Lesvoorbereiding: Kapper en schoonheidsspecialist (beroepen: kapper en schoonheidsspecialist) Klas: 1ste graad secundair onderwijs Leervak: Techniek Onderwerp: Atelier i.v.m. de beroepssectoren en specifiek over de sector Kapper en schoonheidsspecialist Beginsituatie: Leerlingen hebben verschillende technische beroepen besproken of hebben een bezoek gebracht aan de interactieve tentoonstelling van Het Beroepenhuis over verschillende technische beroepen. Vakoverschrijdende eindtermen SO (De leerlingen ) Gemeenschappelijke stam (communicatief vermogen) 1 brengen belangrijke elementen van communicatief handelen in praktijk (doorzettingsvermogen) 4 blijven, ondanks moeilijkheden, een doel nastreven (empathie) 5 houden rekening met de situatie, opvattingen en emoties van anderen (exploreren) 8 benutten leerkansen in diverse situaties (flexibiliteit) 9 zijn bereid zich aan te passen aan wisselende eisen en omstandigheden (initiatief) 10 engageren zich spontaan (respect) 18 gedragen zich respectvol 1
(samenwerken) 19 dragen actief bij tot het realiseren van gemeenschappelijke doelen (verantwoordelijkheid) 20 nemen verantwoordelijkheid op voor het eigen handelen, in relaties met anderen en in de samenleving (zelfbeeld) 21 verwerven inzicht in de eigen sterke en zwakke punten 22 ontwikkelen een eigen identiteit als authentiek individu, behorend tot verschillende groepen (zorgvuldigheid) 25 stellen kwaliteitseisen aan hun eigen werk en aan dat van anderen (zorgzaamheid) 26 gaan om met verscheidenheid 27 dragen zorg voor de toekomst van zichzelf en de ander Leren leren Opvattingen over leren 1 werken ordelijk Informatieverwerking 7 zoeken bij het instuderen van een behandelde leerinhoud de noodzakelijke voorkennis opnieuw op in leerboek, werkboek of notities. 8 Bij het leren van samenhangende informatie: stellen de leerlingen vragen bij de leerstof en beantwoorden deze brengen in korte, gestructureerde teksten tekstmarkeringen aan vervolledigen een schema aan de hand van geboden informatie leggen verbanden tussen elementen van de leerstof 9 kunnen samenhangende informatie begrijpen en analyseren door de betekenis van woorden, begrippen en zinnen, waar mogelijk, uit de context af te leiden of op te zoeken Problemen oplossen 10 Bij het oplossen van een probleem: herformuleren de leerlingen het probleem bedenken zij onder begeleiding een oplossingsweg en lichten die toe 2
passen zij de gevonden oplossingsweg toe Regulering van het leerproces 11 selecteren en ordenen het nodige materiaal en plannen onder begeleiding hun werktijd 12 kunnen werken met een antwoordblad en correctiesleutel en houden rekening met lesdoelstellingen of aanwijzingen van de leraar 13 vergelijken de eigen werkwijze met die van anderen en geven vervolgens aan waarom iets fout gegaan is en hoe fouten vermeden kunnen worden Studie en beroepsgerichte keuzebekwaamheid 15 zijn bereid alle studierichtingen en beroepen naar waarde te schatten 16 kunnen hun interesses en mogelijkheden inschatten met het oog op een studiekeuze Vakoverschrijdende eindtermen Lichamelijke gezondheid en veiligheid 1 verzorgen en gedragen zich hygiënisch; 4 nemen een ergonomische en gevarieerde sta-, zit-, werk- en tilhouding aan; Vakgebonden eindtermen techniek, A-stroom (De leerlingen kunnen ) 1 Verschillende onderdelen en deelsystemen in een technisch systeem onderzoeken: de functies en de relaties ertussen toelichten 2 Bij werkende of falende technische systemen onderzoeken hoe verbeteringen mogelijk zijn 3 In concrete voorbeelden aangeven dat het bestuderen ven aanpassen van een technisch systeem leidt tot optimalisering, innovatie en/of nieuwe uitvindingen 6 In concrete voorbeelden uit techniek het nut aantonen van