Jaarverslag 2013 Inhoudelijk - en financieel verslag Van de Stichting Schuldhulpmaatje Zutphen Zutphen, 18 februari 2014
1. Inhoudsopgave.2. 2. Voorwoord.3. 3. Ontstaansgeschiedenis 4.5. 4. De uitvoering..5.6. 5. Samenwerkingsverbanden..7. 5.1.PR & Voorlichting..7. 6. Hulpvragen... 8. 7. Kort financieel verslag.. 8.9. 8. Toekomstvisie.9. 9. Bijlage.. 10. 2
2. Voorwoord Voor u ligt het jaarverslag van de Stichting Samenwerkende Kerken Zutphen inzake Schulhulpverlening (hierna SHM Zutphen). Door middel van dit verslag legt SHM Zutphen zowel inhoudelijk als financieel verantwoording af over haar werkzaamheden verricht in 2013. SHM Zutphen heeft vanaf haar oprichting op 14 februari 2013 samen met de maatjes, het bestuur en de coördinator een vliegende start doorgemaakt. Vanaf september 2012 is er hard gewerkt aan het realiseren van een passende organisatorische structuur met als resultaat het oprichting van de Stichting. In diezelfde periode werd ook met succes ingezet op het creëren van een stabiele financiële basis. Dit heeft geresulteerd in enerzijds een structurele bijdrage van de 6 deelnemende kerken en anderzijds in jaarlijkse - dan wel meer jaarlijkse bijdragen van zowel lokale, regionale als landelijk fondsen (zie hoofdstuk 7). Vanaf eind februari 2013 is er hard gewerkt aan de werving en selectie van geschikte maatjes (vrijwilligers) die de daadwerklelijke begeleiding en ondersteuning van mensen met financiële problemen zouden gaan uitvoeren. Het resultaat was dat er in juni 2012 14 maatjes de landelijke cursus schuldhulpmaatje konden gaan volgen en allen deze deze met succes hebben afgesloten. Reeds in april 2013 kwam de eerste hulpvraag met het verzoek om ondersteuning binnen. Feitelijk kon pas na de zomervakantie echt gestart worden met de uitvoering van de werkzaamheden. In de periode van september tot en met december 2012 steeg het aantal hulpvragen van 1 naar 33 op 31 december van het afgelopen jaar! Mede namens het bestuur, BouweSprey, voorzitter, Gidie Ritzerveld, Coördinator 3
3. Ontstaansgeschiedenis Aanleiding Een miljoen Nederlanders vraagt zich af hoe zij financieel het einde van de maand halen. Daarnaast redden vier van de tien gezinnen het daadwerkelijk niet met hun budget. En nog eens een half miljoen Nederlanders komt in de problemen, als het financiële plaatje opeens verandert door een persoonlijk drama. Denk aan echtscheiding, ontslag of ziekte 1. Op 23 april 2011 werd door de toenmalig diaken Leon Everts verbonden aan de Rooms Katholieke parochie HH Twaalf Apostelen een eerste informatiebijeenkomst gehouden over het realiseren van een project SHM in Zutphen. De opzet van dit project zou niet op zichzelf staan maar onderdeel uitmaken van een landelijk netwerk met landelijke ondersteuning zoals inmiddels voor de sinds 2010 reeds 40 gerealiseerde SchuldHulpMaatje projecten verspreid over heel Nederland had plaatsgevonden. SchuldHulpMaatje 2 (gestart in 2010) is een initiatief van een aantal kerkelijke organisaties in Nederland en het platform voor Christelijke Schuldhulppreventie (PCS). Dit vrijwilligersproject is hun gezamenlijk antwoord op de toenemende schuldenproblematiek. De aanpak richt zich erop mensen te leren hoe zij een financieel gezond leven kunnen leiden. Dus geen symptoombestrijding, maar structurele hulp die uitkomst biedt voor de lange termijn. Iedereen kan een beroep doen op de hulp van een maatje, ongeacht geloof, geslacht, ras of levensovertuiging. Met hulp van een maatje zijn mensen succesvoller bij het oplossen van hun financiële problemen. Onderzoek heeft uitgewezen dat hulp van een maatje ertoe doet. Dankzij hun hulp lossen mensen met meer succes hun financiële problemen op 3. Een schuldhulpmaatje is zowel resultaat - als mensgericht! Het landelijke projectbureau organiseert de training en (bij)scholing van de maatjes. Ook biedt dit bureau ondersteuning bij de opstart van een lokale afdeling en waakt over de kwaliteit van de lokale werkgroep. De kerkelijke en maatschappelijke organisaties die op landelijk niveau deelnemen zijn: 1. Kerk in Actie 2. Landelijk Katholiek Diaconaal Beraad 3. Evangelische Alliantie 4. Samen Kerk In Nederland 5. De Protestants Christelijke Ouderen Bond ( PCOB) 6. Vincentius Vereniging De daarmee verbonden uitvoerende organisatie, vertegenwoordigd in het platform Christelijke Schuldhulppreventie ( PCS) is Stichting de Budgetteer. Nadat in 2011 door de Rooms Katholieke Parochie HH Twaalf Apostelen een eerste voorlichtingsavond werd georganiseerd is in mei van datzelfde jaar de diaconale werkgroep SHM Zutphen van start gegaan. Daarin waren een drietal van de huidige 6 deelnemende kerken 4 1 Zie www.schuldhulpmaatje.nl 2 Zie www.schuldhulpmaatje.nl 3 Zie onderzoeksrapport uitgevoerd door Regioplan; via www.schuldhulpmaatje.nl te downloaden. 