Duurzame woningen Over Morgen werkt voor woningcorporaties

Vergelijkbare documenten
Transitievisie Warmte. voor gemeenten

Transitievisie Warmte. voor gemeenten

Perfecte integrale gebiedsontwikkeling is een mythe. Paul den Otter en Margo Meijer

FACTCHECKER OVER MORGEN

Energietransitie Utrecht: gebiedsgericht naar een aardgasvrije stad. Hier komt tekst Joop Oude Lohuis. Utrecht.nl

Een gedragen Regionale Energie Strategie (RES)

U kunt de toekomst niet voorspellen, maar wel mogelijk maken!

Duurzaamheid: ervaringen uit Woerden. Hans Haring, wethouder duurzaamheid Woerden

SAMEN OP WEG NAAR EEN DUURZAME SAMENLEVING. Wat kunnen wij voor u betekenen?

Gebouwde Omgeving. Joop oude Lohuis, Leonie Jansen, Annemie Loozen

Position Paper voor het Rondetafelgesprek over het Ontwerp-Klimaatakkoord de tafel Gebouwde Omgeving

Van klimaatakkoord naar de transitievisie warmte voor de gemeente Heemstede Vind de juiste reispartner

Klimaatakkoord gebouwde omgeving. Leonie Jansen VNG

Naar een duurzame woningportefeuille. Guido van de Wijgert Programmamanager Duurzaamheid 8 november 2018

NEUTRAAL EN AARDGASVRIJ OP NAAR CO 2. -neutraal en/of aardgasvrij wonen. Uw navigatie naar toekomstbestendig CO 2. Bepaal je eigen route naar CO 2

Kennisdeelsessie Hoe? Jasper Donker & Jeroen Brouwer. 14 maart 2017

Werkdocument. Verklaringen diverse partijen mbt startmotor

Klimaatakkoord: Kijkje in de keuken. Ingrid Giebels

Omons. Het beste besluit neem je samen. Buurthandboek voorjaar 2019

Transitievisie Warmte. voor gemeenten

Activiteitenoverzicht Midden-Groningen 2019

De Rijswijkse Situatie. Beeldvormende sessie gemeenteraad Rijswijk 13 november Mark Bal

Wijkuitvoeringsplan Aardgasvrij. Voor gemeenten

WHITEPAPER Model SWOT analyses real estate

Het Duurzaam Dataplatform voor gemeenten

Ondernemingsstrategie Het begint met wonen

Sociale huurwoningen aardgasvrij en CO2-neutraal maken

WG terrein Fossielvrij. Tauw- Mirjam Pronk Atrivé- Aleida Verheus

Energietransitie vergt strategie. Voorjaarscongres VJK 23 mei 2019

Kansenstudie Aardgasloos Purmerend

Earth is calling Twente Aanpak Samen naar Nijverheid aardgasvrij

Groen? Het is te doen! Audit.Tax.Consulting.Financial Advisory.

ENERGIETRANSITIE NAAR GASLOZE WIJKEN

FAST LANE Grip op de verduurzaming van vastgoed

neutraal & aardgasvrij

Klimaatakkoord. Tweede Kamer Ronde tafelgesprek 28 maart 2019

Aardgasvrije wijken van en voor bewoners

Duurzaamheidsmonitor 2017 Voorbeeld

Vraagstelling. 3. Hoe ga je met elkaar aan het werk; welke vaardigheden en competenties zijn nodig?

De Alliantie Manager Partnerships & Innovatie. 5 maart 2019

Koninklijk Instituut Van Ingenieurs

HAAGS ENERGIEAKKOORD

KLIMAATAKKOORD TWEEDE KAMER RONDE TAFELGESPREK

Worstelen met verduurzamen

Omdat er veel vragen over binnenkomen bij de VNG hebben we deze hieronder geplaatst en van een antwoord voorzien.

Ondernemingsplan Ambities blijven overeind door scherpe focus op kerntaken

29 November Kennisfestival: Samen op weg naar een breed gedragen energietransitie workshop duurzame warmte bestaande woningen dr.

Agenda. Strategie Cogas en speerpunten. Stadsverwarming Windmolenbroek. Toekomstige ontwikkelingen Cogas op gebied van warmtenetten

De kracht van een goede opdracht

Beleidsplan

Op weg naar CO 2 -neutrale huisvesting voor Hoger Onderwijs in Routekaarten beschrijven hoe we deze opgave gaan realiseren

Doelstelling en doelgroep

Daarbij zijn zorgvuldigheid en betaalbaarheid, belangrijker dan snelheid.

vitale buren maken vitale buurten DE STRATEGISCHE KOERS VAN DE VOORZORG

Seminar Duurzame & Integrale Energievoorziening 29 november minut pitches

EEN DUURZAME GEMEENTE

Overzicht (klik op de icoontjes voor meer informatie)

Vastgoedsturing bij Ymere.

