Persbericht Verwachting voor 2006 toont toegenomen vertrouwen Dividend 2005 29% omhoog Datum 7 februari 2006 Nummer 005p KERNCIJFERS KPN-GROEP 4e kw 2005 4e kw 2004 IFRS, in miljoenen euro, tenzij anders aangegeven 2005 2004 3.166 3.008 Bedrijfsopbrengsten 11.936 11.819 695 629 Bedrijfsresultaat 2.348 2.645 608 578 Resultaat na belastingen 1.454 1.757 0,29 0,24 Winst per aandeel (in euro) 0,66 0,72 969 1.081 Kasstroom uit operationele activiteiten 3.833 3.957 469 510 Investeringen (in MVA en software) 1.394 1.668 500 571 Vrije kasstroom 2.439 2.289 695 629 Bedrijfsresultaat 2.348 2.645 624 562 Afschrijvingen en bijzondere waardeveranderingen 2.376 2.190 1.319 1.192 EBITDA 4.724 4.835 Corporate Communication Mediavoorlichting 4e kwartaal: in lijn met verwachtingen Telfort draagt voor het eerst bij aan omzet en Ebitda. Gerapporteerde resultaten positief door de regeling met NTT DoCoMo en gunstige belasting- en pensioeneffecten. Versnelling van verlies aan lijnen van invloed op consumenten segment Vast Geheel 2005: verbeterde verwachtingen op alle punten ingelost Vrije kasstroom toegenomen tot EUR 2,4 miljard ( 6,6% omhoog) Bedrijfsopbrengsten 1,0% gestegen naar EUR 11,9 miljard, -0,3% lager conform de verwachting EBITDA 2,3% lager; 4,0% lager conform bij verwachtingen gehanteerde definitie Investeringen bedroegen EUR 1.394 miljoen Geheel 2005: uitvoering van strategie goed op koers Aandeel van ISP s van KPN met 6,4 procentpunten gestegen naar 36,1% Lancering VoIP; uitrol in hoge versnelling vanaf januari 2006 Televisieaanbod uitgebreid Aandeel in traditionele consumenten spraakmarkt drie kwartalen op rij gestegen Doelstelling fte-reductie overtroffen, doelstelling kostenbesparingen gehaald Visie op All IP vertaald in bedrijfsplan 2006 2010 Groeistrategie voor Mobiel leidt tot winstgevende groei Acquisitie Telfort versterkt business profiel. Geheel 2005: aantrekkelijk aandeelhoudersrendement EUR 2,6 miljard aan kasmiddelen is geretourneerd aan de aandeelhouders in Investor Relations Tel: +31 70 4466300 Tel: +31 70 4460986 E-mail: press@kpn.com E-mail: ir@kpn.com
de vorm van dividend en de terugkoop van eigen aandelen Voorgesteld slotdividend 2005 bedraagt 32 cent, dit brengt het totale dividend over 2005 op 45 cent, een stijging van 29% ten opzichte van vorig jaar Toelichting van Ad Scheepbouwer, CEO van KPN: Dividend We hebben aanzienlijke vooruitgang geboekt in 2005. We zijn verheugd over de resultaten van de strategische aanpassingen die we een jaar eerder bij KPN Mobile The Netherlands hebben doorgevoerd. Bij Vast hebben we begin vorig jaar een nieuwe strategie bekendgemaakt. Vanaf dat moment hebben we de blik gericht op de uitvoering ervan. Op alle terreinen is er resultaat geboekt en we zijn nu veel beter voorbereid op de verder toegenomen concurrentie. Alle ogen zijn nu gericht op het VoIP-strijdperk. We zijn er klaar voor. Bij E-Plus hebben we midden vorig jaar de tactiek radicaal gewijzigd. De resultaten hebben tot dusver ons gesterkt in het vertrouwen van we de Duitse consument kunnen overhalen voor E-Plus te kiezen. Ondanks snelle reacties van alle concurrenten zijn we ervan overtuigd dat we onze ambitieuze doelstellingen kunnen waarmaken. Onze verwachtingen voor 2006 tonen het toegenomen zelfvertrouwen. We hebben vandaag een wijziging in onze financieringsstructuur bekendgemaakt omdat de snelle verandering in de telecomsector eist dat we onze flexibiliteit maximaliseren. Dit maakt ons mogelijk om ons vanaf heden te committeren dat wij, in vergelijking met onze concurrenten, hoge uitkeringen aan onze aandeelhouders in de komende jaren kunnen voortzetten. In lijn met de dividend politiek van KPN voor de middellange termijn volgens welke KPN de intentie heeft een dividend uit te keren tussen de 35% en 50% van de jaarlijkse vrije kasstroom, zal KPN, gelet op de solide kasstroomontwikkeling in 2005, voor dat jaar een dividend voorstellen van EUR 0,45 per aandeel. Gelet op het interim dividend van EUR 0,13 dat in augustus 2005 werd betaald, komt het voorgestelde slotdividend voor 2005 uit op EUR 0,32 per aandeel.het voorgestelde dividend zal op 11 april 2006 aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders ter goedkeuring worden voorgelegd. Outlook 2006 Verwachtingen 1 2005 2 Outlook 2006 per 7 februari 2006 Bedrijfsopbrengsten EUR 11.826 mln Laag enkelcijferige stijging EBITDA EUR 4.623 mln Stabiel CAPEX EUR 1.394 mln EUR 1.6-1.8 miljard Vrije kasstroom EUR 2.439 mln > EUR 2 miljard KPN bevestigt de verwachting van vorig jaar inzake de vrije kasstroom van tenminste EUR 2 miljard voor de jaren 2006 en 2007 (2007 exclusief belastingen). Wij verwachten belasting te gaan betalen in de loop van 2007. Ook zullen de afschrijvingen van materiële vaste activa verder dalen, terwijl de afschrijvingen op immateriële vaste activa 3 gelijk zullen blijven op een niveau van ongeveer EUR 500 miljoen. 1 Voor de definities van de grootheden, zie Appendix G. 2 Voor een uitgebreide uitleg van de 2005 cijfers (inclusief de niet meegenomen posten voor verwachtingsdoeleinden), zie Appendix G 3 Uitgezonderd eventuele bijzondere waardeverminderingen en eventuele effecten van een verder netwerkintegratie met Telfort 7 februari 2006 Pagina 1
Herdefiniëren van financiële beleid De Raad van Bestuur gaat ervan uit dat verdere optimalisering van KPN s financieringsstructuur in het belang is van KPN en van zijn aandeelhouders. De beslissing is genomen op grond van KPN s ervaringen met het bestaande financieringsraamwerk, de huidige en te verwachte omzetten, de totale ontwikkelingen in de Europese telecommunicatiesector en de visie van kredietbeoordelaars op KPN. Het geherdefinieerde financieringsraamwerk zorgt ervoor dat KPN kan doorgaan met zijn attractieve dividendbeleid, de aandeelhouderswaarde maximeren en de flexibiliteit behoudt voor verdere groei en het doen van investeringen. KPN zal ervoor zorgen dat de nettoschuld/ebitda verhouding tussen 2 en 2.5 blijft. Verder streeft KPN ernaar een minimumkredietwaardering van Baa2 (Moody s) and BBB (S&P) te behouden. Deze parameters vervangen de eerdere criteria van een nettoschuld/ebitda-ratio van maximaal 2 en EBITDA/rente-ratio van minimaal zes. EUR 1 mrd terugkoop eigen aandelen KPN herbevestigt dat het geen kasmiddelen ongebruikt wil laten. Daarom, binnen het kader van het nieuwe financieringsraamwerk, gaat KPN vanaf vandaag over tot een verdere aankoop van EUR1 miljard eigen aandelen, uit te voeren in 2006 en volgend op de voorfinanciering van geplande schuldreducties (in april and juli); echter alleen tegen een prijs die de waarde voor de zittende aandeelhouders vergroot. Dividend over 2006 en 2007 KPN streeft er ook naar het totaalbedrag aan uitgekeerd dividend over de boekjaren 2006 en 2007 op zijn minst gelijk te doen zijn aan het totaal uitgekeerde dividend over het boekjaar 2005 (EUR 950 miljoen). 7 februari 2006 Pagina 2
