1 INLEIDING 5 1.1 Algemeen 5 1.2 Waarom een bkp en wat betekent dat voor u? 5 2 UITGANGSPUNTEN 7 6 WATERHUISHOUDING 20 7 DUURZAAMHEID 21 8 QUALITY-TEAM (Q-TEAM) 22 2.1 Algemeen 7 2.2 Historie 7 2.3 Karakteristieke ruimtelijke elementen 7 2.4 Toegankelijkheid 7 2.5 Voorgeschiedenis 8 3 DEELGEBIED KERN ZUID 9 3.1 Kern Zuid 9 3.1.1 Lintwoningen 9 3.1.2 Erven 10 3.1.3 Oeverwoningen 10 3.1.4 Kavelwoningen 10 3.2 Weide 11 3.3 Brink 11 3.4 Waterdynamiek 11 3.5 Wegen en paden 12 3.6 Verlichtingselementen 12 3.7 Beplanting, erfafscheidingen 13 4 OPENBARE RUIMTE 15 5 SPELREGELS PER KAVEL 16 5.1 Lintwoningen 16 5.2 Erven 17 5.2.1 Grootstee 17 5.2.2 Luttikstee 18 5.3 Oeverwoning 18 5.4 Kavelwoningen 19 3
4
1 Inleiding 1.1 ALGEMEEN Dalmeden wordt een wijk waar de aanstaande bewoners zelf opdrachtgever zijn met alle vrijheden die daarbij mogelijk zijn. Zelf opdrachtgever zijn geeft zeggenschap over de indeling van de woning en over de uiterlijke verschijning: de architectuur. De gemeente Hengelo vindt de vrijheid voor bewoners om lang gekoesterde dromen waar te kunnen maken belangrijk. Daarnaast wil ze van Dalmeden een aantrekkelijk gebied maken. Niet alleen aantrekkelijk voor degenen die er wonen, maar ook voor iedereen die verder nog gebruik maakt van dit gebied of hier toevallig of doelbewust passeert. Er wordt veel geïnvesteerd in de openbare ruimte, het landschap, waarin de nieuwe woningen komen te staan. Verwijzingen naar historie en geografische ondergrond van het gebied dragen bij aan het ontstaan van een heel eigen, herkenbaar gebied. 1.2 WAAROM EEN BKP EN WAT BETEKENT DAT VOOR U? De gemeente vindt het belangrijk om een duurzaam kwalitatief hoogwaardig milieu te creëren zodat het ook in toekomst een waardevol gebied blijft. Daarnaast wil de gemeente dat in Dalmeden veel vrijheid in architectuur moet kunnen bestaan zodat mensen daadwerkelijk hun droom kunnen verwezenlijken. Om te voorkomen dat de vrijheid in architectuur leidt tot verrommeling, visuele onrust en/of schreeuwerigheid, moeten er ook elementen zijn die juist de samenhang waarborgen. Zonder samenhang zal de belevingskwaliteit en de economische waarde achteruit gaan. Het beeldkwaliteitplan is bedoeld om zowel de vrijheid in architectuur, als de samenhang en herkenbaarheid binnen een deelgebied te waarborgen. Het beeldkwaliteitplan bevat ruimtelijke spelregels die niet alleen voor u, maar ook voor uw buurman gelden. De benodige ruimtelijke samenhang wordt verkregen door: consistente inrichting van de openbare ruimte (hoofdstuk 4); enkele beeldkwaliteitseisen ten aanzien van kavelindeling en architectuur (hoofdstuk 5); consistentie van materiaalgebruik en beheer van erfafscheidingen (hoofdstuk 5). Erfafscheidingen hebben in een buurt met vrijstaande woningen grote invloed op de manier hoe een buurt beleefd wordt. Het consequent toepassen van hagen zorgt voor samenhang binnen de wijk en tussen de verschillende woongebieden. Hoe sterker die samenhang is, hoe geringer het aantal spelregels dat nodig is voor kavelindeling en architectuur. Daarnaast horen erfafscheidingen bij dit specifieke landschap. In tegenstelling tot een schutting zorgt een haag voor meer (dieren)leven en een vriendelijker, groener aanzien. Meerdere hagen samen in een buurt vormen natuurschakels die gunstig zijn voor de verspreiding van dieren over het gebied. In hoofdstuk 2 wordt uitgelegd op welke uitgangspunten het stedenbouwkundige plan voor Dalmeden is gebaseerd. In hoofdstuk 3 wordt specifiek ingegaan op deelgebied Kern Zuid. In hoofdstuk 4 worden de spelregels omschreven die gelden voor de gemeente Hengelo als ontwerper en beheerder van de openbare ruimte. In hoofdstuk 5 worden de spelregels genoemd