Preek Gemeente van Christus, Je moet er nu nog niet aan denken. Het moment dat N.N. en N.N. het huis uit gaan. Op kamers. Of op een andere manier op eigen benen. Daar moet je nu nog niet aan denken Zo klein en pril als hun leventje is. Het leven gaat al snel genoeg, zeggen ouders met oudere kinderen dan. Geniet er nu maar van Je moet er nu nog niet aan denken Maar Paulus denkt er wel aan. Hij moet er ook wel aan denken. Nu hij het einde van zijn loopbaan en zelfs van zijn leven nadert. Zijn geestelijke zoon Timoteüs moet zonder hem verder. Op eigen benen. En net als veel ouders geeft Paulus adviezen mee. Loslaten is niet makkelijk. Zeg maar gerust: moeilijk. Vandaag is de laatste dienst van ons jaarthema. Ruimte voor God. Waarom lukt ons dat vaak zo slecht? En hoe zou dat meer kunnen worden in je leven? En in deze brief heeft Paulus ons een aantal antwoorden aangereikt. Houd het vuur brandend, over het geestelijke vuur, Zoek je kracht in Christus!, dat je als christen vanuit Christus moeten leren denken en Blijf bij wat je geleerd is, over het belang van de woorden van God. En in dit hoofdstuk kun je de boodschap samenvatten in dit zinnetje: Houd vol tot het einde Geef niet op! Misschien had je wel op iets anders gehoopt. Iets dat enthousiaster of positiever klinkt dan Hou vol. Toch is dit de grondtoon van het slot van deze brief. Je proeft in wat Paulus schrijft dat het hem niet gemakkelijk valt. Er komt een tijd, schrijft hij in vers 3, dat mensen de heilzame leer niet meer verdragen, maar leraren om zich heen verzamelen die aan hun verlangens tegemoetkomen en hen naar de mond praten. Ze luisteren alleen nog maar naar verzinsels (vers 5). En even verder vallen er ook een paar namen. Van mensen die het geloof de rug toe hebben gekeerd. 1
Demas, die de tegenwoordige wereld lief heeft gekregen. En Alexander de kopersmid die Paulus veel kwaad heeft berokkend. Timotheüs werkte in Efeze. Eeuwen geleden. Maar als je dit hoort, klinkt het ook wel akelig bekend. Als je gelooft, krijg je te maken met tegenwind. In ons gesprek hebben we het daar een tijd over gehad. Dat het niet eenvoudig is om je geloof vol te houden als je de enige bent. Op je werk. Of aan boord Niet eenvoudig En toch staan jullie vanmorgen hier bij de doopvont Het is herkenbaar. Je mag van alles geloven. Mensen keren zich tot fraai klinkende mythen en fabels. Dat kun je wel zeggen, Paulus. Er is veel aandacht voor Oosterse spiritualiteit bijvoorbeeld. Dat klinkt interessant. Het voelt goed Maar als je zegt dat je christen bent, wordt er toch anders naar je verhaal geluisterd. Kritischer Het is ook anders. Echt anders. Het evangelie is geen boodschap waar het draait om je zelf. Dat je een fijn gevoel krijgt Het evangelie gaat om navolging. Van de Man aan het kruis Dat vonden ze ook in Efeze niet altijd prettig. Er was veel behoefte aan bomen en schaduw, zei iemand. Maar weinig aan kruishout en navolging Je proeft de pijn bij Paulus. En ook de eenzaamheid. Het is de pijn die je soms ook proeft in onze gemeente. Als kinderen andere wegen gegaan zijn dat je hoopte. Misschien herken je die vraag wel. Of jouw kinderen er nog bij zullen zijn over 10 of 20 jaar Je hoopt het Maar soms ben je bang vanwege de zuigkracht van de wereld. Het verhaal van Demas Dat kan dus. Dat het estafettestokje van het geloof valt. Misschien moeten we het nog een stapje persoonlijk maken. Ben je er zelf nog bij over 10 of 20 jaar. En dan denk ik niet aan gezondheid. En of je nog in leven bent. Maar of je het geloof nog hebt vastgehouden Misschien weet je het niet Misschien twijfel je zelf wel sterk Wat moet je dan doen? Volhouden. Dat is wat Paulus hier zegt. En nogmaals, hij heeft al meer gezegd in deze brief. Maar dit is het laatste. Het klinkt wel heel nuchter. Ook een woord dat valt in dit hoofdstuk Volhouden. Nuchter zijn. Wakker blijven 2
