaagster dat [leerling] veel meer baat gehad zou hebben bij een ander schoolsysteem. Klaagster voert aan dat zij als alleenstaande moeder met een fulltime baan niet in staat is om overal bij aanwezig te zijn. Zo was klaagster niet bij de informatieavond aan het begin van het jaar. De PowerPointpresentatie van de informatieavond heeft klaagster niet bekeken. Omdat klaagster ervan uit ging dat de school haar goed op de hoogte zou houden, heeft zij het PTA niet bestudeerd. Klaagster heeft Magister af en toe geraadpleegd. Klaagster is vooral afgegaan op de informatie die zij kreeg van de mentor. Het is toch ook de taak van de mentor om ouders te waarschuwen als het niet goed gaat. Dat is niet gebeurd. Klaagster wist niet dat [leerling] voor twee praktijkopdrachten een vier had gehaald. Dat heeft de mentor haar ook niet verteld. [leerling] heeft dat ook niet gedaan. [leerling] hield klaagster niet echt op de hoogte van schoolse zaken. Dat begrijpt klaagster wel, zeker als het gaat om matige resultaten. Als klaagster had geweten dat [leerling] een 7,3 moest halen voor zijn herkansing dan had ze [leerling] zeker ook ingeschreven op een school waar de doorstroomeisen minder streng zijn. Inschrijven op het mbo is niet aan de orde geweest, omdat daar geen aanleiding voor was. Visie verweerder Ouders hebben veel informatie gekregen over de examen- en doorstroomeisen. Daarbij heeft de school steeds benadrukt dat mavo 4-leerlingen, ook zij die willen doorstromen naar de havo, zich ook op een mbo-opleiding moeten inschrijven. Er zijn verschillende informatiemomenten geweest: Op 25 september 2017 is er een ouderavond voor examenleerlingen geweest. De PowerPointpresentatie van de ouderavond is per e-mail aan alle ouders van de examenleerlingen gestuurd. De decaan heeft de leerlingen in de week van de ouderavond tijdens het mentoruur bezocht. Hij heeft toen ook de aanmelding op het mbo onder de aandacht gebracht. Halverwege het schooljaar heeft de decaan de ouders een e-mail gestuurd over de aanmelding voor 4 havo en de open dagen voor het mbo. In de mail is benadrukt dat alle examenleerlingen zich moeten inschrijven op het mbo, ook de leerlingen die willen doorstromen naar de havo. De decaan heeft voor de leerlingen die naar de havo wilden, berekend welke cijfers ze moeten halen om te kunnen doorstromen. De decaan heeft de leerlingen gezegd dat ze zich ook op het mbo moeten inschrijven. In diverse aankondigingen over de open dagen van het mbo en vlak voor de deadline voor de aanmelding (1 april 2018) heeft de school bij ouders en leerlingen benadrukt dat alle leerlingen in de examenklas van de mavo zich voor het mbo moeten aanmelden. De school heeft een wegwijzer voor het examen en het PTA verstrekt aan het begin van het schooljaar aan alle examenleerlingen. In de wegwijzer en het PTA is beschreven wat de doorstroomeisen zijn. Alle leerlingen die naar de havo wilden, hebben voor het examen een zogenaamde examenlijst ontvangen van de school. Op die lijst staat welke cijfers de leerling tot dat 108350/ advies d.d. 28 september 2018 pagina 3 van 7
moment had gehaald. [leerling] heeft deze lijst moeten ondertekenen. De lijst is ook opgenomen in Magister. Ouders kunnen Magister gedurende het hele schooljaar raadplegen. [leerling] heeft op geen enkel moment in het examenjaar een hoog genoeg gemiddelde gehad om direct door te kunnen stromen naar de havo. De decaan heeft [leerling] hier meerdere malen op gewezen. Ondanks alle informatie die de school heeft verstrekt, heeft klaagster [leerling] niet ingeschreven op een mbo-opleiding. School had dat op grond van de cijfers die [leerling] had gehaald wel verwacht. Maar ook omdat [leerling] tijdens een van de gesprekken met de decaan heeft gezegd dat hij wel ideeën had over mogelijke mbo-opleidingen. Toen na het examen bleek dat [leerling] niet direct kon doorstromen naar de havo, heeft de school berekend welk cijfer hij moest halen om een bespreekgeval te zijn. De school heeft toen ten onrechte gezegd dat [leerling] een 5,3 (in plaats van de benodigde 7,3) moest halen om een bespreekgeval te zijn. Verweerder benadrukt dat de school niet heeft gezegd dat [leerling] een 5,3 moest halen om direct door te stromen. Ondanks dat [leerling] voor zijn herkansing een cijfer