Stichting Leergeld Amersfoort
1. Inleiding Er is een grote groep kinderen in de leeftijd van 4 tot 18 jaar voor wie er financiële belemmeringen zijn om tijdens hun schoolperiode volwaardig te kunnen participeren. Op dit moment is er een groep van ongeveer 384.000 kinderen die in een ernstige armoedesituatie verkeren en waarvoor zelfs de dagelijkse eerste levensbehoeften niet meer vanzelfsprekend zijn. Leren en kunnen meedoen met leeftijdgenoten is in deze ontwikkelingsperiode essentieel. Omdat deze kinderen door een tekort aan middelen bij bepaalde activiteiten moeten afhaken, bestaat er voor hen een reële dreiging van sociaal isolement. Stichting Leergeld wil hen helpen waarbij het steeds gaat om een specifieke aanvraag op het gebied van onderwijs, sport of sociale participatie. Zodanig helpen dat deze kinderen weer gewoon kunnen meedoen met schoolse en buitenschoolse activiteiten. Zodanig helpen dat deze kinderen in staat zijn om hun mogelijkheden te vergroten en hun potentieel te ontwikkelen en daarnaast te voorkomen dat deze kwetsbare groep de maatschappij de rug toekeert waardoor we leergeld zullen moeten betalen. Dit zijn essentiële voorwaarden voor een volwaardig bestaan in hun verdere leven. Stichting Leergeld is het laatste vangnet voor ouders die onvoldoende middelen hebben om de ontwikkeling van hun kind(eren) te bekostigen of voor te financieren. Ons mission statement is: "Alle kinderen mogen meedoen". Want: NU MEEDOEN IS STRAKS MEETELLEN! Colofon Stichting Leergeld Amersfoort Opgericht op 29 maart 2006 Secretariaat: J.K. Schurings Damespolder 12, 3825 LB Amersfoort In dit jaarverslag wil het bestuur van Stichting Leergeld Amersfoort kort terugblikken op het jaar 2013. Namens bestuur, coördinator en intermediairs, Egbert Boerma, voorzitter E-mail: leergeld.amersfoort@gmail.com Telefoon: 06-4707 9400 Website: www.leergeldamersfoort.nl Bank: NL95ABNA0977568245 Amersfoort, 25 maart 2014 2 3
2. Leergeld Nederland Op landelijk niveau werkt de 'Vereniging van Stichtingen Leergeld in Nederland', kortweg 'Leergeld Nederland' aan een primair netwerk van ca. 72 plaatselijke stichtingen. Het is een grote uitdaging om voldoende middelen te verkrijgen, om vrijwilligers te werven, besturen te formeren en voor het trainen van de vrijwilligers zorg te dragen. De koepelorganisatie is enerzijds dienstig aan bestaande lokale stichtingen en neemt anderzijds initiatief voor nieuwe stichtingen in het land. Zij is visie- en beleidsvormend voor Leergeld als geheel. En omdat alle Leergelden vanuit dezelfde Leergeldformule werken is dat aanvullend op de doelstelling en strategie van de lokale stichtingen. Er zijn op dit moment 72 lokaal of regionaal opererende Stichtingen Leergeld in Nederland actief. Stap 3: Financieel vangnet: Wanneer er geen voorzieningen zijn waarop voor het betreffende kind een beroep kan worden gedaan of wanneer deze voorzieningen niet toereikend zijn, kan aanvullende hulp geboden worden in de vorm van giften in natura of vergoeding van kosten aan clubs en scholen. Criterium hierbij is altijd dat de aanvullende hulp bijdraagt aan de doelstelling van Leergeld: het voorkomen van sociale uitsluiting via het bevorderen van "meedoen". Stap 4: Follow-up en nazorg: Na afhandeling van de aanvragen die bij Leergeld binnenkomen, blijft het contact met de betreffende gezinnen doorgaans bestaan. Afhankelijk van de situatie varieert dit van een telefoontje tot een nieuw huisbezoek. 