POTPOURRI I Gerechtelijk recht Dirk Scheers vrederechter achtste kanton Antwerpen lector Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen Pierre Thiriar raadsheer hof van beroep Antwerpen vrijwillig wetenschappelijk medewerker Universiteit Antwerpen E-BOX art. 32ter Ger.W. betekening kennisgeving communicatie tussen actoren van justitie rechtscolleges, OM, griffies, advocaten, gerechtsdeurwaarders, notarissen niet naar partijen via veilig, performant en elektronisch platform Zoals e-box bij FOD Sociale Zekerheid Koning kan gebruik ervan opleggen doel: printen maar p. 2 WOONPLAATSKEUZE ADVOCAAT art. 46/1 Ger.W. voor partijen met een advocaat kennisgeving bij gewone brief enkel nog aan advocaat alleen voor gewone brieven (niet gerechtsbrieven) doel: spoort met nieuwe artikel 729/1 Ger.W. p. 3 Potpourri I - Dirk Scheers & Pierre Thiriar 1
STATUS ADVOCAAT art. 729/1 Ger.W. griffie moet status advocaat kennen in procedure meldingsplicht bij gewone brief: optreden voor partij die geen advocaat had opvolging van andere advocaat niet verder optreden zonder opvolging melden opgevolgd worden niet verplicht bij gewone brief fax of e-mail? p. 4 VORM CONCLUSIE art. 744 Ger.W. vijf onderdelen conclusie: 1. kop: gegevens partijen en AR (art. 743 Ger.W.) 2. feiten 3. aanspraken (quid verwerende partij?) 4. middelen - nummeren - hoofdorde en ondergeschikte orde - iura novit curia 5. beschikkend gedeelte: altijd uitwerken volharden, verwijzen naar vorige conclusies of dagvaarding: NEEN kan een brief nog een conclusie zijn? p. 5 MOTIVERINGSPLICHT RECHTER art. 780 Ger.W. antwoorden op genummerde middelen dus ook nummering in vonnis overnemen? wat als er geen nummering is? niet antwoorden op middelen???? geen positieve motiveringsplicht: jammer structuur conclusie en verband motiveringsplicht ook van toepassing in strafzaken p. 6 Potpourri I - Dirk Scheers & Pierre Thiriar 2
SYNTHESECONCLUSIE art. 748bis Ger.W. wat? alles in één conclusie doel: rechter moet maar één conclusie lezen verplichting (openbare orde) uitzonderingen: voorheen: opsomming uitzonderingen (was onvolledig) nu: binnen kalender altijd syntheseconclusie vrije instaatstelling?? p. 7 TERMIJN BERAAD art. 770 Ger.W. termijn van beraad: één maand vanaf sluiting debatten verlenging gerechtelijke vakantie: termijn begint te lopen in juni verlenging met één maand p. 8 TAAK RECHTER BIJ VERSTEK art. 806 Ger.W. oud art. 806 (verstekvonnis betekenen binnen het jaar): afgeschaft nu minimalistische strekking bij verstek principe: eis inwilligen enkel en alleen openbare orde ambtshalve controleren nakijken door rechter: oproepingen; toelaatbaarheid; bevoegdheid (mat. én terr.) de schadebedingen en de intresten? wat is nu nog openbare orde? p. 9 Potpourri I - Dirk Scheers & Pierre Thiriar 3
