Verslag bijeenkomst weidevogelcoördinatoren 15 september

015 215 43 50 info@landschaperfgoedzh.nl www.landschaperfgoedzh.nl @degroenemotor De Groene Motor 2014 Verslag bijeenkomst weidevogelcoördinatoren 15 september Aanwezig Martin vd Reep, Klaas de Mik, Ad Smit, Jos Engelhart, Jan Kuijt, Paul vd Hoek, Stef Verburg, Joop Bennema, Joep Vermaat, André Hornstra, Jan vd Gaag, Ed de Meijer, Wim vd Coevering, Adrie vd Hoeven, Linda van Niekerk, Yvonne Oostdam, Joke Colijn, Jan Andeweg, Gerrit Uitbeijerse, Danny Eijsacker, Dirk polder (vz), Ron van Wetten. Opening - Het karakter van deze avond is bijpraten en afstemming over de nieuwe aanpak van het agrarisch natuurbeheer.verloop avond - In het vorig overleg was er de presentatie door Bert Mens over de provinciale voornemens en de kerngebiedenkaart van Alterra. - Vraag is nu, waar staan we nu. Hoe loopt het in de regio s? Hoe verloopt het contact met de agrarische natuurverenigingen binnen het proces collectieven in wording? Vinden er reeds gesprekken plaats? Het laatste nieuws vanuit de provincie in het kader van agrarisch natuurbeheer - Stand van zaken omtrent de kadernota. 1. (Citaat vorig verslag 20140707): Op het Provinciehuis wordt nu gewerkt aan de kadernota Natuur met voorstellen over de kerngebieden en de procedures/voorwaarden voor de gebiedsoffertes. Daarna wordt aan de hand van deze kadernota het Natuurbeheerplan opgesteld. Beide stukken worden in Provinciale Staten besproken. 2. De kadernota is nog niet gereed. De informatie die het zal behelzen zal beknopt zijn. Het zal de provinciale staten van informatie voorzien over de stelsel wijziging GLB en hoe het proces eruit zal ziet. De behandeling in de Statencommissie Water en Groen is gepland voor 29 oktober 2014.Voorbereidingen voor het natuurbeheerplan worden voorzichtig getroffen. 3. Er is vanuit de provincie geen compleet beeld van wat er in de regio s speelt en hoe er vorm wordt gegeven aan de invulling van het gebiedsproces met betrekking tot de samenwerking tussen het maatschappelijk veld (vrijwilligers, TBO s, natuurverenigingen) - Tijdens het gesprek, wat hierop volgt, komen de volgende punten naar voren. 1. De provincie weet wel wat er speelt in de regio, maar heeft zich nog niet exact uitgesproken aan welke voorwaarden de gebiedsoffertes moeten voldoen. 2. De provincie lijkt vast te houden aan de kerngebiedenbenadering en het is onduidelijk hoeveel speelruimte er is om buiten de kerngebieden agrarisch natuurbeheer te subsidiëren. De provincie heeft aan de collectieven voor alsnog geen randvoorwaarden gegeven. De collectieven vragen meer vrijheden. Met name op het gebied van vormgeving gebiedsofferte, vanuit de visie van een collectief en evt. randvoorwaarden die voortvloeien vanuit de gezamenlijke visie (met gebiedscoalitie). Een voorbeeld is budget voor randzones. De weidevogels laten zich niet begrenzen door lijnen op een kansenkaart. De collectieven wensen toestemming van de provincie om in de gebiedsofferte een klein

