Industriële elektrificatie

Vergelijkbare documenten
Power to products. 11 oktober 2017 Egbert Klop

Biomassa. Pilaar in de energietransitie. Uitgangspunt voor de biobased economie

Ultradiepe geothermie voor de industrie GEO XL. 12 september 2017 Egbert Klop

Provinciaal klimaat- en energiebeleid: doelen, emissies, maatregelen. Robert Koelemeijer - PBL

Waterstof, het nieuwe gas. Klimaatneutraal is de toekomst Frans Rooijers directeur CE Delft

Mechanische damprecompressie Egbert Klop

en uitdagingen voor de toekomst Pieter Boot, maart 2018

ENERGIE-INFRASTRUCTUUR IN HET ROTTERDAMSE HAVENGEBIED. Maart 2019

Het KlimaatAkkoord (ieder z n opinie; hier is de mijne)

H-vision Blauwe waterstof voor een groene toekomst Alice Krekt, programmadirecteur Deltalinqs Cimate Program

De kosten van de energietransitie, en: kansen voor de gasindustrie. Martien Visser Lector Energietransitie & Netwerken. Hanzehogeschool Groningen

Perspectief voor klimaat neutraal en hernieuwbaar gas

Waterstof. Hoe het kleinste element in het periodiek systeem een grote drijvende kracht vormt voor de energie- en chemische industrie transitie

Utilities congres: Nieuwe energie voor de industrie

Geothemie. Nieuwe kansen voor het warmtenet

Klimaatbeleid gericht op een energietransitie. 11 maart 2016, Ros PBL

Circulair Congres TKI-BBE Ronald Zwart, Platform Bio-Energie 08 mei 2019

ECN TNO activiteiten systeemintegratie

Amsterdam 9 mei 2017 Guy Konings, Joulz

Programma. Datum: 12 december 2017 Plaats: FME Zoetermeer, Zilverstraat 69 Inschrijven:

Doorrekening gebouwde omgeving met het Energietransitiemodel

Van Gasbel Naar Waterbel

Gas op Maat. Postbus 250, 3190 AG Hoogvliet Rotterdam Telefoon +31(0)

Workshop energielandschappen ontwerpen, WTSE 29 nov 2017

Doorrekening gebouwde omgeving met het Energietransitiemodel

Startnotitie Energietransitie. November 2018

Naar een 100% duurzame energievoorziening voor Flevoland?! Vera Pieterman, plv. directeur Energie & Omgeving

Net voor de toekomst. Frans Rooijers directeur CE Delft

STORAGE & INTEGRATION OF RENEWABLE ENERGY (SIRE)

WELKOM BIJ PORT OF ROTTERDAM! Remco Neumann en Ankie Janssen 19 April 2018

Strategische visie Biomassa drs. Marten Hamelink Directie Topsectoren & Industriebeleid

Welkom! Wifi: Muntgebouw Wachtwoord: Muntgebouw1

Hoe ziet de stroommarkt er straks uit?

Energietransitie = samenwerken

De snelste route naar aardgasvrije wijken

Smart Delta Resources

J A N V A N H A V E N B E R G H

2014 GreenPort NHN, All rights reserved. Hier wordt geïnvesteerd in uw toekomst. Dit project is mede

WAAR MOETEN WE VERSNELLEN?

Presentatie SIM MEA-Industrie & LEA. Ron Bissels 16 april 2018

De ontwikkeling van Smart grids. Our common future. Prof.dr.ir. Han Slootweg. 30 september 2016

Stichting Springtij Ophelialaan 69-A 1431 HA, Aalsmeer

TA3290 Life-Cycle Modeling and Economic Evaluation

Blijft elektriciteit goedkoop voor WP-en? Stijn Schlatmann 30 januari 2014

COLLEGEVOORSTEL. Onderwerp Energieneutraal Krimpen aan den IJssel. Te besluiten om

Samen maken we Nederland aardgasvrij

Roadmap warmtesystemen

Energietransitie bij Mobiliteit

EnergyNL2050, een serie van 4 bijeenkomsten, Korte uitleg over de bijeenkomsten. KIVI-E/USI energynl2050 UvU 13 /10/16

Industrie kan stroomvraag & -aanbod balanceren

Zonnestroom en windstroom Samen meer

Wat vraagt de energietransitie in Nederland?