4 RK Zutphen, PKN Zutphen, PKN Warnsveld/Leesten, Evangelische Gemeente Zutphen en Christelijke Gereformeerde Kerk Zutphen en Evangelische Lutherse Kerk. 4
vertegenwoordigd die daarna de eerste contacten hebben gelegd met instellingen en de gemeente om dit initiatief te bespreken. In september van datzelfde jaar werd er door de initiatiefnemer en medelid van de werkgroep SHM Zutphen een coördinator 5 voor dit project gevonden die daarna in goede samenwerking met de werkgroep intensief heeft gewerkt aan de realisatie van SHM Zutphen. In daarop volgende maanden werden de noodzakelijke contacten gelegd met professionele instellingen (o.a. Stichting Perspectief) op het gebied van schuldhulpverlening en uiteraard ook met de wethouder die verantwoordelijk is voor schuldhulpverlening binnen de gemeente Zutphen. Een 2- tal gesprekken met de wethouder hadden als resultaat dat de gemeente het initiatief om SHM Zutphen te realiseren middels een formele brief d.d. 21 november jl. erkenden en ondersteunden: Deze ondersteuning is aanvullend op de professionele dienstverlening. De gemeente deelt uw mening dat de armoede en schuldenproblematiek in Zutphen fors is. De gemeente deelt ook uw mening dat vrijwilligers (maatjes) zowel in preventieve zin als in het nazorgtraject een belangrijke rol kunnen vervullen. Onlangs heeft de gemeenteraad van Zutphen de beleidsnota Effectieve Schulddienstverlening vastgesteld en daarin het gemeentelijk beleid geformuleerd. Het Plein is voor Zutphen de belangrijkste partner als het professionele schulddienstverlening. In de nota is tevens aandacht geschonken aan preventie en nazorg en de rol daarin van vrijwilligersorganisaties zoals SHM. Wat ons betreft past het project SHM binnen dat gemeentelijk beleid. Het overleg met de Stichting Perspectief in Zutphen (de brede Welzijnsorganisatie) leidde tot afspraken over samenwerking tussen Perspectief en SHM Zutphen wat betreft schuldhulpverlening 6. De deelnemende kerken besloten mede met het oog op een heldere en transparante rapportage en verslaglegging over de werkzaamheden, zowel inhoudelijk als financieel de Stichting Samenwerkende Kerken inzake Schuldhulpverlening op te richten. Op 14 februari 2013 was het dan zover en werd de Stichtingsakte notarieel vastgelegd en ondertekend en was SHM Zutphen een feit! 4. De uitvoering De Maatjes De directe uitvoering is het afgelopen jaar voortvarend opgepakt door de Maatjes. Het bestuur heeft het afgelopen jaar een aantal Kernwaarden van waaruit SHM Zutphen handelt vastgesteld 7. Een maatje voert de volgend taken uit: - Orde brengen in de administratie zodat er overzicht komt; - Leren budgetteren; - Ondersteuning in een traject van schuldsanering, want het is niet gemakkelijk om dat drie jaar vol te houden; - Nazorg na de schuldhulp, om terugval te voorkomen. 5 Op vrijwillige basis. 6 Vastgelegd in een Samenwerkingsnotitie. 7 Zie de bijlage: Kernwaarden SHM Zutphen. 5
Scholing en Training De maatjes volgen voordat ze daadwerkelijk worden ingezet een drie daagse intensieve cursus over schuldhulp en hoe je iemand daarin met wijsheid kunt ondersteunen. Daarnaast krijgen zij geregeld bijscholing 8. Elk maatje levert voordat hij daadwerkelijk wordt ingezet een verklaring omtrent gedrag in. Een maatje neemt niet het werk over van professionele hulpverleners, maar vult het aan en ondersteunt het. Indien nodig zal het maatje doorverwijzen naar de juiste instantie. Meerwaarde Maatjes De grote meerwaarde van een maatje is dat hij de tijd heeft en neemt. Naast de financieel - technische ondersteuning is er