Regionale Energiestrategie Fruitdelta Rivierenland. Raadsinformatiebijeenkomst 4 juli 2018

Isolatie een onmisbare stap richting verduurzaming

Warmtevisie Amersfoort - in het kort

MODEL SWOT ANALYSUS REAL ESTATE SWOT-ANALYSUS REAL ESTATE TOELICHTING EN HANDLEIDING

Samen naar een duurzaam verwarmde gebouwvoorraad zonder aardgas. Hans Schneider (Liander) programma

Nieuwbouw aardgasvrij. Akkoord 26 juni 2018

PROCES TRANSITIEVISIE WARMTE TIEL; inhoud, planning en inzet

Datum 24 januari 2017 Beantwoording Kamervragen over een energieprestatievergoeding in zeer energiezuinige woningen met een gasaansluiting

Ondernemingsplan Ruimte voor mensen

MANIFEST NOVI NAAR EEN NIEUW NEDER LAND

DE GROENE BELEIDSACHTBAAN

VRAGEN EN ANTWOORDEN OVER WONEN ZONDER AARDGAS IN DE DRECHTSTEDEN

Helmonds Energieconvenant

Activiteitenoverzicht gemeente Aa en Hunze 2019

Titel van het project (Kort en krachtige weergave van het onderwerp)

NeVER/VMR 18 juni Klimaatakkoord en omgevingsrecht vanuit energierechtelijk perspectief

Weergave vervolgbijeenkomsten Schothorst-Zuid aardgasvrij - april 2019

De 10 meest gestelde vragen over aardgasvrij wonen

Samenvatting. Meerjarenvisie Intermaris, voor jou(w) thuis

Communicatieplan 2017 Routekaart naar aardgasvrij Haarlem Christien van Verseveld

Energieneutraal keten sluisdeur Goese Sas

ENERGIECAFÉ. Aardgasvrije wijken 28 januari 2019

Sander Leenders Directeur Energie+, innogy NL

Het KlimaatAkkoord (ieder z n opinie; hier is de mijne)

KLIMAATAKKOORD NETBEHEER NEDERLAND 11 JULI 2018

Vitaal ZorgVast over de ziekenhuismarkt. Ontwikkelen voor de zorg van morgen

Onze kijk op provinciale energievraagstukken

Onderwerp Regionale Energiestrategie (RES) regio Noordoost-Brabant. Geachte bestuursleden,

Klimaatakkoord gebouwde omgeving. 3. Koop 4. Huur 5. Utiliteitsbouw 6. Financiering en fiscaal

De leden van de raad van de gemeente Groningen te GRONINGEN (050)

BPD s duurzame gebiedsontwikkeling in uitvoering. Positieve energie

VAN GEBOUWDATA NAAR MANAGEMENTINFORMATIE

Utrecht maakt een punt van Aardgasvrij

Welkom Samen naar een klimaatneutraal Mariahoeve

Dames en heren, fijn om vandaag hier te zijn. Het is een feestelijke dag. Het Hembrugterrein staat weer op de kaart. We komen van ver, maar dit oude

MANIFEST Duurzaam Den Haag

WAT VINDEN UW HUURDERS VAN VERDUURZAMEN? Onderzoek onder huurders uitgevoerd door het landelijk Kwaliteitscentrum voor Woningcorporaties (KWH)

Bijeenkomst MKB Infra en Rijkswaterstaat. Guido Hagemann/Arnold Breur 7 juni 2018

Gebiedsontwikkeling. is meer dan alleen stenen stapelen. Interview met Antoinette Kemper en Damo Holt, Rebel

1. Klantrelatie. Ambitie Gerichter in verbinding, meer oog voor persoonlijke omstandigheden en oplossingen; zoveel mogelijk digitaal ondersteund.