3. Korte samenvatting Leergeldformule x 1.000,- 35.000 Leergeld Nederland stelt dat kinderen zich alleen optimaal kunnen ontwikkelen door het opdoen van kennis en het ontwikkelen van sociale vaardigheden. Indien een kind zich door gebrek aan middelen niet kan ontwikkelen, kan het een beroep doen op het vangnet van Stichting Leergeld. De wijze waarop Leergeld dit vangnet hanteert, is vastgelegd. Uitgangspunt is het nemen van snelle maatregelen waarbij probleemoplossing voor het kind centraal staat. 30.000 25.000 20.000 Stap 1: Huisbezoek en inventarisatie: Gezinnen die Leergeld om hulp vragen, worden thuis bezocht door goed opgeleide en goed geïnformeerde intermediairs. Tijdens een persoonlijk gesprek wordt de hulpbehoefte geïnventariseerd en vindt toetsing plaats van de inkomens- en (eventuele) schuldensituatie. 15.000 10.000 Stap 2: Bemiddeling: Met ouders of verzorgers wordt besproken wat de mogelijkheden zijn op basis van bestaande/voorliggende voorzieningen van andere, zoals gemeenten of andere instanties/organisaties. Leergeld kan vervolgens ondersteuning bieden bij het aanvragen van deze voorzieningen. 5.000 0 2009 2010 2011 2012 4 5
x 1.000,= 35000 30000 25000 20000 7.487 15.251 4. Leergeld Amersfoort 15000 16.335 De Leergeldformule 10000 kan schematisch als volgt worden weergegeven: 5000 x 1.000,= x 1.000,= 0 35000 35000 2009 2010 2011 2012 30000 7.487 30000 25000 25000 15.251 20000 20000 15000 15000 16.335 10000 10000 5000 0 32.424 2012 5000 2011 32.424 7.487 15.251 16.335 32.424 0 2009 2010 2011 2012 2009 2010 2011 2012 2012 2011 2012 2011 4.1 Economische crisis De economische crisis die in 2008 begon heeft geleid tot een toename van de armoedeproblematiek in Nederland mede doordat ook de overheid fors bezuinigt. Bestaande regelingen zoals in Amersfoort de socialeparticipatieregeling en de regeling schooltas, die uitdrukkelijk bedoeld waren om binnen onze doelgroep te waarborgen dat kinderen kunnen blijven meedoen, werden afgeschaft of versoberd. Gevolg hiervan is dat onze doelgroep (gezinnen met een inkomen tot maximaal 120% van de bijstandsgrens) groter wordt en daarnaast vaker een beroep wordt gedaan op particuliere initiatieven zoals Leergeld Amersfoort. Het spanningsveld dat hierbij optreedt, is dat Leergeld Amersfoort volledig afhankelijk is van giften en donaties. Het verwerven van financiële middelen uit de private sector is moeilijk, nu de crisis zich ook in de private sector doet voelen. In 2013 heeft Leergeld Amersfoort de samenwerking met de gemeente Amersfoort kunnen intensiveren wat er samen met de private donaties voor heeft gezorgd dat opnieuw een groot aantal kinderen geholpen kon worden. 4.2 Samenwerking externe partners De Leergeldformule werkt! Leergeld bereikt hiermee ook gezinnen in armoede die veelal onbereikbaar lijken voor de overheidsinstanties. Er zijn verschillende factoren die hierbij een rol spelen: Leergeld is laagdrempelig: Iedereen kan een aanvraag indienen, elke aanvraag wordt onderzocht. Gemeente Amersfoort In het najaar van 2012 zijn er opnieuw contacten gelegd tussen medewerkers van de afdeling Sociale Zaken van de gemeente Amersfoort, enkele raadsleden en het bestuur van Leergeld. In het voorjaar van 2013 hebben de fracties van de ChristenUnie en GroenLinks een debat georganiseerd met diverse vrijwilligersorganisaties in de stad over de armoedeproblematiek. In dat debat kwam naar voren dat de gemeente bij het bestrijden van de armoede in Amersfoort de vrijwilligersorganisaties hard nodig heeft. Vlak voor de zomer is aan Leergeld