Ad Römkens A+B verpleegkundige, zorgmanager. 16 jaar als locatiemanager in een klein kloosterverzorgingshuis gewerkt. In 2008 afgestudeerd aan de universiteit van Tilburg als master in arts in ethics en religion in de uitstroom richting geestelijke verzorging. De inhoud van mijn afstudeerthesis was Kwalitatief onderzoek naar verandering in beleving van identiteit van religieuzen als zij met niet-religieuzen binnen een zorginstelling gaan samen leven. Sinds 4 jaar werkzaam als geestelijk verzorger binnen de Waalboog, een organisatie voor zorg welzijn en wonen in Nijmegen.
Zeggen waar je voor staat en waar je voor gaat Kwalitatief onderzoek naar verandering in beleving van identiteit van religieuzen als zij met niet-religieuzen binnen een zorginstelling gaan samenleven Als de loop van het water: De bedding leidt de stroom De stroom verlegt de bedding. Sanneke Bolhuis Dhr. A.M.J. (Ad) Römkens Universiteit van Tilburg Eindthesis in het kader van de Masteropleiding Zorg, Ethiek en Beleid Faculteit Geesteswetenschappen, Departement Religiewetenschappen en Theologie Referent: Mw. Dr. V.J.R. (Veerle) Draulans Coreferent: Mw. Dr. J.E.J.M. (Annelies) van Heijst Tilburg, 21 november 2008
Naarmate je duidelijker kenbaar maakt welke factoren de kwaliteit van leven voor jou positief dan wel negatief beïnvloeden des te beter kan daar rekening mee gehouden worden. Als de loop van het water: Minstens 6% van willekeurige groep mensen zal altijd ontevreden over een dienst/product/zorg zijn.
Huidige situatie wat de stroom betreft getalsmatig 2003 10.858 religieuzen woonachtig in Nederland. 7862 zusters 1113 broeders 1883 priesterreligieuzen 2010 6872 religieuzen totaal 4838 zusters 709 broeders 1325 priesterreligieuzen.
Oud zijn Het is geen kunst om oud te worden, het is een kunst ermee te leven. Goethe
Kwaliteit van ouderenzorg aan religieuzen Wat is kwaliteit van zorg?
1 Voldoen aan de uitgesproken verwachtingen van de religieus. 2 Doelgroep gerichtheid = respecteren van de voorkeuren, noden, waarden van de specifieke doelgroep en daar naar handelen. Kwaliteit op instellingsniveau kan worden waar gemaakt op macro meso en microniveau. Bestuur, management, personeel, bewoners
Matrix instellingsidentiteit Identiteit Denken (Woorden) Willen (Beleid) Handelen (Praktijk) Voelen (sfeer) Geschiede nis tot nu toe. Plannen in welke termen verstaat de instelling zichzelf? Waar streeft men naar? Hoe resulteert zelfverstaan in beleid? Hoe zijn de feitelijke zorgpraktijken Hoe wordt instellingsiden titeit beleeft en waardoor opgeroepen? Netwerk: intern en extern In welke termen wordt nagedacht over netwerk? Gevoerd beleid t.a.v. netwerk? Welke rol speelt inextern netwerk? Hoe wordt sfeer opgeroepen en bevorderd? Personen Wie speelt rol in bepaling identiteit? Welke personen zijn bepalend voor identiteit? Wie dragen de identiteit in organisatie? Wie bepalen de leefsfeer/werk klimaat?
WAT HEEFT SIGNIFICANT EFFECT OP BELEEFDE KWALITEIT VAN LEVEN VAN MENSEN/RELIGIEUZEN BINNEN EEN ZORGSETTING?
Positief effect op ervaren kwaliteit van leven. Extra aandacht naast basiszorg. Zinvolle dagbesteding aansluitend bij behoefte en aanwezigheid van belangrijke derden daarbij. Contact met familie vrienden Mate van afhankelijkheid van zorgverleners, wat kan men nog zelf? Eigen vertrouwde spullen in leefomgeving
U maakt als congregatie of individueel mens grotendeels dezelfde problemen/mogelijkheden mee dan andere mensen/senioren in Nederland.