KERNCIJFERS DIVISIES DIVISIE VAST 4e kw 2005 4e kw 2004 IFRS, in miljoenen euro 2005 2004 1.734 1.814 Bedrijfsopbrengsten 6.883 7.249 589 620 - Consumer 2.384 2.441 669 724 - Business 2.653 2.949 1.256 1.308 - Wholesale & Operations 4.985 5.256-780 -838 - Overig (incl. intercompany-omzet) -3.139-3.397 1.391 1.343 Bedrijfslasten 5.367 5.440 311 307 Waarvan: afschrijvingen en bijzondere 1.276 1.309 waardeveranderingen 343 471 Bedrijfsresultaat 1.516 1.809 69 95 - Consumer 338 377 46 91 - Business 281 382 230 277 - Wholesale & Operations 881 1.041-2 8 - Overig 16 9 De bedrijfsopbrengsten zijn in het vierde kwartaal met 4,4% gedaald; over heel 2005 met 5,0% (daarvan is 2,7% het gevolg van MTA-tariefverlagingen van EUR 195 miljoen). Hoewel het segment Consumer een significante groei van de opbrengsten uit niet-traditionele diensten kon noteren, werd het verlies van opbrengsten uit de traditionele spraakdiensten nog niet volledig goedgemaakt. De bedrijfsopbrengsten zijn in het vierde kwartaal 5,0% gedaald, en 2,3% voor het gehele jaar (waarvan 1,1% als gevolg van MTA-tariefverlagingen van EUR 27 miljoen) Het segment Business kreeg te maken met een vergoeding aan concurrenten en een door OPTA opgelegde boete voor een totaal bedrag van EUR 35 miljoen. KERNCIJFERS DIVISIES DIVISIE MOBIEL 4e kw 2005 4e kw 2004 IFRS, in miljoenen euro 2005 2004 1.680 1.374 Bedrijfsopbrengsten 5.857 5.264 736 570 - KPN Mobile The Netherlands 2.483 2.271 755 703 - E-Plus 2.822 2.608 149 114 - BASE 548 428 40-13 - Overig (incl. intercompany-omzet) 4-43 1.408 1.178 Bedrijfslasten 5.100 4.383 311 246 Waarvan: afschrijvingen en bijzondere 1.078 828 waardeveranderingen 272 196 Bedrijfsresultaat 757 881 160 156 - KPN Mobile The Netherlands 648 729 40 13 - E-Plus -5 161 24 29 - BASE 85 5 48-2 - Overig 29-14 - De bedrijfsopbrengsten stegen in het vierde kwartaal met 22,3% (daarvan was 9,2% toe te schrijven aan Telfort en 8,0% aan de overeenkomst met 7 februari 2006 Pagina 3
NTT DoCoMo). De inkomsten uit dienstverlening stegen met 17,3%, maar met 7,6% als Telfort niet zou worden meegeteld. - De bedrijfsopbrengsten in Nederland stegen met 29,1% (waarvan 22,1% als gevolg van de consolidatie van Telfort en 2,2% als gevolg van de 13 miljoen inkomsten uit de NTT DoCoMo overeenkomst). De inkomsten uit dienstverlening gingen 6,6% omhoog als Telfort niet wordt meegeteld. - De bedrijfsopbrengsten van E-Plus stegen in het vierde kwartaal met 7,4% (5,4% daarvan als gevolg van de 38 miljoen uit de NTT DoCoMo overeenkomst). De inkomsten uit dienstverlening stegen met 4,3%. - Als gevolg van het afschrijven van de 3G licentie is het bedrijfsresultaat van E-Plus negatief voor het gehele jaar, maar positief in zowel het derde als het vierde kwartaal. - BASE zet zijn succesvolle groeitraject door met een stijging van het bedrijfsresultaat van 30,7% in het vierde kwartaal (28,0% over het hele jaar). De inkomsten uit dienstverlening gingen 30,4% omhoog. - De post overig omvat in het vierde kwartaal EUR 59 miljoen aan inkomsten als gevolg van de overeenkomst met NTT DoCoMo. 7 februari 2006 Pagina 4
FINANCIEEL OVERZICHT VIERDE KWARTAAL 2005 De bedrijfsopbrengsten van de groep zijn in het vierde kwartaal 5,3% gestegen met EUR 158 miljoen. Sterke toename bedrijfsopbrengsten divisie Mobiel... maakte de daling bij de divisie Vast meer dan goed De sterke toename in het vierde kwartaal van de bedrijfsopbrengsten bij de divisie Mobiel (EUR 306 miljoen of 22,3%) werd veroorzaakt door verbeterde prestaties van alle drie de operators. Deze stijging omvat de resultaten van Telfort (geconsolideerd vanaf 4 oktober 2005) en een positief effect van EUR 110 miljoen met betrekking tot een verrekeningsovereenkomst tussen KPN en NTT DoCoMo. Onder de overeenkomst heeft KPN het belang van 2,16% van NTT DoCoMo in KPN Mobile overgenomen voor een nettobedrag van EUR 5 miljoen, terwijl KPN akkoord ging met het toestaan van gebruik door O2 in Duitsland van bepaalde NTT DoCoMo-technologie, een recht dat voorheen exclusief aan KPN was voorbehouden. De sterk gestegen mobiele bedrijfsopbrengsten hebben de afname van 4,4% van de bedrijfsopbrengsten bij de divisie Vast meer dan goedgemaakt. Ruim de helft van deze afname (2,8%) werd veroorzaakt door de MTAtariefverlagingen die zijn opgelegd door de toezichthouder (op 1 december 2005 werd de derde verlaging van 12% van kracht). De resterende afname hangt samen met de versnelde verschuiving van traditionele spraakdiensten naar ADSL en IP-platforms en de hevige concurrentie op de markt, inclusief de mobiele operators en kabelbedrijven die VoIP aanbieden. Hoewel de opbrengsten uit producten en diensten op basis van nieuwe technologieën gestaag stijgen, worden hiermee de lagere opbrengsten uit traditionele diensten nog niet volledig gecompenseerd. Vergeleken met vorig jaar noteerden alle segmenten in de divisie Vast lagere bedrijfsopbrengsten. Hoewel de niet-traditionele diensten een significante opbrengstengroei van ongeveer 25% lieten zien, zijn de bedrijfsopbrengsten van het segment Consumer 2,3% (EUR 57 miljoen) gedaald. Ofschoon de bedrijfsopbrengsten nog steeds 10,0% lager liggen dan vorig jaar, liet het segment Business een verbetering zien ten opzichte van het voorgaande kwartaal. De opbrengsten van het segment Wholesale & Operations zijn met 5,2% (EUR 271 miljoen) afgenomen. Meer dan de helft hiervan (EUR 139 miljoen) houdt verband met MTA-tariefverlagingen. De rest kan met name worden toegeschreven aan lagere interne opbrengsten uit traditionele diensten, die deels worden gecompenseerd door nationale en internationale wholesalediensten. Externe opbrengsten zijn vrijwel gelijk gebleven. Hogere bedrijfslasten meer dan gecompenseerd door hogere bedrijfsopbrengsten De bedrijfslasten van de groep zijn in het vierde kwartaal toegenomen met 3,9% (EUR 92 miljoen), hetgeen een minder sterke stijging is dan die van de bedrijfsopbrengsten. Bij de divisie Vast zijn de bedrijfslasten 3,6% gestegen, voornamelijk vanwege reorganisatievoorzieningen die werden verantwoord bij het segment Wholesale & Operations. De divisie Mobiel liet een toename van EUR 230 miljoen zien, voornamelijk veroorzaakt door Telfort (EUR 128 miljoen), hogere verkeerskosten in lijn met de gestegen omzet uit dienstverlening, en hogere UMTSafschrijvingslasten in België (als gevolg van een terugneming van EUR 16 miljoen in het vierde kwartaal van 2004) en Nederland (afschrijving vindt plaats sinds november 2004). 7 februari 2006 Pagina 5
