Verklaring van het Sacharovnetwerk ter afsluiting van de Conferentie ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan van de Sacharovprijs Van links naar rechts, voorste rij: Shirin Ebadi (namens N. Sotoudeh), Xanana Gusmao, Wei Jinsheng, Taslima Nasreen, EP-voorzitter Martin Schulz, Malala Yousafzai, voormalig EPvoorzitter Lord Plumb, Vildana Selimbegovic van Oslobodjenje, Leyla Zana, Salima Ghezali, Fernando Savater van Basta Ya, Dom Zacarias Kamwenho. Van links naar rechts, achterste rij: Nurit Peled, Guillermo Fariñas, Alexander Milinkievich, Christophe Deloire van RSF, Rosa María Payá (namens Oswaldo Payá), Berta Soler van Damas de Blanco, Hauwa Ibrahim, Salih Osman, Ahmed El Senussi en Karim Lahidji (namens J. Panahi). 20 november 2013, Straatsburg A. Gezien de oprichtingsverklaring van het Sacharovnetwerk van 2008, waarin de bijzondere rol van winnaars van de Sacharovprijs als ambassadeurs van de vrijheid van gedachte wordt erkend, en de ondertekenaars overeenkomen om hun gezamenlijke inspanningen voor de ondersteuning van mensenrechtenverdedigers in de wereld op te voeren door middel van gezamenlijke acties van de winnaars van de Sacharovprijs, onder auspiciën van het Europees Parlement; B. Overwegende dat de lidstaten van de Europese Unie in de conclusies van de Raad inzake mensenrechten en democratie van 25 juni 2012 hebben toegezegd samen te werken met partners in het kader van multilaterale fora en internationale organisaties op het gebied van de mensenrechten en de democratie; overwegende dat de Raad van de Europese Unie de belangrijke rol heeft benadrukt van de speciale vertegenwoordiger van de EU voor de mensenrechten wat betreft het
vergroten van de doeltreffendheid en zichtbaarheid van het mensenrechtenbeleid van de EU, en zich heeft toegelegd op een nauwe samenwerking met het Europees Parlement, met de Europese Commissie en, in een geest van oprecht partnerschap, met het maatschappelijk middenveld; C. Overwegende dat het Europees Parlement in zijn resolutie van 13 december 2012 over de herziening van de EU-mensenrechtenstrategie heeft benadrukt dat het potentieel van het Sacharovnetwerk van het EP beter door andere instellingen moet worden benut, heeft aanbevolen dat EP-delegaties die op missie gaan naar een land met een zorgwekkende mensenrechtensituatie leden moeten bevatten die specifiek belast zijn met het aankaarten van mensenrechtenkwesties, en zich op het standpunt heeft gesteld dat in iedere delegatie van het Parlement en in iedere gerelateerde commissie een lid moet zitten dat specifiek belast is met het volgen van de mensenrechtenportfolio over de regio, het land of het thematisch gebied in kwestie, en dat de aangewezen personen regelmatig verslag moeten uitbrengen aan de Subcommissie mensenrechten van het Parlement; WAARSCHUWINGEN, CAMPAGNES EN ONDERSTEUNINGSACTIES 1. Het Sacharovnetwerk streeft ernaar mensenrechtenkwesties in kaart te brengen waar prijswinnaars zich gezamenlijk en met de Europese Unie en het maatschappelijk middenveld voor kunnen inzetten om de mensenrechten wereldwijd te bevorderen, en besteedt daarbij bijzondere aandacht aan de politieke situatie van de winnaars van de Sacharovprijs; de leden van het netwerk verbinden zich ertoe individueel of gezamenlijk op te treden als een wereldwijd waarschuwingssysteem voor mensenrechtenschendingen en om zich sterk te maken voor de eerbiediging van de universele mensenrechten via gezamenlijke en individuele acties, zoals het deelnemen aan mensenrechtenevenementen, het doen uitgaan van oproepen en verklaringen en het propageren van de strekking daarvan in hun land en op hun actieterrein; 2. De leden van het netwerk kunnen zich gezamenlijk of individueel symbolisch ontfermen over mensenrechtenverdedigers, teneinde internationaal de aandacht te vestigen op hun doel en situatie en hen zo te helpen beschermen tegen onderdrukking, willekeurige detentie, foltering, standrechtelijke executie of de doodstraf; het Sacharovnetwerk is erop gericht de winnaars van de Sacharovprijs en andere mensenrechtenverdedigers te ondersteunen door gezamenlijk of individueel de internationale aandacht te vestigen op de situatie waarin zij zich bevinden en, waar mogelijk, hun processen bij te wonen, om ze te helpen beschermen tegen willekeurige veroordeling en gevangenisstraffen; 