Typ teksttyp teksttyp tekst 030 Retouradres: Postbus 12600, 2500 DJ Den Haag Aan: de Gemeenteraad Datum 22 maart 2018 RIS297512 Contactpersoon Dave van Ooijen Dienst Sociale Zaken en Werkgelegenheidsprojecten Afdeling Beleid Telefoonnummer 14070 E-mailadres Dave.vanooijen@denhaag.nl Onderwerp Afdoening motie 'Onderzoek omscholing werkzoekenden over House of Skills Uw raad heeft bij de bespreking van de Voorjaarsnota 6 juli 2017 de door het raadslid de heer Van Asten ingediende motie, Onderzoek omscholing werkzoekenden (RIS297512) aangenomen. Hierbij informeert het college de raad over de afdoening van de motie. De gemeenteraad van Den Haag in vergadering bijeen op 6 juli 2017 ter bespreking van de Voorjaarsnota: Constaterende dat: Als gevolg van technologische ontwikkelingen steeds meer banen onder druk staan (administratieve beroepen verdwijnen door automatisering); Voor groeiende sectoren als hospitality, zorg of installatietechniek moeilijk geschikt personeel is te vinden; De gemeente Amsterdam middels het project House of Skills investeert in de omscholing van werkzoekenden zodat ze meer kans maken op een baan. Overwegende dat Een werkzoekende die snel nieuwe vaardigheden ontwikkelt, makkelijker een nieuwe baan vindt; Verzoekt het college om te onderzoeken Hoeveel werkzoekenden in de regio geholpen zouden zijn met een House of Skills traject; Hoeveel een dergelijk initiatief zou kosten; Of er regionaal draagvlak is (bijv. in MRDH-verband) om een House of Skills project gezamenlijk op te zetten. En gaat over tot de orde van de dag. Gemeente Den Haag Postbus 12600 T 14070 Spui 70 2500 DJ Den Haag www.denhaag.nl Den Haag
Onderstaand gaan wij nader in op de drie onderdelen van de motie, te weten 1) het aantal werkzoekenden in de regio die geholpen zouden zijn, 2) hoeveel een dergelijk initiatief kost, en 3) of er regionaal draagvlak is (b.v. in MRDH-verband) om een House of Skills project gezamenlijk op te zetten. Om een goed begrip te krijgen over wat een House of Skills is (vb. Amsterdam) of zou kunnen zijn (Den Haag), wordt in de beantwoording tevens een nadere toelichting gegeven over het door de Metropoolregio Amsterdam (MRA) ontwikkelde concept. Achtergrond Het Amsterdamse House of Skills concept waarover in de motie wordt gesproken, is geen project van de gemeente Amsterdam, maar een project van Metropoolregio Amsterdam. Naast de gemeente Amsterdam nemen 14 andere lokale en regionale partijen aan het project deel. Het project beperkt zich niet tot werkzoekenden, zoals in de motie wordt verondersteld, maar richt zich in principe tot iedereen die geraakt wordt door technologische ontwikkelingen op het gebied van automatisering, digitalisering en robotisering, en legt de focus op mensen in de zogeheten krimpberoepen die in de nabije toekomst werkloos dreigen te raken doordat hun beroep verdwijnt of qua taakinhoud veranderd. Het Amsterdamse House of Skills concept is ingegeven door de verwachting dat bovengenoemde technologische ontwikkelingen een groot impact zullen hebben op de arbeidsmarkt, met name voor beroepen in het lagere en middensegment, maar daarnaast ook voor beroepen in het hogere segment. Het House of Skills concept van de Metropoolregio Amsterdam richt zich de eerste drie jaar vooralsnog op vier doelgroepen. Ten eerste op de werkende beroepsbevolking van 23 67 jaar in het lagere en middensegment van de arbeidsmarkt. Ten tweede op uitkeringsgerechtigden met een korte afstand tot de arbeidsmarkt. Ten derde op niet uitkeringsgerechtigden (bijvoorbeeld mensen die in de crisis hun werk zijn verloren). En ten vierde op het midden- en kleinbedrijf (MKB) en grote werkgevers. Het House of Skills wordt een fysieke en online plek waar kandidaten een skills-assessment kunnen doen op basis waarvan kan worden bepaald wat voor carrière paden er mogelijk zijn. Verder biedt het House of Skills actuele en toegankelijke informatie over kansrijke beroepen en wordt een overzicht geboden over op- en bijscholing. Tot slot kunnen kandidaten zich bij het House of Skills melden voor modulaire