Bedrijfsresultaat In het laatste kwartaal van 2005 bedroeg het bedrijfsresultaat van KPN EUR 695 miljoen (vierde kwartaal 2004: EUR 629 miljoen), een toename van 10,5% ten opzichte van dezelfde periode van vorig jaar. Dit is het gevolg van het feit dat het hogere bedrijfsresultaat van de divisie Mobiel en Overige activiteiten het lagere bedrijfsresultaat van de divisie Vast meer dan compenseerde. Financieringslasten netto Belastingen De nettofinancieringslasten (EUR 160 miljoen) zijn ten opzichte van dezelfde periode van vorig jaar 18,5% ofwel EUR 25 miljoen gestegen. Als gevolg van de toepassing van IAS 32/39 - welke richtlijn vereist dat financiële vaste activa en passiva worden gewaardeerd op marktwaarde in plaats van tegen kostprijs - variëren de financieringslasten gedurende de tijd, afhankelijk van de marktwaarde. In het vierde kwartaal is een negatief effect van EUR 30 miljoen verwerkt. Dit effect moet worden beschouwd in de context van de totale rentedragende schuld van de groep en het gerelateerde rentebeleid. Evenals in 2004 rapporteerden wij in het laatste kwartaal van 2005 een belastingbate in de winst en verliesrekening. Met name de volgende factoren hebben daartoe bijgedragen. Vanwege de verlaging van de Nederlandse vennootschapsbelasting met ingang van 2006 heeft KPN een bate van EUR 52 miljoen opgenomen aangezien de uitgestelde belastingen voor KPN (nettoverplichting) afnamen. BASE's actieve belastinglatentie is met EUR 122 miljoen gestegen als gevolg van verbeterde winstverwachtingen bij BASE. In het laatste kwartaal van 2004 dezelfde items werden opgenomen voor een bedrag van respectievelijk EUR 179 miljoen en EUR 57 miljoen. De effectieve belastingdruk in 2005 bedroeg 20,0% (2004: 14,6%). In het vierde kwartaal van 2005 bereikten we overeenstemming met de Duitse belastingautoriteiten over de verwerking van verliezen uit het verleden. De overeenkomst heeft geresulteerd in een vermindering van de verrekenbare verliezen en in een verhoging van afschrijvingsbasis (beide voor vennootschapsbelastingdoeleinden). Dit leidt tot een verder uitstel van het betalen van inkomstenbelasting. Voor verdere details zie de verklarende notitie gepubliceerd op de Investor Relationspagina van de KPN website. Kasstroom De kasstroom uit operationele activiteiten was in het vierde kwartaal van 2005 10,4% (EUR 112 miljoen) lager dan in dezelfde periode van vorig jaar. Ook de vrije kasstroom viel in het vierde kwartaal lager uit (EUR 71 miljoen of 12,4%). Investeringen waren in het kwartaal lager, terwijl het werkkapitaal verslechterd is. Pensioenen De totale reguliere pensioenkosten bedroegen in 2005 EUR 174 miljoen ten opzichte van EUR 190 miljoen in 2004. Deze daling is het gevolg van lagere rentelasten en een hoger rendement op fondsvermogen. Als gevolg van de niewe CAO-onderhandelingen (principeakkoord bereikt in december 2005) is een aantal (vroeg-)pensioenregelingen gewijzigd en deels afgeschaft. Als gevolg hiervan is uit de voorziening EUR 83 miljoen vrijgevallen in het vierde kwartaal. Schuldpositie De brutoschuld bedroeg op 31 december 2005 EUR 10,0 miljard. De nettoschuld 4 was op die datum EUR 8,9 miljard ofwel EUR 1 miljard boven het niveau van 31 december 2004 (30 september 2005: 7,9 miljard). In het vierde kwartaal heeft KPN bijna EUR 1 miljard betaald voor de overdracht van alle aandelen Telfort. Ook heeft KPN 60 miljoen aandelen teruggekocht van de Nederlandse Staat voor een 4 De boekwaarde van rentedragende financiële verplichtingen plus de reële waarde van financiële instrumenten gerelateerd aan deze financiële verplichtingen minus liquide middelen. 7 februari 2006 Pagina 6
bedrag van EUR 508 miljoen. EUR 1,3 miljard is gebruikt voor geplande aflossingen in oktober en november 2005. Kaspositie 60 miljoen aandelen teruggekocht van de Nederlandse Staat De kaspositie bedroeg op 31 december 2005 EUR 1,1 miljard, inclusief een nietgesaldeerd bedrag van EUR 0,8 miljard door de verwerking van notional cash pools onder IFRS (dit bedrag lag ongeveer 0,1 miljard hoger dan op 30 september 2005). KPN heeft op 7 december 2005 voor een bedrag van EUR 508 miljoen 60 miljoen aandelen teruggekocht van de Nederlandse Staat en op 16 december 2005 het bijzonder aandeel van EUR 0,48. Op de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van 11 april 2006 zal KPN middels een statutenwijziging voorstellen het bijzonder aandeel te schrappen. Tot die tijd zal KPN het bijzonder aandeel niet verkopen of anderszins gebruiken. KPN heeft daarnaast de intentie alle gewone aandelen in te trekken die het van de Nederlandse Staat heeft gekocht. Op 6 december 2005 heeft KPN 181.039.631 gewone aandelen ingetrokken die het sinds december 2004 had ingekocht. Hierdoor stonden ultimo 2005 2.151.360.369 aandelen 5 uit. Credit-ratings Collectieve Arbeids Overeenkomst (CAO) Nadat KPN in december 2005 de terugkoop van eigen aandelen bekendmaakte, heeft Standard & Poor s de vooruitzichten bij de rating van A bijgesteld van stabiel naar negatief. De rating van Moody's bleef onveranderd op Baa1 met stabiele vooruitzichten. In December 2005 heeft KPN een principe overeenkomst bereikt met de vakbonden in Nederland met betrekking tot de CAO. Een van de wijzigingen heeft betrekking op pensioenen. De belangrijkste veranderingen hebben betrekking op: - Een stijging van de pensioengerechtigde leeftijd van 62 naar 65 jaar; - De indexatie-ambitie van pensioenaanspraken is verlaagd van 100% naar 80%; - Voor medewerkers geboren na 1959 is de VUT en prepensioen afgeschaft; - Overgangsmaatregelen voor medewerkers geboren tussen 1950 en 1959. OPERATIONEEL OVERZICHT GROEP Reorganisatieplannen op schema De uitvoering van de reorganisatieplannen die in maart 2005 werden aangekondigd, verloopt volgens plan. Het personeelsbestand in Nederland is met bijna 10% (2.106 fte s) afgenomen, waarmee het streefgetal van 1.500 fte s op jaarbasis werd overtroffen. De reorganisatiekosten bedroegen voor het gehele jaar EUR 92 miljoen (EUR 54 miljoen bij de divisie Vast, EUR 3 miljoen bij de divisie Mobiel en EUR 35 miljoen bij Overige activiteiten), waarvan een bedrag van EUR 32 miljoen in het vierde kwartaal is verantwoord. Per 31 december 2005 bestond het personeelsbestand van KPN uit totaal 26.598 fte s (31 december 2004: 28.056 fte s). Dit is inclusief 756 fte s als gevolg van acquisities (in het bijzonder Telfort). Van het totale aantal fte s waren 19.914 fte s (31 december 2004: 21.265 fte s) in Nederland werkzaam. 5 Inclusief 60.000.000 van de Staat ingekochte aandelen voor 31 december 2005 7 februari 2006 Pagina 7
OPERATIONEEL OVERZICHT DIVISIE VAST Algemeen Multiplay spil van KPN s strategie De markt ontwikkelt zich zoals verwacht. Met 58% is de breedbandpenetratie in Nederland de hoogste van Europa en de op een na hoogste ter wereld. KPN wil alle mogelijke kansen benutten die deze ontwikkeling biedt. De beschikbaarheid van breedbanddiensten op de massamarkt en het groeiende aanbod aan elektronische apparatuur voor thuis- en bedrijfsnetwerken bieden KPN zowel uitdagingen als kansen om zich te positioneren als koploper tussen innovatieve netwerkleveranciers. Aangezien klanten steeds vaker overal en altijd toegang willen hebben tot communicatiemogelijkheden, informatie en amusement, zullen de grenzen tussen de werelden van telefonie (vast en mobiel), internet en bewegende beelden (zowel video als televisie) steeds meer vervagen. Multiplay is de spil van de strategie waaronder KPN abonnees uitgebreide diensten aanbiedt. KPN is de mening toegedaan dat breedband de overgang naar Multiplay onvermijdelijk maakt, zowel thuis als op het werk. Hoewel meestal