Hoe connectivity leidt tot energie-efficiëntie

Startnotitie sectortafel Gebouwde Omgeving

Transcriptie:

Duurzame woningen Over Morgen werkt voor woningcorporaties

Het is tijd De druk op onze leefomgeving neemt toe. Met dezelfde ruimte willen we steeds meer doen. Je weet dat het de hoogste tijd is om in beweging te komen. Werk te maken van de leefbare stad, van elektrisch vervoer, van een vitaal platteland en van zonne-energie en aardgasvrije wijken. Je ziet de mogelijkheden en de voordelen. Je weet alleen nog niet hoe je het zo simpel maakt dat iedereen geïnspireerd raakt om mee te doen. Zullen we? Wij zijn Over Morgen. Mensgericht, creatief, realistisch en thuis in duurzame gebiedsontwikkeling. We maken haalbare plannen en stellen heldere, meetbare doelen. Doen terwijl we denken. Zijn transparant en aanstekelijk. Brengen de juiste mensen bij elkaar. Kijken verder dan geld. Nemen verantwoordelijkheid. Zijn goed in tegengestelde belangen. Organiseren funding en ondernemen zelf ook mee, want we zijn pas gelukkig als plannen werkelijkheid worden.

Over Morgen werkt voor woningcorporaties Woningcorporaties zorgen voor goede en betaalbare huisvesting voor mensen die door hun inkomen of andere omstandigheden daarvan afhankelijk zijn. Daar is een verantwoordelijkheid bijgekomen. Elke woning moet duurzaam en toekomstbestendig zijn. Over Morgen helpt woningcorporaties bij de verduurzaming van de woningvoorraad. Want het strategisch vastgoedbeheer gaat fundamenteel veranderen. Factoren als inzicht in de staat van het bezit, technische kennis van de energietransitie, integrale programmering en financieringsmogelijkheden worden daarbij extra belangrijk. Wij helpen corporaties om breder en verder te kijken dan alleen het strategisch voorraadbeheer of het verduurzamen van dat ene complex. Met onze data-analyses en kennis van gemeenten, energiebedrijven en ketenpartners werken wij ook gebiedsgericht. Want het gaat niet alleen om het toepassen van duurzame energie in de woning maar ook om het zo goed en zo goedkoop mogelijk te regelen. Wanneer op wijkniveau wordt samengewerkt, ontstaat niet alleen de beste en goedkoopste oplossing voor duurzaam energiegebruik maar liggen er ook kansen voor sociale duurzaamheid. Zo wordt een wijk echt duurzaam toekomstbestendig.

De verduurzamingsopgave van Nederland Zo n vijftig jaar geleden gingen we in Nederland massaal over van kolen op aardgas. Nu staan we aan de vooravond van een minstens zo ingrijpende transitie: de overgang van veelal matig geïsoleerde woningen verwarmd met aardgas naar goed geïsoleerde woningen die we duurzaam verwarmen en waarin we schone elektriciteit gebruiken of zelfs opwekken. We willen in Nederland in 2030 bijna de helft (49%) minder broeikasgassen uitstoten dan we in 1990 deden. Dat is 48,7 megaton (48,7 miljard kilogram) minder broeikasgassen dan met bestaand beleid al zou moeten worden gerealiseerd. Het gaat om ongeveer zeven miljoen huizen (2,4 miljoen corporatiewoningen) en één miljoen gebouwen die beter geïsoleerd en met duurzame energie verwarmd moeten worden en waarin schone energie wordt gebruikt en mogelijk zelf opgewekt. Om de klimaatdoelstellingen te halen moeten ruwweg 50.000 bestaande woningen per jaar worden aangepakt.

De duurzaamheidsopgave voor corporaties Woningcorporaties bezitten in veel wijken het meeste vastgoed en spelen daarom een belangrijke rol in de transitie naar toekomstbestendige en CO2 neutrale wijken. In die wijken vertegenwoordigen zij een groot aantal bewoners en daarom zijn zij een belangrijke gesprekspartner. Op het gebied van verduurzaming woningen hebben corporaties te maken met de volgende uitdagingen: Strategische opgave CO2 neutrale woningvoorraad in 2050. Woningcorporaties zijn de startmotor van de energietransitie. Tactische opgave Toekomstbestendige prestatieafspraken maken. Starten met verduurzaming in kansgebieden zonder daar spijt van te krijgen. Operationele opgave De roep van huurders voor verduurzaming wordt steeds luider. Zij willen zichtbare oplossingen zien. Aardgasvrije nieuwbouw is nu de standaard. De duurzaamheidsopgave in de organisatie borgen.

