1 Jaarplan Zorg voor suïcidepogers 2013 Zorg voor suïcidepogers ontwikkelt in 2013 activiteiten met betrekking tot de preventie van zelfdoding door het bevorderen van de zorg voor personen na een suïcidepoging met inbegrip van de nazorg na ontslag uit het ziekenhuis. Algemene doelstellingen: Suïcidepogers die zich aanmelden in een AZ krijgen een deskundige psychosociale evaluatie en opvang Deze patiënten worden toegeleid naar deskundige vervolgzorg Jonge suïcidepogers die zich niet aanmelden in een AZ krijgen tevens een deskundige psychosociale evaluatie en opvang en worden toegeleid naar deskundige vervolgzorg Het zorgpad voor suïcidepogers is ontwikkeld Registratie van de doelgroep in samenwerking met registratieproject van Eenheid voor zelfmoordonderzoek De realisatie van deze doelstellingen worden uitgewerkt in de hierna volgende beschreven RESULTAATSGEBIEDEN met subdoelstellingen. RESULTAATSGEBIED 1: aanbod van informatie, documentatie en advies 1.1 Zorg voor suïcidepogers ontwikkelt, onderhoudt en draagt deskundigheid uit op het vlak van de zorg voor personen na een suïcidepoging met inbegrip van nazorg na ontslag uit het ziekenhuis De organisatie zal de actie continueren die reeds sinds 2006 in het kader van het Project Integrale Zorg Suïcidepogers werd uitgevoerd en dit in samenwerking met de CGGSP en de Eenheid voor Zelfmoordonderzoek en de Expertengroep die de actie begeleidt. De actie met bijhorende materialen en strategieën wordt in 2013 blijvend gepromoot in alle Vlaamse ziekenhuizen en bij zorgverstrekkers relevant voor de opvang van suïcidepogers. Zorg voor suïcidepogers streeft ernaar om minstens 75% van alle ziekenhuizen te bereiken. Zorg voor suïcidepogers onderhoudt de expertise door deelname aan studiedagen in Vlaanderen en internationaal en volgt de wetenschappelijke literatuur op in functie van nieuwe ontwikkelingen. Hiervan wordt bericht ondermeer via de website www.zorgvoorsuicidepogers.be en via publicaties in vakbladen en tijdschriften.
2 Zorg voor suïcidepogers volgt de ontwikkelingen op m.b.t. e-metal health, met name de portaalsite, 113 on line, internet cursussen in Nederland als stoppen met piekeren en leven onder controle een programma voor mensen die kampen met suïcidale neigingen. In samenspraak met het agentschap zorg en gezondheid en de Vlaamse organisaties actief in het domein van suïcidepreventie, en binnen de ontwikkelingen van de zorgvernieuwingsprojecten, kan een innovatief aanbod voor de geïndiceerde preventie t.a.v. de doelgroep ontwikkeld worden. Zorg voor suïcidepogers is lid van de International Association on Suicide Prevention (IASP) en onderhoudt contacten met Vlaamse en internationale experten op het vlak van suïcidepreventie. Evaluatiecriteria: Zorg voor suïcidepogers baseert de informatie, documentatie en advies die zij verstrekt op recente wetenschappelijke inzichten en zorgt ervoor dat deze praktijkrelevant is. Indicator: Lidmaatschap International Association Suicide Prevention Publicatie is vaktijdschriften Publicaties op de website gebaseerd op recente informatie en wetenschappelijke inzichten Deelname aan en inrichten van studiedagen en congressen 1.2.: Zorg voor suïcidepogers neemt deel op vraag van de Vlaamse overheid aan werkgroepen en vergaderingen Zorg voor suïcidepogers blijft actief lid van de Vlaamse Werkgroep Suïcidepreventie, volgt de ontwikkelingen in het kader van VASII op en neemt deel aan ad hoc werkgroepen. Ze is beschikbaar voor eventuele nieuwe initiatieven van