3. Het Sacharovnetwerk veroordeelt straffeloosheid en zet zich in voor de vrijheid van intimidatie en andere vormen van door de staat gesteunde vijandelijkheden tegen personen of groepen; het Sacharovnetwerk verzet zich tegen straffeloosheidsmechanismen ter bescherming van overheidsorganisaties en binnen de overheidsstructuur werkzame personen die zich schuldig maken aan genocide of andere schendingen van de VN-mensenrechtenverdragen en misdrijven tegen de menselijkheid, foltering, afranselingen en willekeurige detentie; het netwerk verzoekt internationale organisaties een straffeloosheidsregister bij te houden, zoals tijdens de periode na de oorlog bij verschillende rechterlijke instanties werd gedaan; 4. Het Sacharovnetwerk gaat zich in samenwerking met maatschappelijke organisaties buigen over een initiatief voor het bieden van tijdelijke opvang aan winnaars van de Sacharovprijs en andere mensenrechtenverdedigers en hun familieleden die in hun eigen land gevaar lopen; de leden van het netwerk zullen echte mensenrechtenverdedigers aanbevelen die werkelijk behoefte hebben aan 2
opvang of een onderbreking van hun strijd; de leden van het netwerk kunnen steunverklaringen ondertekenen voor mensenrechtenverdedigers die een visum nodig hebben voor opvang; SAMENWERKING MET DE EU-INSTELLINGEN EN OPTIMALE WERKWIJZEN 5. De winnaars van de Sacharovprijs verbinden zich ertoe het Europees Parlement, met name de Commissie buitenlandse zaken (AFET) en de Subcommissie mensenrechten (DROI), evenals contactpunten voor de mensenrechten bij de EU-delegaties, op de hoogte houden van en spoedig te waarschuwen bij belangrijke ontwikkelingen op het gebied van mensenrechtenkwesties in hun land en op hun actieterrein; de prijswinnaars bevorderen het contact tussen de EU en het maatschappelijk middenveld in hun land; er kan eveneens een beroep worden gedaan op internationale maatschappelijke organisaties voor praktische steun en bescherming van de prijswinnaars en het maatschappelijk middenveld in hun land; 6. Het Sacharovnetwerk spreekt zich uit over belangrijke mensenrechtenkwesties in het kader van EU-verkiezingswaarnemingsmissies, met het doel om de democratisering en de mensenrechten te bevorderen; 7. De winnaars van de Sacharovprijs komen bijeen en bespreken kwesties van gemeenschappelijk belang op het gebied van de mensenrechten wanneer parlementaire delegaties naar derde landen reizen en prijswinnaars het Europees Parlement bezoeken; 8. Het Sacharovnetwerk dringt bij de EU aan op inhoudelijke diplomatieke toezeggingen ten aanzien van zijn leden, via de Europese Dienst voor extern optreden en met name de vertegenwoordigingen van de lidstaten, met name met het oog op de bescherming van winnaars van de Sacharovprijs en mensenrechtenverdedigers die gevaar lopen; 9. Het Sacharovnetwerk roept de EU op daadkrachtig op te treden in geval van aanhoudende mensenrechtenschendingen om ervoor te zorgen dat haar boodschap zowel door corrupte regeringen als door de betrokken bevolking wordt gehoord; 10. Het Sacharovnetwerk verzoekt de ministers van Buitenlandse Zaken en de regeringen van de EU publieke debatten en evenementen rondom mensenrechten te organiseren, met deelname van leden van het Sacharovnetwerk; de Commissie buitenlandse zaken (AFET) en de Subcommissie mensenrechten (DROI) stimuleren het bewustzijn van de werkzaamheden van het Sacharovnetwerk bij partnercommissies in nationale EU-parlementen; 11. Het Sacharovnetwerk verzoekt de nationale parlementen van de EU-lidstaten hun invloed aan te wenden op zowel bilateraal als multilateraal niveau, binnen het kader van interparlementaire contacten en interparlementaire fora, om hun tegenhangers aan te sporen zich in hun respectieve landen in te zetten voor de bescherming van de mensenrechten en de menselijke waardigheid; 12. Het Sacharovnetwerk stelt voor te overwegen een ad-hoccomité op te richten dat bestaat uit winnaars van de Sacharovprijs en leden van het Europees Parlement en dat gezamenlijk met EUinstellingen bezoeken organiseert aan landen waar de mensenrechten onder druk staan, om ter plekke onderzoek te doen naar schendingen van de mensenrechten en de burgerlijke vrijheden, via bijeenkomsten met slachtoffers, mensenrechtenverdedigers, ngo's en maatschappelijke organisaties in het land of de regio in kwestie; 3