onder de benodigde 7,3 had gehaald, heeft de school vanwege de eerder gewekte verwachtingen besloten om hem te beschouwen als een bespreekgeval. De docentenvergadering heeft lang over [leerling] gesproken. De conclusie was dat er geen reden was om hem door te laten stromen. Een groot deel van de vergadering twijfelde of [leerling] het zou halen op de havo, omdat hij een minimale inzet had tijdens de lessen. Volgens de vergadering heeft [leerling] ook niet laten zien dat hij echt naar de havo wilde. Als [leerling] naar de havo had gewild dan had hij betere cijfers moeten halen voor zijn praktische opdrachten van economie en wiskunde. Het klopt dat de mentor positief was over [leerling]. Zij heeft gezegd dat [leerling], als het ging om het vak Engels, de havo zou kunnen doen. Maar ze heeft [leerling] en zijn moeder ook laten weten dat hij zich meer moest inzetten voor economie en wiskunde. [leerling] heeft die inzet niet laten zien. Voor beide vakken heeft hij voor de praktische opdrachten een 4 gehaald. De Rutte-regeling kan worden ingezet wanneer leerlingen geen diploma of startkwalificatie dreigen te halen, of om het onderwijs doelmatiger in te richten. [leerling] heeft zijn mavodiploma en kan doorstuderen in het mbo. [leerling] wil naar het vavo om daar zijn havodiploma te halen. Het [de school] wil daar niet aan meewerken omdat het inconsequent zou zijn om [leerling] uit te besteden als de school vindt dat [leerling] op dit moment niet kan doorstromen naar de havo. 4. OVERWEGINGEN VAN DE COMMISSIE Bij de beoordeling van klachten die gaan over een besluit om een leerling niet te laten doorstromen, is de Commissie terughoudend. Zij is terughoudend, omdat scholen beleidsvrijheid hebben om aanvullende voorwaarden te stellen bij de doorstroom van leerlingen van 108350/ advies d.d. 28 september 2018 pagina 4 van 7
de mavo naar de havo. Op dit moment is er nog geen wet op grond waarvan de aanvullende voorwaarden niet geldig zijn. De Commissie zal bij de beoordeling van de klacht nagaan of de school in redelijkheid heeft kunnen komen tot het besluit om [leerling] niet door te laten stromen naar de havo. Daarbij zal de Commissie nagaan of de school bij het nemen van het besluit haar eigen beleid heeft gevolgd en of de school ouders en leerlingen op de hoogte heeft gesteld van dit beleid. Welk beleid heeft de school als het gaat over leerlingen die willen doorstromen? In het PTA van de school staat wanneer een mavoleerling kan doorstromen naar de havo. Volgens het PTA is een leerling met een mavodiploma én: op de cijferlijst een gemiddeld eindcijfer van 6,8 of hoger automatisch toelaatbaar tot de havo op het [de school]. op de cijferlijst een gemiddeld eindcijfer van 6,6 of hoger automatisch toelaatbaar tot de havo op het [de school], mits alle eindcijfers tenminste een 6 zijn. met een gemiddelde van 6,55-6,59 zonder onvoldoende en een leerling met een gemiddelde van een 6,60 + één onvoldoende, een bespreekgeval. In het PTA staat verder dat het besluit over een bespreekgeval wordt genomen door de eindexamenvergadering van de mavo. Tijdens deze vergadering wordt gekeken naar de score bij kernvakken, CE-resultaten, werkhouding, inzicht, gedrag (o.a. absenties) en een eventueel eerdere doublure. Is dit beleid kenbaar gemaakt? In de schoolgids van het [de school] is het volgende opgenomen over doorstromen in de bovenbouw: Doorstromen in de bovenbouw voor leerlingen die na het behalen van een mavodiploma willen doorstromen naar 4 havo, of., geldt de volgende procedure: een geïnteresseerde leerling geeft dit aan bij de mentor en bespreekt op het decanaat het gewenste profiel en vakkenpakket.. De school hanteert daarnaast een aantal extra voorwaarden inzake de doorstroom. Zie verder Programma van Toetsing en Afsluiting. Deze voorwaarden zijn bindend. De schoolgids en het PTA zijn te vinden op de website van de school. Uit de stukken en hetgeen ter zitting naar voren is gebracht blijkt dat de school ouders en examenleerlingen op verschillende momenten heeft geïnformeerd over de mogelijkheden om door te stromen naar het mbo en de havo. Aangezien de school het doorstroombeleid heeft geplaatst op haar website en ouders en leerlingen tijdens het examenjaar op verschillende momenten over dit beleid heeft geïnformeerd, had klaagster kunnen weten aan welke eisen [leerling] moest voldoen om door te kunnen stromen naar de havo. Door Magister te raadplegen had klaagster gedurende het jaar kunnen nagaan hoe [leerling] er voor stond. 108350/ advies d.d. 28 september 2018 pagina 5 van 7