de overheid op dit terrein. De evoluties in het kader VASII zullen richtinggevend zijn voor nieuwe evoluties op het domein van de zorg voor suïcidepogers en zullen nauwgezet opgevolgd worden en geïntegreerd in de acties van Zorg voor suïcidepogers. De coördinator van Zorg voor suïcidepogers is voorzitter van de expertengroep die de actie begeleidt. De directie DAGG neemt deel aan de vergadering van de Stuurgroep CGGSP en de coördinator wordt minstens 2 keer per jaar uitgenodigd. Evaluatiecriteria: Zorg voor suïcidepogers zorgt ervoor dat de inbreng in de Vlaamse werkgroepen en vergaderingen wetenschappelijk onderbouwd, beleidsrelevant en resultaatsgericht is. Indicator: Lidmaatschap van de Vlaamse Werkgroep Suïcidepreventie en ad hoc werkgroepen Inbreng tijdens de vergaderingen goed voorbereid Inrichten en voorzitten 4 vergaderingen per jaar van expertengroep Deelname aan vergaderingen van de Stuurgroep CGGSP en projectoverleg 1.3: Zorg voor suïcidepogers informeert op eigen initiatief en / of op vraag en adviseert over de zorg voor personen na een suïcidepoging met inbegrip van de nazorg na ontslag uit het ziekenhuis, van de overheid, relevante organisaties, de media en de bevolking.
3 Zorg voor suïcidepogers rapporteert jaarlijks en op vraag aan het Agentschap Zorg en Gezondheid en de minister over de acties beschreven in het beleidsplan. Tussentijdse stand van zaken wordt toegelicht 4 keer per jaar ter gelegenheid van het overleg van de begeleidende expertengroep waarop het Agentschap zorg en gezondheid en de adviseur van de minister zijn uitgenodigd. Zorg voor suïcidepogers werkt samen met organisaties actief in de uitvoering van het Vlaams Actieplan Suïcidepreventie. Zo verstrekt zij medewerking aan Domus Medica in het kader van deskundigheidsbevordering van huisartsen, aan CPZ en ASPHA over de opvang van suïcidepogers, aan de locoregionale partners over de registratiestudie en evaluaties in de AZ (dit in samenwerking met de CGGprovinciale coördinatoren) VDIP rond de deskundige opvang van suïcidepogers uit hun doelgroep. Met de CGGSP, Werkgroep verder en CPZ wordt overlegd bijvoorbeeld in het kader van communicaties in de media en acties in het kader van de Internationale Dag van Suïcidepreventie, de Eenheid voor Zelfmoordonderzoek in het kader van de poster is your patient suicidal en uiteraard de registratiestudie. Het algemene publiek en zorgvertsrekkers worden geïnformeerd via media en relevante organisaties via publicaties in vakbladen, en studiedagen Zorg voor suïcidepogers informeert bovendien via de website www.zorgvoorsuicidepogers.be en belanghebbenden worden hierover ingelicht. Via een mailadres verbonden aan de site kan ten allen tijde informatie opgevraagd worden. Zorg voor suïcidepogers volgt de ontwikkelingen op i.v.m. accreditatie en kwaliteitszorg van de Vlaamse Ziekenhuizen, wat de borging van zorg voor suïcidepogers ten goede kan komen. Zorg voor suïcidepogers zal zelf het initiatief nemen om het thema zorg voor suïcidepogers te agenderen op studiedagen en congressen in Vlaanderen en internationaal. Concreet zullen ondermeer voorstellen gedaan worden t.a.v. het Vlaams congres kinderpsychiatrie, de workshopdag van de CGGSP en samengewerkt worden met de CGGSP die info en vormingsdagen inrichten mbt zorgpad jonge suïcidepogers in de provincies. Zorg voor suïcidepogers werkt samen met de Vlaamse vereniging van psychiaters rond de inrichting van een studiedag met het thema suïcidepreventie en zorg voor suïcidepogers. Zorg