die gelden voor de bebouwing: de kavelindeling, de architectuur en de erfafscheidingen. In hoofdstuk 6 wordt de waterhuishouding beschreven en in hoofdstuk 7 worden aspecten beschreven die met duurzaamheid te maken hebben. Uiteindelijk zijn het beeldkwaliteitplan én de uitwerking van het bestemmingsplan (zie de link op dalmeden.hengelo.nl) het toetsingskader waaraan uw bouwplan wordt getoetst. Het Qualityteam verricht de toetsing per bouwplan. Daarnaast heeft het Qualityteam het overzicht over alle plannen waardoor deze ook in meer of mindere mate onderlinge afgestemd kunnen worden. In hoofdstuk 8 wordt omschreven hoe dit team functioneert en welke procedure de bouwplannen zullen volgen voordat deze als bouwaanvraag kunnen worden ingediend. 5
6
2 Uitgangspunten 2.1 ALGEMEEN Dalmeden is niet zozeer een stadsuitbreiding, maar eerder een landschapstransformatie. Natuur en landschap staan voorop, de bebouwing is volgend. Het oorspronkelijke landschap bevat diverse elementen die in het nieuwe landschap op een andere wijze kunnen worden ingepast. Het nieuwe Dalmeden is een prima plek waar ruimte is voor flora en fauna, wonen en recreatie. De diversiteit van het landschap is vertaald in vijf verschillende te bebouwen woongebieden en drie landschapszones. De westelijke gelegen woongebieden zijn het laagst gelegen en open, terwijl opgaande bomen en beslotenheid het landschapsbeeld in de oostelijke gebieden bepalen. In heel Dalmeden speelt water een belangrijke en beeldbepalende rol. De inrichting van de openbare ruimte en de randvoorwaarden die gelden voor de toekomstige bebouwing zijn met name bedoeld om de landschappelijke karakteristieken van het betreffende deelgebied te waarborgen. 2.2 HISTORIE De zuidflank van het plangebied Dalmeden wordt doorsneden door de Bornsedijk, de noordgrens wordt gevormd door de Dalmedenweg. Op oude topografische kaarten zijn grillig kronkelende beekjes te herkennen in een vochtig heidegebied. De hoger gelegen gebieden waren in gebruik als hooiland. De oude naam daarvoor is made of mede, en vandaar namen als Schalmeden en Dalmeden. De graspercelen van Schal- en Dalmeden zijn omzoomd door houtsingels en houtwallen. Vanuit de Dalmedenweg en de Bornsedijk worden de eerste heideontginningen uitgevoerd. In 1941 is alle hei veranderd in weiland of akker en zijn de beken rechtgetrokken. De houtsingels zijn echter nog voor een belangrijk deel intact. Tegenwoordig is van het verschil tussen het meden-landschap en het ontginningslandschap weinig tot niets meer te zien. Ruilverkaveling en beeknormalisatie hebben het onderscheid vervaagd en ook van de houtwallen is weinig meer over. 2.3 KARAKTERISTIEKE RUIMTELIJKE ELEMENTEN Het plan Dalmeden heeft karakteristieke elementen uit diverse fasen in de ontwikkeling van het cultuurlandschap als bouwstenen genomen voor inrichting en wonen in het nieuwe Dalmeden. Dit zijn op de eerste plaats het water en de grote waterdynamiek van weleer. Het is de blauwe draad die door het plan van Dalmeden loopt. Het water van de beek is bepalend voor de ruimtelijke inrichting in het lager gelegen, westelijk deel van het plangebied: bij de buurten Stromen en Meander en op de Weide in het centrum van het plangebied. Een ander ruimtelijk instrument is de afwisseling van het besloten/ half besloten landschap van de oude meden met de openheid van het jonge ontginningslandschap. In de buurten Kamers en Meander zijn de kavels omkaderd door houtsingels en houtwallen, in Bos zelfs door stroken aaneengesloten bos en struweel. Woongebied Stromen daarentegen ontleent zijn kracht juist aan de openheid. Het oude Dalmeden kende geen nederzetting of buurtschap, het nieuwe Dalmeden wel. Kern-Zuid heeft een soortgelijke opzet als Kern- Noord. Centraal worden Lintwoningen gerealiseerd met daaromheen een tweetal erven met een grootstee en luttikstees als een eigentijdse knipoog naar het oude Twentse cultuurlandschap. 