Als de stroom van het water Uw behoefte aan ondersteuning van uw welbevinden is niet statisch maar steeds in beweging afhankelijk van de situatie waarin u zich bevindt. Zowel op persoonlijk niveau, als congregatie niveau of ook maatschappelijk zullen zich zaken voordoen die u dwingen bepaalde keuzes te maken.
Huidige trends in caresector Afbouw verzorgingshuizen. Lage ZZP door thuiszorg. Samenredzaamheid. Multiculturaliteit. 4 domeinen dominant in zorgplan: *1 Woon- en leefomstandigheden *2 Participatie *3 Mentaal welbevinden *4 Lichamelijk welbevinden
Mentaal welbevinden 1 Ondersteuning van de eigen levensinvulling en waarden die daaraan worden toegekend. 2 Aandacht voor en ondersteuning van mogelijkheid te sturen op eigen leven. 3 Aandacht voor en ondersteuning van levensfase gerelateerde ontwikkeling, levenskeuze en zingeving. 4 Beschikbaarheid van geestelijke verzorging.
Maatschappelijke trend 1. Economisering van de zorg Definitie: implementeren van concepten en processen van een economische context in een niet economische context. Zorgsector wordt een industrie (zorg is een product) Management principes regeren in de zorg - Doel middel rationaliteit >> Kernprobleem: vervreemding
Factoren die vervreemding veroorzaken Een voortdurende vloed van veranderingen die tijd en energie wegnemen van de core business B.v. computer programma s, fusies, clusters, netwerken, projecten.
Gevolgen economisering die vervreemding veroorzaken Meer controle mechanismen B.v. : checklists, protocollen, zorgpaden, registreren, scoren Kwaliteit wordt een zaak van de juiste procedure en meten de enige manier om kennis te hebben. Personeel voelt dit aan als wantrouwen. Devaluatie van wat niet kan gemeten worden.
Aspecten in mijn onderzoek van belang m.b.t. beleving van identiteit als religieus 1 Aandacht voor uw geschiedenis 2 Omgang met tijd 3 Omgang met ruimte 4 Omgang met transcendentie 5 Kunnen communiceren in een vertrouwde religieuze taal 6 Zich door mensen in omgeving erkend en gewaardeerd weten (Last but not least)
Geschiedenis In het vertellen/present stellen van hun levensgeschiedenis bevestigen mensen hun bestaan voor de ander. Het spreken over ons geleefd leven brengt ons in verbinding met onze identiteit.in verhalen ordenen wij ons leven, daarin gesteund of gehinderd door collectieve verhalen. Zonder herinnering is er geen identiteit.
Omgang met tijd Vertrouwde leefritme wordt niet ernstig verstoord bij gaan samenleven door opname van niet-religieuzen in eigen kvh. Eigen gezondheidstoestand grootste impact op veranderde tijdsinvulling Activiteiten aanbod wel probleem als je niet zegt waar je voor staat en gaat. Jaren 60-70 grote indruk gemaakt.
Omgang met gedeelde ruimte Grootste probleem of pijnpunt. Vermindering van religieuzen binnen een gemengde zorgsetting is evenredig gerelateerd aan invloed op inrichting van ruimte.
Omgang met transcendentie Bleek overal goed verzorgd gaf geen grote problemen. Kloosters investeerden daar zelf extra in. Als men naar reguliere zorgsetting verhuisd zal dat zeker anders zijn. Bij veel medewerkers zeer beperkte (ervarings) kennis over religieus leven. Spontaan wordt verandering uit jaren 60-70 genoemd.
Vertrouwde religieuze taal Heeft zeker de aandacht nodig. Zeker met jongere medewerkers grote kloof taalbegrip op cognitief, interpretatief en affectief niveau. Reguliere zorgaanbieder ook ander jargon.
Kwaliteitssysteem nuttig? Ja. Echter geen enkel systeem kan menswaardige of menslievende zorg garanderen. Zorg blijft een relationeel gebeuren. En elke situatie en de waardering daarvan door betrokkenen is steeds ongewis. Zeg waar u voor gaat en waar u voor staat. Dit is wie wij zijn versus dit is wat we kunnen leveren.