dus ook tijd voor een kop koffie aan de keukentafel en een goed gesprek De maatjes komen maandelijks onder leiding van de coördinator bij elkaar voor bijeenkomsten waar naast praktische uitwisseling veel aandacht wordt besteed aan de lopende hulpvragen. Met name de onderlinge intervisie waarbij tijdens elke bijeenkomst 1 hulpvraag intensief door het gehele team wordt besproken is zeer waardevol gebleken. Daarnaast worden ook met enige regelmaat externen uitgenodigd om hun ervaring en expertise met de maatjes te delen, hetgeen in november van het afgelopen jaar resulteerde in een uiterst leerzame ontmoeting met bewindvoerder Pauline Niessen. De coördinator De coördinator is verantwoordelijk voor het uitvoeren dan wel het doen uitvoeren van alle werkzaamheden van SHM Zutphen. De taken van de coördinator zijn vastgelegd in een overeenkomst met het bestuur. De coördinator heeft in eerste instantie vanaf september 2012 tot en met september 2013 op vrijwillige basis zijn werkzaamheden opgepakt en uitgevoerd en werd vanaf 1 september 2013 ingehuurd (als ZZP er) voor 8 uur per week. Dit is met ingang van 1 januari 2014 verhoogd naar 16 uur per week. Het bestuur Drie van de 6 participerende kerken hebben een vertegenwoordiger afgevaardigd die momenteel het bestuur van SHM Zutphen vormen. Het bestuur bestaat uit dhr. Bouwe Sprey (voorzitter/penningmeester), dhr. Hein Brunsveld (lid) dhr. Peter Kallenbach (secretaris). Het bestuur houdt toezicht op en controleert de taken van de coördinator en verzorgd in voorkomende gevallen de communicatie en of p.r. naar externen. Daarnaast stelt het bestuur jaarlijks de begroting vast en controleert periodiek de uitgaven in relatie tot de vastgestelde begroting. Het bestuur legt jaarlijks door middel van een inhoudelijk en financieel jaarverslag verantwoording af aan haar sponsoren. 8 Jaarlijks vindt her certificering plaats. 6
5. Samenwerkingsverbanden 5.1. SHM Zutphen werk samen met de volgende organisaties en of instellingen: De gemeente Zutphen SHM Zutphen heeft met enige regelmaat overleg met de betreffende beleidsambtenaar en participeert in het door de gemeente geïnitieerde overleg inzake schulddienstverlening Verbindtkracht genaamd. Woonbedrijf Warnsveld Het woonbedrijf verwijst huurders die in financiële problemen zijn dan wel dreigen te komen voor ondersteuning door naar SHM Zutphen. Humanitas DMH Humanitas DMH verwijst hulpvragers door naar SHM Zutphen. Op dit moment werkt SHM Zutphen samen met zowel Humanitas DMH Zutphen/Warnsveld als Lochem. Ixta Noah Met deze instelling is de afspraak gemaakt dat in voorkomende gevallen hulpvragers naar SHM Zutphen zullen worden doorverwezen. Kerken en Geloofsgemeenschappen in Zutphen en Warnsveld SHM Zutphen werkt met hen samen en ook via dit netwerk worden hulpvragers doorverwezen naar SHM Zutphen. Bedrijven SHM Zutphen is het afgelopen jaar door 2 bedrijven in Zutphen/Warnsveld benaderd met het verzoek om medewerkers van deze bedrijven die met financiële problemen bleken te kampen te ondersteunen en begeleiden. 5.2. PR en Voorlichting SHM Zutphen heeft het afgelopen jaar de volgende pr- & voorlichtingsactiviteiten uitgevoerd: De coördinator heeft 3 voorlichtingsbijeenkomsten verzorgd bij Humanitas DMH Zutphen en Lochem en bij Ixta Noah in Zutphen. Door middel van sponsering (zowel financieel als in de uitvoering) door de Rabobank Graafschap Noord heeft SHM Zutphen een promo filmpje kunnen laten maken 9. De coördinator heeft voorlichting gegeven over schuldenproblematiek aan jongeren. In de regionale krant zijn artikelen geplaatst over de SHM Zutphen en haar werkwijze. In december 2013 tenslotte heeft SHM Zutphen haar eigen website gelanceerd. 10 9 Zie de website: http://schuldhulpmaatjezutphen.nl/index.html 10 Zie website: http://schuldhulpmaatjezutphen.nl/index.html 7