de gebruikte hulpmiddelen zoals gereedschappen, machines, grondstoffen, materialen, energie, informatie, menselijke inzet, geldmiddelen, tijd 7 In concrete voorbeelden van technische systemen uitleggen dat men voor de ontwikkeling en het gebruik keuzen maakt op basis van criteria 10 technische systemen, het technisch proces, hulpmiddelen en keuzen herkennen in verschillende toepassingsgebieden uit de wereld van techniek (waaronder energie, informatie en communicatie, constructie, transport en biochemie) 12 Modellen, tests en evaluaties gebruiken om een eenvoudig technisch systeem te ontwerpen uitgaande van een 3
gedefinieerd probleem en rekening houdend met vooropgestelde normen en criteria 13 Een gegeven of eigen ontwerp planmatig uitvoeren met oog voor vereisten van kwaliteit, veiligheid, ergonomie en milieu 14 Een technisch systeem in gebruik nemen 17 Hulpmiddelen kiezen en inzetten in functie van het doel en het gebruik 19 Technische systemen zorgzaam, doelgericht, veilig en ergonomisch gebruiken 21 In concrete voorbeelden aantonen dat technische systemen ontworpen en gemaakt zijn om aan sociale en culturele behoeften te voldoen 27 In concrete voorbeelden aangeven welke rol bepaalde technische beroepen vervullen in de verschillende stappen van het technisch proces 28 Het belang erkennen van technische beroepen en van technische vaardigheden in de huidige samenleving en daarbij geen onderscheid maken tussen mannen en vrouwen Ontwikkelingsdoelen Techniek, B-Stroom (De leerlingen kunnen ) 1 Verschillende onderdelen in een eenvoudig technisch systeem onderzoeken: de functies en de relaties ertussen toelichten 2 Onderzoeken hoe het komt dat een zelf gebruikt technisch systeem niet of slecht functioneert 3 Voor enkele zelf gebruikte technische systemen illustreren hoe ze in de loop van de tijd geoptimaliseerd zijn 5 In concrete ervaringen uit techniek het nut aantonen van de gebruikte hulpmiddelen zoals gereedschappen, machines, grondstoffen, materialen, energie, informatie, menselijke inzet, geldmiddelen, tijd 6 Technische systemen, het technisch proces, hulpmiddelen en keuzen herkennen in verschillende verkenningsgebieden uit de wereld van techniek: informatie- en communicatietechniek, verzorging, voeding, bouw, elektriciteit, hout, metaal, kunststoffen, schilder- en grafische technieken, mode, tuinbouw 9 Een eenvoudig constructieplan, een stuklijst, een receptuur, kwaliteitseisen en symbolen lezen in functie van een maakopdracht 10 Een logisch stappenplan raadplegen en de te gebruiken hulpmiddelen kiezen in functie van de maakopdracht 11 Een maakopdracht uitvoeren met oog voor vereisten van kwaliteit, veiligheid, ergonomie en milieu 12 Een gerealiseerd eindproduct toetsen aan de vooropgestelde vereisten 13 Het eigen maakproces evalueren en voorstellen doen voor verbetering 16 Technische systemen zorgzaam, doelgericht, veilig en ergonomisch gebruiken 4
17 Bij het ontwerpen, maken en gebruiken in de klas gelijkenissen en verschillen aangeven met professionele technische werkwijzen 18 Technische systemen realiseren in verschillende verkenningsgebieden uit de wereld van techniek: informatie- en communicatietechniek, verzorging, voeding, bouw, elektriciteit, hout, metaal, kunststoffen, schilder- en grafische technieken, mode, tuinbouw 19 Aan de hand van voorbeelden illustreren dat een technisch systeem ontworpen en gemaakt is om aan behoeften te voldoen 23 Het belang erkennen van technische beroepen en van technische vaardigheden in de huidige samenleving en daarbij geen onderscheid maken tussen mannen en vrouwen 24 Duidelijk maken in welke beroepen en sectoren de uitgevoerde technieken van belang zijn 5
