1 Jaarverslag 2013 1. Inleiding Het Fonds Bijzondere Noden Almere (afgekort het Fonds) is in 1995 opgericht als noodhulpfonds. Het Fonds is voor Almeerders die noodhulp behoeven voor de aanschaf van materiële goederen waar ze geen geld voor hebben en waarvoor geen beroep kan worden gedaan op voorliggende voorzieningen zoals de bijstand of de ziektekostenverzekering. Het Fonds verwerft de benodigde middelen door subsidies, giften van particulieren en donaties van het bedrijfsleven. Sinds een aantal jaren ontvangt het Fonds een jaarlijkse bijdrage van 25.000 euro uit het Stadsfonds Almere. In de loop der jaren groeide het Fonds van jaarlijks 25 aanvragen ( 10.000, ) in de eerste jaren tot 168 aanvragen ( 38.000, ) in 2011. Daarna daalde de hoeveelheid aanvragen weer. Dit heeft te maken met het oormerk in de bijdrage uit het Stadsfonds (kinderen en jongeren) dat als gevolg heeft dat aanvragen van volwassenen worden doorverwezen naar andere noodhulpverlenende instellingen. Voor een financieel overzicht van de aanvragen zie bijlage 1. Het bestuur en de behandelaar van het Fonds zijn onbezoldigde vrijwilligers. Het bestuur komt gemiddeld vier keer per jaar bijeen. Aanvragen worden tweewekelijks behandeld door de behandelaar op basis van het oordeel van de uit vier bestuursleden samengestelde beoordelingscommissie. Het Fonds participeert actief in de Almeerse netwerkgroep Almere doet mee. Het Fonds is in 2007 toegetreden tot de landelijke organisatie SSUN, de stichting Samenwerking voor Urgente Noden Nederland en heeft de ANBI status. Het Fonds is opgenomen in de Kennisbank Filantropie. 2. Het jaar 2013 in het kort 2013 was een zwaar jaar voor het Fonds en daarmee voor het verstrekken van noodhulp aan Almeerders. De donaties uit de particuliere sector vielen volledig stil en de gemeente Almere voerde een korting door van 10% op alle aanvragen uit het Stadsfonds, dus ook op de aanvraag van het Fonds. Het Fonds heeft een subsidiebeschikking 2013 mogen ontvangen van de gemeente voor het bedrag van 22.500,. Het Fonds heeft wettelijk bezwaar aangetekend tegen de korting maar dat werd verworpen. Omstreeks de zomermaanden was het budget 2013 nagenoeg uitgeput. Vanaf dat moment werden alle verzoeken om hulp doorverwezen naar andere noodhulpverlenende instellingen. In oktober bracht staatssecretaris Klijnsma een bezoek aan de gemeente Almere en zegde zij de gemeente extra middelen toe voor armoedebestrijding. Een deel daarvan werd gestort in het Stadsfonds en hulpverlenende instellingen konden een extra aanvraag doen bij het Stadsfonds. Dat heeft het Fonds gedaan en de extra aanvraag ( 25.000, ) is gehonoreerd met de brief van de gemeente d.d. 10 december 2013. De hulpverlening kon in december 2013 worden hervat. Uiteindelijk hebben 130 cliënten in 2013 een beroep gedaan op het fonds en daarvan zijn 105 aanvragen gehonoreerd met een waarde van 24.560,, een gemiddelde van 235, per verstrekking. Vijftien aanvragen zijn niet gehonoreerd en de overige zijn doorverwezen naar een andere hulpverlenende instantie.