2.4 TOEGANKELIJKHEID Dalmeden is voor een zeer groot gedeelte openbaar toegankelijk. Binnen Dalmeden wordt een fijnmazig netwerk van fiets- en wandelpaden aangelegd. Vanuit Dalmeden voeren langzaam verkeer verbindingen ook naar de omringende gebieden. In de waterrijke westelijke woongebieden Stromen en Meander volgen deze paden de slingerende loop van de beek en zijn uitlopers. In de lommerrijke oostelijke woongebieden Bos en Kamers voeren ze door bos en struweel. Drie groene zones doorsnijden Dalmeden van noord naar zuid: Weide, Brink en Beemd. Ook deze zones zijn openbaar toegankelijk. 7
2.5 VOORGESCHIEDENIS De gemeente Hengelo stelt zich positief op ten aanzien van beleidsexperimenten en vernieuwende ontwerpen op het gebied van architectuur en openbare ruimte. Zij wil ruimte bieden aan particulieren om een woning naar eigen wensen en inzichten te bouwen en daarbij ondersteuning bieden en stimuleren tot innovatie. Het is vanuit deze grondhouding dat vanuit de gemeente het plan voor Dalmeden is ontwikkeld. De materiële en ruimtelijke basis voor dat plan werd in 2001 gelegd, toen Hengelo een bestuursovereenkomst met de provincie sloot. In de overeenkomst werd onder andere bepaald dat er, in het kader van de Ruimte voor ruimte -regeling, 70 bouwkavels van minimaal 1000 m2 in het plan gerealiseerd zullen worden. In 2005 ging de provincie akkoord met een aangepast woningbouwprogramma. In dat programma zijn 20% sociale woningen opgenomen en is er ruimte gemaakt voor huizen voor starters en doorstromers. In de praktijk blijkt dat circa 70% van de woningen onder particulier opdrachtgeverschap wordt gebouwd. Na de Nota van Uitgangspunten Dalmeden uit 2005 is het project in een stroomversnelling gekomen. In 2006 rolde het Voorlopig Stedenbouwkundig Plan van de persen, in 2007 gevolgd door de eerste Definitieve Stedenbouwkundige Plannen voor een drietal woongebieden. Inmiddels zijn de eerste kavels uitgegeven en is gestart met de bouw van de eerste woningen. 8
3 Deelgebied Kern Zuid 3.1 KERN ZUID Kern Zuid ligt tussen de woongebieden Kern Noord en Bos. Tussen Kern Noord en Kern Zuid ligt de Dalbeek die door Dalmeden kronkelt. Kern Zuid ligt ingebed tussen de landschapszones Brink en Weide. Door Kern Zuid loopt een wijkontsluiting met daaraan twee Erven. Centraal ligt de noord-zuidelijke hoofdontsluiting met de Lintwoningen. Aan de beekzijde bevinden zich de Oeverwoningen. De Oever- en Lintwoningen worden gebouwd op zichtlocaties in Kern Zuid. Het uiterlijk van deze woningen heeft grote invloed op de beleving van de openbare ruimte. Daarom zal het Q-team er nauwlettend op toezien dat de architectuur van die woningen past bij die uitstraling. Bij de erven is de invloed van de bebouwing minder groot en daarom kan het niveau van toetsing daar ook lager zijn. 3.1.1 Lintwoningen De hoofdontsluiting loopt vanaf het Plein in Kern Noord naar de Beneluxlaan. In Kern Zuid wordt deze hoofdontsluiting aan weerszijden begeleid door de Lintwoningen. Deze grondgebonden woningen lijken op de Pleinwoningen in Kern Noord maar zijn lager. De voorgevels van deze woningen vormen de straatwand maar het totaalbeeld is losser dan bij de Pleinwoningen. Aan de voorzijde van de woningen wordt een strook aan de bewoners ter beschikking gesteld die gebruikt kan worden voor bijvoorbeeld een zitelement of een plantenbak. Deze strook is uitdrukkelijk niet bedoeld om te parkeren. Aan de achterzijde bevindt zich een gaard. Deze grenst aan een strook van 5 meter op het bouwvlak die gereserveerd is voor (privé)parkeren. Op de grens tussen privéterrein en gaard wordt een erfafscheiding gerealiseerd die voor alle woningen hetzelfde is. Een meidoornhaag vormt de afscheiding tussen de Lintwoningen en de omliggende Kavelwoningen. 9