6. Overzicht hulpvragen SHM Zutphen heeft in 2013 ( juni t/m december 2013) 33 hulpvragen doorverwezen gekregen en opgepakt. De verwijzende instanties en of personen zijn divers en variëren van de landelijke website van Schuldhulpmaatje, Woonbedrijf Warnsveld, Stichting Perspectief tot en met 2 werkgevers. Het grootste aantal doorverwijzingen kwam via Stichting Perspectief namelijk 14 in totaal (in de periode van 29 november tot en met 23 december 2013). SHM Zutphen heeft 7 hulpvragen naar tevredenheid van de hulpvrager afgerond waarbij in een aantal gevallen bewind voering is gerealiseerd. Daarnaast zijn 8 hulpvragen in financieel technische zin afgerond maar wordt er via het maatje contact op afstand met de hulpvrager ter monitoring van de situatie onderhouden. Dat betekent dat op dit moment nog 18 hulpvragen over 2013 nog in behandeling zijn 7. Kort financieel overzicht SHM Zutphen heeft met succes het afgelopen jaar zowel lokale/regionale als landelijke fondsen weten te werven. Tegelijkertijd is de directe uitvoering pas vanaf de tweede helft van 2013 ter hand genomen op een 4 tal hulvragen na. Dit betekende dat begrote kosten verbonden aan de uitvoering (o.a. kantoorkosten, declaraties, facilitaire kosten) pas vanaf de 2 e helft van 2013 zijn uitgegeven. Mede als gevolg daarvan heeft SHM Zutphen het boekjaar 2013 met een batig banksaldo van 14.471, - afgesloten. De balans bestaat derhalve uit een banksaldo van 14.471, - en daarmee heeft SHM Zutphen een eigen vermogen van 14.471, -. Ook dit jaar is een stijging te verwachten in het aantal hulpvragen waardoor er extra middelen nodig zullen zijn voor het werven en opleiden van maatjes waarbij door het bestuur als uitgangspunt genomen is om dit jaar te groeien van de huidige 14 maatjes naar minimaal 20 maatjes. Daarnaast brengt ook de her certificering van de huidige 14 maatjes in 2014 kosten met zich mee. SHM Zutphen wil dit jaar ook extra maatjes werven voor de begeleiding en ondersteuning van mensen die als werknemer in financiële problemen zijn dan wel dreigen te geraken. In 2013 zijn 2 van dergelijke hulpvragen reeds opgepakt. Tenslotte brengt ook het inhuren van de coördinator vanaf 1 januari 2014 voor 16 uur per week extra kosten met zich mee. Kortom ook in 2014 zal SHM aan fondsenwerving blijven doen naast de reeds toegezegde bijdragen van de participerende kerken en fondsen voor dit jaar. 8
8. Toekomstvisie Zoals gezegd wijzen alle tekenen erop dat het aantal hulvragen ook dit jaar zal toenemen. Dit is onder andere mede het gevolg van een toenemende schuldenproblemen bij zelfstandigen zonder personeel (ZZP) en het aantal mensen dat getroffen wordt door baanverlies vaak in combinatie met een echtscheiding. SHM Zutphen zal ook in 2014 met de inmiddels bekende professionele inzet en menselijke betrokkenheid zich blijven zetten om aan haar centrale missie: Het voorkomen, en oplossen van financiële schuldproblematiek van particulieren, geïnspireerd door Bijbelse motivatie uitvoering te geven. In 2014 zullen extra maatjes geworven worden voor de begeleiding van werknemers met financiële problemen. Dat dit een stijgende doelgroep is blijkt onder andere uit de bereidheid van een aantal grote landelijke bedrijven om met Schuldhulpmaatje Landelijk een overeenkomst te sluiten waarbij speciaal opgeleide maatjes de ondersteuning en begeleiding van hun medewerkers zal gaan oppakken. De betreffende bedrijven zijn bereid gevonden de kosten voor de opleiding voor hun rekening te nemen. SHM Zutphen zal hier op lokaal niveau ook verder op inzetten door actief in gesprek te gaan zowel met de 2 bedrijven die werknemers hebben doorverwezen als ook andere bedrijven. Doel daarvan is om een vergelijkbare lokale overeenkomst te kunnen sluiten. Naast de bestaande samenwerkingsverbanden zal SHM Zutphen in 2014 actief samenwerking opzoeken met organisaties en of instellingen waarmee dat in 2013 nog niet gelukt is. Het vanuit SHM Zutphen opgezet regionaal overleg met collega coördinatoren in de regio zal ook in 2014 worden voortgezet. 9
Bijlage 1. De kernwaarden van SHM Zutphen 1. SHM Zutphen handelt vanuit Bijbels gemotiveerde naastenliefde. 2. SHM Zutphen helpt niet, maar werkt samen (wederkerigheid). 3. Bij het SHM Zutphen gaat het om present zijn. 4. Een maatje bij SHM Zutphen luistert vooral. 5. Een maatje bij SHM Zutphen is echt en verbonden. 6. Een maatje bij SHM Zutphen is geen adviseur, maar een coach. 7. Een maatje bij SHM Zutphen is doelgericht. 8. Een maatje bij SHM Zutphen is deskundig (certificaat) en professioneel. 10