2 3. Onderzoek naar noodhulp in Almere Op verzoek van het Fonds heeft een onderzoeksteam van SSUN een onderzoek verricht naar de omvang en noodzaak voor noodhulp in Almere. Zij hebben hiervoor hulpverleners, ambtenaren en politici geïnterviewd. Zij constateerden een enorme variëteit aan noodhulp met een hoog toevalgehalte. Kennis en expertise over de beschikbare noodhulp variëren per hulpverlener en dat heeft willekeur tot gevolg. Ook is de noodhulp in Almere in handen van vrijwilligersorganisaties. Die werken weliswaar goed met elkaar samen, maar er is geen dekkend geheel en geen centrale aanvraagplek, hetgeen willekeur eveneens in de hand werkt. Het rapport is besproken met degenen die er aan mee hadden gewerkt. De (op basis van statistische gegevens) geschatte behoefte aan noodhulp in Almere is 800 huishoudens; het Fonds kan er daarvan slechts 130 helpen en dan ook alleen nog als gaat om gezinnen met kinderen (tot 18 jaar); oudere alleenstaanden kunnen bij het Fonds niet meer terecht. Per situatie is in het rapport rekening gehouden met een gemiddelde bijdrage van 500, per aanvraag. Indien het Fonds op deze wijze jaarlijks 250 cliënten zou helpen, zou een bedrag per jaar nodig zijn van 125.000,. Er kwamen drie aanbevelingen uit het rapport ter verbetering van de situatie: Maak één centrale plek waar hulpverleners alle soorten noodhulp kunnen aanvragen voor hun cliënten (bijvoorbeeld bij het kantoor van VLA); Laat het werk doen door een (betaalde) professional binnen een professionele organisatie; Door dit te doen wordt voldaan aan de eisen van landelijke noodhulpfondsen, die daarmee hun deuren openen voor Almere, en die bereid zijn de daarbij behorende middelen te leveren. Aan de voorkant kan dan per noodhulpfonds een lumpsum worden overeengekomen die beschikbaar wordt gesteld voor Almere. In dit model zou de gemeente dan de kosten van de professional plus werkplek moeten subsidiëren en de landelijke noodhulpfondsen zouden de middelen leveren, aangevuld met donaties uit het bedrijfsleven en van particulieren. Het onderzoek met de aanbevelingen werd gepresenteerd aan de wethouder. Vooralsnog staat de wethouder op het standpunt dat de noodhulp in handen blijven van onbetaalde vrijwilligers. SSUN is alsnog bereid het plan te presenteren en nader onderzoek te verrichten, mocht de wethouder haar mening wijzigen. Het bestuur van het Fonds zal zich in het eerste kwartaal van 2014 bezinnen op de toekomst, ondermeer door verkennende gesprekken aan te gaan met andere lokale noodhulpverleners. De toegang tot de landelijke noodhulpfondsen blijft vooralsnog afgesloten. Hulpverleners die een aanvraag indienen voor cliënten die niet tot de doelgroep behoren worden nu in eerste instantie doorverwezen om per cliënt zelf een aanvraag in te dienen bij de betreffende landelijke fondsen.
3 4. De klanten en de hulpverlenende instanties De vaste aanvragers voor noodhulp zijn de hulpverleners van de Zorggroep Almere en het Leger des Heils. Ook Bureau Jeugdzorg, de Blijfgroep en Kwintes weten het Fonds te vinden. Zij zijn goed op de hoogte van de procedures en aanvragen kunnen meestal vlot worden afgehandeld. Ook is er een goede samenwerking met andere noodhulpverlenende instanties, zoals VLA, Dress en het Jeugdsportfonds. Cliënten voor wie een aanvraag wordt ingediend zijn vaak ook al bekend bij andere hulpverleners. Met toestemming van de aanvragende hulpverlener is het dan mogelijk om een aanvraag, die niet aan de criteria van het Fonds voldoet, integraal door te geven aan een ander fonds waar de aanvraag dan wordt afgehandeld. Vaak is er sprake van ééntweetjes, waarbij een deel van de aanvraag wordt behandeld door (bijvoorbeeld) het