voor suïcidepogers publiceert 4 keer per jaar een nieuwsbrief over de actie naar belang hebbenden. De nieuwsbrief wordt gepubliceerd op de website, verspreid via ingeschreven adressen via de website en in samenwerking met de CGGSP Evaluatiecriteria: Zorg voor suïcidepogers zorgt ervoor dat de informatie actueel en tijdig verstrekt wordt aan de Overheid en relevante partners Indicator Rapportage aan Overheid Informatie verstrekt aan en deelgenomen aan overleg met CPZ, Eenheid voor Zelfmoordonderzoek, Werkgroep Verder, Domus Medica, VDIP, locoregionale partners Verslag overleg Vlaamse vereniging van psychiaters en medewerking studiedag Presentaties op studiedagen, congressen, Publicaties in vaktijdschriften en pers Operationele website 4 nieuwsbrieven 1.4: Zorg voor suïcidepogers ontwikkelt en ondersteunt een informatieve website Zorg voor suïcidepogers ontwikkelt verder de website www.zorgvoorsuicidepogers.be. In 2013 wordt een bevraging georganiseerd naar de tevredenheid en verwachtingen van gebruikers. Een update (meerdere keren per jaar) en aanpassingen conform de bevraging
4 zal gebeuren. De website wordt eventueel geïntegreerd in een breed te ontwikkelen platform (portaalsite) Evaluatiecriteria: Zorg voor suïcidepogers zorgt ervoor dat de gebruikers van de website tevreden zijn Indicator de website www.zorgvoorsuicidepogers.be is online rapport van de bevraging van gebruikers aanpassingen conform de conclusies van de bevraging RESULTAATSGEBIED 2 : De ontwikkeling van methodieken en materialen op vlak van de zorg voor personen na een suïcidepoging met inbegrip van de nazorg na ontslag uit het ziekenhuis 2.1.: Zorg voor suicidepogers ontwikkelt en onderhoudt methodieken en materialen m.b.t. de zorg voor personen na een suïcidepoging met inbegrip van de nazorg na ontslag uit het Algemeen Ziekenhuis De organisatie ontwikkelde de materialen en methodieken in nauwe samenwerking met experten, de Eenheid voor Zelfmoordonderzoek en de UHasselt en op basis van een grondige literatuurstudie en pilootstudies. Door middel van ondermeer evaluaties in de AZ en bij de hulpverleners aan jonge suïcidepogers, wordt erover gewaakt dat de methodieken en materialen voldoende aansluiten bij de praktijk. Evoluties in de organisatie van de zorg, elektronische patiëntendossiers ( software IPEO/KIPEO) en wetenschappelijke inzichten worden opgevolgd zodanig dat de methodieken en materialen up to date blijven. Met betrekking tot de ontwikkelingen van het zorgaanbod zal specifieke aandacht gaan naar de ontwikkelingen van methodieken om het zorgpad ook na ontslag uit het AZ verder vorm te geven, dit conform de ontwikkelingen in het kader van de zorgvernieuwing (artikel 107) in de GGZ. De beschreven functies zijn allen relevant om te komen tot een sluitend zorgpad nl. functie 1: activiteiten inzake van preventie, promotie van de GGZ, vroegdetectie, screening en diagnosestelling, functie 2: nieuwe vorm van geestelijke gezondheidzorg met ambulante intensieve behandelteams, functie 3: rehabilitatieteams en functie 4: intensieve residentiële behandelunits. De hulpverleners die in de nieuwe teams werken, worden ingeschakeld in de zorg voor suïcidepogers en maken dus deel uit van het zorgpad. Het IPEO instrument geeft ook voor hen een goede leidraad om risico s op recidieven en zorgbehoeften in te schatten en een aangepast zorgplan op te zetten. Bijvoorbeeld F2A, mobiele crisisteams kunnen ingezet worden door huisartsen in de zorg voor suïcidepogers die niet verwezen worden naar een AZ of die het AZ zeer snel verlaten. Zorg voor suïcidepogers promoot en actualiseert het draaiboek voor implementatie van KIPEO. Zorg voor suïcidepogers schrijft zich bovendien in met dit project in de ontwikkelingen in het VAS II.Pistes van e-mental health voor de doelgroep zullen verder verkend worden. De nieuwe ontwikkelingen ondermeer van e-mental health worden opgevolgd en geïntegreerd