2 percentage van het totaalbudget te mogen besteden aan de randzones. Met name als doel om de 40 procent van de weidevogels te steunen die buiten de kerngebieden zich vestigen. Dit geeft als resultaat dat het budget daar wordt ingezet waar het meest noodzakelijk is. Ronde stand van zaken in de regio s / aanwezigen: Hieronder volgt een korte samenvatting op de vraagstelling: Waar staan we nu. Hoe loopt het in de regio s? Hoe verloopt het contact met de agrarische natuurverenigingen binnen het proces collectieven in wording? Vinden er reeds gesprekken plaats? Stichting gebiedscollectief Gouwe Wiericke - Yvonne Oostdam, Adrie v.d. Hoeven, Linda van Niekerk - Bij samenvoeging van 3 ANV s is het collectief in wording. Tevens is het opgeschaald door de samenvoeging van de Wetering voor de gebiedsvisie. - Bij het opstellen van de gebiedsofferte is er behoefte aan flexibiliteit, zoals omschreven bij punt 4, reacties op het laatste nieuws, op het gebied van randenbeheer en onderhoud Geriefhoutbosjes. - Dat er gebieden afvallen door de verandering van het stelsel en gekozen kerngebiedenbenadering wordt beaamd en ondersteund. - Er is een concept gebiedsvisie opgesteld. Daarbij is nog geen overleg geweest met de gebiedscoalitie. We staan op het punt in contact te treden. Tevens zijn we in afwachting van nieuwe randvoorwaarden die voortvloeien uit de beoordeling van het concept door de Provincie. - De huidige financiële afhandeling met boeren gebeurt nu op basis van resultaat, bij beheer met uitgestelde maaidatum. De gebiedscoördinatoren, in samenwerking met de vrijwilligers, hebben inzichtelijk waar de weidevogels zich elk seizoen bevinden en welke boeren er in aanmerking komen voor een vergoeding. Dit zetten we voort binnen het collectief. ANV Santvoorde Weidevogelvrijwilliger/ coördinator en secretaris ANV - Ed de Meijer - De Groene Klaver en de Hollandse Venen vormen een collectief. Het lopende proces leidt tot vorming een rechtspersoon. Er vindt nog geen gesprek plaats met een gebiedscoalitie, om gezamenlijk een kansenkaart te realiseren. - Het gebied is rijk aan een stabiele weidevogelpopulatie, maar de kerngebieden kaart geeft een kleine stip weer. Dit komt niet over één met onze monitoringsgegevens. In dat kader heeft er naast de gebruikelijke monitoringscyclus, dit jaar een extra monitoring plaatsgevonden, uitgevoerd door een professioneel bedrijf, om onze bevindingen te onderbouwen. - Het is financieel wenselijk dat de PZH en de waterschappen samen gaan werken om tot groen/blauwe diensten te komen en vanuit Europa een aanvullende financiering te realiseren. Natuur- en Vogelwerkgroep Krimpenerwaard Joke Colijn, Joep Vermaat, Klaas de Mik - Krimpenerwaard is in een lastig gebied en het proces verloopt stroef. Er is nog geen contact met de ANV de Weidehof en er is geen zicht op de status van vorming van een mogelijk collectief. Er is geen zicht op mogelijke doelstellingen voor weidevogels. - Het veenweidepact (www.veenweidepactkrimpenerwaard.nl) heeft mede invloed op huidige stand van zaken. Daarnaast speelt de vorming van één gemeente vanuit vijf gemeenten een rol binnen het proces. Kortom, een grote uitdaging. - Wel is er contact met de gemeente en is de vraag uitgezet of er een ambtenaar natuur en landbouw kan worden aangesteld, gedacht vanuit de complexe gebiedsprocessen die er momenteel spelen. - Er is geen zicht op het huidige financiële systeem. We weten niet of de boeren bij resultaten een vergoeding krijgt. We vermoeden dat het een jaarlijkse vaste vergoeding is. - De kerngebiedenkaart van Alterra komt grotendeels overeen met onze gegevens. Maar flexibiliteit (zie punt 4, reacties op het laatste nieuws) is wel echt nodig om het budget op de juiste plaats in te zetten ten behoeve van de weidevogel. De ANV De Weidehof verzet zich tegen de kerngebiedenkaart voor de Krimpernerwaard.