wordt aangenomen dat de uitdaging van Multiplay-oplossingen vooral ligt in de keuze van het juiste businessmodel, inclusief back end-processen en klantenservice, heeft KPN als incumbent operator juist een voorsprong op de concurrentie omdat het deze nieuwe diensten kan aanbieden via een gecombineerd businessmodel en via dezelfde breedbandverbinding. De bestaande infrastructuur, grote klantdichtheid en schaalvoordelen stellen KPN in staat om deze uitdaging op financieel verantwoorde wijze aan te gaan. De infrastructuur zal worden verbeterd dankzij de nieuwste plannen van KPN op het gebied van Ethernet en IP. Deze technologieën worden beschouwd als goedkope en universeel inzetbare alternatieven waarmee alle diensten (spraak, beeld en gegevens) kunnen worden geleverd, zowel thuis als op het werk. KPN ziet als vooraanstaande breedbandoperator de enorme kansen die Multiplay biedt, een concept dat zich kan ontwikkelen tot een continuüm van multimediaapparatuur met overlappende mogelijkheden en bijbehorende toepassingen. Multiplay zal volgens KPN daadwerkelijk bestaansrecht hebben zodra spraak, beeld en data niet langer als afzonderlijke diensten worden geleverd via één apparaat, maar interactief kunnen worden ingezet door diensten te combineren. De gebruiker zal dan niet langer één apparaat en netwerktoegang wensen, maar een groot aantal toepassingen willen gebruiken voor thuis- en/of bedrijfsnetwerken. KPN beschouwt zijn vermogen om multiservice-netwerken te ontwikkelen als een belangrijke onderscheidende factor die het bedrijf in staat zal stellen om meer diensten te verkopen en hoge breedbandcapaciteit te bieden. Dit alles tegen betaalbare prijzen, met eenvoudige installatie en na verloop van tijd bediening op afstand. Netwerk De upgrade van het ADSL-netwerk naar ADSL2+ is in het vierde kwartaal voltooid, waardoor de introductie van zeer snelle internetdiensten, IP TV, Delay TV en Video on Demand over DSL mogelijk is geworden. In het vierde kwartaal is gestart met een VDSL-project. VDSL-technologie stelt KPN in staat een bandbreedte te bieden van 20 30 MB/s, zodat klanten via deze zeer snelle internetverbinding tegelijkertijd kunnen bellen, televisie kijken en grote databestanden downloaden. 7 februari 2006 Pagina 8
VoIP-markt neemt hoge vlucht in vierde kwartaal het aantal aansluitingen daalt gestaag... maar KPN s aandeel in spraakmarkt groeit dankzij succesvolle pakketten en bundels SEGMENT CONSUMER In het vierde kwartaal liet de verkoop van Voice over Internet Protocol-diensten (VoIP) een duidelijke groei zien. Naar schatting had al op 31 december 2005 ruim 9% van alle breedbandklanten (zowel kabel als DSL) een abonnement op VoIPtelefonie. Ook het aantal huishoudens dat alleen nog maar mobiele oplossingen gebruikt blijft gestaag stijgen, met een groeitempo van één procentpunt per kwartaal. In het vierde kwartaal van 2005 bedroeg dit aantal huishoudens 16%. De neerwaartse trend bij abonnementen op vaste aansluitingen, die al sinds het begin van het jaar zichtbaar was, versnelde hierdoor in het vierde kwartaal (van -5% in het derde kwartaal naar 7%). In 2005 werden de marketinginspanningen verhoogd en is KPN momenteel de snelst groeiende VoIP-aanbieder in Nederland, waarbij wordt geprofiteerd van een landelijke dekking. KPN s aandeel in het aantal traditionele spraakminuten bleef stijgen (hoewel de markt voor traditionele spraakdiensten kromp). In aansluiting op de trend die in het tweede kwartaal is ingezet, is het aandeel van KPN in de spraakmarkt verder gestegen naar 64%. KPN schrijft dit succes toe aan zijn belpakketten. In februari van afgelopen jaar is gestart met de verkoop van BelPlus-pakketten in combinatie met nieuwe, op mobiele telefoons lijkende, DECT-toestellen. Deze actie levert uitstekende resultaten op. Er zijn al 100.000 DECT-toestellen verkocht, meestal in combinatie met een BelPlus-pakket, waardoor de klanten een significant hogere ARPU genereerden. Op 2 november 2005 introduceerde KPN het nieuwe pakket BelVrij Avond & Weekend, waarmee klanten s avonds en in het weekend vaste nummers kunnen bellen tegen een flatfee. Het doel is om de churn te verminderen door de prijsperceptie te verbeteren en klanten terug te winnen van Carrier PreSelectoperators. In de eerste twee maanden hebben zich meer dan 20.000 klanten aangemeld voor BelVrij Avond & Weekend. Voor 2006 staat een aantal grootschalige marketingacties op stapel, terwijl KPN nog meer flatfee-bundels (bijvoorbeeld een 24 uur per dag -bundel) en een budgetmerk wil lanceren. Retail ADSL van KPN groeit sneller dan de ADSL-markt In het vierde kwartaal nam KPN 46% van de groei van de breedbandmarkt voor zijn rekening via de eigen ISP s en Direct ADSL (exclusief de overname van hcc!net en andere ISP-aansluitingen). Daarmee heeft KPN als marktleider in de Nederlandse breedbandmarkt zijn aandeel in de retailmarkt verhoogd naar 36,1% (derde kwartaal 2005: 34,1%). Het aantal aanvragen voor nieuwe breedbandaansluitingen bedroeg in december meer dan 80.000, een nieuw record, waarmee KPN in het volgende kwartaal zijn breedbandpositie verder zal versterken. De ISP s van KPN scoren telkens hoog in onderzoeken naar service en klanttevredenheid. KPN heeft een aantal stappen genomen die zijn gericht op verdere versterking van zijn positie in de retailmarkt voor breedbandoplossingen. Het belangrijkste element van deze marktbenadering is een uitgebreid portfolio met value added-diensten (zoals muziek, film en games). Succes voor breedbandcontent zoals Music Stream Music Stream heeft ongeveer 150.000 actieve gebruikers, die in 2005 meer dan 2 miljoen liedjes hebben gedownload. Ook biedt KPN Music Stream Plus, waarbij klanten betalen voor het downloaden van muziek en voor het recht om daarvan cd s te branden. Er is al meer dan 230.000 keer gebruikgemaakt van deze nieuwe dienst. In het vierde kwartaal is Movie Stream geïntroduceerd, waarbij op 7 februari 2006 Pagina 9
aanvraag video s, films, televisieseries enz. kunnen worden bekeken. Een aantrekkelijk en steeds uitgebreider aanbod aan films vormt de basis van het succes van deze dienst. HotSpots Verwerving van Nozema Digitale televisie IP TV ADSL2+ upgrade voltooid KPN heeft op 10 januari 2006 Attingo overgenomen, de enige aanbieder van openbare internetvoorzieningen en zakelijke communicatiefaciliteiten op luchthaven Amsterdam Schiphol. Daarnaast is KPN samen met de Nederlandse Spoorwegen een pilotproject gestart voor draadloze internettoegang en televisie in treinen. KPN en de Nederlandse Staat hebben een principeakkoord bereikt over de overname van alle aandelen in Nozema Services door KPN voor EUR 75 miljoen. Nozema is de grootste zenderoperator in Nederland die zowel analoge als digitale (mobiele) diensten aanbiedt. Indien de NMa de overname van Nozema goedkeurt, heeft KPN de intentie om in de loop van 2006 landelijke dekking te bereiken. Met de verwerving van Nozema's radio- en televisieactiviteiten zet KPN een belangrijke stap op weg naar de versteviging van zijn positie