Overzicht workshop 1. Werking Open-School / Centrum voor Basiseducatie 2.Laaggeletterdheid 3. Hoe doorverwijzen / ermee rekening houden in de eigen praktijk? 4. Eenvoudig taalgebruik
Historiek Basiseducatie Cultuur Vanaf de jaren 70: alfabetiseringswerk 1985: 5 experimenten in Vlaanderen Onderwijs 12/07/1990: decreet op de basiseducatie: 29 CBE gespreid over Vlaanderen & Brussel veranderingen via verschillende decreten 6 juni 2007: nieuw decreet op het V.O. (basiseducatie hierin opgenomen) 1 september 2008: werking vanuit 13 fusie- CBE (oa 2 in West-Vlaanderen)
Voor wie is Basiseducatie? A. Anderstalige volwassenen die laag scoorden op de covaartest of die het Westers alfabet niet kennen Huis van Nederlands B. Nederlandstalige volwassenen voor wie een basisvorming noodzakelijk is om volwaardig maatschappelijk te functioneren of een verdere opleiding te volgen
Welke opleidingen? A. Voor anderstaligen 1. Nederlands voor anderstaligen (NT2) 2. Alfabetisering voor anderstaligen (alfa NT2) B. Voor Nederlandstaligen 3. Lees en schrijfcursussen (NT1) 4. Rekenen/Wiskunde 5. Maatschappij Oriëntatie (gezondheid, budgetteren, kunst & cultuur, rijbewijs, vrije tijd, communicatie, het nieuws begrijpen, ) 6. ICT (basis pc & internet ) 7. Opstap vreemde talen: Frans/Engels in open aanbod of via samenwerkingsverband
A.Nederlands voor anderstaligen 1. Nederlands voor anderstaligen (NT2) 2. Alfabetisering voor anderstaligen (alfa NT2) Huis vh Nederlands: Covaar test doorverwijzing CVO /CBE Aanbod basiseducatie: Modules van 60u richtgraad 1 Apart traject voor andersalfabeten, analfabeten en traaglerenden
B. Aanbod voor Nederlandstaligen: plan geletterdheid verhogen 3. Lees en schrijfcursussen (NT1) 4. Rekenen/Wiskunde 5. Maatschappij Oriëntatie (gezondheid, budgetteren, kunst & cultuur, rijbewijs, vrije tijd, communicatie, het nieuws begrijpen, ) 6. ICT (basis pc & internet ) 7. Opstap vreemde talen: Frans/Engels
Geef hen een duwtje in de rug! Taboe doorbreken Durven dikwijls zelf de stap niet te zetten Meerwaarde : verhogen zelfvertrouwen meer zelfstandig worden Had ik dat maar eerder geweten, dat ik les kon volgen! AMBASSADEURS aan het WOORD
Oefening 1 Wanneer is iemand laaggeletterd? Heb je al eens contact gehad met laaggeletterden?
Oefening 2 Hoe herkennen jullie laaggeletterden? Zie getuigenissenboekje Niemand mocht het weten 12 portretten
Teksten cursisten Kopie van een tekst van een cursist uit een lees- en schrijfgroep, middenniveau Inhoudelijk: schaamte, truucjes gebruiken, gevoel er niet bij te horen, weinig zelfvertrouwen, telkens nieuwe confrontaties Kan schrijven, maar typische fouten : veel doorhalingen, voordeel van de twijfel (d én t over elkaar schrijven), woorden verkeerd splitsen of aaneenschrijven,
Verschuiving van de normen geletterd zijn = tot eind 19 e eeuw: hardop lezen begin jaren 20: begrijpend lezen vanaf jaren 70: functioneel lezen (je plan kunnen trekken) vandaag: informatie kunnen verwerven en verwerken ook: digitale geletterdheid
Geletterdheid =? de competentie om informatie te verwerven, te verwerken en gericht te gebruiken. Dit betekent met taal, cijfers en grafische gegevens kunnen omgaan en gebruik kunnen maken van ICT. Geletterd zijn is belangrijk om zelfstandig te functioneren en participeren in de samenleving en zich persoonlijk te kunnen ontwikkelen. het gaat om een brede waaier van vaardigheden waarmee je als volwassene geconfronteerd wordt in verschillende rollen en omgevingen (als burger, werknemer, ouder, lid van een vereniging )
Concreet Lezen van een krant, folders,. Invullen van formulieren Begrijpen van bijsluiters Voorlezen voor de (klein)kinderen Controleren van een rekening Lezen van instructies op het werk Gebruik van een gsm Gebruik maken van een pc en internet..