Hernieuwbaar gas. Energiedrager van de toekomst. Wat is de rol van (hernieuwbaar) gas in de energietransitie

Zaal DACTYLO 1.1 Bart Strengers: Planbureau voor de Leefomgeving

All-electric voorbij, op weg naar 0 CO 2

Ing. Marco J. Bijkerk, Manager innovative technologies Business development Remeha NWE

De toekomst van zonnewarmte

Twence: Transitie naar Euregionaal producent van duurzame energie en grondstoffen

Energietransitie in de gebouwde omgeving: duur of duurzaam? David Smeulders, Technische Universiteit Eindhoven

Restwarmtebenutting in de vleesverwerkende industrie. Case. A.(Fons)M.G. Pennartz Ir. Manager team Energie KWA Bedrijfsadviseurs B.V.

Workshop stoomrecompressie

Wat verstaan we onder warmtehuishouding? Jo Cox Sponsor P2

Van gas los! Dialoog In een breder perspectief: Klimaatakkoord Landbouw en Landgebruik Huidige situatie Opgave Klimaatakkoord Ambitie Glastuinbouw

In het hol van de leeuw?

Nationale Energieverkenning 2014

Energie Transitie: Ultieme Opgave voor Gelderland

AVR in de Energietransitie en Circulaire Economie

Duurzame Industrie. De overgang naar een circulaire en een CO2-vrije industrie

Gijs de Man 12 oktober 2010

Klimaat & CO 2, Parijs, Polen Wereldwijde doelen, NL-doelen Energie in de gemeente Wierden Opties duurzame opwek:

Duurzaamheid vraagt meer Efficiëntie

Rijksdienst voor Ondernemend Nederland Ministerie van Economische Zaken en Klimaat. Subsidieregelingen Topsector Energie

Tabellen stand van zaken SDE+ 2012

Introductie HoSt B.V.

De rol van biomassa in de energietransitie.

Kansen voor ondiepe geothermie

Shell NL & Shell New Energies

Duurzame Industrie. De ombouw van energie-intensief naar energie-efficiënt

De potentie van diepe geothermie voor de transitie naar duurzame energie. Technologische kansen voor de Nederlandse industrie

Trends in duurzaam bouwen

JIP tender Maurits Clement. 9 april 2019

De energietransitie: kansen grijpen kansen creëren

DUURZAME OPLOSSINGEN VOOR DE WARMTEVRAAG

Energietransitie en transportveiligheid

Governance Energietransitie Haven en Industrieel Complex Rotterdam Moerdijk. Huibert van Rossum Adviseur External Affairs Havenbedrijf Rotterdam N.V.

Kosten en baten van warmtenetten. Presentatie op seminar De toekomst van warmte Jeroen Roos, 30 januari 2016

Beleid dat warmte uitstraalt. Van warmteopties voor klimaatverbetering naar klimaatverbetering voor warmteopties

Ontmanteling & Hergebruik in NL: Een gezamenlijke inspanning

Milieu-actualiteit NON-ETS. 3 mei 2018

Hoe hoog staat u op de prestatieladder?

WARMTE IS HOT VISIE, KANSEN EN ONTWIKKELING. Sjaak Verburg Pipeliner terugkomdag, 18 november 2015

Energieverzorging Nederland

Uw business case voor energiebesparing TKI-ISPT. RvT maart 2013

TNO Early morning Toast Biogas trends and technology development. Leon Stille

Learnshop INDUSTRIE & MILIEU 24/03/10. Duurzaam hergebruik van warmte-energie uit afvalwater! Ir. Marc Feyten

Net voor de toekomst

All-electric, al achterhaald voordat we begonnen zijn?

Energieopslag en flexibiliteit - kansen en onzekerheden

LUCTUR ET ENÉRGEIA. PROVINCIE ZEELAND DUURZAAMHEID

Het TKI SOLAR ENERGY in het Nederlandse Energie- / Topsectorenbeleid

Transcriptie:

Waar staan we en waar gaan we heen? Industriële elektrificatie 9 oktober 2018 Egbert Klop

Rode draad Heden Perspectief 2030 en 2050 Hoofdpaden industriële energietransitie Elektrificatie als transitiepad Baseload of flex? Utilities of proces? Slimme vs domme elektrificatie Rol van industrie & duurzame energiesector Mooie voorbeelden Bronnen

Heden Welke rol speelt industriële elektrificatie nu? Buzz-word Toenemende rol bij/in utilities Warmtepompen LT/MT warmte Nog beperkte rol in core-processen Kans voor schakelbare processen Nog veel domme elektrificatie