Meubelloket, Dress for Success of het Jeugdsportfonds in combinatie met een bijdrage van het Fonds. De 105 aanvragen die het Fonds in 2013 honoreerde waren vooral aanvragen op het gebied van computers/laptops, tweedehands fietsen (van Fiets en Meer) en witgoed. Dit zijn goederen die onmisbaar zijn in gezinnen met opgroeiende kinderen. Zie bijlage 2. Voor aanvragen die niet in behandeling konden worden genomen, werd in eerste instantie gekeken of deze bij een ander fonds belegd zouden kunnen worden. Soms lukte dat, bijvoorbeeld met noodhulp voor ouderen of een vergoeding van reiskosten naar het buitenland (familiebezoek wegens overlijden van een familielid). Voor bijdragen aan advocaatkosten en leges voor een verblijfsvergunning zijn amper andere fondsen beschikbaar. Hooguit zijn particulieren bereid deze kosten op zich te nemen uit motieven van solidariteit. Het Fonds doet niet aan schuldsanering; dat geldt voor de meeste fondsen. Hooguit kunnen via de bemiddeling van schuldhulp sanering schulden worden kwijtgescholden door schuldeisers. In 2013 is begonnen met de voorbereiding voor de nieuwe ANBI wetgeving. Om in de pas te lopen met de andere noodhulpfondsen die bij SSUN zijn aangesloten, heeft het bestuur van het Fonds besloten om het algemeen geldende aanvraagformulier te gaan gebruiken, inclusief de bijlagen. Op termijn zullen ook overeenkomsten moeten worden gesloten met hulpverlenende instanties, om de bewijslast (die in de vorm van een bijlage bij de aanvraag wordt gevoegd) te toetsen. Alleen hulpverleners die inzage mogen hebben in de financiële huishouding van een cliënt, kunnen dan aanvragen. De website van het Fonds is ondertussen aangepast aan de ANBI eisen. 5. Het bestuur Het Fonds heeft acht onbezoldigde bestuursleden. Zie bijlage 3. Zij komen vier keer per jaar bijeen en houden elkaar daarnaast op de hoogte via de mail. Het fonds werkt met bestuurlijke werkgroepen. De volgende werkgroepen waren in 2013 actief: Fondswerving: zorgen voor extra middelen door middel van contacten met andere fondsen en contacten met mogelijke donateurs; ICT: zorgen voor afspraken met leverancier van tweedehands ICT apparatuur, bezorgen van apparatuur bij cliënten thuis, onderhoud van de website van het fonds, automatisering van het logistieke systeem e.a.
4 Meedoen in Almere: onderhouden contacten met andere (vrijwilligers)organisaties die zich bezig houden met armoedebestrijding in Almere. De werkgroepleden onderhouden tevens contacten met de sociale cafés die in de stad actief zijn (Buiten, Stad, Haven en Poort); Voorlichting, PR en markten: deelname met een kraam aan braderieën, markten etc. voor het geven van voorlichting en de inzameling van goodwill en middelen. 6. Intercollegiale samenwerking Almere Doet Mee. Almere Doet Mee is een informeel netwerk waaraan ± 20 Almeerse hulpverleners deelnemen die actief zijn op het gebied van de armoedebestrijding en armoedepreventie in Almere. Het gaat daarbij om een mix van vrijwilligersorganisaties en professionele organisaties. Ondermeer VLA, AKA, het Adviesorgaan Senioren, Dress for Success, het Jeugdcultuurfonds, het Jeugdsportfonds, Kindervakantieland, SJIB, Kwintes, MEE, Humanitas, de Schoor nemen deel. De gemeentelijke beleidsambtenaar, belast met armoedebeleid, is vaste deelnemer. Doel van het netwerk is om elkaar op de hoogte houden van ontwikkelingen, naar elkaar door te verwijzen en elkaar te steunen waar nodig. Het netwerk is voor de gemeente Almere een aanspreekpunt in zaken die betrekking hebben op armoedebeleid. In 2013 kwam het netwerk vier keer bijeen. Er werd in 2013 geen armoedecongres georganiseerd. 7. Procedureel. Dit jaarverslag is formeel vastgesteld op de bestuursbijeenkomst van 10 februari 2014. Fonds Bijzondere Noden Almere, Antwoordnummer 374, 1300 VB Almere Registratie KvK: 41246938 IBAN= NL71 INGB 0000 7767 79 Website: www.bijzonderenodenalmere.nl E mail: info@bijzonderenoden.nl Bijlagen: 3