3.1.2 Erven Vanuit de centrale ontsluiting loopt de wijkontsluiting naar de twee Erven elders in dit woongebied. De ruimtelijke inrichting van deze Erven refereert aan het boerenerf. Het grootste gebouw aan een erf wordt een Grootstee genoemd. Het maakt front naar en ligt het dichtst bij het erf. De andere, kleinere, gebouwen heten Luttikstee. Die liggen iets verder van het erf af. De wijkontsluiting wordt overal begeleid door geschoren hagen zoals ook in woongebied Kern noord. 3.1.3 Oeverwoningen Tussen Kern Noord en Kern Zuid stroomt de Dalbeek in westelijke richting naar Weide. Bij natte omstandigheden kan de beek flink zwellen. De oevers van de beek zijn de plek bij uitstek om van de waterdynamiek te genieten. In Kern Zuid wordt een woningtype geïntroduceerd dat daar bij uitstek geschikt voor is: de Oeverwoning. Vanaf de beek gezien zijn de Oeverwoningen absolute blikvangers. De relatief smalle kavels vormen een uitdaging voor bijzondere, individuele architectuur die daarbij past. De woningen staan op de oever die de beek begeleidt. Tuinontwerpen mogen de continuïteit van die oever niet aantasten. 3.1.4 Kavelwoningen De overige woningen in Kern Zuid heten Kavelwoningen. Deze woningen vormen tevens de overgang naar deelgebied Bos. De rooilijn, die bepalend is voor de ligging van de voorgevel, is vastgelegd om het gewenste ruimtelijke beeld te borgen. De inrichting van de openbare ruimte is zoals elders in Kern Zuid. 10
3.2 WEIDE Westelijk van Kern Zuid ligt Weide. Dit is de grootste open en openbare landschapszone in het plangebied. Weide is het groene hart van Dalmeden. Het is een park dat extensief beheerd zal worden. Hierdoor kan een bloemrijk grasland tot wasdom komen. In plaats van maaien hoort begrazen ook tot de mogelijkheden. De meeste paden moeten ontstaan door de wijze waarop het door wandelaars en bewoners gebruikt gaat worden. Het is een open gebied, met hier en daar een solitaire boom en waar indien nodig waterretentie kan plaats vinden. 3.3 BRINK Westelijk van Kern Zuid ligt Brink. Dit is de smalste landschapszonezone. Het is eigenlijk een open, groene gang tussen twee bosrijke woongebieden en wordt gebruikt voor oppervlakkige regenwaterafvoer vanuit Bos, Kern en Kamers in de richting van de Dalbeek. 3.4 WATERDYNAMIEK Waterdynamiek is vooral te vinden ten westen van Kern, op de Weide, waar de beek in natte jaargetijden kan uitgroeien tot een ruim bemeten waterpartij. De zuidzijde van de beek wordt begeleid door een schouwpad. Dit is een onderhoudspad voor de beek maar kan ook gebruikt worden om te struinen. Het pad krijgt geen verharding en staat bij hoog water onder water. Bij de Oeverwoningen vormt een grondkering de scheiding met het pad; bij de Erven wordt een haag op de scheiding aangeplant. 11
3.5 WEGEN EN PADEN Vanuit Plein in Kern Noord wordt een ontsluiting gerealiseerd in zuidelijke richting die eindigt bij de Beneluxlaan. Vanuit deze weg worden de Erven ontsloten. Deze weg is bestemd voor zowel auto-, fietsverkeer als wandelaars en wordt aan één zijde voorzien van een overrijdbare berm waar bezoekers kunnen parkeren. Inritten zijn door hun materialisatie herkenbaar en mogen maximaal 4 meter breed zijn. De Erven worden rond bestraat met gebakken klinkers. Om de doorwaadbaarheid van het gebied te vergroten worden er, behalve de centrale ontsluiting, nog twee doorsteken gemaakt die Kern Zuid met Bos verbinden. Ontsluiting: asfalt met de uitstraling van een halfverharding. Overrijdbare berm: graskeien, grijs Erven: gebakken klinkers Wandel- en fietspaden: metselwerkgranulaat. 