5 in het Zorg voor suïcidedepogers -model.de ontwikkelingen van de portaalsite worden opgevolgd en linken gemaakt in de communicaties met de doelgroep. Een website voor jonge pogers en hun naasten is operationeel. Er wordt uitgezocht of een app voor jonge suïcidepogers kan ontwikkeld worden. De IPEO/KIPEO webapplicatie genereert een elektronisch patiëntendossier voor suïcidepogers, en een rapport voor de verwijzer en volgende zorgvertrekker en geanonimiseerde data voor de registratiestudie uitgevoerd door de Eenheid voor Zelfmoordonderzoek. Evaluatiecriteria: Zorg voor suïcidepogers ziet erop toe dat de methodieken en materialen wetenschappelijk onderbouwd zijn en overlegt met relevante partners in de zorg en experten. Indicator draaiboek voor de implementatie KIPEO in een zorgpad voor jonge suïcidepogers is geüpdatet conform het overleg met relevante partners in het zorgpad draaiboek voor de implemententatie IPEO in een zorgpad voor volwassen pogers is geüpdatet conform de besluiten na overleg met de zorgvernieuwingsprojecten 2.2.: Zorg voor suïcidepogers ontwikkelt en onderhoudt methodieken en materialen voor de monitoring van de zorg voor personen na een suïcidepoging met inbegrip van de nazorg na ontslag uit het ziekenhuis - Evaluaties worden in alle ziekenhuizen uitgevoerd en opgevolgd zodat men een goed inzicht krijgt in knelpunten en hun oplossingen en oplossingen worden gefaciliteerd. Tijdens deze evaluaties wordt de nood aan bijkomende vormingen bevraagd en vormingen worden gegeven indien nodig.. De evaluaties gebeuren volgens een gestandaardiseerde procedure waarbij eerst een schriftelijke vragenlijst wordt voorgelegd aan de projectcoördinator in het AZ. Deze informatie wordt geanalyseerd en verder besproken in een gestandaardiseerde bevraging tijdens een gesprek met minimaal 3 woordvoerders (wenselijk 5) in het AZ en één of twee CGGSPmedewerkers. Deze procedure werd ontwikkeld in nauw overleg met de begeleidende expertengroep. Van deze informatie wordt een rapport gemaakt dat wordt besproken tijdens de vergaderingen van het CGGSPprojectoverleg, de werkgroep netwerken en de expertengroep. Ook zullen evaluaties voorbereid worden van de implementatie van Zorgpad jonge suïcidepogers en KIPEO. In Limburg vinden evaluaties plaats in 2012-2013 gezien reeds vele regio s zijn opgestart in de pilootfase 2011. Er wordt verslag van gegeven aan het Agentschap en aan de Eenheid voor Zelfmoordonderzoek en aan de betrokken zorgverstrekkers. In 2013 worden de AZ die meewerkten aan de evaluatieronde in 2011 opnieuw bezocht en geëvalueerd. Aanpassingen aan de materialen en strategieën zullen conform de evaluaties doorgevoerd worden. Bijkomend opgestarte ziekenhuizen worden geëvalueerd. - Tijdens de evaluatiegesprekken en bijkomende vormingen kunnen de registratiedata teruggekoppeld worden en conclusies getrokken Internationale guidelines i.v.m. opvang van suïcidepogers en behandelprotocols voor suïcidepogers en kwaliteitsstandaarden voor zorgcontinuïteit bij de doelgroep worden geïnventariseerd en ter beschikking gesteld via de website. Evaluatiecriteria: Evaluatie van de methodieken en materialen wordt voorzien en noodzakelijke aanpassingen worden gedaan. Hiertoe wordt samengewerkt met de expertengroep, en zorgvertsrekkers en relevante partners van VAS Indicator: Evaluatierapport van de deelnemende AZ Evaluatierapport van de geëngageerde diensten in het zorgpad jonge pogers