als leverancier van amusement. Aan het eind van het vierde kwartaal had KPN ongeveer 184.000 digitale TV-abonnees (inclusief Digitenne). De implementatie van IP TV verloopt geheel volgens schema. De eerste fase van het ADSL2+-netwerk, waarmee IP TV kan worden geleverd, is eind 2005 volgens plan voltooid. De commerciële marktintroductie staat gepland voor de eerste helft van 2006. XS4ALL heeft al een ADSL-aanbieding met een downloadsnelheid van 20 MB geïntroduceerd. Daarnaast is aanzienlijke vooruitgang geboekt bij het vastleggen van aantrekkelijke content. Meer dan 60 contracten met premiumzenders zijn tot dusverre afgesloten. Klanttevredenheid hoger dan elders in de sector Regulering wordt versoepeld Succesvolle marketingcampagne voor het MKB: ZekerWeten Migratie naar All IPdiensten SEGMENT BUSINESS Hoewel de concurrentie hevig blijft, is KPN erin geslaagd om zijn positie als een betrouwbare partner in een snel veranderende markt te verstevigen. De klanttevredenheid is in het vierde kwartaal van 2005 significant gestegen, waarmee KPN de concurrentie achter zich laat. Met de invoering van het nieuwe reguleringskader in 2006 zullen belangrijke wijzigingen plaatsvinden ten aanzien van de tariefregulering voor vaste telefonie. Vergeleken met het vorige regime zullen de nieuwe beleidsregels KPN minder prijsrestricties opleggen en meer ruimte bieden voor aantrekkelijke volumekortingen, bundels en pakketten. De ZekerWeten -campagne, waarmee de diensten en adviezen van KPN voor het voetlicht worden gebracht en die zich richt op het midden- en kleinbedrijf (MKB), blijkt succesvol te zijn. De campagne had een positief effect op de klanttevredenheid in het vierde kwartaal van 2005. De verkoop van Zakelijk ADSL is sterk verbeterd (met meer dan 10.000 aansluitingen in het vierde kwartaal) dankzij de ZekerWeten -campagne en het nieuwe productaanbod. In het vierde kwartaal van 2005 lanceerde KPN zijn All-IP-strategie, die klanten een groot aantal mogelijkheden biedt, zoals collaborative working en videocommunicatie. In een All-IP-omgeving kan KPN het netwerk veel efficiënter beheren. In het eerste kwartaal van 2006 zal KPN beginnen met de migratie van het eigen bedrijfsnetwerk naar een All-IP-platform, de technologie van de 7 februari 2006 Pagina 10
toekomst. KPN blijft een succesvol vernieuwer KPN, tezamen met TNT Logistics, Symbol Technologies en Zebra Technologies, is gestart met de voorbereidingen voor een gezamenlijke RFID-pilot (Radio Frequency Identification) onder de naam TelliTrace. RFID is een veelbelovende technologie voor draadloze identificatie van mensen en voorwerpen. Samen met energieleverancier Oxxio en IBM heeft KPN een uniek netwerk geïntroduceerd waarbij de gegevens van de energiemeter bij de klant draadloos worden verzonden naar de centrale computer van Oxxio. Een ander gebied waar groei wordt verwacht, is narrowcasting. Met narrowcasting worden op specifieke locaties en op bepaalde tijdstippen audiovisuele boodschappen uitgezonden die bestemd zijn voor speciale doelgroepen. Belangrijke nieuwe zakelijke contracten afgesloten Introductie nieuwe producten Reorganisatie ITactiviteiten Outsourcing van 100 ITmedewerkers aan Getronics In het vierde kwartaal van 2005 heeft KPN enkele grote zakelijke contracten gesloten met bedrijven, waaronder een productiebedrijf (Philips) en een bedrijf in openbare veiligheid (Hulpverleningsregio Zuidoost-Brabant). Daarnaast heeft KPN een aantal grote contracten getekend voor de implementatie van VoIP-platforms. In het vierde kwartaal van 2005 is een VoIP-marktproef gestart waaraan 180 zakenpartners en bedrijven uit het MKB deelnemen. De verdere uitrol staat gepland voor de eerste helft van 2006. SEGMENT WHOLESALE & OPERATIONS Het reorganisatieprogramma voor de IT-activiteiten, dat in het vierde kwartaal van 2004 werd aangekondigd, is nu volledig operationeel en heeft in 2005 de eerste resultaten opgeleverd. Overeenkomsten werden met de belangrijkste ITleveranciers gesloten, die hebben geleid tot significant lagere onderhoudskosten op dit gebied. In de IT-organisatie zijn best practice-processen geïmplementeerd, waarbij IT-applicaties werden gerationaliseerd en het aantal IT-applicaties in 2005 met 20% werd teruggebracht. Exclusief reorganisatiekosten zijn de IT-uitgaven in 2005 met 12% gedaald ten opzichte van 2004. KPN en Getronics PinkRoccade hebben een akkoord bereikt over de overgang van een gespecificeerde groep medewerkers van het onderdeel IT Operations van de divisie Vast. Bijzonder daarbij is dat de technische systemen en applicaties onder beheer van KPN blijven, maar dat de groep medewerkers overgaat naar Getronics PinkRoccade. Naar verwachting zullen ongeveer 100 medewerkers in het eerste kwartaal van 2006 van werkgever wisselen onder behoud van een gelijkwaardig arbeidsvoorwaardenpakket. Dankzij de extra personeelsreductie door de overeenkomst met Getronics PinkRoccade is de divisie Vast op de goede weg om de desbetreffende doelstellingen voor 2007 te behalen. De uitvoering van de afzonderlijke elementen van de strategie Aanvallen- Verdedigen-Benutten heeft ervoor gezorgd dat KPN de gestelde doelen op het gebied van marktontwikkeling, kostenbesparingen en vermindering van het aantal fte s heeft bereikt. 7 februari 2006 Pagina 11
OPERATIONEEL OVERZICHT DIVISIE MOBIEL Belang van NTT DoCoMo in KPN Mobile verworven Bedrijfsopbrengsten omhoog Gestegen omzet uit dienstverlening Consolidatie Telfort Op 24 oktober 2005 verwierf KPN van NTT DoCoMo het resterende belang van 2,16% in KPN Mobile N.V., dat een boekwaarde van EUR 115 miljoen had, voor een nettobedrag van EUR 5 miljoen, waarbij KPN akkoord ging met het gebruik door O2 in Duitsland van bepaalde NTT DoCoMo-technologie, een recht dat voorheen exclusief aan KPN was voorbehouden. Het hieruit voortvloeiende positieve effect ten bedrage van EUR 110 miljoen is dit kwartaal in de bedrijfsopbrengsten opgenomen. Van dit bedrag heeft KPN EUR 26 miljoen aan inkomsten uit intellectueel eigendom en EUR 25 miljoen aan handelsmerkvergoedingen toegewezen (waarvan EUR 13 miljoen werd opgenomen door KPN Mobile The Netherlands en EUR 38 miljoen door E-Plus) alsmede EUR 59 miljoen aan negatieve goodwill (door KPN Mobile Holding B.V.). De som der bedrijfsopbrengsten is met 22,3% gestegen naar EUR 1,68 miljard (vierde kwartaal van 2004: EUR 1.734 miljoen). Hiervan is EUR 126 miljoen, of 9.2%, toe te schrijven is aan Telfort en EUR 110 miljoen, of 8.0%, aan de transactie met NTT DoCoMo. De omzet uit dienstverlening in de divisie Mobiel is met EUR 216 miljoen gestegen tot EUR 1.465 miljoen (4 e kwrtaal 2004: EUR 1.374 miljoen). Exclusief Telfort is omzet uit dienstverlening met 7,6% gestegen van EUR 1.249 miljoen tot EUR 1.344 miljoen. Onderstaande tabel toont de effecten van de consolidatie van Telfort 6 in 2005: In miljoenen euro 2005 2004 KPN Mobile NL (geheel jaar) Telfort (3 maanden) Eliminaties Nederland Nederland Bedrijfsopbrengsten 2.357 145-19 2.483 2.271 Bedrijfslasten 1.707 147-19 