NIEUWE NIETIGHEIDSLEER art. 862 en 867 Ger.W. worden afgeschaft 862: geen absolute nietigheden meer 867: geen toetsing normdoel meer nieuwe nietigheidsleer: twee voorwaarden: geen nietigheid zonder wet (art. 860 Ger.W.) geen nietigheid zonder belangenschade (art. 861 Ger.W.) dekking: exceptie opwerpen in limine litis (art. 864 Ger.W.) nooit voor termijnen rechtsmiddel regularisatie handtekening (art. 863 Ger.W.) p. 10 VOORLOPIGE UITVOERBAARHEID art. 1397 1495 Ger.W. alle eindvonnissen op tegenspraak voorlopig uitvoerbaar!! eindvonnis art. 19 Ger.W. rechter kan niet voorlopig uitvoerbaar verklaren rechter kan voorwaarden opleggen wel nog schorsende werking van verzet tenzij rechter voorlopig uitvoerbaar verklaart niet bij eindvonnissen familierechtbank wel schorsende werking verzet en hoger beroep: einduitspraak staat van personen uitspraak familiaal kort geding en art. 1253ter/4 Ger.W. p. 11 GEZAG VAN GEWIJSDE art. 23 Ger.W. zelfde voorwerp, oorzaak, partijen, hoedanigheid zelfde oorzaak, ongeacht de rechtsgrond oorzaak = feiten zonder meer p. 12 Potpourri I - Dirk Scheers & Pierre Thiriar 4
UNUS IUDEX collegiale rechtspraak wordt haast volledig afgeschaft in de rechtbanken van eerste aanleg en de hoven van beroep collegiale rechtspraak wordt beschouwd als een vertragende factor en een onbetaalbare luxe ( Justice delayed is justice denied ) procespartijen hebben niet langer de mogelijkheid om de toewijzing aan een kamer met 3 rechters of raadsheren te verzoeken (art. 91 en 109bis Ger.W.) p. 13 UNUS IUDEX rechtbank van eerste aanleg 1 rechter: in principe alle burgerlijke en strafzaken (art. 91 Ger.W.) rechtbank van eerste aanleg 3 rechters: 1. hoger beroep politierechtbank strafvordering of burgerlijke vordering samen met strafvordering (art. 91 en 92 Ger.W.) 2. strafzaken voor misdrijven waarop een straf van meer dan 20 jaar opsluiting staat (art. 92 Ger.W.) p. 14 UNUS IUDEX rechtbank van eerste aanleg 3 rechters uitzondering: - de voorzitter van de rechtbank van eerste aanleg kan, wanneer de complexiteit of het belang van de zaak of bijzondere, objectieve omstandigheden daartoe aanleiding geven, zaken geval per geval ambtshalve aan een kamer met drie rechters toewijzen (art. 92, 1/1 Ger.W.) - bij samenhang 3 rechters (art. 92, 2 Ger.W.) p. 15 Potpourri I - Dirk Scheers & Pierre Thiriar 5
UNUS IUDEX Sanctie? 1 of 3 altijd prijs (art. 779 Ger.W.) p. 16 UNUS IUDEX hof van beroep in principe 1 raadsheer: in alle burgerlijke zaken (art. 109bis, 3 Ger.W.) hof van beroep in principe 3 raadsheren: in alle strafzaken (art. 109bis, 1 Ger.W.) hof van beroep toch 1 raadsheer: in alle strafzaken wanneer het hoger beroep enkel betrekking heeft op de burgerlijke vordering of op dergelijke vorderingen (art. 109bis, 1 Ger.W.) p. 17 UNUS IUDEX hof van beroep 3 raadsheren uitzondering: - Wanneer de complexiteit of het belang van de zaak of bijzondere, objectieve omstandigheden daartoe aanleiding geven, kan de eerste voorzitter zaken geval per geval ambtshalve aan een kamer met drie raadsheren toewijzen (art. 109bis, 3 Ger.W.) - bij samenhang 3 raadsheren p. 18 Potpourri I - Dirk Scheers & Pierre Thiriar 6
UNUS IUDEX Sanctie? 1 of 3 altijd prijs (art. 779 Ger.W.) p. 19 ADVIES OPENBAAR MINISTERIE Openbaar Ministerie beslist zelf of, hoe en wanneer het advies uitbrengt Uitzonderingen: uitdrukkelijk verzoek arbeidsgerechten, familierechtbank of familiekamer hvb College van procureurs-generaal kan dwingende richtlijnen ter zake uitvaardigen systeem nodeloos complex (art. 766 en 767 Ger.W.) p. 20 ADVIES OPENBAAR MINISTERIE p. 21 Potpourri I - Dirk Scheers & Pierre Thiriar 7