6 Verslag van de bespreking in de expertengroep van de evaluaties en mogelijke nieuwe evoluties Verslag van de bespreking in de Vlaamse Werkgroep Suïcidepreventie en partners VASII van nieuwe evoluties en de noodzakelijke aanpassingen van methodieken en materialen Eventuele aanpassingen doorvoeren RESULTAATSGEBIED 3: Het implementeren van de zorg voor personen na een suïcidepoging met inbegrip van de nazorg na ontslag uit het ziekenhuis 3.1.: Zorg voor suïcidepogers organiseert inhoudelijke- en logistieke ondersteuning, in de door de Vlaams overheid erkende ziekenhuizen en eventueel andere voorzieningen of settings, van een psychosociale evaluatie met risico-inschatting, opvang en integrale zorg voor volwassenen en jongeren na een poging tot zelfdoding; De AZ die de strategie implementeren worden blijvend ondersteund. Overige AZ kunnen nog opstarten en worden hiertoe blijvend gesensibiliseerd. Dit ondermeer via nieuwsbrieven, uitnodigingen voor studiedagen en via overlegmomenten in de regio s in samenwerking met de CGGSP. De deskundigheid van het ziekenhuispersoneel en artsen wordt blijvend ondersteund in samenwerking met de CGGSP door geregelde vormingen en de terugkoppeling van de registratiedata in samenwerking met de Eenheid voor Zelfmoordonderzoek. Zorg voor suïcidepogers stelt IPEO (papier en web applicatie) en KIPEO (papier en webapplicatie) ter beschikking van de zorgverstrekkers betrokken bij de zorg voor suïcidepogers. De webapplicatie IPEO/KIPEO wordt geïnstalleerd in de AZ en organisaties betrokken bij de zorg voor jonge pogers in 2013. Huisartsen en zorgverstrekkers in vervolgzorg worden geïnformeerd en goede praktijken in de opvang van de doelgroep gepromoot. De verankering van de actie in het ziekenhuis en de bijhorende werkingsdomein wordt op die manier gerealiseerd. Hulpverleners uit overige settings (ondermeer GGZ voorzieningen en jeugdhulpverleners, welzijnswerkers) worden ondersteund en een deskundigheidsbevordering opgezet in samenwerking met CGGSP. In overleg met zorgverstrekkers in vervolgzorg worden pistes verkend om het instrumentarium aan te passen voor deze settings. Vanuit verschillende GGZ voorzieningen (CGG, PC,..) worden reeds vragen gesteld in dit verband. Vooral de mobiele crisisteams worden betrokken in de actie. Zorg voor suïcidepogers stelt vormingspakketten aangepast aan de verschillende doelgroepen ter beschikking van de CGGSPmedewerkers via de website van het CGGSPproject. Voor huisartsen werd een vormingspakket ontwikkeld en ter beschikking gesteld via Domus Medica. Voor alle doelgroepen is informatie ter beschikking op de www.zorgvoorsuicidepogers.be. Deze info wordt geregeld geüpdatet en is gebaseerd op recente wetenschappelijke inzichten.. Er wordt bijzondere aandacht gegeven aan de opvang van kansarmen en kwetsbare groepen zoals ouderen, chronisch zieken, psychiatrische patiënten en jonge suïcidepogers. Deze doelgroepen presenteren zich ook op de spoedafdelingen van AZ en worden daar