3.6 VERLICHTINGSELEMENTEN Dalmeden staat voor wonen in een landelijke omgeving maar toch in de nabijheid van de stad en de stedelijke voorzieningen. Het is gelegen in het buitengebied van Hengelo. In heel Dalmeden zal een verlichtingsniveau worden toegepast dat zo laag mogelijk, maar wel veilig is. Dat past niet alleen bij de karakteristiek van het gebied maar is ook goed voor het milieu en voorkomt bovendien lichtverontreiniging. De toegepaste verlichting kan worden opgedeeld in drie hoofdgroepen. De hoofd ontsluitingen die vanaf de Beneluxlaan Dalmeden in gaan worden verlicht met armaturen die ook elders in Hengelo worden toegepast bij de grotere wegen. Het zijn gebogen masten van 6 meter hoog die de hele breedte van de weg verlichten. De Dalmedenweg en de buurtontsluitingswegen worden voorzien van masten die vier meter hoog zijn. Tot slot wordt in Stromen, het laagst gelegen en dunst bebouwde gebied in Dalmeden, een lage bolder verlichting toegepast. De locatie van een verlichtingsarmatuur zal een kavelkoper niet belemmeren in diens vrijheid om te bepalen waar zijn uitweg komt. Daarnaast wordt er voor gewaakt dat het armatuur geen hinderlijk schijnsel ín de woning veroorzaakt. 12
3.7 BEPLANTING, ERFAFSCHEIDINGEN Door het aanplanten van hagen of het aanbrengen van grondkeringen worden de grenzen van de kavels vastgelegd. Aan weerszijden van de wijkontsluiting en als scheiding tussen het schouwpad en de woningen aan de erven wordt een geschoren beukenhaag van 1,0 meter hoog op gemeentegrond aangeplant. Aan de Erven wordt bij een Luttikstee een beukenhaag van 1,0 meter hoog en bij de Grootstee een beukenhaag van 0,5 meter hoog aangeplant. De gemeente houdt de haag op de juiste hoogte en verzorgt het onderhoud aan de straatzijde. De tuinzijde wordt door de bewoners onderhouden. Kavelgrenzen tussen kavels kunnen door kavelkopers desgewenst worden voorzien van groenelementen of een begroeibaar traliewerk. Deze wordt door de bewoners onderhouden. Aan de erven komt de formele entree van een kavel met een breedte van max. 3 meter. Bij erven kunnen bewoners desgewenst een tweede lokatie aanwijzen voor een uitweg. De kavelgrens aan de zijde van de beek bestaat uit een betonnen grondkering. Kavelafscheidingen aan de Weide en Brink dienen desgewenst door bewoners op eigen terrein gerealiseerd te worden waarbij alleen groenelementen of begroeibare traliewerken als erfafscheiding zijn toegestaan. Beukenhaag bij kavelwoningen en luttikstee s aan een erf: 1,0 x 0,50 mtr. Beukenhaag bij grootstee s aan de erfzijde: 0,5 x 0,50 mtr. Groenelementen of een begroeibaar traliewerk als erfafscheiding naar Weide en Brink. 13
De groeninrichting aan de achterzijde van de lintwoningen refereert eveneens aan een boerenerf. Er bevindt zich een gaard en een boerenhaag als erfafscheiding naar het omliggende gebied. Om de parkeerplaatsen te bereiken worden overrijdbare graskeien toegepast. In de gaard wordt een aantal bloesembomen aangeplant. Parkeerplaatsen voor bezoekers zijn dusdanig gesitueerd dat auto s geen hinder ondervinden van de fruitbomen (hars, blad, etc.). De haag wordt door de gemeente op openbare grond aangeplant en vanaf de openbare ruimte onderhouden. De tuinzijde wordt door de bewoners onderhouden. Erfscheiding: Crataegus monogyna (meidoorn) ; 2 mtr.x 0,75 mtr. Fruitbomen: Prunus avium Plena, Prunus padus Waterei (pruim), Pyrus callerijana Chanticleer (peer) Bodembedekking: gras en graskeien. 14