Heeft de school in redelijkheid kunnen besluiten om [leerling] niet door te laten stromen naar de havo? Partijen zijn het erover eens dat [leerling] na de eerste periode van het eindexamen niet voldeed aan de voorwaarden van het [de school] om direct van de mavo naar de havo te kunnen doorstromen. De school heeft dit ook besproken met [leerling]. Tijdens die bespreking heeft de school echter een vergissing gemaakt en [leerling] verteld dat hij in totaal 39 punten had. Partijen verschillen van mening of de school daarna heeft gezegd dat [leerling] een 5,3 moest halen om een bespreekgeval te zijn of dat de school heeft gezegd dat [leerling] een 5,3 moest halen om direct door te kunnen stromen. Alhoewel de Commissie begrijpt dat leerlingen en hun ouders afgaan op hetgeen een school zegt, ligt er bij leerlingen en hun ouders ook een eigen verantwoordelijkheid. In dit geval hadden [leerling] en zijn moeder op basis van de doorstroomeisen kunnen berekenen welk cijfer [leerling] moest halen om direct naar de havo te kunnen doorstromen. Op het moment dat klaagster hoorde dat [leerling] na zijn examen niet direct kon doorstromen naar de havo van het [de school], had zij kunnen besluiten om [leerling] op een andere school in te schrijven. Bijvoorbeeld op een school die minder strenge doorstroomeisen heeft dan het [de school]. Voordat [leerling] Nederlands ging herkansen, was het immers niet zeker welk cijfer [leerling] zou gaan halen en of hij zou voldoen aan de doorstroomeisen van het [de school]. Dat klaagster met het inschrijven op andere scholen heeft gewacht tot na de herkansing, kan de school niet worden verweten. Het staat vast dat [leerling] bij het halen van een 7,3 een bespreekgeval was en dat hij met het behalen van een 9,3 rechtstreeks had kunnen doorstromen. Alhoewel [leerling] een te laag cijfer had gehaald om besproken te worden, heeft de school in afwijking van haar eigen beleid besloten om [leerling] aan te merken als bespreekgeval. Deze tegemoetkoming wegens gewekte verwachtingen kan de Commissie waarderen. De docentenvergadering heeft besloten om [leerling] niet door te laten stromen. De docentenvergadering heeft bekeken of er omstandigheden waren op grond waarvan [leerling] in afwijking van het cijfercriterium zou mogen doorstromen naar de havo. In dit geval hebben de docenten geoordeeld dat dergelijke omstandigheden niet aanwezig waren. Ook de Commissie is niet van deze omstandigheden gebleken. Naar het oordeel van de Commissie heeft de school op grond van bovenstaande overwegingen in redelijkheid kunnen beslissen om [leerling] niet te laten doorstromen naar de havo. De Rutte-regeling Onder bepaalde voorwaarden kan een middelbare school 16-jarigen en 17-jarigen uitbesteden aan het volwassenonderwijs (vavo), volgens de zogenoemde Rutte-regeling. Het is een mogelijkheid waarvan gebruik gemaakt kan worden als het gaat om: leerlingen met bijzondere kenmerken beter in staat te stellen een diploma te behalen; leerlingen meer kansen te geven om vervolgonderwijs met gunstig resultaat te volgen; of om onderwijsvoorzieningen doelmatiger te gebruiken. 108350/ advies d.d. 28 september 2018 pagina 6 van 7
Het [de school] heeft besloten om de Rutte-regeling niet in te zetten. De Commissie is van oordeel dat de school aannemelijk heeft gemaakt dat zij gerede twijfels heeft over de succesvolle kans voor dit traject. Daarom is de Commissie van oordeel dat de school in redelijkheid tot zijn besluit heeft kunnen komen om niet mee te werken aan de gevraagde constructie. De klacht hierover is dan ook ongegrond. 5. OORDEEL VAN DE COMMISSIE De Commissie komt op grond van bovenstaande overwegingen tot het oordeel dat de klacht ongegrond is. Aldus gedaan te Utrecht op 28 september 2018 door mr. W.C. Oosterbroek, voorzitter, F.M. Beers en drs. L.F.P. Niessen, leden, in aanwezigheid van mr. A.A. Veraart, secretaris. mr. W.C. Oosterbroek voorzitter mr. A.A. Veraart secretaris 108350/ advies d.d. 28 september 2018 pagina 7 van 7