1.835 1.542 EBITDA 893 35-928 904 Bedrijfsresultaat 650-2 - 648 729 Groei klantenbestand Vergeleken met hetzelfde kwartaal van vorig jaar is het totale aantal mobiele klanten met 3,6 miljoen gestegen naar 20,8 miljoen, waarvan 2,3 miljoen afkomstig van Telfort. Hoewel de kwaliteit van het klantenbestand al hoog is, bleven de marketingcampagnes gericht op vaste contracten om de kwaliteit nog verder te verbeteren. De toename van het aantal contractklanten bedroeg 28,1% (waarvan 8,6% betrekking heeft op Telfort) waarmee hun aandeel in het totale klantenbestand op 44,5% uitkwam (2004: 42,0%). Het prepaidsegment liet een groei van 15,6% zien (+ 1,6 miljoen prepaidklanten) en dit is grotendeels toe te schrijven aan Telfort. Multibrand-strategie KPN is bezig met de verdere optimalisatie van zijn aanbod door maatgesneden oplossingen te ontwikkelen voor verschillende klantsegmenten, die worden benaderd via onderscheidende en exclusieve labels (eigen KPN-merken of merken van sterke partners). De oplossingen moeten bewerkstelligen dat KPN in elk van deze subsegmenten de markt leidt en dat KPN tegelijkertijd een duidelijke voorsprong heeft op de aanbiedingen van concurrenten die op een breed publiek zijn gericht. De onderliggende gedachte daarbij is dat er van een traditionele 6 Exclusief de effecten op de niet-mobiele activiteiten van KPN, zoals Wholesale & Operations, ad EUR 33 miljoen. 7 februari 2006 Pagina 12
push -strategie voor producten wordt overgegaan op een pull -strategie waarbij klanten zich laten leiden door een merk. De in België al ingeburgerde merken BASE en Ay Yildiz waren in 2005 ook in Duitsland succesvol, terwijl het snelgroeiende 'Simyo'-merk, dat eerder al in Duitsland was geïntroduceerd, in het vierde kwartaal goed scoorde in België en Nederland. Nederland stevig op koers NEDERLAND KPN's mobiele operators in Nederland liggen op koers om duurzame groei te bewerkstelligen en waarde toe te voegen, hetgeen een stevige impuls heeft gekregen door de overname van Telfort. Het aantal contractklanten, de omzet uit dienstverlening en het marktaandeel (omzet) lieten allen een aanhoudende verbetering zien. De operationele EBITDA ontwikkelde zich zoals voorzien. Zelfs afgezien van de consolidatie van Telfort, heeft KPN Mobile The Netherlands het jaar in positieve zin geëindigd. De voortdurende focus op marktleiderschap in de meest waardetoevoegende marktsegmenten heeft geleid tot een verdere verbetering van de kwaliteit van het klantenbestand. KPN Mobile The Netherlands eindigde het jaar met 5,7 miljoen klanten en realiseerde in het vierde kwartaal een toename van 116.000 postpaid klanten. Snelle groei van het postpaid klantenbestand gekoppeld aan een daling van het aantal prepaid klanten (een nettoverlies van 77.000 in het vierde kwartaal) heeft er toe geleid dat postpaid klanten nu 46% van het bestand vormen. Dit is een stijging van 10 procentpunten ten opzichte van eind 2004. De bedrijfsopbrengsten in het vierde kwartaal exclusief Telfort stegen tot EUR 610 miljoen ten opzichte van het vorige kwartaal (EUR 604 miljoen) en hetzelfde kwartaal vorig jaar (EUR 570 miljoen). De opbrengsten uit dienstverlening zijn in het vierde kwartaal met 6,6% gestegen tot EUR 569 miljoen ten opzichte van EUR 534 miljoen in dezelfde periode in 2004. Het marktaandeel (omzet) van KPN Mobile The Netherlands (zonder Telfort) is verder gestegen tot 37,9% op jaareinde. De operationele EBITDA marge exclusief Telfort is licht gestegen ten opzichte van voorgaande jaar van 37,2% tot 37,8%, maar gedaald ten opzichte van de 38,9% in het derde kwartaal 2005. Inclusief Telfort heeft Nederland 8,1 miljoen klanten waarvan 3,3 miljoen postpaid (oftewel 40.4% van het totaal aantal contractklanten). Inclusief Telfort heeft Nederland 46,3% marktaandeel (omzet). Multibrand-strategie E-Plus heeft succes DUITSLAND E-Plus heeft goede vooruitgang geboekt na de strategiewijziging in 2005. Doel van deze strategiewijziging is om de groei te versnellen en om een fundament te leggen voor blijvende winstgevendheid. Als gevolg van de start van de afschrijving van de 3G licentie was het bedrijfsresultaat in het eerste kwartaal van 2005 negatief. De nieuwe strategie is gericht op een aantal initiatieven: - E-Plus is op weg van een 'push' strategie (sterke afhankelijkheid van toestelsubsidies en dealervergoedingen) naar een 'pull' strategie. De nieuwe merken BASE (flat fee), Simyo (alleen via internet) en Ay Yildiz (Turkse gemeenschap), allemaal gelanceerd in 2005, werden snel opgepakt door de diverse doelgroepen. Allen leveren significant betere AMPU en ARPU in vergelijking tot het E-Plus-merk. Vanwege sterk verlaagde toestelsubsidies en dealervergoedingen kennen deze proposities significant kortere terugverdientijden. Ook voor het E-Plus merk werden subsidies verlaagd. - In 2005 werden 9 MVNO contracten met bekende Duitse partners getekend en geïmplementeerd, waaronder Medion (Aldi Talk), Freenet en 7 februari 2006 Pagina 13
Conrad. - Met de opening van 25 nieuwe winkels is in 2005 een start gemaakt met de versterking van de eigen distributie. BASE-producten werden in het assortiment van de E-Plus-winkels opgenomen, wat tot een verhoging van de afzet leidde. - In twee proefregio's heeft E-Plus een start gemaakt met een regionale marketingaanpak; de eerste resultaten uit de twee proefregio's zijn bemoedigend. In de tweede helft van 2005 resulteerde dit in de hoogste netto groei in het aantal abonnees in de geschiedenis van E-Plus. De nieuwe merken (inclusief MVNO's) telden eind van het jaar meer dan 1 miljoen klanten. Ondanks een materiele toename van het marketingbudget om de nieuwe merken op te bouwen steeg de EBITDA marge in de tweede helft van het jaar. Ultimo 2005 bedroeg het marktaandeel op basis van omzet van E-Plus 12,2% (2004: 11,7%); op basis van klanten was dit ook gestegen tot 13,5% (2004: 13,3%). E-Plus heeft gedurende 2005 wederom het aandeel postpaid-klanten in zijn klantenbestand verhoogd, van 49,7% eind 2004 tot 51,9% aan het einde van het vierde kwartaal. Over het jaar stegen de bedrijfsopbrengsten met EUR 214 miljoen, of 8,2% (inclusief overige batten van EUR 38 miljoen uit de overeenkomst met NTT DoCoMo), terwijl de omzet uit dienstverlening een plus van EUR 170 miljoen liet zien, of 7,4%, ondanks een MTA-effect van EUR 97 miljoen. Over het vierde kwartaal stegen de bedrijfsopbrengsten met 7,4% ten opzichte van 2004 tot EUR 755 miljoen (inclusief de overeenkomst met NTT DoCoMo), terwijl de omzet uit dienstverlening met EUR 26 miljoen steeg, of 4,3%, ondanks een MTA-effect van EUR 25 miljoen. Het feit dat in het vierde kwartaal de groei van de bedrijfsopbrengsten lager uitviel dan de groei van omzet uit dienstverlening is te wijten aan lagere opbrengsten voor toestellen door verlaagde subsidies. De groei van de omzet uit dienstverlening daalde in het vierde kwartaal zoals verwacht. De directe gevolgen van aangescherpte criteria voor toestel- en dealersubsidies op het E-Plus merk werden niet gecompenseerd