3 Weidevogelgroep Nieuwerkerk a/d IJssel weidevogelvrijwilligers - Jan Engelhart en Ad Smit - Ons gebied bestaat uit zo n 100 hectare verspreidt over 5 deelgebieden - Onze boeren maken geen deel uit van een Agrarische natuurvereniging en dus ook geen vormend collectief. - We hebben geen gebieden die zijn aangewezen weidevogel kerngebied. We staan niet op de kaart, terwijl wij wel 4,5 boeren hebben met populaties weidevogels. - Advies uit de zaal: Probeer de boeren te laten aansluiten bij een ANV, bijv. Gouwe Wiericke of Weidehof Krimpenerwaard en sluit als vrijwilligersgroep aan bij de Krimpenerwaard. Weidevogelgroep Vijfheerenlanden weidevogelvrijwilliger/coördinator - Astrid Kant - Actief in de Vijfheerenlanden, samenwerkend met de vrijwilligers van de Alblasserwaard, in de streek van de ANV Den Hâneker. - De gebiedscoalitie is gestart en het proces gebiedsofferte is gestart. Er is een overlegstructuur van één keer in de maand in gang gezet. - Gezamenlijk kijken we naar de kansenkaart. Tevens projecten we de kaart op de kaart van de afgesloten contracten in de afgelopen jaren. Een positieve ontwikkeling! Er komen wel merkwaardige situaties naar boven. Er zijn boeren die geld krijgen, maar waar geen vogel zit. - Mij spreekt de het resultaat gericht beleid bij de Gouwe Wiericke erg aan, maar hoe toets je dat de jongen vliegvlug geworden zijn? Weidevogelgroep Alblasserwaard weiedvogelvrijwilliger/ coördinator - Jan Andeweg - Geeft aanvulling op de uitleg van Astrid - Het eerste gesprek heeft plaatsgevonden en de intenties zijn uitgesproken. - Bij de boeren zijn de ontwikkelingen nog niet echt geland Weidevogelgroep Reeuwijk e.o. weidevogelvrijwilliger - Wim v.d. Coevering - Actief in de polders van Bloemendaal, waar geen kerngebied is aangeduid. - Er vindt twee keer per jaar overleg plaats met de ANV Gouwe Wiericke. - Wij worden betrokken bij het opstellen van de gebiedsofferte. Weidevogelgroep Nieuwkoop weidevogelvrijwilliger/ coördinator Paul van Hoek - Ons gebied bevindt zich bij twee ANV, maar met één coördinator. Dit vraagt nog eens de nodige flexibiliteit en goede afstemming. - De ANV weten waar de vogels zitten. Er vinden nog geen gesprekken plaats met het collectief in wording. Weidevogelgroep Voorne-Putten Weidevogelvrijwilliger Jan v.d. Gaag - Het is bij ons nu goed geregeld voor de weidevogels. - Er vindt legselbeheer plaats en het is dit jaar een goed jaar. We hebben 50% meer nesten, waarvan 80% op de akkerbouwpercelen. - Vraag = gaan we door of moeten we lokken naar de graslandpercelen? - Er is contact met de ANV via de gebiedscoördinator, maar we weten vanuit de ANV niet hoe de subsidies worden verdeeld. In de praktijk zijn schrijnende voorbeelden te benoemen. - We hebben begrepen dat het collectief in wording is, maar hebben geen zicht op vorming van de gebiedscoalitie.

4 Werkgroep Groenbeheer Nootdorp Leidschendam Weidevogelcoördinator Martin v.d. reep - Ik heb contact gezocht met het collectief, maar tot nu toe nog geen reactie ontvangen. Het lijkt een dood spoor. Ed de Meijer zegt toe binnen de Groene klaver dit aan te kaarten. - Ons gebied ligt in Wijk en Wouden en daardoor zijn wij gekoppeld aan de ANV de Groene Klaver. Vogelwerkgroep Hazerswoude/ Koudekerk e.o. Weidevogelcoördinator Jan Kuijt - Er vindt geen initiatief vanuit het collectief plaats naar onze werkgroep. - Ik heb contact gezocht, maar geen reactie. Vogelwerkgroep Reeuwijk e.o Weidevogelvrijwilliger - Gerrit Uitbeijerse - Het contact met de ANV en collectief in wording is goed. - Ik ben tevreden over het resultaatbeleid dat de ANV tot nu toe heeft toegepast. Met name de uitkering van subsidie achteraf ben ik blij mee. Ik heb wel moeite met de contracten van 6 jaar. Weidevogelberaad (Citaat vorige verslag 20140707) Het Weidevogelberaad is een samenwerking van verschillende natuurorganisaties en vrijwilligers uit de weidevogelbescherming onder aanvoering van de Natuur- en Milieufederatie. Het Weidevogelberaad heeft haar gedachten voor de laatste kans van het agrarische weidevogelbeheer geformuleerd in een manifest. De Natuur- en Milieufederatie werkt samen met de Groene Motor in de Taskforce Agrarisch natuurbeheer. Weidevogelmanifest - Het manifest is afkomstig uit het weidevogelberaad, samengesteld door vrijwilligers. Het manifest is het uitgangspunt voor de vrijwilliger om in gesprek te gaan met het collectief. Naast de visie van het collectief kan het manifest een handvat om samen tot gedragen gebiedsofferte te komen, waar iedereen zich in kan vinden. - Het manifest geeft goede randvoorwaarden aan om het geheel te laten slagen. - Het geeft informatie over de inrichtingsopgave. Het geeft advies over beheer, zoals flexibel beheer waar al eerder over gesproken is. - Het manifest moedigt aan tot inzet van vrijwilligers - Bij omarming van het manifest door het collectief creëer je draagvlak vanuit het maatschappelijk veld. - Het levert een positieve bijdrage aan het proces. Het weidevogelmanifest wordt door het Weidevogelberaad 29 oktober aangeboden aan de Statencommissie Water en Groen en daarna gepubliceerd en gepromoot. Tot nu ondersteunen zo n 50 groene organisatie met vrijwilligers het manifest. Wanneer je, na inzien, het weidevogelmanifest ook wilt ondersteunen? Geef dit dan door aan Danny Eijsackers via d.eijsackers@milieufederatie.nl. Het weidevogelmanifest wordt aan de weidevogelcoördinatoren toegestuurd. Toelichting werkgroep natuurcoalitie - Voor elk grondgebied van een collectief wordt een natuurcoalitie gevormd. Dit betekent voor Zuid-Holland dat er 7 werkgroepen worden gevormd. - De natuurcoalitie is na oprichting één partij waar het collectief mee in gesprek kan tot vorming van de gebiedsofferte met als onderdelen kansenkaart/ inrichting en beheer/ monitoring en evaluatie. - In de natuurcoalitie zijn verschillende vrijwilligerspartijen vertegenwoordigd en is de expertise gebundeld en onder