gevraagd of zij in de aanpak van de armoedeproblematiek onder de jeugd en in gezinnen een structurele rol wil spelen. Daarop heeft het bestuur positief gereageerd. In het najaar is het een en ander formeel geworden en heeft het college van burgemeester en wethouders besloten om een subsidie toe te kennen van 61.000,00 per jaar. In feite is aan Leergeld gevraagd de voormalige 'Regeling schooltas' voort te zetten, niet als generieke maatregel, maar als maatwerk uitgaande van de Leergeldformule zoals Leergeld Amersfoort die praktiseert. Het bestuur gaat ervan uit dat het structurele karakter in elk geval zal gelden voor de periode 2013 tot en met 2018, uiteraard afhankelijk van de mate waarin het ontvangen subsidiebedrag zal kunnen worden besteed aan de doelgroep. 6 7
Pact SamSam In 2011 werd een samenwerkingsverband opgericht van vrijwilligersorganisaties die zich bezig houden met de armoedebestrijding in Amersfoort, het Pact SamSam. In het verslagjaar is SamSam vruchtbaar gebleken als het gaat om uitwisseling van ervaringen, stimulering van elkaars werkzaamheden en ondersteuning en professionalisering van vrijwilligers. Leergeld maakt actief deel uit van SamSam en ziet ook voor de komende jaren het pact als een waardevol platform met name voor de intermediairs en de coördinator. In het voorjaar van 2014 zal het bestuur het convenant ondertekenen waarin de uitwisseling en professionalisering van de vrijwilligersorganisaties als speerpunt staat genoemd. Stichting Kinderzorg Utrecht Stichting Kinderzorg Utrecht richt zich op kinderen en jongeren tot 23 jaar met als doel hen dezelfde kansen te geven als leeftijdgenoten ook indien de financiële positie van de ouders dit niet toelaat. Er zijn duidelijke parallellen tussen Stichting Kinderzorg Utrecht en Leergeld Amersfoort. Stichting Kinderzorg Utrecht en Leergeld Amersfoort hebben in 2013 gesprekken gevoerd om samen te werken met als streven onze doelgroep zo goed en effectief mogelijk te helpen. Het overleg heeft geleid tot een overeenkomst op basis waarvan Leergeld Amersfoort in 2014 een extra aantal kinderen zal kunnen helpen. Amersfoortse scholen Zowel in het basisonderwijs als in het voortgezet onderwijs is een toename van de armoede in gezinnen goed merkbaar. Met de scholen van de beide onderwijssoorten is het contact verder geïntensiveerd. Veel aanvragen lopen via de scholen en verreweg het meeste geld dat werd toegekend, had direct te maken gehad met de kosten die via de scholen gemaakt worden. Deelname aan excursies en schoolreisjes, kosten voor vervoer naar en van school (fietsproject met steun van de Oude Viltfabriek), kosten voor beroepsgerichte artikelen (stages) en sportkleding vormden de kern van de uitgaven. Met de scholen is de 50-50-regeling vruchtbaar gebleken: de school draagt 50% van de kosten en Leergeld zorgt voor de andere 50%. Daarmee werken scholen en Leergeld samen aan een goede oplossing en kunnen leerlingen meedoen en meetellen. Ook met MBO Amersfoort is in 2013 een dergelijke regeling van kracht geworden. In 2014 zal deze afspraak worden geëvalueerd en hopelijk voortgezet. Toch worden nog te veel scholen onvoldoende bereikt; het bestuur heeft als voornemen om in het nieuwe jaar de contacten verder uit te bouwen en te intensiveren. Tevens is gebleken dat er in de gezinnen van de doelgroep een groeiende behoefte is aan computerapparatuur omdat die noodzakelijk is geworden voor het kunnen meekomen in het hedendaagse onderwijs. In 2013 is het in enkele gevallen mogelijk gebleken om goede, gebruikte apparatuur ter beschikking te stellen aan gezinnen, maar de vraag was vele malen groter dan het aanbod. Ook op dit punt zal het bestuur in 2014 gericht beleid opzetten. 