Lesverloop (activiteit leerkracht en leerlingen) 1. Inleidende fase - Leerlingen voeren een kringgesprek over de verschillende technische beroepen en beroepskeuze. - De leerkracht noteert alle genoemde beroepen op het bord. - De leerlingen krijgen een blad (bijlage 1) met een overzicht van sectoren en de beroepen die daarbij horen. - De leerlingen plaatsen de beroepen op het bord bij de juiste sector. - Leerlingen kunnen vooraf ook zelf op zoek gaan naar beroepssectoren, technische beroepen en opleidingen door de opgegeven websites te raadplegen. (bijlage 2) Leerinhouden Bijlage 1 (overzicht sectoren en beroepen) Bijlage 2 (lijst met nuttige websites) Bijlage 3 (lijst met de verschillende beroepen in de sector Kapper & schoonheidsspecialist) Er zijn zodanig veel beroepen dat het handig is om ze in groepen te verdelen. Die groepen noemen we sectoren. Toch zijn er beroepen die in meer dan één sector te vinden zijn. Een laborant werkt bijvoorbeeld in de medische sector maar ook in de sector voedingsindustrie en de sector chemie en kunststoffen. 2. Klassikale voorbereidingsactiviteit - Leerlingen kunnen zelf informatie opzoeken over de beroepen kapper en schoonheidsspecialist via de website: www. durvers.be/start.html beroepen en sectoren. - Leerlingen en leerkracht voeren een vraaggesprek over beroepen kapper en schoonheidsspecialist. Leerlingen sommen op welke taken van deze beroepen ze kennen. 6
De leerkracht vult aan met minder bekende taken. 3. Activiteiten: Groepswerk De klas is onderverdeeld in 3 groepen, elke groep voert 3 opdrachten uit. Er wordt elke 10 minuten doorgeschoven, zodat alle activiteiten op ongeveer 40 minuten kunnen afgerond zijn. Ervaringsgericht leren: de leerlingen verplaatsen zich in de huid van een schoonheidsspecialist (1&2) en een kapper (3) Vooraf overloopt de leerkracht de 3 opdrachten en de daarbij horende beroepen. De 3 activiteiten: - 1. Schoonheidsspecialist: gezichtsmasker maken en aanbrengen - 2. Schoonheidsspecialist: handmassage - 3. Kapper Bijlage 4 (voor de leerkracht: benodigdheden) Vooraf: handen wassen, want hygiëne is belangrijk bij de kappers en schoonheidsspecialisten. 1. Schoonheidsspecialist: zelf een gezichtsmasker maken en aanbrengen De leerlingen volgen een recept om een gezichtsmasker te maken. De leerlingen maken het recept samen en verdelen het werk onderling. Na afloop brengen de leerlingen om beurt het masker aan op elkaars gezicht. Bijlage 5 (recept gezichtsmasker) 7
2. Schoonheidsspecialist: handmassage De leerlingen werken per twee en geven elkaar een handmassage aan de hand van het stappenplan. 3. Kapper: Ontwerp een kapsel passend bij de gezichtsvorm De leerlingen kiezen twee gezichtsvormen en ontwerpen een nieuw kapsel voor een man en voor een vrouw. Bij het ontwerpen houden ze rekening met wat er past bij de gekozen gezichtsvorm. 4. Evaluatie (maximaal 10 minuten) a. Leerlingen en leerkracht bespreken de drie deelactiviteiten en gaan na welke kwaliteiten een persoon moet hebben om de beroepen schoonheidsspecialist en kapper uit te voeren. b. Leerlingen gaan bij zichzelf na of ze die kwaliteiten bezitten en of de job van schoonheidsspecialist of kapper bij hen zou passen. Bijlage 6 (stappenplan handmassage) Bijlage 7 (toelichting + verschillende gezichtsvormen) Kwaliteiten: Schoonheidsspecialist: - Flexibel zijn - Ordelijk zijn - Advies geven - Luisterbereid zijn - Klantgericht zijn - Sociaal zijn - Gevoel voor mode en trends - Op de hoogte zijn van de nieuwste trends - Inzicht in het menselijk lichaam - Overleggen met de klant - Kapper: 8
- Handig zijn - Modetrends volgen - Oog voor kleur en detail - Creativiteit - Luisterbereid zijn - Veilig werken - Hartelijk zijn - Ruimtelijk inzicht hebben - Gevoel voor stijl - Productkennis - - 9