4 Openbare ruimte Inrichting en beheer van de openbare ruimte zijn verantwoordelijkheden van de gemeente. De gemeente Hengelo dient zich ook aan het beeldkwaliteitplan te houden, zodat de kwaliteit van Dalmeden nu en in de toekomst ook voor de kaveleigenaren gegarandeerd is. De zorg voor de openbare ruimte blijkt onder andere uit de samenhang in de materiaalkeuze. Voor héél Dalmeden wordt zoveel mogelijk gekozen voor één type zitelement, verlichtingsornamenten, straatprofileringen. Daarnaast wordt een consequente beplanting gekozen die past bij de grondsoort ter plekke en die wordt onderhouden door de gemeente. In Dalmeden moet een grote diversiteit aan architectuur mogelijk zijn. Dit is alleen mogelijk als inrichting van de openbare ruimte zorgvuldig plaatsvindt. 15
5 Spelregels per kavel Het opstellen van ruimtelijke spelregels heeft een tweeledig doel. Door de openbare ruimte in heel Dalmeden op dezelfde wijze in te richten ontstaat een ruimtelijke samenhang tussen de verschillende gebieden. Bovendien worden zo de landschappelijke kaders geborgd voor de langere termijn. Regels die gelden voor de bebouwde ruimte zorgen voor de specifieke identiteit van een woongebied. De spelregels voor de bebouwde ruimte zijn vastgelegd in dit beeldkwaliteitplan en de (uitwerkingsplannen van) het bestemmingsplan. 5.1 LINTWONINGEN - De Lintwoningen in Kern Zuid hebben verwantschap met de Pleinwoningen in Kern Noord. - De woningen vormen gezamenlijk een straatwand. Maar deze wand is losser dan bij de Pleinwoningen in Kern Noord omdat hier op cruciale plekken gaten voorkomen of verspringingen van de voorgevel in de rooilijn. - Van beeldbepalende kavels wordt de breedte vooraf bepaald. De overige kavels hebben geen vastgelegde kavelbreedte. - De afzonderlijke woningen zijn duidelijk afleesbaar in het gevelbeeld. - De kapvorm is vrij maar dient een bijdrage te leveren aan de afleesbaarheid van de afzonderlijke woningen. De nok staat haaks op de ontsluiting. - Geglazuurde dakpannen zijn niet toegestaan. - De entree, de voorgevel en de overgang van de voorgevel en het dak zijn een zeer belangrijk onderdeel van het architectonisch ontwerp en zullen ook als zodanig door het Q- team worden beoordeeld. - Voordeuren liggen aan de straatzijde. - De lintwoningen hebben een plint van minimaal 30 centimeter. - Kozijnen in hout of kunststof (mits voorzien van als renovatieof verdiept profiel). - Hemelwaterafvoer uitvoeren in (gecoat) zink 16
5.2 ERVEN 5.2.1 Grootstee - De Grootstee is het grootste huis aan het erf en het bestaat uit een voor- en een achterhuis. - Het voorhuis heeft een brede voorgevel die is georiënteerd op het erf. Een Grootstee staat dichter bij het erf dan de Luttikstee s. - Het voorhuis heeft een zadeldak of een schilddak met de nok parallel aan het erf. - De kapvorm van het achterhuis is vrij mits de nok lager is dan die van het voorhuis. - Het achterhuis is even breed of smaller dan het voorhuis en mag niet uitsteken ten opzichte van het voorhuis. - Geglazuurde dakpannen zijn niet toegestaan. - Twee opstelplaatsen voor auto s dienen onderdeel te zijn van het ontwerp. Een inpandige garage aan de voorgevel is niet toegestaan. - Het hoofdgebouw heeft een rechthoekige vorm. Aan- en bijgebouwen en dakkapellen zijn toegestaan als de architectuur past bij die van het hoofdgebouw. - De formele entree is gelegen aan het erf en is maximaal 3 meter breed. Bewoners van een Grootstee kunnen een tweede locatie aanduiden als inrit. De breedte daarvan is max. 4 meter. - Eventuele entreehekken zijn maximaal 4 meter breed en 1 meter hoog en dienen in hout te worden vervaardigd. - Voor de materialisatie wordt uitgegaan van natuurlijke, duurzame materialen die mooi verouderen en passen in een landelijke omgeving. - Hemelwaterafvoeren worden bovengronds afgekoppeld en de waterberging vindt plaats op eigen terrein. Overtollig regenwater kan worden afgevoerd naar het openbare gebied. - Wit als kleur is toegestaan op voorwaarde dat het niet beeldbepalend is. 17