4.3 Hulpverlening in 2013 Zoals hiervoor al werd gemeld heeft de crisis een diepe impact op de omvang van de armoede in Nederland. Leergeld Amersfoort ziet dit dagelijks terug in het aantal aanvragen en het bedrag dat aangewend wordt in het kader van onze doelstelling. In 2013 is een bedrag groot 56.158,00 uitgekeerd aan de doelgroep in het kader van hulpvragen. Dit is een toename van ruim 73% ten opzichte van 2012. x1.000,00 60 50 40 30 20 10 7.487 2009 2010 2011 2012 2013 De aanvragen zijn onder te verdelen in de volgende categorieën (zoals gedefinieerd in het administratieprogramma Lisy). 8 9
2013 2012 2011 Onderwijs 44.325,00 24.995,00 8.579,00 Sport 1.631,00 3.123,00 5.687,00 Cultuur 307,00 227,00 135,00 Welzijn 9.895,00 4.079,00 1.934,00 2013 2012 2011 Deze verwijsfunctie is een wezenlijk onderdeel van het werk van de intermediairs en wordt als zodanig ook gewaardeerd door de klanten en door de instellingen waarnaar verwezen wordt. Naast de financiële kengetallen is het van belang te zien in welke mate de doelgroep van Leergeld Amersfoort wordt bereikt. Dit is af te meten aan het aantal gezinnen dat een beroep doet op Leergeld Amersfoort en het aantal kinderen dat hulp heeft ontvangen. Tevens dient te worden opgemerkt dat in de periode augustus tot en met half oktober sprake was van een stop in verband met ontbrekende financiële middelen. Pas nadat de gemeente Amersfoort Leergeld Amersfoort had voorzien van een bedrag van ruim 60.000,00 konden de aanvragen weer in behandeling worden genomen. Zonder de stop zou het uitgekeerde bedrag zeker 20.000,00 tot 25.000,00 hoger zijn geweest in het verslagjaar. 1= onderwijs 78,9% 1= onderwijs 72,1% 1=onderwijs 54,5% 2= sport 2,9% 2= sport 9,6% 2=sport 34,8% 3= welzijn 0,6% 3= welzijn 12,6% 3=welzijn 11,9% 4= cultuur 17,6% 4= cultuur 0,7% 4=cultuur 0,8% Onder de categorie Onderwijs vallen met name ouderbijdrage, schoolbenodigdheden, schoolreizen en excursies. In de categorie Sport betreft het vooral contributie en sportkleding. Opgemerkt moet worden dat door de constructieve samenwerking met het Jeugdsportfonds in Amersfoort de meeste aanvragen op het gebied van sport kunnen worden doorverwezen en afgehandeld door het Jeugdsportfonds. aantal gezinnen x10 40 30 20 aantal kinderen x10 70 60 50 40 30 20 Onder de post Welzijn wordt voornamelijk verstaan de verstrekking van fietsen en computers. Ten aanzien van computers wordt vaak gebruikgemaakt van pc's die door bedrijven zijn afgeschreven maar overigens nog prima functioneren. Deze zijn niet in het bedrag van de verstrekkingen opgenomen. Naast de financiële bijdragen heeft Leergeld Amersfoort ook in 2013 haar rol vormgegeven als doorverwijzer naar bestaande voorliggende voorzieningen van de gemeente, naar het Jeugdsportfonds, het Jeugdcultuurfonds, Stadsring51 en het project Schuldhulpmaatje. 10 2012 2013 2012 2013 Uit deze diagrammen blijkt dat het aantal gezinnen dat hulp nodig heeft enorm toeneemt. De toename is voor het belangrijkste deel toe te schrijven aan de economische crisis en daarnaast aan de steeds grotere bekendheid van Leergeld Amersfoort. 10 10 11