trainingen, stages en leerplekken. De doelgroep in het MRA-gebied is dus breder (niet alleen in de eerste 3 jaar, maar ook in de doorontwikkeling daarna) dan alleen werkzoekenden of de met ontslag bedreigde werknemers. Het is in feite een fieldlab waarin publieke en private partners met elkaar samenwerken en experimenteren om verschillende skillsprogramma's voor assessment, scholing en matching te ontwikkelen, gericht op de laag- en middelbaar opgeleide beroepsbevolking. Doel is om intersectorale mobiliteit van krimpnaar groeisectoren te bevorderen waarbij een 'leven lang leren' centraal staat. In de eerste drie jaar wil de Metropoolregio Amsterdam onder meer 5.000 mensen hebben geassessed (bepaling arbeidsmarktwaarde, vaardigheden) en om- of bijgeschoold of gematched op een nieuwe baan. Daarnaast wil het een dynamisch, gezamenlijk vraaggericht scholingsprogramma hebben gerealiseerd van 50 modulaire cursussen en opleidingen. Het te realiseren fysiek en digitaal community center House of Skills in Amsterdam richt zich op minimaal 20.000 bezoekers in 3 jaar. Naast het ontwikkelen van nieuwe methodieken van competentiebeoordeling en waardering (skills assessment en skill paspoort) wil het verder een vraag gedreven netwerk hebben gerealiseerd van 500 bedrijven, zowel MKB als grotere bedrijven, die samen zorgen voor minimaal 2.140 (intersectorale) matches. 2/5
A. Hoeveel werkzoekenden in de regio geholpen zouden zijn met een House of Skills traject; Op basis van onderzoek van Deloitte, McKinsey en Ecorys is becijferd dat in de Metropoolregio Amsterdam in de komende 20 jaar meer dan 500.000 banen in het lagere en middensegment veranderen of verdwijnen onder invloed van technologische ontwikkelingen. Dat is vrij veel, uitgaande van de 780.000 banen die in de Metropoolregio Amsterdam tot het lagere en middensegment kunnen worden gerekend. De dynamiek die de technologische ontwikkelingen veroorzaken, vraagt volgens de Metropoolregio Amsterdam om intersectorale mobiliteit en flexibele, weerbare en wendbare mensen, dat wil zeggen Leven Lang Leren. Zouden we de Amsterdamse cijfers vertalen naar Den Haag, dan zien we het volgende beeld. De gemeente Den Haag heeft een werkende beroepsbevolking van 236.000 inwoners en een nietwerkende beroepsbevolking van 44.000 inwoners, waarvan 26.000 uitkeringsgerechtigd en 18.000 niet-uitkeringsgerechtigd. Van de totale beroepsbevolking zijn 145.500 inwoners laag of middelbaar opgeleid. De Amsterdamse cijfers ruwweg vertalend naar Den Haag zou betekenen dat er in Den Haag in de komende 20 jaar 97.500 inwoners die laag of middelbaar zijn opgeleid worden geconfronteerd met de gevolgen van technologische ontwikkelingen op het gebied van automatisering, digitalisering en robotisering. Voor wat betreft de regio Haaglanden en de MRDH ontstaat het volgende beeld. De regio Haaglanden heeft een beroepsbevolking van 530.000 inwoners, waarvan er 302.000 laag- en middelbaar zijn opgeleid. Het gebied van de MRDH heeft een werkende beroepsbevolking van 1,2 miljoen inwoners, waarvan 755.000 inwoners laag en middelbaar zijn opgeleid. De Amsterdamse cijfers ruwweg vertalend naar de regio Haaglanden en het gebied van de MRDH, dan zullen in de regio Haaglanden en het gebied van de MRDH 200.000 resp. 490.000 inwoners in de komende 20 jaar de gevolgen ondervinden van technologische ontwikkelingen op het gebied van automatisering, digitalisering en robotisering. Het zijn met name de banen van de laag en middelbaar opgeleiden waar het House of Skills concept zich op richt. Nu is Amsterdam en de Metropoolregio Amsterdam niet een-op-een vergelijkbaar met Den Haag, de regio Haaglanden of het gebied van de Metropool Rotterdam Den Haag (MRDH). Amsterdam en Den Haag verschillen op tal van terreinen. Het meest actuele document over de Haagse arbeidsmarkt is het onlangs afgeronde onderzoek Bruggen bouwen op de Haagse arbeidsmarkt. Voor het College is de in dit rapport opgenomen analyse van de Haagse arbeidsmarkt de basis en het vertrekpunt om nader te verkennen op welke wijze het door de