5 andere gericht op de vorming van de gebiedsofferte, communicatie met het collectief en coördinatie van de weidevogelvrijwilligers. De aanmoediging aan de werkgroepen en collectieven is om niet te wachten op de provincie voor voorwaarden gesteld aan de gebiedsofferte, maar met de werkgroep het draagvlak te creëren om goedkeuring van de gebiedsofferte, door de provincie te verwezenlijken. De tijd dringt. De eerste aanpak is dat de werkgroep initiatief neemt om in contact te treden met het collectief. Een andere optie is dat de Taskforce in contact treedt met het collectief om de samenwerking te organiseren met de werkgroep natuurcoalitie. 13 december Boerenlandvogel dag en cursusprogramma Zie bijlage 1 voor het strekking en doel van de dag, samen met het programma en de te volgen workshops. Plenair, na toelichting bijlage, waren de volgende reactie te omschrijven: - Super! Zijn we erg blij mee. - Belangrijk is dat het op een leuke manier wordt gebracht en inhoudelijk geleidelijk gebracht wordt. - Het daarop volgende cursusprogramma zal bijna gelijk zijn aan de thema workshops op de boerenlandvogeldag.

6 BIJLAGE 1 Concept versie Boerenlandvogel dag Er gaat de komende tijd veel veranderen voor de vrijwilligers die zich inzetten voor bescherming van vogels in het boerenland. Het nieuwe Gemeenschappelijke Landbouwbeleid leidt tot verschuivingen in de werkwijze van het Agrarisch Natuurbeheer. Weidevogelvrijwilligers krijgen te maken met de invoering van het kerngebiedenbeleid. Dat betekent onder meer een andere manier van vogels tellen en voor sommige vrijwilligers misschien ook een andere rol in de richting van de boer. Doel De Boerenlandvogel dag is vooral bedoeld om de bestaande en nieuwe weidevogelvrijwilligers in Zuid-Holland op een leuke manier kennis te laten maken met deze veranderingen. Zo kunnen zij zich beter voorbereiden hun rol als boerenlandvogelvrijwilliger vanaf 2016 datum Zaterdag 14 december locatie Mogelijke locatie De Brug Reeuwijk Programma 9.30-10.00 Inloop (met koffie / thee) 10.00 Opening door de dagvoorzitter 10.10 Plenaire presentatie 11.00 introductie workshops 11.10 Workshopronde 1 12.15 13.15 Lunchpauze 13.15 Workshop ronde 2 14.15 wissel (theepauze) 14.30 Workshop ronde 3 15.30 Plenaire afsluiting 16.00 Borrel! Drie workshopsrondes van 4 workshops (elke deelnemer kan 3 van de 6 bijwonen). Workshop duurt ongeveer een uur. - Kuikenbedrijfsvoering Hoe beperk je slachtoffers onder kuikens op moment dat boer wil gaan maaien? Hoe kun je boer hierin adviseren en ondersteunen? - Kerngebieden beleid GLB

7 Welke veranderingen zijn er doorgevoerd in het nieuwe GLB en wat betekent dat voor de boerenlandvrijwilligers? - Samenwerking ANV, agrariërs en vrijwilligers Hoe gaat samenwerking nu en waar liggen kansen /wensen / opgaven tot betere afstemming ne meer samenwerking om het gezamenlijke weidevogelbeheer succesvoller te maken? (Aandachtspunt afstemming met verhaal van Rudi) - GruttoGedrag (gedragswaarnemingen) / Turegluren Hoe kun je aan de hand van specifiek gedrag weidevogels ook op afstand een goede inschatting maken van aantallen en broedsucces - De database als broedmachine (belang beheer erfvogelgegevens) Broeden op gegevens Wat is het belang van een goede verslaglegging van veldgegevens en hoe kun je deze advisering aan de agrariërs? gegevens zelf zinvol gebruiken bij - Waardevolle flora in het weiland (Van Kievit naar bloemen en terug) Hoe kun je aan de vegetatie zien wat geschikte percelen / locaties zijn voor weidevogels en waar liggen de beste mogelijkheden voor verbetering van de weidevogelrijkdom binnen de randvoorwaarden van een gezonde agrarische bedrijfsvoering?