JOB DIAGNOSE Inleiding De Job Diagnose is een instrument om uw huidige of laatst uitgeoefende werksituatie door te lichten en de grote lijnen van uw gewenste werksituatie te schetsen. De uitkomsten van de diagnose vormen uw bouwstenen voor een gedegen plan van aanpak om deze door u gewenste werksituatie te bereiken of te behouden. De Job Diagnose bestaat uit 14 items, die betrekking hebben op uw wijze van werken, de omgeving waar u werkt en uw ontplooiingsmogelijkheden en arbeidstevredenheid. Bij elk item wordt u een aantal vragen gesteld, t.w.: a. hoe u uw huidige baan op dat punt beoordeelt, b. of uw beoordeling afwijkt van wat u wenst en zo ja welke oorzaken daar volgens u aan ten grondslag liggen, c. hoe belangrijk het betreffende punt voor u is in een door u gewenste werksituatie, d. of u actie gaat ondernemen om uw situatie te verbeteren en zo ja, welke. Werkwijze De Job Diagnose is gebaat bij een wat meer rationele aanpak. Dat kan haaks staan op de realiteit, omdat het beoordelen van een werksituatie veel emoties teweeg kan brengen. De resultaten winnen aan kracht als u de diagnose twee of meer keer, verspreid over enige tijd, uitvoert. Gelet op de lengte van de vragenlijst en de diepgang van de vragen is het aan te bevelen minimaal twee uur voor de beantwoording uit te trekken. Bij de vragen die u niet eenduidig kunt beantwoorden dient u zelf een specificering aan te brengen. Zo maakt u de Job Diagnose tot maatwerk van uw werksituatie. Als een vraag niet op uw functie van toepassing is, kunt u die onbeantwoord laten. Instructie Stap 1 Blader de vragenlijst door en bekijk de items globaal. Stap 2 Beantwoord de eerste vraag, inclusief de toelichting van alle 14 items: Hoe beoordeelt u uw huidige werksituatie?. U doet dit door één van de antwoordmogelijkheden te omcirkelen en het antwoord toe te lichten. Stap 3 Beantwoord de tweede vraag van alle 14 items: Wijkt uw beoordeling uit stap 2 af van de door u gewenste werksituatie?. Als u deze vraag bevestigend beantwoord, geeft u vervolgens aan welke oorzaken aan dat verschil ten grondslag liggen. Hierbij moet u proberen het volgende onderscheid aan te brengen: Ik: Anderen: Organisatie: de oorzaak ligt voor een belangrijk deel bij mijzelf, de oorzaak ligt voor een belangrijk deel bij de anderen, de oorzaak ligt voor een belangrijk deel bij de omgeving/ organisatie. NB: U kunt één oorzaak in meer kolommen (ik, anderen, organisatie) plaatsen! Tenslotte neemt u de scores op deze vraag over in het schema van bijlage 1. Aan de hand van de door u genoemde oorzaken kruist u het betreffende hokje aan. 1/19
Stap 4 Geef vervolgens bij alle 14 items met een cijfer (1-10) aan hoe belangrijk dit punt voor u is binnen een door u gewenste werksituatie. Betekenis cijfers: 1=heel onbelangrijk, 10=heel belangrijk. Uw scores vult u ook in op het schema van bijlage 1. Stap 5 (invullen nadat u de eerste drie vragen van alle 14 items hebt beantwoord!) Loop de door u bij stap 3 aangegeven oorzaken nog eens door en onderstreep de woorden die regelmatig terugkeren en de woorden die voor u heel essentieel zijn. Noteer deze woorden op de daarvoor bestemde plaats in bijlage 2 en houd hierbij de onderverdeling naar ik, anderen en organisatie aan. Stap 6 Als er nog belangrijke punten zijn die niet aan de orde zijn gekomen, maar waar u wel grote verschillen ervaart tussen hoe het in de praktijk is/was en wat u wenst, dan noteert u die eveneens in bijlage 2 bij stap 6. Stap 7 (eventueel op een later moment) Beantwoord de laatste vragen bij alle 14 items, t.w. Als u uw werksituatie wilt veranderen, is dat op dit moment wel/niet haalbaar? Zo ja, hoe gaat u dat aanpakken; zo nee, waarom is het (nu) niet haalbaar? Vat uw resultaten samen op de daarvoor bestemde plaats in bijlage 2. Stap 8 Noteer op grond van uw Job Diagnose belangrijke aandachtspunten voor uw loopbaanheroriëntatie traject en noteer deze in bijlage 2. 2/19
1. Licht u uw eigen tijdsbesteding wel eens door? Regelmatig Soms Zelden Geef een toelichting op uw antwoord, bijvoorbeeld wanneer wel, wanneer niet?. Als u de huidige situatie wilt veranderen, is dat haalbaar? 3/19
2. Weten anderen op uw werk welke werkzaamheden u verricht? In ruime mate Enigszins Nauwelijks Geef een toelichting op uw antwoord, bijvoorbeeld wie wel, wie niet?. Als u de huidige situatie wilt veranderen, is dat haalbaar? 4/19