ONDERWIJS EN MONDIAAL BEWUSTZIJN VAN MENSENRECHTENNORMEN 13. De leden van het Sacharovnetwerk zeggen, gezamenlijk of individueel, hun steun toe aan internationale mensenrechtencampagnes, in samenwerking met internationale mensenrechtenorganisaties en maatschappelijke organisaties, door zich publiekelijk uit te spreken tegen schendingen van de mensenrechten, op internationale, regionale en lokale fora, in de media en op academische, culturele en andere platforms; 14. Het Sacharovnetwerk verbindt zich ertoe een Sacharovbeurs voor de mensenrechten toe te kennen om het bewustzijn over internationale mensenrechtennormen in eigen land te vergroten en de verwerking ervan in de nationale wetgeving te verbeteren; de leden van het netwerk zullen ernaar streven kandidaten aan te bevelen die in staat zijn de mensenrechtenkwestie wereldwijd vooruit te helpen; de leden beloven plechtig hun deskundigheid en ervaring in te zetten voor het beurzenprogramma; het Europees Parlement zal overwegen mensenrechtenverdedigers een stage aan te bieden met het oog op de uitbreiding van hun kennis over internationale mensenrechtenkwesties en -normen; 15. De leden van het Sacharovnetwerk beloven plechtig zich gezamenlijk en individueel in te zetten voor internationale campagnes om geweld tegen kinderen te beëindigen en onderwijs voor kinderen te bevorderen, door zich als spreekbuis op te werpen om het bewustzijn van kinderrechten mondiaal en regionaal te vergroten en door deel te nemen aan online campagnes en evenementen, hun standpunten te uiten en bezoeken af te leggen aan plaatsen waar kinderen in moeilijke omstandigheden leven; OPROEPEN 16. Het Sacharovnetwerk verzoekt de Iraanse autoriteiten om een algemeen pardon voor de Sacharovprijswinnaars Nasrin Sotoudeh, veroordeeld voor het verlenen van rechtsbijstand aan politieke gevangenen, en Jafar Panahi, veroordeeld voor het uitoefenen van zijn vrijheid van meningsuiting en vereniging, en dringt erop aan dat alle aanklachten tegen hen worden ingetrokken en hun reisverbod wordt opgeheven; 17. Het Sacharovnetwerk verzoekt de Chinese autoriteiten een einde te maken aan de beperkingen die herhaaldelijk worden opgelegd aan Sacharovprijswinnaar Hu Jia en hem toe te staan gebruik te maken van zijn vrijheid van meningsuiting en vereniging, alsook van zijn vrijheid om naar het buitenland te reizen, te stoppen met het willekeurig opleggen van huisarrest en hem te beschermen tegen afranselingen; het Sacharovnetwerk verzoekt de Chinese autoriteiten mensenrechtenactivisten en politieke dissidenten toe te staan hun mening vrij te uiten, zonder angst voor vergelding, en dringt erop aan dat alle opgesloten mensenrechtenactivisten worden vrijgelaten; 18. Het Sacharovnetwerk geeft uiting aan zijn grote zorgen over en solidariteit met het Syrische volk en Sacharovprijswinnaar Razan Zaitouneh, die zich nog altijd in Damascus bevindt en een tragische en langdurige oorlog doormaakt; verzoekt de Syrische autoriteiten te stoppen met militaire acties tegen burgers en de mensenrechten en menselijke waardigheid te eerbiedigen, en spoort de internationale gemeenschap ertoe aan humanitaire en medische hulp te verlenen aan Syriërs binnen en buiten Syrië; 4
19. Het Sacharovnetwerk veroordeelt alle acties tegen andere winnaars van de Sacharovprijs die kunnen worden bestempeld als een schending van de mensenrechten, de vrijheid van denken, de vrijheid van meningsuiting en burgerrechten, met name arrestaties, afranselingen en beperkingen van de vrijheid van vereniging; het netwerk roept op tot de vrijlating van politieke gevangenen en gewetensgevangenen op Cuba en elders in de wereld, met inbegrip van Sacharovprijswinnaar Sonia Garro van Damas de Blanco, en dringt aan op een onderzoek naar de dood van Sacharovprijswinnaar 2002 Oswaldo Payá; 20. Het Sacharovnetwerk is ingenomen met de lopende vredesbesprekingen tussen de Turkse regering en de gevangen Koerdische leider Abdullah Öcalan om een duurzame oplossing te bewerkstelligen voor het decennia-oude Koerdische conflict; 21. Het Sacharovnetwerk legt zich erop toe ten minste een keer tijdens de parlementaire zittingsperiode bijeen te komen en sterkere banden te smeden tussen zijn leden, om zich zo nog krachtiger te kunnen inzetten voor de ondersteuning van de universele mensenrechten en de menselijke waardigheid. 5