Hoe scoren Vlaamse volwassenen? Niveau 5 ASO 31% TSO BSO 5% Niveau 4 Niveau 3 Niveau 2 Onvoldoende Niveau 1 Ruim onvoldoende Dit niveau is nodig om adequaat te functioneren in onze maatschappij Latent probleem van laaggeletterdheid risico s als de eisen thuis, op het werk of in de samenleving veranderen 25,1% (= 1/4) (jongeren = 1/3) Manifest probleem van laaggeletterdheid grote problemen bij het omgaan met alledaagse teksten 16,8% BSO 33%
Voorbeeld van enkele settings : ziekenhuis Bij het binnenkomen van een ziekenhuis zie je dit:
Openbaar vervoer Kan ik dit vragen in de Lijnwinkel? Omcirkel het juiste antwoord. a. Ik wil een boekje met de uren van de tram ja / nee b. Ik wil een ticket naar Zeebrugge. ja / nee c. Ik wil de trein nemen naar Brussel. Kan ik hier een ticket kopen? ja / nee d. Ik moet naar het vlieg-veld. Ik wil vragen welke bus ik moet nemen. ja / nee e. Hier kan ik mijn nieuwe identiteitskaart afhalen. ja / nee
in de carwash JUIST FOUT 1. De antenne moet rechtop staan. 2. Je autospiegel is stuk. De carwash zal hem betalen. 3. Ik wil op reis. Ik zet een rek op het dak van mijn auto voor de koffers. Zo mag ik nog in de carwash. 4. Vensters moeten dicht zijn.
Andere settings: verkeer, ontspanning & vrije tijd
En via de school? Brieven Invulstrookjes Enquêtes Formulieren Brochures Facturen.
Oorzaken van laaggeletterdheid Thuismilieu & sociale omgeving (kinderen met een taalarme omgeving, kunnen taalachterstand oplopen) Individuele stoornissen - lichamelijke of cognitieve beperkingen - leerstoornissen (bv. dyslexie) - ontwikkeling- of gedragstoornissen - ziekte (bv. epilepsie) Negatieve schoolervaringen Vermijden om te lezen en te schrijven Zie ook getuigenissenboekje
Herkennen van laaggeletterdheid Laaggeletterden verbergen dit en gebruiken allerlei truucjes om dit niet te moeten toegeven: overlevingsstrategieën zie laatste pagina s getuigenissenboekje
Onze manier van werken cursistgericht: sluit aan op leervragen van cursisten, volgens hun tempo en leerstijl functioneel: de cursisten leren er dingen die ze in het dagelijkse leven kunnen gebruiken gratis: alle cursussen zijn gratis in kleine groepjes in een niet-schoolse, volwassen sfeer: er wordt gewerkt met volwassen situaties en materialen de focus ligt op de gave gebieden: wat de cursist wél al bereikte en niet op hun falen
Vereenvoudigen teksten en brochures Wablieft Klare taalcheques (Roeselare) Studiedag Toegankelijkheid van taal (Provincie West-Vlaanderen): di 23/11/2010
Meer info? Zie nationale website (van de sector BE): www.basiseducatie.be Of zie het promotiefilmpje dat met middelen van de Provincie West-Vlaanderen werd gerealiseerd (voorjaar 2010): www.open-school.be (website van CBE Brugge-Oostende-Westhoek)
Bedankt Voor uw aanwezigheid Voor uw actieve deelname En hopelijk kunt u wat mensen méé helpen de stap zetten naar ons cursusaanbod Annemie De Leyn & Lode Coenaerts