3. Kunt u op uw vakgebied invloed uitoefenen binnen de organisatie? In ruime mate Enigszins Nauwelijks Geef een toelichting op uw antwoord, bijvoorbeeld wanneer wel, wanneer niet?. Als u de huidige situatie wilt veranderen, is dat haalbaar? 5/19
4. Zet u zich af tegen anderen op het werk? Regelmatig Soms Zelden Geef een toelichting op uw antwoord, bijvoorbeeld tegen wie wel, tegen wie niet?. Als u de huidige situatie wilt veranderen, is dat haalbaar? 6/19
5. Bestaat er binnen uw afdeling/organisatie waardering voor uw werk? In ruime mate Enigszins Nauwelijks Geef een toelichting op uw antwoord, bijvoorbeeld bij wie/waar wel, bij wie/waar niet?. Als u de huidige situatie wilt veranderen, is dat haalbaar? 7/19
6. Maakt u gebruik van ondersteunende diensten? Regelmatig Soms Zelden Geef een toelichting op uw antwoord, bijvoorbeeld wanneer wel, wanneer niet?. Als u de huidige situatie wilt veranderen, is dat haalbaar? 8/19
7. Werkt u in een motiverende/inspirerende omgeving? In ruime mate Enigszins Nauwelijks Geef een toelichting op uw antwoord, bijvoorbeeld in welk opzicht wel, in welk opzicht niet?. Als u de huidige situatie wilt veranderen, is dat haalbaar? 9/19
8. Praat u met enthousiasme over uw werk binnen de organisatie? Regelmatig Soms Zelden Geef een toelichting op uw antwoord, bijvoorbeeld wanneer wel, wanneer niet?. Als u de huidige situatie wilt veranderen, is dat haalbaar? 10/19
9. Voelt u zich door collega s gesteund op het werk? In ruime mate Enigszins Nauwelijks Geef een toelichting op uw antwoord, bijvoorbeeld door wie wel, door wie niet?. Als u de huidige situatie wilt veranderen, is dat haalbaar? 11/19
10. Kunt u uzelf (uw normen en waarden) kwijt in uw werk? In ruime mate Enigszins Nauwelijks Geef een toelichting op uw antwoord, bijvoorbeeld wanneer wel, wanneer niet?. Als u de huidige situatie wilt veranderen, is dat haalbaar? 12/19
11. Heeft u het gevoel dat u zich nog ontwikkelt in uw baan? In ruime mate Enigszins Nauwelijks Geef een toelichting op uw antwoord, bijvoorbeeld wanneer wel, wanneer niet?. Als u de huidige situatie wilt veranderen, is dat haalbaar? 13/19
12. Hoe tevreden bent u met uw primaire en secundaire arbeidsvoorwaarden? In ruime mate Enigszins Nauwelijks Geef een toelichting op uw antwoord, bijvoorbeeld wanneer wel, wanneer niet?. Als u de huidige situatie wilt veranderen, is dat haalbaar? 14/19
13. Hoe tevreden bent u met uw werkbelasting? In ruime mate Enigszins Nauwelijks Geef een toelichting op uw antwoord, bijvoorbeeld welk onderdeel is goed, welk onderdeel niet? Als u de huidige situatie wilt veranderen, is dat haalbaar? 15/19
14. Hoe belangrijk is werk binnen uw leven? Zeer belangrijk Belangrijk Weinig belangrijk Geef een toelichting op uw antwoord, bijvoorbeeld wanneer wel, wanneer niet? Als u de huidige situatie wilt veranderen, is dat haalbaar? 16/19
BIJLAGE 1: Score formulier bij stap 3 en 4 STAP 3 STAP 4 1. Licht u uw eigen tijdsbesteding wel eens door? Ik And. Org. Cijfer 2. Weten anderen op uw werk welke werkzaamheden u verricht? 3. Kunt u op uw vakgebied invloed uitoefenen binnen de organisatie? 4. Zet u zich af tegen anderen op het werk? 5. Bestaat er binnen uw afdeling/ organisatie waardering voor uw werk? 6. Maakt u gebruik van ondersteunende diensten? 7. Werkt u in een motiverende/ inspirerende omgeving? 8. Praat u thuis of onder vrienden met plezier over uw werk? 9. Voelt u zich door collega s gesteund op het werk? 10. Kunt u uzelf (uw normen en waarden) kwijt in uw werk? 11. Heeft u het gevoel dat u zich nog ontwikkelt in uw baan? 12. Hoe tevreden bent u met uw primaire en secundaire arbeidsvoorwaarden? 13. Hoe tevreden bent u met uw werkbelasting? 14. Hoe belangrijk is werk binnen uw leven? 17/19
BIJLAGE 2: Bij stap 5, 6, 7 en 8 Bij stap 5: Noteer hier de woorden (oorzaken van verschillen) die u heeft onderstreept. Houd hierbij de onderverdeling naar Ik, Anderen en Organisatie aan. Bij stap 6: Noteer hieronder belangrijke punten die u niet in de vragenlijst bent tegengekomen, maar waar u wel grote verschillen ervaart tussen hoe het in de parktijk is/was en wat u wenst. Bij stap 7: Vat de resultaten samen van uw beslissing al dan niet actie te ondernemen om uw huidige werksituatie te veranderen. 1 2 3 18/19
(vervolg bijlage 2) Bij stap 8: Noteer hieronder belangrijke aandachtspunten in het kader van uw coaching traject. 1 2 3 4 5 Bron: Job Consultancy (Amsterdam) 19/19