SUBSIDIARITEIT ONDERZOEKSMAATREGELEN subsidiariteit ook voor inhoud onderzoeksmaatregel art. 875bis, 2 Ger.W.) rekening houden met verhouding kosten onderzoeksmaatregel en inzet van het geschil de minimis non curat praetor? verplicht voorafgaandelijk ontvankelijkheidsonderzoek, behalve wanneer onderzoeksmaatregel betrekking heeft op de ontvankelijkheid (art. 875bis, 1 Ger.W.) p. 22 UITGESTELD HOGER BEROEP onmiddellijk hoger beroep tegen beslissingen alvorens recht te doen wordt uitgesloten, tenzij de rechter anders bepaalt (art. 1050, tweede lid Ger.W.) hoe gaat de rechter dit motiveren? principe van het uitgesteld hoger beroep veelal een maat voor niets wanneer er sprake is van een gemengde beslissing p. 23 INVORDERING VAN ONBETWISTE GELDSCHULDEN administratieve invorderingsprocedure en omkering van het contentieux (art. 1394/20-27 Ger.W.) -> gerechtsdeurwaarder cumulatieve toepassingsvoorwaarden IOG: 1. de schuld moet onbetwist zijn 2. de schuld betreft een geldschuld 3. tussen professionelen met betrekking tot professionele handelingen, waarbij inschrijving SE en SA in KBO als objectief criterium dient 4. hoofdsom + gerechtsdeurwaarderskosten IOG + intresten en de schadebedingen tot een plafond van 10% van de hoofdsom p. 24 Potpourri I - Dirk Scheers & Pierre Thiriar 8
INVORDERING VAN ONBETWISTE GELDSCHULDEN IOG kan niet worden aangewend door of ten aanzien van publieke overheden IOG kan niet worden aangewend voor geldschulden die voortvloeien uit buitencontractuele verbintenissen, tenzij overeenkomst of schuldbekentenis of betrekking op gemeenschappelijke eigendom van goederen IOG kan niet worden aangewend bij wettelijke samenloop tav SA of SE IOG kan enkel door een advocaat worden ingesteld p. 25 OVERGANGSRECHT Inwerkingtreding per 1 november 2015 op hangende zaken: nietigheidsleer (art. 860 e.v. Ger.W.) kennisgeving en betekening (o.a. art. 46/1 en 729/1 Ger.W.) conclusies (art. 744 en 748bis Ger.W.) taak rechter bij verstek (art. 806 Ger.W.) subsidiariteitsprincipe onderzoeksmaatregel (art. 875 bis Ger.W.) termijn beraad (art. 770 Ger.W.) gezag van gewijsde (art. 23 Ger.W.) uitgesteld hoger beroep maatregelen alvorens recht (art. 1050 Ger.W.) rechterlijke organisatie Inwerkingtreding per 1 november 2015 op nieuwe zaken: voorlopige tenuitvoerlegging (art. 1397 e.v. Ger.W.) gedinginleidende akte (art. 702, 1026 en 1034ter Ger.W.) p. 26 OVERGANGSRECHT Inwerkingtreding per 1 januari 2016 op nieuwe zaken: advies openbaar ministerie (art. 764 e.v. Ger.W.) Inwerkingtreding uiterlijk 1 januari 2016: E-box (art. 32ter Ger.W.) Inwerkingtreding uiterlijk 1 september 2017: invordering onbetwiste geldschulden (art. 1394/20 e.v. Ger.W.) p. 27 Potpourri I - Dirk Scheers & Pierre Thiriar 9
OVERGANGSRECHT alleenzetelende rechter en raadsheer inwerkingtreding per 1 januari 2016, maar met eerbiedigende werking met spildatum 1 september 2015 het verzet en het derdenverzet tegen een beslissing die vóór de inwerkingtreding van de Potpourriwet I was genomen door een collegiale kamer, moeten worden gebracht voor een collegiale kamer p. 28 Potpourri I - Dirk Scheers & Pierre Thiriar 10