door geleidelijke positieve effecten van de nieuwe merken. In 2006 zal E-Plus de druk op de markt vergroten door verdere investeringen en een uitbouw van het portfolio. E-Plus zal zijn producten en diensten zo aanpassen, zodat de succesvolle elementen van de nieuwe merken optimaal worden benut. E- Plus zal zijn financiële positie blijven versterken door zijn kostenstructuur nog meer aan te passen aan de eisen van de nieuwe strategie. Het management zal versterkt worden met de aanstelling van Michael Krammer, voormalig CEO van het Oostenrijkse Telering. E-Plus wil de omzet uit dienstverlening tegen de tweede helft van 2006 vergroten. Het bedrijf streeft op de middellange termijn naar een EBITDA-marge van meer dan 30%. BASE blijft goed presteren BELGIË BASE heeft zijn succesvolle en bewezen multibrand-strategie verder uitgebreid. Aan het eind van het tweede kwartaal introduceerde BASE de BASE VoordeelBundel/BASE Forfait Avantage. In september werd het goedkope merk Simyo gelanceerd, medio oktober gevolgd door BASE Unlimited, het eerste mobiele pakket in België dat voor een flatfee werd aangeboden. BASE kon in het vierde kwartaal 72.000 nieuwe klanten bijschrijven, waarvan 79% postpaidklanten door het succes van BASE Unlimited. Op oudejaarsavond had BASE in totaal 2,0 miljoen klanten, een stijging van 21% ten opzichte van vorig jaar. De omzet uit dienstverlening is met 30,4% gestegen van EUR 112 miljoen vorig jaar naar EUR 146 miljoen dit kwartaal. De bedrijfsopbrengsten zijn met 30,7% 7 februari 2006 Pagina 14
toegenomen van EUR 114 miljoen vorig jaar naar EUR 149 miljoen. Met 35,6% werd de solide EBITDA-marge gehandhaafd. Deze marge vertoonde een lichte daling ten opzichte van 38,8% in het voorgaande kwartaal als gevolg van de concentratie van de commerciële activiteiten en de lancering van BASE Unlimited in het vierde kwartaal. Vorig jaar bedroeg de EBITDA-marge in het vierde kwartaal 37,7%. OPERATIONEEL OVERZICHT OVERIGE ACTIVITEITEN Algemeen Verkoop Xantic KPN breidt distributiekracht uit via overname De bedrijfsopbrengsten in 2005 bedroegen EUR 255 miljoen, een daling ten opzichte van EUR 389 miljoen bedrijfsopbrengsten in 2004. Het verschil heeft met name betrekking op de verkoop van Pantel in februari 2005. In 2005 verantwoordde KPN diverse boekwinsten. Xantic droeg bij aan de omzet voor een bedrag van EUR 157 miljoen, EUR 129 miljoen aan bedrijfslasten (waarvan EUR 3 miljoen afschrijvingen en bijzondere waardeveranderingen). De verkoop van Infonet en Intelsat in het eerste kwartaal droeg voor een bedrag van EUR 21 miljoen bij aan de bedrijfsopbrengsten en nihil aan de bedrijfslasten. De vrijval van de pensioenvoorziening verminderde de bedrijfslasten in het vierde kwartaal (waarvan EUR 63 miljoen aan Overige Activiteiten is gealloceerd). Er is een intentieverklaring getekend voor de verkoop van Xantic. Naar verwachting zal deze transactie een boekwinst van tenminste EUR 50 miljoen opleveren. KPN verwierf van de curatoren de voorraad, inventaris en huurrechten van de Kralwinkels. Deze transactie stelt KPN in staat zijn distributiekracht in Nederland met ongeveer 60 winkels uit te breiden tot ruim 160. GEBEURTENISSEN NA EINDE VERSLAGPERIODE, ONTWIKKELINGEN OP HET GEBIED VAN REGELGEVING, ENZ. Ontwikkelingen op het gebied van regelgeving Netwerkintegratie KPN- Telfort Integratie Vast-Mobiel Merkportfolio KPN beoordeelt de aankondiging van de OPTA richting de Europese Commissie in zake VoIP, transit, wholesale huurlijnen en de zakelijke vaste-telefoniemarkt. Voorzover dat nodig geacht wordt, zal daartegen bezwaar worden aangetekend. Momenteel bekijkt KPN diverse opties om de netwerken van KPN Mobile The Netherlands en Telfort te integreren. Het uiteindelijke besluit kan leiden tot een versnelde afschrijving of bijzondere waardeverandering van enkele (delen van) netwerken of van enkele licenties. Per jaareinde bedroeg de boekwaarde van de desbetreffende activa van Telfort (inclusief licenties) en die van KPN Mobile The Netherlands (inclusief licenties) respectievelijk EUR 0,35 en EUR 1,25 miljard. KPN heeft besloten verdere stappen te ondernemen om zich meer naar een op consumenten gerichte organisatie te ontwikkelen en effectiever te concurreren in de Vast-Mobiele markt. Eerste aandachtspunt zal zijn op de zakelijke markt, waar de mogelijkheden het meest duidelijk zijn. Vervolgstappen zullen gericht zijn op verbeteringen aan de voorkant zoals customer relationship management, customer care, verkoop en dienstverlening. De consequenties voor de organisatiestructuur van KPN zullen in het eerste halfjaar van 2006 bekend worden, afhankelijk van het advies van de ondernemingsraad. KPN zal in de loop van 2006 bepaalde elementen van zijn merkportfolio herstructureren, wat onder anderen de merken 'Primafoon' en 'Planet' zal raken. Deze veranderingen zullen samenvallen met veranderingen in het merkbeeld van KPN. 7 februari 2006 Pagina 15
RESULTATEN VERSUS OUTLOOK Om de daadwerkelijke resultaten te kunnen vergelijken met de outlook worden reorganisatiekosten van EUR 20 miljoen of hoger en boekwinsten of -verliezen van EUR 20 miljoen of hoger per gebeurtenis buiten beschouwing gelaten (zie onderstaande tabel voor meer informatie), het nettoconsolidatie-effect van Telfort en een vrijval uit de pensioenvoorzieningen. Na aanpassingen ten behoeve van de vergelijkbaarheid met de verwachtingen zijn de bedrijfsopbrengsten in 2005 met 0,3% gedaald, vrijwel geheel in lijn met de verwachtingen ( stabiel ). De EBITDA is 4,0% gedaald, iets beter dan de verwachte 'daling kleiner dan 5%'. In 2005 bedroeg de vrije kasstroom EUR 2.439 miljoen (verwachtingen: > EUR 2,3 miljard), terwijl de CAPEX in 2005 uitkwam op EUR 1.394 miljoen (verwachtingen: EUR 1,4 miljard). Resultaten versus outlook 4e kw 2005 4e kw 2004 In miljoenen euro, tenzij anders aangegeven 2005 2004 3.166 3.008 Bedrijfsopbrengsten gerapporteerd 11.936 11.819 93 - Nettoconsolidatie-effect Telfort 93-110 - Boekwinsten op verkopen 110 56 Bedrijfsopbrengsten aangepast voor 2.963 3.008 vergelijkbaarheid met verwachtingen 11.733 11.763 1,5% Verschil met vorig jaar 0,3% 1.319 1.192 EBITDA gerapporteerd 4.724 4.835 35 - Nettoconsolidatie-effect Telfort 35-110 - Boekwinsten op verkopen 110 56 83 - Vrijval uit pensioenvoorzieningen 83-34 - Reorganisatiekosten 92 0 1.125 1.192 EBITDA aangepast voor vergelijkbaarheid met verwachtingen 4.588 4.779 5,6% Verschil met vorig jaar 4,0% Outlook 2005 Verwachtingen Bijgestelde outlook voor 2005. afgegeven op 7 november 2005 Bedrijfsopbrengsten Stabiel, inclusief MTA-reducties EBITDA Daling kleiner dan 5% CAPEX EUR 1,4 miljard Vrije kasstroom > EUR 2,3 miljard ALGEMEEN Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling De cijfers in dit kwartaalbericht zijn gebaseerd op door de EU goedgekeurde IFRSstandaarden. Op de cijfers is geen accountantscontrole toegepast. Voor meer informatie over de overgang van Nederlandse naar IFRS-waarderingsgrondslagen wordt verwezen naar het persbericht dat KPN op 18 april 2005 heeft gepubliceerd. Voor een bespreking van de door KPN gehanteerde IFRS-waarderingsgrondslagen wordt verwezen naar het eerste kwartaalbericht van KPN d.d. 10 mei 2005. Waarderingsgrondslagen Dit persbericht bevat een aantal non-gaap-grootheden, zoals bedrijfsopbrengsten, 7 februari 2006 Pagina 16