Perspectief Welke rol moet industriële elektrificatie spelen in 2030 en 2050? Akkoord van Parijs 2015: 2 C limiet NL Energieakkoord 2013 Klimaatakkoord 2019? Klimaatwet 202x? CO2-emissie 2030 2050: 49% 95% reductie Core processen en HT warmte Geen appeltje - eitje

Hoofdpaden industriële energietransitie Elektrificatie in het juiste kader Hoofdtransitiepaden Fossiel + CC(U)S selectief toepassen: chemie (procesgassen), raffinage en staal Bio energy beperkt aanbod; duurzaam? Geothermie max. 200 C Elektrificatie duurzaam & hoogwaardig Focus op 1. Hoogwaardige processen + 2. HT warmte > 200 gr. C 3. LT/M warmte met hoge COP -

Hoofdpaden industriële energietransitie Discussie-items Discussie: Elektrificatie enige juiste oplossing? Ongezonde SDE+ push: windenergie? Onvoldoende efficiencyverbetering? Welke doctrine hanteren we? Cradle to cradle?(michael Braungart) Global warming @ CO2-emissie-reductie? Circulaire economie? Wat volgt?

Industriële elektrificatie Eén van de transitiepaden Elektrificatie Baseload of flex? Utilities of proces? Slimme vs domme elektrificatie

Base load of flex? Volume en stuurbaarheid Base load Specifieke, hoogwaardige processen Continue afname Gebaat bij lage stroomprijs Hoge CAPEX Hoge COP Flex Eenvoudige, schakelbare processen Demand side management (DMS) Gebaat bij volatiliteit Lage CAPEX Lage COP

Utilities of proces? Verandering of (proces)revolutie? Utilities Verduurzaming relatief eenvoudig Korte/middellange termijn 5 a 10 jaar Herinvesteringsmoment Hybride Proces Herontwerp core proces! Andere technologie, katalytisch, elektrochemie, elektrificatie etc. Lang cyclisch 30 a 60 jaar Infrastructuur (E, gas, ): > 60 jaar

Slimme vs. domme elektrificatie Het hangt ervan af Elektriciteit Hoogwaardige energievorm Lastig op te slaan Slimme elektrificatie voor lange termijn Hoogwaardige continu-processen Vermijden van exergieverlies Hoge COP-toepassingen Minder slimme elektrificatie voor korte termijn 1:1 omzetten in warmte (lage COP) Laagwaardige warmte

Rol van de industrie & duurzame sector Blik in de toekomst Veel werk aan de winkel, net begonnen Herontwerp processen, van nul af aan Er zijn meer wegen naar Rome dan alleen elektrificatie Sectoren ontzuilen: (proces)industrie en energiesector Industrie kijkt voor het eerst in 60 jaar serieus naar elektrificatie Goed voorbeeld glastuinbouw: WKK, geothermie Nog veel werk voor de ISPT s, Frauenhofers, TNO-ECN s, TUD, TU/e, UT én BlueTerra!

Mooie voorbeelden Bloemlezing Ontwerp BlueTerra voor elektrificatie kaasfabrieken ESD-SIC: elektro-thermisch proces: siliciumcarbide Stoomrecompressie Dow Terneuzen Battolyzer van TUD: pilot 15 kwe in 2019 HT-warmtepomp van Viking (160 C) Reverse osmose en NF/UF i.p.v. indampen MVR-technieken Katalysatoren voor processen op lagere temperatuur Droogtechnieken: diëlektrisch, IR, µ-wave

Bronnen Electrification in the Dutch Process industry, 8 feb 2017, https://blueterra.nl/wpcontent/uploads/2018/03/electrification-in-the-dutch-process-industry-final-report.pdf Nationale Energieverkenning 2017, ECN Electrification of chemical industry, TNO A roadmap for electrification of chemical industry, TNO/ECN A first order roadmap for electrification of the Dutch Industry,RVO/TKI E&I, ECN Electrification of the Chemical Industry, VoltaChem/TNO/ECN http://www.delftenterprises.nl/eerste-battolyser-voor-elektriciteitsopslag-en-waterstofproductiein-groningen/ Artikel in NPT: Stoomrecompressie energetisch en economisch interessant, mei 2015

Contact Lunet 5 3905 NW Veenendaal Postbus 1094 3900 BB Veenendaal 088-520 04 00 info@blueterra.nl blueterra.nl twitter.com/blueterra_nl Iinkedin.com/company/ blueterra-energy-experts