De oplossingen van Over Morgen Elk vastgoedobject is uniek en vraagt om aandacht. Er moet daarom geïnvesteerd worden. Niet alleen geld, maar vooral ook tijd en kennis. Werken met duurzame alternatieven is niet langer een keuze, maar een voorwaarde. Wij helpen woningcorporaties om te komen tot een duurzame oplossing. Met onze data-analyses maken wij de huidige situatie en de opgave inzichtelijk. Zodat je weet waar te beginnen. We zijn zowel in staat om op strategisch niveau te komen tot een duurzame vastgoedstrategie, als in de uitvoering op projectniveau de juiste technische- en financiële adviezen te leveren. Daarbij geloven we dat vastgoedprojecten en -strategieën onderbouwd moeten worden met haalbare businesscases. Maar we geloven ook in een integrale en organische gebiedsontwikkeling, waarbij we niet te ver vooruit kunnen plannen. INZICHT De interactieve vastgoedatlas RICHTING Duurzame vastgoedstrategie AANPAK Programmatisch werken UITVOERING Projectadvisering

Inzicht: interactieve vastgoedatlas De interactieve vastgoedatlas is een online dataproduct op basis van geografische informatie. De portefeuille en het werkgebied is visueel inzichtelijk gemaakt. Met diverse kaartlagen is het mogelijk om alle informatie omtrent duurzaamheid in beeld te brengen. Of het nou gaat om gebouwtypes, energieverbruik of de nabijheid van warmtenetten. Vastgoed in de duurzame versnelling Om als corporatie aan de energietransitie te beginnen heb je een afzetpunt nodig om van de kant te komen. Vaste grond onder je voeten. Breng je vastgoedportefeuille in beeld om zeker te weten dat je de juiste dingen doet. Investeer in een goed dataoverzicht waarmee jouw duurzaamheidsopgave visueel inzichtelijk is gemaakt. Creëer overzicht en maak de duurzaamheidsopgave tastbaar Met de interactieve vastgoedatlas heb je een online dataproduct in handen die zorgt voor overzicht en markeert waar het logisch is om te starten met verduurzamen. Maar het doet meer. Het brengt op portefeuilleniveau in beeld welk tempo nodig is om een CO2 neutrale woningvoorraad te realiseren. Het laat tot op gebouwniveau zien hoe het bezit erbij staat. Dit helpt om zowel buiten als binnen de corporatie de abstracte duurzaamheidsopgave tastbaar te maken en zorgt voor een concreet handelingsperspectief.

De vastgoedatlas laat koppelkansen in de wijk zien In het Klimaatakkoord staat het letterlijk: Woningen en gebouwen worden wijk voor wijk verduurzaamd. Dat kan bijvoorbeeld met warmtenetten, helemaal elektrisch, met warmtepompen of met duurzaam gas. Dit wordt lokaal maatwerk. Over Morgen maakt wijkgerichte complexanalyses voor corporaties zodat ze op tactisch niveau weten hoe gebieden verduurzaamd kunnen worden en welke technische en financiële impact dit meebrengt. De interactieve Vastgoedatlas is daarvoor de basis. Onze technisch- en financieel adviseurs voeren de kwalitatieve analyses uit zodat er een duurzame gebiedsaanpak als zichtbaar resultaat ontstaat. Hoe is de interactieve vastgoedatlas voor jouw corporatie van waarde? Met diverse kaartlagen is het mogelijk om alle informatie omtrent duurzaamheid in beeld te brengen. Of het nou gaat om gebouwtypes, energieverbruik of de nabijheid van warmtenetten. Door de kaartlagen te combineren wordt het mogelijk om wijken te analyseren. Zo worden kansrijke gebieden zichtbaar. De vastgoedatlas is interactief zodat je van portefeuilleniveau tot complexniveau kan inzoomen op de woningvoorraad. De interactieve vastgoedatlas is uitermate geschikt voor corporaties die op een snelle en gefundeerde manier inzicht willen krijgen in hun vastgoedportefeuille en tegelijkertijd op een pragmatische manier aan de slag willen gaan. Veel woningcorporaties met een middelgrote vastgoedportefeuille (5.000 tot 20.000 vhe) maken al gebruik van onze vastgoedatlas en ervaren de grote meerwaarde van inzicht en overzicht.