5.2.2 Luttikstee - De Luttikstee is één van de kleinere huizen aan en georiënteerd op het erf. - De Luttikstee heeft een rechthoekig grondvlak (niet vierkant). Het huis heeft een dwarskap. Dat wil zeggen dat de nokrichting haaks staat op de weg of het erf. De vorm van de kap is een zadeldak, een zadeldak met wolfseinden of een schilddak. Een luttikstee mag een asymmetrische doorsnede hebben. - Geglazuurde dakpannen zijn niet toegestaan. - Twee opstelplaatsen voor auto s dienen onderdeel te zijn van het ontwerp. Een inpandige garage aan de voorgevel is niet toegestaan. - Aan- en bijgebouwen en dakkapellen zijn toegestaan als de architectuur past bij die van het hoofdgebouw. - De formele entree is gelegen aan het erf en is maximaal 3 meter breed. Bewoners van een Luttikstee kunnen een tweede locatie aanduiden als inrit. De breedte daarvan is max. 4 meter. - Eventuele entreehekken zijn maximaal 4 meter breed en 1 meter hoog en dienen in hout te worden vervaardigd. - Voor de materialisatie wordt uitgegaan van natuurlijke, duurzame materialen die mooi verouderen en passen in een landelijke omgeving. - Hemelwaterafvoeren worden bovengronds afgekoppeld en de waterberging vindt plaats op eigen terrein. Overtollig regenwater kan worden afgevoerd naar het openbare gebied. - Wit als kleur is toegestaan op voorwaarde dat het niet beeldbepalend is. 5.3 OEVERWONING - De Oeverwoning heeft twee gevels die georiënteerd zijn op de openbare ruimte. De ene gevel is georiënteerd op de wijkontsluiting, de andere op de beek. - Een Oeverwoning heeft geen voorgeschreven kapvorm. Als er een kap wordt toegepast met een nok dan dient deze haaks op de beek te staan. - Geglazuurde dakpannen zijn niet toegestaan. - Twee opstelplaatsen voor auto s dienen onderdeel te zijn van het ontwerp. Een inpandige garage aan de straatgevel is toegestaan. - Aan- en bijgebouwen en terugliggende dakopbouwen zijn toegestaan als deze een bijdrage leveren aan de architectuur van het hoofdgebouw. - De formele en enige entree van een kavel is gelegen aan de straatzijde en is maximaal 4 meter breed. De entree van de woning kan zowel aan de straatzijde als aan een zijgevel zijn gelegen. - Hemelwaterafvoeren worden bovengronds afgekoppeld en de waterberging vindt plaats op eigen terrein. Overtollig regenwater kan worden afgevoerd naar het openbare gebied. - Eventuele entreehekken zijn maximaal 4 meter breed en 1 meter hoog en dienen in hout te worden vervaardigd. 18
5.4 KAVELWONINGEN - Het huis heeft geen voorgeschreven kapvorm. - Geglazuurde dakpannen zijn niet toegestaan. - Twee opstelplaatsen voor auto s dienen onderdeel te zijn van het ontwerp. Een inpandige garage aan de voorgevel is niet toegestaan. - Aan- en bijgebouwen en dakkapellen of dakopbouwen zijn toegestaan als de architectuur past bij die van het hoofdgebouw. - De inrit is de formele en enige entree, is gelegen aan de/een straatzijde en is maximaal 4 meter breed. De bewoners bepalen de exacte locatie van de inrit. - Eventuele entreehekken zijn maximaal 4 meter breed en 1 meter hoog en dienen in hout te worden vervaardigd. - Voor de materialisatie wordt uitgegaan van natuurlijke, duurzame materialen die mooi verouderen en passen in een landelijke omgeving. - Hemelwaterafvoeren worden bovengronds afgekoppeld en de waterberging vindt plaats op eigen terrein. Overtollig regenwater kan worden afgevoerd naar het openbare gebied. - Wit als kleur is toegestaan op voorwaarde dat het niet beeldbepalend is. 19