EBITDA en vrije kasstroom. Deze non-gaap-grootheden moeten niet worden gezien als substituut voor KPN s GAAP-grootheden. KPN's non-gaap-grootheden kunnen mogelijk niet vergelijkbaar zijn met non-gaap-grootheden die worden gebruikt door andere ondernemingen. Bedrijfsopbrengsten worden gedefinieerd als de som van Opbrengsten en Overige baten. EBITDA wordt gedefinieerd als het bedrijfsresultaat voor afschrijvingen en bijzondere waardeveranderingen van materiële vaste activa en afschrijvingen en bijzondere waardeveranderingen van goodwill, licenties en andere immateriële vaste activa. Deze maatstaf wordt gebruikt door financiële instellingen en creditrating-bureaus als een van de belangrijkste indicatoren van leencapaciteit. Veel analisten gebruiken EBITDA als een onderdeel van hun (kasstroom)projecties. Let wel: de KPN-definitie van EBITDA wijkt af van de letterlijke definitie van resultaat voor interest, belasting en afschrijvingen. Beide voornoemde definities van EBITDA hebben beperkingen als hulpmiddel voor de analyse. Deze dienen dan ook niet geïsoleerd te worden beschouwd of als vervanging te worden gebruikt voor analyses van het resultaat van KPN volgens IFRS-standaarden of Amerikaanse verslaggevingsregels. In het verleden werd EBITDA gebruikt als maatstaf voor bepaalde aspecten van operationele performance en liquiditeit. EBITDA is gebruikt als onderdeel van de verwachtingen van KPN. Door de invoering van IFRS en de daarmee samenhangende volatiliteit van amortisatie is KPN van mening dat dit de meest juiste manier van informatieverstrekking aan de financiële markten is voor bepaalde aspecten van toekomstige financiële ontwikkelingen. KPN beschouwt EBITDA niet als performance-maatstaf. In alle gevallen zal een aansluiting worden gegeven van EBITDA naar de dichtstbijzijnde algemeen aanvaarde verslaggevingsmaatstaf (bedrijfsresultaat). De vrije kasstroom wordt gedefinieerd als 'kasstroom uit operationele activiteiten' minus 'investeringen' (CAPEX), die worden gedefinieerd als uitgaven aan vaste activa en software. Safe harbor Bepaalde uitspraken in dit kwartaalbericht betreffen toekomstgerichte uitspraken. Deze uitspraken omvatten onder meer, maar zijn niet beperkt tot, uitspraken ten aanzien van de toekomstige bedrijfsresultaten, de effecten van wet- en regelgeving op de activiteiten van KPN, het marktaandeel van KPN en zijn joint ventures in nieuwe en bestaande markten, algemene bedrijfstakgerelateerde en macroeconomische trends en de prestaties van KPN ten aanzien hiervan. Toekomstgerichte uitspraken bevatten vaak of worden voorafgegaan of gevolgd door formuleringen als geloven, verwachten, anticiperen of soortgelijke uitdrukkingen. Deze toekomstgerichte uitspraken zijn afhankelijk van een aantal aannames met betrekking tot toekomstige gebeurtenissen en zijn onderhevig aan onzekerheden en overige factoren waarop KPN veelal geen invloed kan uitoefenen. De werkelijke resultaten kunnen derhalve afwijken van de toekomstgerichte uitspraken. Een aantal van deze factoren is beschreven (niet uitputtend) in het jaarverslag en Form 20-F 2004 van KPN. Ons jaarverslag en Form 20-F 2005 zullen op 7 maart 2006 beschikbaar zijn. De cijfers in dit kwartaalbericht zijn gebaseerd op IFRS-standaarden. Op de cijfers is geen accountantscontrole toegepast. Dit kwartaalbericht bevat een aantal non- GAAP-grootheden, zoals EBITDA en vrije kasstroom. Deze non-gaap-grootheden moeten niet worden gezien als substituut voor KPN s GAAP-grootheden. KPN's 7 februari 2006 Pagina 17
non-gaap-grootheden kunnen mogelijk niet vergelijkbaar zijn met non-gaapgrootheden die worden gebruikt door andere ondernemingen. Bepaalde cijfers kunnen door afrondingsverschillen zijn beïnvloed. In dit kwartaalbericht zijn alle gegevens over marktaandelen gebaseerd op schattingen van het management, die gebaseerd zijn op extern beschikbare informatie tenzij anders aangegeven. Opgemerkt dient te worden dat de presentatie in ons jaarverslag en Form 20-F 2005 enigszins kan afwijken van de presentatie in dit kwartaalbericht. Profiel KPN biedt telefoon-, internet- en televisiediensten aan particulieren door gebruik te maken van het vaste netwerk in Nederland. Voor de zakelijke klanten biedt KPN, zowel nationaal als internationaal, een breed scala van voice-, internet- en datadiensten tot het volledig beheer van uitbestede ICT-diensten. Zowel aan particuliere als zakelijke klanten worden in Nederland, Duitsland, België en West Europa mobiele diensten geboden. Onze klanten vertrouwen erop dat ze kwalitatief hoogwaardige, betrouwbare diensten aangeboden krijgen die ze in staat stellen zowel hun zakelijke als privé doeleinden te bereiken in zowel werk- als vrije tijd. We bieden hun een reeks innovatieve producten waarmee informatie wordt ontsloten en ontspanning wordt geboden waar, wanneer ieder dat wil en hoe men dat wil per telefoon, computer, PDA of via de TV. Daarbij kan worden gekozen uit een grote reeks merken gericht op specifieke toepassingen en budgetten van het betrouwbare, kwalitatief hoogwaardige KPN-merk, tot merken speciaal voor jongeren, zoals Hi, of prijsvriendelijke merken als Het Net en Simyo. In 2005 krijgt het merk KPN een nieuwe strategie met een bijbehorend nieuw gezicht. We vertrouwen erop dat de samenleving van tevreden klanten de basis vormt voor winstgevende groei en daardoor waarde creëert voor onze aandeelhouders. Ook vinden we dat onze betrokkenheid ten aanzien van kwaliteit en klanttevredenheid alleen kan worden gerealiseerd als onze medewerkers gemotiveerd zijn om de best mogelijke diensten aan te bieden. We zijn ons ook bewust van onze verantwoordelijkheden richting de samenleving: het is ons beleid om met onze kennis en technologie bij te dragen aan het welzijn van al onze belanghebbenden en om aan hen verantwoording af te leggen over onze verrichtingen op milieugebied. Per 31 december 2005 bediende KPN met 29.286 medewerkers (26.598 FTE's) 6,9 miljoen klanten met een vaste telefoonaansluiting en 2,2 miljoen internetklanten in Nederland alsmede 20,8 miljoen klanten in Duitsland, Nederland en België. KPN is in 1989 verzelfstandigd. De aandelen zijn genoteerd aan de beurzen van Amsterdam, New York, Londen en Frankfurt. 7 februari 2006 Pagina 18
APPENDICES Financial Statements A) Consolidated Income Statement B) Consolidated Balance Sheet C) Consolidated Cash Flow Statement D) Statement of Changes in Shareholders' Equity E) Segmental analysis: - Key Financial and Operating Metrics - Fixed Division - Consumer Segment - Business Segment - Wholesale & Operations - Mobile Division - The Netherlands - Germany - Belgium F) Additional information: MTA impact G) Outlook Reconciliation February 7, 2006 Page 2