5. Financiële middelen Leergeld Amersfoort hanteert als uitgangspunt dat de middelen die worden verkregen zo spoedig mogelijk worden ingezet ten behoeve van de doelgroep, met dien verstande dat een stichtingskapitaal van 2.000,00 in stand zal worden gehouden om in ieder geval doorlopende kosten te kunnen blijven voldoen. Indien het minimumvermogen wordt bereikt, worden de lopende aanvragen bevroren. In 2013 is Leergeld Amersfoort erin geslaagd afspraken te maken met de gemeente Amersfoort gericht op het op duurzame wijze kunnen blijven ondersteunen van onze doelgroep. Zoals hiervoor al is vermeld heeft Leergeld Amersfoort in 2013 reeds een substantiële subsidie van de gemeente Amersfoort ontvangen groot 61.000,00 die naar verwachting de komende jaren zal worden gecontinueerd. Van private partijen ontving Stichting Leergeld Amersfoort een bedrag groot 32.461,56. Doordat de subsidie van de gemeente in het vierde kwartaal werd ontvangen, was het onmogelijk om het totaal aan middelen ontvangen bedrag volledig in 2013 te doen toekomen aan de doelgroep. Het surplus is opgenomen in de bestemmingsreserve. In de eerste maanden van 2014 is een belangrijk deel van de bestemmingsreserve ten behoeve van de doelgroep aangewend. Ook voor het jaar 2013 danken wij onze sponsoren voor het in ons gestelde vertrouwen en de kans die hierdoor geboden is om een groot aantal kinderen te helpen. 6. Kosten Het doel van Leergeld Amersfoort is om zo efficiënt mogelijk te werken en een zo groot mogelijk deel van de verworven middelen te laten toekomen aan de doelgroep. Het Centraal Bureau Fondsenwerving heeft voor goededoelenorganisaties een richtlijn vastgesteld die inhoudt dat maximaal 25% van de baten uit fondsenwerving over een jaar mag worden besteed aan kosten. In 2013 is een bedrag van 93.462,00 aan baten ontvangen terwijl de totale kosten 4.698,00 bedroegen ofwel 5,03%. De belangrijkste reden voor dit lage percentage aan kosten is gelegen in het feit dat zowel de coördinator als de intermediairs vrijwilligers zijn die slechts een vrijwilligersvergoeding ontvangen. De overige kosten bestaan voornamelijk uit kosten van drukwerk en telefoonkosten die noodzakelijk zijn in het kader van de communicatie met en het bereiken van onze doelgroep. 7. Communicatie In het verslagjaar zijn grote stappen gezet in het verder verbeteren van de communicatie, zowel naar de sponsors als naar de doelgroep. De website van Leergeld Amersfoort is volledig vernieuwd en veel toegankelijker geworden wat heeft bijgedragen aan het toenemen van het aantal aanvragen. Daarnaast zijn twee nieuwe en eigentijdse folders gemaakt, zowel gericht op de doelgroep als op donateurs en sponsors. Die laatste vonden kennelijk ook hun weg, want ook aan de kant van sponsoren was een toename te zien (zie elders). Tevens is het Beleidsplan 2013-2106 tot stand gekomen en toegankelijk gemaakt via de website en een gedrukt boekje. Dat is voor alle financiers een belangrijk gegeven en toont aan dat Leergeld Amersfoort een gedegen professionele organisatie is, voorwaarde voor incidentele en structurele financiële ondersteuning. De stichting voldoet daarmee ook aan alle voorwaarden die de ANBI-status vereist. In dit verband mag zeker niet onvermeld blijven dat het e.e.a. mede mogelijk is gemaakt door de belangeloze medewerking van bureau Muntz en drukkerij De Gans. Tevens is een vrijwilliger gevonden, Harry Dubois, systeembeheerder en mede-eigenaar van het landelijke ICT-café, die ervoor zorg draagt dat de website actueel wordt gehouden en dat berichten via Twitter worden verspreid. 12 13