Richting: duurzame vastgoedstrategie Als woningcorporatie draag je de zorg om goede en betaalbare woningen te ontwikkelen en te beheren die van meerwaarde zijn voor de leefomgeving waar je actief bent. Nu sta je voor de uitdaging om een duurzaamheidsstrategie te maken die zorgt dat de volledige vastgoedportefeuille Co2 neutraal is in 2050 én is ingepast in de andere beleidskaders. Een robuust duurzaamheidsbeleid bestaat uit vier verschillende pijlers waar samen met betrokkenen uit de organisatie invulling aan wordt gegeven: 2. Klimaatadaptatie en een duurzame leefomgeving 3. Circulair bouwen en beheren 4. Een duurzame organisatie 1. CO2-neutrale woningvoorraad Hoe verduurzamen we onze vastgoedportefeuille, wat zijn de woonconcepten waar we naar streven en hoe werken we toe naar een CO2 neutrale vastgoedportefeuille in 2050? 2. Klimaatadaptatie en een duurzame leefomgeving Hoe integreren we groen- en watermanagement in onze complexen en zorgen we dat dit in harmonie in met de leefomgeving? 3. Circulair bouwen en beheren Hoe zorgen we dat onze materialen circulair zijn en dat we zo slim mogelijk bouwen en onderhouden? 4. Een duurzame organisatie Welke ambities hebben we om als organisatie het goede voorbeeld te geven en hoe geven we daar invulling in? De meerwaarde van Over Morgen Over Morgen helpt woningcorporaties zowel inhoudelijk als procesmatig met het creëren van een duurzame vastgoedstrategie. We hebben ervaring met het maken van beleidskaders en duurzaamheidsvisies die ingebed zijn in het andere facetbeleid en op een gedragen manier tot stand zijn gekomen. Onze aanpak is pragmatisch en verbindend. Wij geloven dat een vastgoedstrategie als een kompas richting moet geven aan de uitvoering. In samenspraak met de opdrachtgever maken wij een duurzaamheidsvisie op maat.

Aanpak: programmatisch werken Corporaties staan voor de interne uitdaging om het verworven inzicht en hun duurzaamheidsambities goed te beleggen binnen de organisatie. Een programmatische aanpak is hiervoor een beproefde oplossing. Een programma zorgt voor focus en voortgang. Het is een tijdelijke manier van samenwerken, met een resultaatgerichte aanpak van een veranderopgave, waarvoor in samenhang allerlei inspanningen worden gerealiseerd. De argumenten op een rij: 1. De ontwikkelingen volgen elkaar snel op, flexibiliteit én resultaten zijn nu nodig om tempo te maken en doelgericht te werken 2. Om de duurzaamheidsopgave te realiseren zijn integrale projectteams nodig met professionals die vanuit het perspectief van de huurder, het vastgoed en de financiering naar het vraagstuk kunnen kijken. Een programmastructuur draagt hier aan bij. 3. Een programma creëert een tijdelijke focus om de juiste condities te creëren, zodat straks in de reguliere werkzaamheden de juiste dingen worden gedaan. Een programmatische aanpak stelt de organisatie in staat om effectief te sturen op de inzet van mensen en middelen, snel en wendbaar besluiten te nemen en hierover helder te communiceren. Binnen en buiten de organisatie. Hiermee wordt duurzaamheid van iedereen. De meerwaarde van Over Morgen Over Morgen helpt woningcorporaties om een programma op te zetten en een duidelijke projectportfolio in te richten die bijdraagt aan het creëren van een CO2 neutrale vastgoedportefeuille. Ook kunnen wij zelf als programma- en projectmanagers de stap zetten naar uitvoering.

Uitvoering: projectadvisering Omdat de opgave groot is zullen we direct moeten starten in projecten. Het is daarom belangrijk te weten of je de juiste dingen van plan bent. Met ons technisch en financieel advies geven we je als gebouweigenaar inzicht, zodat de juiste investeringsbeslissingen genomen kunnen worden en toekomstbestendige contracten afgesloten kunnen worden met marktpartijen, zoals aannemers en warmteleveranciers. Aardgasvrije nieuwbouw Innovatiesessie op projectniveau Business case aardgasvrij Financiële doorrekening op portefeuilleniveau Contractvorming met marktpartijen Ondersteuning besluitvorming projecten

Innovatieve procesbegeleiding Duurzaamheid vraagt om samenwerking en een gezamenlijk doel. Onze adviseurs zijn gepassioneerd over de verduurzaming van de gebouwde omgeving en willen iedereen inspireren om aan de slag te gaan. Innovatieve methoden helpen om dat op een voortvarende manier te doen. Wijkselectie aardgasvrij Modulaire vastgoedaanpak Inzicht in de huidige situatie

Een selectie van onze opdrachtgevers

Versie: januari 2019 Over Morgen Kleine Koppel 26 3812 PH Amersfoort T: +31 (0) 33 3036800 overmorgen.nl/waar-wij-aan-werken/vastgoed