Metropoolregio Amsterdam ontwikkelde House of Skills concept kan worden vertaald naar een Haagse variant van een House of Skills die op de vraagstukken van de Haagse arbeidsmarkt is toegesneden en waarmee een bijdrage kan worden geleverd aan Leven Lang Leren. B. Hoeveel een dergelijk initiatief zou kosten. De totale begroting van het House of Skills in de Metropoolregio Amsterdam bedraagt in de komende drie jaar 10,2 miljoen. Daarnaast is maximaal 1,2 miljoen nodig voor cofinanciering vanuit private O&O-fondsen. In de financiering wordt voor 5 miljoen voorzien uit EFRO/ESF0-middelen, aangevuld met 2,9 miljoen aan cofinanciering van de partners en 3,5 miljoen van overheden. Van dit laatste bedrag is maximaal 2,5 miljoen van de gemeente Amsterdam en 1 miljoen van het Platform Economie van de Metropoolregio Amsterdam. 3/5
Hoeveel middelen er voor een eventueel Haagse House of Skills concept benodigd zullen zijn en op welke wijze deze kunnen worden gefinancierd, hangt af van de nadere invulling. Dat geldt ook voor de vraag in welke mate het House of Skills concept voor Den Haag een oplossingsrichting is. Zo zijn er verschillen in de economische infrastructuur van Amsterdam en Den Haag en zijn ook de daarmee samenhangende vraagstukken op de arbeidsmarkt verschillend. Wat de benodigde omvang van middelen op basis van de Haagse invulling ook is, het gaat in ieder geval om een opgave waar naast de gemeente meerdere publieke en private partijen bij betrokken zijn en is van meerdere van deze partijen een financiële bijdrage wenselijk. De komende periode zal met externe partijen en aansluitend op lopende initiatieven die als een voorloper van een eventueel Haags House of Skills zouden kunnen worden gezien, gewerkt worden aan een gezamenlijk beeld over de noodzaak, behoefte en richting van een eventueel Haagse House of Skills. Pas dan kan er iets zinvols worden gezegd over hoeveel een dergelijk initiatief zou kosten. C. Ga na of er regionaal draagvlak is (bijv. in MRDH-verband) om een House of Skills project gezamenlijk op te zetten. Naar aanleiding van het aannemen van de motie zijn diverse initiatieven ondernomen. Ten eerste is, om een beter beeld te krijgen wat de opgave op de Haagse arbeidsmarkt is, in juli 2017 door de gemeente een opdracht aan onderzoeksbureau Panteia verstrekt om een analyse te maken van de huidige Haagse arbeidsmarkt en in beeld te brengen wat relevante ontwikkelingen op de Haagse arbeidsmarkt tot 2022, met een doorkijk tot 2030, zijn. Dit om mogelijke interventies van de gemeenten te kunnen benoemen en om ook beter in beeld te krijgen wat de opgave en rol van een eventueel Haagse House of Skills zou kunnen zijn. Het rapport 'Bruggen bouwen op de Haagse arbeidsmarkt' is onlangs afgerond en zal worden betrokken bij de verdere visievorming over een eventueel Haagse House of Skills. Het rapport geeft waardevolle inzichten waarmee in de uitvoering van de motie rekening zal worden gehouden. Volgens het rapport is het House of Skills concept van de Metropoolregio Amsterdam ook een voor Den Haag mogelijk aantrekkelijk concept. En ligt er op dit vlak een verantwoordelijkheid voor (lokale en regionale) overheden om de onder het House of Skills liggende thematiek te agenderen, relevante partijen bij elkaar te brengen, financiering te organiseren en versneld een toekomstbestendige oplossing te ontwikkelen. Ten tweede heeft in augustus 2017 een werkbezoek plaatsgevonden van de directies van SZW en DSO aan Amsterdam, waarbij onder meer met het House of Skills concept van de Metropoolregio Amsterdam kennis is gemaakt. Hierbij is met name gesproken over de aanleiding en de opzet van het House of Skills concept. Sinds het werkbezoek zijn de contacten met de Metropoolregio Amsterdam op het punt van het House of Skills concept aangehaald. Zo wordt alle relevante kennis met elkaar gedeeld en was Den Haag ook uitgenodigd voor een door de Metropoolregio Amsterdam georganiseerde bijeenkomst die op 13 februari 2018 over het House of Skills concept in de metropoolregio is gehouden. Op de bijeenkomst