Wat moet je doen als ouders, van kleine kinderen. En van grotere kinderen. En van kinderen die het huis uit zijn. Volhouden! Niet opgeven. Geloven in 2019 is spannend. Het is in ieder geval niet vanzelfsprekend. Het vraagt echt iets van je. En je voelt de onrust bij Paulus. Hij moet loslaten Timotheüs moet het nu zelf doen. Maar wat zal er gebeuren? Paulus is net als de meeste ouders. Hij stopt hem vol met adviezen. Goede adviezen. Wijze adviezen Bijvoorbeeld: laat je niet meeslepen door allerlei zinloze discussies. Dat gebeurt ook in de christelijke wereld maar al te vaak. Soms lijkt het alsof mensen van het geloof één issue maken. Het gaat alleen maar over Israël. Of over de uitverkiezing. Of over gebedsgenezing. Of over kinder- of volwassendoop Pas op!, zegt Paulus. Voor het weet, heb je hete hoofden en kouden harten Dat is een wijs advies, denk ik. En toch is het niet het belangrijkste wat Paulus meegeeft aan Timotheüs. Want midden tussen al die adviezen begint Paulus opeens over zichzelf. Dat zijn einde nadert. Maar zegt hij dan: Ik heb de goede strijd gestreden, de wedloop volbracht, het geloof behouden. Nu wacht mij de krans van de gerechtigheid die de Heer, de rechtvaardige rechter aan mij zal geven op de grote dag. Ik weet het natuurlijk niet zeker. Maar ik ben ervan overtuigd dat dit stukje verreweg de meeste indruk op Timotheüs gemaakt zal hebben. Misschien is er van de adviezen niet zoveel terecht gekomen. Maar deze woorden is hij niet meer vergeten. Als iemand op zo n manier getuigt, is dat een enorme bemoediging! Als iemand zegt: Ik ga naar huis. Wat een troost! Wat een zegen! Als je twijfelt, aarzelt, het niet zeker weet, zou ik willen zeggen: laat je daardoor aansporen. Om vol te houden! Om het niet op te geven. Hoe lastig je het misschien ook vindt! Laat de ketting van het geloof soms al generaties lang - niet bij jou afbreken 3
Adviezen heb je soms nodig Ook in de opvoeding. Maar dit kun je niet missen. Jullie ook niet. Dat jullie ik durven zeggen. Durven laten zien wat je zelf gelooft. En misschien ook wel wat je niet gelooft of zeker weet. Maar dat je ondanks dat toch volhoudt! En dan opeens is de brief bijna afgelopen Paulus heeft nog over een mantel die hij heeft laten liggen. En boekrollen, vooral die van perkament die hij graag terug wil hebben. Omdat die opnieuw gebruikt konden worden. Over duurzaamheid gesproken Je denkt: wat moeten wij daarmee, wij die dit na zoveel eeuwen lezen? Het geeft je een mooi inkijkje in de wereld van die dagen. En hoeveel moeite het Paulus gekost moet hebben om te doen wat hij deed. Het evangelie prediken En ook dat geloof soms in kleine dingen kan zitten Dat iemand iets voor je meeneemt. Aan je denkt. Zoals Paulus ook denkt aan de mensen in Efeze. Aan het eind noemt hij een hele lijst namen. Geloof is persoonlijk. Het gaat om mensen. Je hebt ook mensen nodig om te geloven. Samen Want alleen is het zwaar. Paulus zet een punt. Een laatste groet. De Heer zij met je. Genade zij met jullie. Een persoonlijke zegenwens. En voor de hele gemeente. Paulus moet loslaten. Zoals jullie dat stukje bij beetje ook moeten gaan doen. Al moet je er nu nog niet aan denken. Hou vol heeft Paulus gezegd tegen Timotheüs in deze brief. Houd vol tot het einde. Maar het belangrijkste van alles is misschien wel dit. De zegenwens. De Heer zij met je. En zijn genade Ruimte voor God: hoe vind je dat in je leven? Het gevaar is dat we het weer zelf moeten gaan doen Dat wij hard gaan werken Maar we herinneren ons de gelijkenis van de zaaier. Geloof is als een zaad. Geef God de ruimte om Zijn werk te doen. In je persoonlijk leven, in de opvoeding, in de gemeente. Want je staat er niet alleen voor. Hij is met je! 4
De Heer zij met je Meer heb je niet nodig. Geef dat je kinderen maar mee. En vergeet het niet het af en toe ook tegen je zelf te zeggen. Op je werk, thuis, aan boord Zodat je weer weet dat je er niet alleen voor staat. Zodat je het vol kunt houden op de weg van het geloof. Zodat het niet stopt in je leven De Heer zij met je. Daarmee is het belangrijkste gezegd. Meer heb je niet nodig! Amen 5