6 Waterhuishouding In Dalmeden heeft water een belangrijke ecologische en beeldbepalende rol. De gemeente Hengelo heeft als beleid dat hemelwaterafvoeren niet worden aangesloten op het gemeentelijke riool. Dat verkleint niet alleen de druk op het rioolnetwerk en de zuiveringsinstallatie maar laat het regenwater ook op de plek waar het valt. Daar kan het geleidelijk in de bodem infiltreren. Chemische resten, schoonmaakmiddelen, etc. zijn een bedreiging voor een gezonde waterkwaliteit. Bewoners hebben daarin een eigen verantwoordelijkheid. In Kern Zuid zijn de Lintwoningen wél aangesloten op het gescheiden gemeentelijke rioolstelsel. Alle andere hemelwaterafvoeren zijn bovengronds afgekoppeld. Op eigen terrein kan waterberging of afvoer worden gerealiseerd met bijvoorbeeld grindkoffers, een tuinvijver, eventuele wadi s of bovengrondse waterafvoer. 20
7 Duurzaamheid Duurzaamheid is een kwaliteit die niet alleen bij de ontwikkeling, maar ook bij de realisatie van Dalmeden een rol speelt. Duurzaamheid blijkt niet alleen uit het ontkoppelen van de regenwaterafvoeren op het gemeentelijke riool. Bij het ontwikkelen van de plattegronden van woningen kan ook aandacht worden besteed aan compact bouwen waarbij zo weinig mogelijk geveloppervlakte gerealiseerd wordt. Daarnaast speelt het gebruik van verantwoorde bouwmaterialen (zoals bijvoorbeeld FSC-hout) een rol bij duurzaamheid. Ook de toepassing van niet uitloogbare materialen (zoals bijvoorbeeld gecoat zink) hoort daarbij. Tot slot is het gebruikmaken van passieve en actieve zonne-energie een wijze van duurzaam bouwen. Hierbij valt te denken aan het oriënteren van leefruimtes zoals woonkamer en keuken, of een dakvlak op het zuiden waardoor er - in de toekomst - zonnepanelen of zonnecollectoren geplaatst kunnen worden. Maatregelen ten behoeve van duurzaamheid dienen te passen bij de architectuur van het bouwwerk. 21
8 Quality-team (Q-team) Dalmeden is een landschappelijk, nieuw stuk Hengelo. Hoe steviger de borging van de landschappelijke kaders, hoe groter de vrijheid in regelgeving voor de bebouwing kan zijn. Het Q-team toetst alle individuele ontwerpen en kan daardoor toezien op de wijze waarop het best een goede, ruimtelijk samenhangende ontwikkeling kan worden gerealiseerd. Het Q-team is samengesteld uit een stedenbouwkundige van de gemeente Hengelo, een afgevaardigde van de welstandscommissie; een afgevaardigde van de afdeling Vergunningen en een klantenbegeleider. De uitgangspunten, achtergronden en de gewenste beeldkwaliteit van het betreffende woongebied zal vooraf door de gemeente Hengelo worden toegelicht. Het Q-team komt zeer regelmatig bijeen en kan op deze manier kavelkopers goed begeleiden en adviseren bij het ontwerpen en uitwerken van het schetsplan. Pas nadat een schetsplan door het Q-team is geaccordeerd krijgt het een formele status en kan een aanvraag voor een omgevingsvergunning worden ingediend. De aanvraag dient, zoals overal in Nederland, digitaal te geschieden. De afdeling Vergunningen kan u desgewenst hierover nadere informatie verstrekken. In een enkel geval kan het voorkomen dat de criteria uit dit beeldkwaliteitplan ontoereikend of te beperkend zijn. Dit geldt bijvoorbeeld als bouwwerken, naar het oordeel van het Q-team, vanwege hun bijzondere schoonheid op overtuigende wijze een positieve bijdrage leveren aan de ruimtelijke kwaliteit van de omgeving. Als er, naar het oordeel van het Q-team, andere argumenten zijn om af te wijken van het beeldkwaliteitplan, dan dient het bouwplan in elk geval te voldoen aan de uitgangspunten en de geest van het beeldkwaliteitplan en te voldoen aan de algemene welstandscriteria zoals die zijn vastgelegd in de Welstandsnota. 22
23