was een breed scala aan landelijke en regionale vertegenwoordigers uit het bedrijfsleven, brancheorganisaties, werknemers- en werkgeversorganisaties, kennisinstellingen en het onderwijs vertegenwoordigd. Ook de landelijke overheid was met vertegenwoordigers van de ministeries van EZ, OCW en SZW aanwezig. Een van de resultaten is dat wordt toegewerkt naar een nog dit jaar vast te stellen Regionaal Skills Akkoord voor het MRA-gebied. Ten derde zijn in het afgelopen half jaar diverse initiatieven gestart die als voorlopers kunnen worden gezien van een op te zetten Haagse House of Skills. Zo wordt door ROC Mondriaan en de Haagse Hogeschool een plan uitgewerkt voor een (werktitel) Kennis- en Praktijkcentrum Energietransitie. Verder wordt door het gemeentelijk Bureau Energietransitie in samenwerking met de dienst SZW aan 4/5
een Werkgelegenheidsplan Energietransitie gewerkt. Dit plan is gestoeld op de gedachte van leer-werk concepten waarmee bij het Werkgeversservicepunt van de dienst SZW de afgelopen twee jaar veel ervaring is opgedaan. Doel van het programma is om in samenwerking met bedrijven en onderwijs onder meer te komen tot een doorlopende leerlijn in een leer-werk variant (4 dagen werk, 1 dag school) waarmee laag- en middelbaar opgeleiden door het halen van certificaten en/of diploma s op de werkvloed hun opleidingsniveau kunnen verhogen en op deze wijze voldoende gekwalificeerde inwoners kunnen worden opgeleid om de energietransitie te realiseren. Een concreet voorbeeld hiervan is de samenwerking tussen SZW, OTIB, ROC Mondriaan en Installatiewerk Zuid-Holland (de opleider van de installatie-branche) om jongeren en statushouders toe te leiden naar een startkwalificatie in de techniek. Inmiddels zijn 46 kandidaten ingestroomd, van wie 30 het programma succesvol hebben doorlopen. Ten vierde is de MRDH met een economische en skills-analyse bezig in het kader van het door de EU gefinancierde BRIDGE-project. BRIDGE richt zich op leerlingen vmbo en mbo, en de kansrijke sectoren zorg, haven en techniek. Momenteel worden er door de MRDH sectorbeelden gemaakt en wordt er met sectoren gesproken over de belangrijkste skills per sector (zacht en hard). Het voornemen van de MRDH is om op basis van de analyse toe te werken naar een regionale skills-agenda om de concurrentiepositie van (v)mbo-jongeren op de arbeidsmarkt te verbeteren. Op korte termijn zal de MRDH met de gemeenten in gesprek gaan over de opbrengsten tot nu toe. De uitkomsten van de analyse zullen worden betrokken bij de lopende initiatieven van Den Haag op het gebied van het House of Skills concept. Ten vijfde wordt in het kader van de Roadmap Next Economy (RNE) door de Next Education Group initiatieven ondernomen in het kader van Leven Lang Leren. In dit verband hebben de drie algemene Hbo- en negen Mbo-instellingen een eerste businesscase in RNE-verband opgesteld met o.a. een campusnetwerk en een relatie naar de innovatieve fieldlabs van de bedrijven, waar aangrijpingspunten voor arbeidsmarktontwikkelingen liggen. Ten zesde wordt erdoor de diensten SZW, OCW en DSO, mede gebruik makend van het rapport 'Bruggen bouwen op de Haagse arbeidsmarkt', gewerkt aan een verkennende notitie House of Skills Den Haag dat zal worden gebruikt voor overleg en consultatie met relevante publieke en private partijen om het draagvlak te verkennen voor een op de lokale en regionale arbeidsmarkt afgestemd voorstel voor een eventueel Haags House of Skills. En waarmee ook samenhang kan worden aangebracht tussen verschillende initiatieven op dit terrein. In de verkennende notitie zal ook worden aangegeven op welke wijze het best tot goede afstemming van de verschillende initiatieven kan worden gekomen. Met deze brief beschouwen wij de motie Onderzoek omscholing werkzoekenden over House of Skills als afgedaan. De lopende initiatieven worden voortgezet en het is aan de nieuwe Raad en het nieuwe College om nadere stappen op dit dossier te zetten. Het college van burgemeester en wethouders, de secretaris, de burgemeester, Peter Hennephof Pauline Krikke 5/5