8. Samenstelling van Stichting Leergeld Amersfoort Bestuur Leergeld Amersfoort heeft een bestuur dat eindverantwoordelijk is voor de activiteiten die de stichting onderneemt, zowel op het gebied van het verwerven van de nodige financiële middelen als de besteding daarvan ten behoeve van de doelgroep. Samenstelling Bestuur Voorzitter de heer E. Boerma Secretaris de heer J.K. Schurings Penningmeester mevrouw A.M. Olde Meule-Oude Luttikhuis mevrouw H. Sonneville, tweede penningmeester Leden de heer M. Beelen mevrouw S. van Berkel mevrouw W. Buining de heer P.G. Coenen de heer W. Ellenbroek Naast de rollen van voorzitter, secretaris en penningmeester is er binnen het bestuur een taakverdeling gericht op de volgende aspecten: - contacten met het onderwijs; - pr, communicatie en fondsenwerving; - samenwerking met externe partijen; - beoordelingscommissie aanvragen; - kennis van sociale wetgeving en ontwikkelingen op het gebied van armoedebeleid. Coördinator Het bestuur wordt ondersteund door een coördinator die zorg draagt voor de dagelijkse gang van zaken. De coördinator van Stichting Leergeld Amersfoort is mevrouw C. de Backker. Tot haar takenpakket behoren: - organiseren van het proces van de behandeling van aanvragen; - het mede werven/begeleiden/coachen van de vrijwilligers; - uit de markt ervaringen, knelpunten en trends destilleren ten einde in overleg met het bestuur adequaat te reageren dan wel te handelen; - eindverantwoordelijkheid voor operationele werkzaamheden (exclusief het verkrijgen van middelen). Intermediairs De intermediairs zijn de toverformule van Stichting Leergeld. Intermediairs zijn vrijwilligers, die ervaring hebben opgedaan met begeleiding van de doelgroep of op andere wijze affiniteit met de doelgroep hebben. Zij gaan op huisbezoek waar in alle rust en veiligheid de aanvraag wordt opgemaakt en eventueel verwezen wordt naar de voorliggende voorzieningen. Zij zijn daar 'gelijkwaardige' gesprekspartners waardoor laagdrempeligheid wordt gestimuleerd. Tevens zijn zij de bron van informatie waarop Leergeld als organisatie o.a. haar beleid bepaalt. De intermediairs van Stichting Leergeld Amersfoort zijn thans: - Mevrouw M. Hoekstra - Mevrouw L. Van der Kemp-Van Wersch - Mevrouw P. Van Leeuwen - De heer B. Manasse Comité van Aanbeveling Stichting Leergeld Amersfoort weet zich gesteund in haar werk door een Comité van Aanbeveling, dat bestaat uit prominente en bekende Amersfoorters. Het comité bestaat uit de volgende personen: - De heer drs. L. Bolsius, burgemeester van Amersfoort - Mevrouw A.A. van Vliet-Kuiper, oud-burgemeester van Amersfoort - De heer prof. A.L.L.M. Asselbergs, emeritus-hoogleraar - De heer Th.J. Meijer, ondernemer, oud-judoka en Olympisch medaillewinnaar - de heer J. Stomphorst, presentator Studiosport - de heer ir. M. van Hoogevest, vastgoed en projectontwikkeling 14 15
9. Financiële verantwoording De financiën zijn in het verslagjaar door de accountant gecontroleerd en in orde bevonden, zodat het bestuur en in het bijzonder penningmeester mevrouw A.M.J. Olde Meule decharge kon worden verleend. De jaarrekening 2013 wordt als bijlage aan dit jaarverslag gehecht. 10. Beleidsplan Leergeld Amersfoort heeft een beleidsplan opgesteld voor de periode 2013 tot en met 2016. Dit beleidsplan wordt jaarlijks geëvalueerd en waar nodig aangepast. Het beleidsplan is beschikbaar op de website van Leergeld Amersfoort. Stichting Leergeld Amersfoort Postbus 1631 3800 BP Amersfoort 06-470 794 00 leergeld.amersfoort@gmail.com Kijk voor meer informatie: www.leergeldamersfoort.nl 16