Kwaliteitsborging Bodemenergie van het gas af met behoud van comfort 11 oktober 2018 Energiebeurs ir. H.J.(Henk) Broekhuizen Wat is het? Bodemenergie? Kwaliteitsborging met BRL s Randvoorwaarden voor succes. Stappenplan Bodemenergie 1
3 Elektra De warmtepomp pompt de warmte uit de bron naar een hoger temperatuur niveau en de winterkoude wordt in de bron gepompt. 4 2
Elektra De bron pompt de koude uit de bron naar en pompt de zomerhitte in de bron. (de zomerhitte dient als warmtebron voor de warmtepomp) 5 Comfort en energieprestatie Beginnen beiden bij het gebouw(gebruik) (niet bij een bron/wko) Installaties zijn dienend Het is mensenwerk Duurzame installaties vaak complexer Goed vastleggen en bewaken 3
Certificering vereist voor ontwerp, realisatie, beheer bodemenergiesystemen: BRL 11000: ondergronds BRL 6000-21: bovengronds BRL 6000-21 BRL 11000 Afstemming energiehoeveelheden en temperaturen om prestaties te garanderen (energie, comfort en wettelijk) 7 Het BOA principe Omzetting: Warmtepomp Afgifte; gebouwinstallatie Bron 4
Gebouwinstallaties moet passen bij bodemenergie Afgifte Gebouwinstallatie moet zorgen voor comfort met temperaturen van Bodemenergiesysteem - Laagtemperatuur verwarming (30-50 C) - Hoogtemperatuur koeling (10-12 C) Dit kan goed met vloerverwarming maar.. kan hiermee voor de toepassing ook goed comfort geleverd worden? Conflict tussen energiebesparing en comfort Met hogere temperatuur verwarmen gemakkelijker comfort te realiseren, echter slechtere energieprestatie wko/wp Energieleverancier Bodemenergiesysteem levert lagere/hogere temperatuur [minder energiekosten!] maar frustreert comfortwensen Vooraf en tijdens bedrijf afstemmen en speelruimte houden. Begrip/kennis van werking systemen Balans tussen energieprestatie en comfort 5
Bodemenergie-installatie WKO; - vergunbaar/toegestaan - technisch mogelijk en robuust warmtepomp Afgifte Bodem - Het Bodemenergiesysteem dient vereiste temperaturen te leveren, anders is het comfort niet gegarandeerd. - Het systeem moet ook bedrijfszeker zijn Aandachtspunten Dikte, opbouw en doorlatendheid pakket Redox grens (zuurstofhoudend/-loos) Zoet/zout Opgeloste gassen Scheidende lagen Grondwaterstand Grondwaterstroming 12 Wie is verantwoordelijk? Garantievoorwaarden BodemenergieNL 6
Eisen overheid Het bodemenergiesysteem dient te voldoen aan de vergunningsvoorwaarden, Waterwet en Wet Milieubeheer: Systeem dient te functioneren binnen vergunde waterhoeveelheden Er zijn grenzen min/max aan grondwatertemperaturen Systeem dient thermisch in balans te zijn. Grondwaterkwaliteit mag niet negatief beïnvloed Eisen via wet Milieubeheer aan de energieprestatie van het Bodemenergiesysteem: AMvB Bodem juli 2013 De eisen van de Waterwet kunnen conflicteren met maximaliseren van energiebesparing en mogelijk comfort. Controle en bewaking van beide belangen is nodig. Voorwaarden succes Bodemenergie Bodemenergiesysteem levert comfort, is duurzaam, energiezuinig, mits...er een goede afstemming is tussen Bron, Omzetting en Afgifte (BOA). Daaruit volgen de prestaties op het gebied van comfort, energiegebruik, kosten, bedrijfszekerheid en de bodemenergie balans. De beoordelingsrichtlijnen BRL 11000 (Bodem) en BRL 6000-21 (energiecentrale met warmtepomp) zijn ingevoerd om de goede afstemming te borgen. Partijen die deze systemen ontwerpen, maken en beheren dienen voor deze BRL s gecertificeerd te zijn. Het is zaak de verantwoordelijkheden in projecten expliciet vast te leggen! 7
Stappenplan: Comfort met BE Gebouwinstallatie passend voor BE Randvoorwaarden vastleggen met BRL s Onderzoek Bodem; technisch en juridisch Realiseer conform BRL s met gecertificeerde partijen Goed beheer met randvoorwaarden comfort, energieprestatie en wettelijke eisen Vragen? 8
Aanvullende info hierna en op site branchevereniging BodemenergieNL www.bodemenergienl.nl Belangen: Gebouw verkopen Advies verkopen Installatie maken Bronsysteem leveren Energiecentrale leveren Energie leveren Gebouw verhuren Grondwaterbelangen Bedrijfszeker duurzaam comfort EsCo Belanghebbenden Leverancier energiecentrale??? Projectontwikkelaar Gebouweigenaar Eindgebruiker Adviseur Leverancier bronsysteem Installateur Eisen overheden m.b.t. grondwater en milieu Het Milieu? 9
Henk Broekhuizen Oprichter Installectbedrijven Ontwerp, realisatie en beheer duurzame energiesystemen Focus op bodemenergie 10