5 Bijlage 1: financieel overzicht Jaarrekening 2013 Stichting Fonds Bijzondere Noden Almere. BIJLAGE 2. bij jaarrapport 2013 (Jaarcijfers 2013). Datum: 11 mrt 14 Balans per 31 december 2013. 2013 2012 2013 2012 Voorziening Fonds Uitkeringen 13.730,35 7.379,44 Voorraad ict geheugensticks 239,45 0 Kortlopende verplichtingen Crediteuren 2.078,00 2.057,93 Liquide middelen. R/C ING 776779 1181,15 470,63 Vooruit ontvangen. Spaarrekening ING 776779 37675,86 15.317,65 Subsidie gemeente Almere armoede 20.000 0 38.857,01 15.788,28 bestrijding Overschot/ te kort 3.288,11 6.350,91 Totaal 39.096,46 15.788,28 Totaal 39.096,46 15.788,28 Resultatenrekening per 31 december 2013. 2.013 2.012 Overschot bestemming 2013. Ontvangsten. Het bestuur heeft in haar vergadering van 10 februari 2014 besloten het overschot Ontvangen giften van bedrijven en particulieren 31,00 234,40 2013 toe te voegen aan de Voorziening Fonds Uitkeringen. Ontvangen subsidie gemeente Almere 22.500,00 25.000,00 Hiermee wordt het bedrag toegevoegd aan het budget voor 2014. Ontvangen subsidie gemeente Almere "armoedebeleid" 5.000,00 Hiervoor dient de gemeente Almere nog wel toestemming voor te verlenen. Ontvangen co financiering Pape Fonds 450,00 Ontvangen bankrentes 358,21 247,27 totaal ontvangsten 28.339,21 25.481,67 Exploitatiekosten. Onkosten bestuur en exploitatie 259,44 677,05 Porto kosten PostNL 282,87 311,67 Bestuursaansprakelijkheids verzekering 332,75 Contributie KvK 24,08 Administratiekosten 72,42 69,44 Kosten Website 192,84 159,40 Bankkosten 100,33 97,68 totaal exploitatiekosten. 1.240,65 1.339,32 Verstrekte voorzieningen. Verstrekte voorzieningen clënten 2013 23.810,48 17.763,92 Resultaat exploitatie 2012 3.288,08 6.378,43 Correctie op verstrekkingen/projecten 2011 27,52 Betalingsverschillen 0,03 Overschot/te kort 3.288,11 6.350,91
6 Bijlage 2: hulpverleners en verleende noodhulp Zorggroep Almere 69 * verspreid over meerdere gezondheidscentra Leger des Heils 14 Bureau Jeugdzorg 6 Blijfgroep 4 Kwintes 4 Diaconie 3 Middelbare school 3 Bescherming bewindvoering 2 Philadelphia 2 Triade 2 VMCA jonge mantelzorgers 2 Eén maal werd aangevraagd door de volgende hulpverleners: Astma Centrum, Plangroep, Centrum 45, Interact Contour, Edu Welzijn, Vitree, Op me Eigen, VLA, De Schoor, Papillon, de Sociale Raadslieden, s Heerenloo, Meregaard, GGV Thuisbegeleiding, Op Weg, Mando, MEE, Usolve, Humanitas. Aangevraagd werd: Computer of laptop 40 * een aantal aanvragen niet toegekend Tweedehands fiets 32 * een aantal aanvragen niet toegekend Witgoed 15 Laminaat 7 Bed e/o matras 5 Bril 2 Sport 4 Schoolkosten 4 Kleding 3 ID kaart 3 Verblijfsvergunning 3 Reiskosten buitenland 2 * niet toegekend Beugel 1 Baby uitzet 1 Leges Griffie 1 * niet toegekend Bijdrage advocaat 1 * niet toegekend Leefgeld 1 * niet toegekend Afbetaling schulden 1 * niet toegekend Kosten polikliniek 1 * niet toegekend Boete 1 * niet toegekend
7 Bijlage 3: Bestuur Het bestuur van het Fonds bestond in 2013 uit de volgende personen: De heer S. Stolp, voorzitter De heer H. Taverne, penningmeester Mevr. Y. de Roos Glazema, secretaris Mevrouw T. Hoogland, behandeling aanvragen De heer P.A. Mons, beoordelingscommissie Mevrouw G. Soudain, beoordelingscommissie Mevr. M.J.J. Rutten, algemeen bestuurslid De heer H. Struik, coördinator werkgroep ICT De heer A. Hartsuiker, coördinator werkgroep ICT, trad af in 2013 en werd opgevolgd door de heer Struik.