7 evenzeer deskundig opgevangen. T.a.v. deze doelgroepen is het extra belangrijk om hen te motiveren om aan te haken aan een vaste huisarts die kan bijdragen aan zorgcontinuïteit. Er wordt hier bijzondere aandacht aan gegeven via de flyerstrategie. Voor deze doelgroep is het outreachend werken, wat gepromoot wordt zeer belangrijk. In het zorgpad is de communicatie tussen de hulpverleners in en buiten het ziekenhuis van cruciaal belang. Indien de verwezen patiënt niet aanhaakt aan de voorgestelde zorg, moet er specifieke actie ondernomen worden. Aanklampende zorg tot en met bemoeizorg kan voor deze kwetsbare groep noodzakelijk zijn. De communicatie met GGZ voorzieningen moet standaard geregeld zijn zodat zorgweigeraars en vroegtijdige drop outs opgevolgd worden. De mobiele crisisteams worden geïntegreerd in het zorgpad. Deze teams kunnen aan huis gaan, wat de drempel voor kwetsbare groepen naar GGZ zorg zeker verlaagt. Voor jonge suïcidepogers (normaal begaafd, mentaal of fysiek gehandicapt) is het schools milieu met de CLB van groot belang. Het zorgpad betrekt dus zeker dit schools milieu in de organisatie van de zorg. Ook de medisch pedagogische instituten en overige gespecialiseerde opvang voor jongeren met problemen worden geïntegreerd in het zorgpad. Voor jongeren uit de bijzondere jeugdzorg wordt bovendien gewerkt met de voorzieningen in de bijzondere jeugdzorg. Via de registratiestudie IPEO en internationale studies worden kwetsbare groepen geïdentificeerd. Aan de Eenheid voor Zelfmoordonderzoek zal gevraagd worden de data in die zin te bestuderen, mogelijke groepen zijn: holebi s, allochtonen (Turkse vrouwen), medische ernstige pogingen en psychiatrische patiënten. Aangepaste behandelstrategieën moeten onderzocht worden en gepromoot, dit eveneens binnen de ontwikkelingen in het kader van zorgvernieuwing. Zorg voor suïcidepogers publiceerde een patiëntenfolder Als het leven ondraaglijk lijkt praten helpt die op 10 000 exemplaren is verspreid onder de Vlaamse AZ en de digitale versie is beschikbaar op www.zorgvoorsuicidepogers.be De folder mag aangepast worden door de AZ aan de eigen situatie. Een evaluatie ervan gebeurt door een bevraging in de ziekenhuizen in 2012-2013. De folder zal desgewenst aangepast worden en verspreid op 10 000 exemplaren in de AZ. Er wordt een periodiek overzicht opgesteld van het aantal deelnemende ziekenhuizen, voorzieningen en settings. Er wordt een jaarlijkse registratie bijgehouden van het aantal voorzieningen die vormingen hebben gekregen door de CGGSP die deze data aan ons kunnen overmaken. De vormingen worden gegeven in samenwerking met medewerkers van de CGGsuïcidepreventiemedewerkers van Vlaanderen. Er worden intervisie momenten ingericht. Minstens 4 keer per jaar worden de CGGSP gecoacht tijdens de overlegmomenten van de Werkgroep netwerken, voorgezeten door DAGG. De vormingspakketten en de coaching zijn gebaseerd op recente wetenschappelijke inzichten. In 2012 werd een toolkit met folder en websites specifiek voor jongeren en hun naasten ontwikkeld en geproduceerd. Begin 2013 zal een promotiecampagne gevoerd worden om deze toolkit ruim bekend te maken. In samenwerking met de CGGSP zullen de materialen verspreid worden in de zorgpaden voor jonge suïcidepogers. Er wordt een jaarlijkse evaluatie en update gemaakt van de vormingen in samenwerking met de CGGSP.
8 Evaluatiecriteria: Er wordt een periodiek overzicht opgesteld van het aantal deelnemende settingen en voorzieningen. Indicator: Overzichtsschema van het aantal deelnemende settingen en voorzieningen wordt geüpdatet en gerapporteerd aan het agentschap 3.2.: Zorg voor suïcidepogers biedt een instrument aan voor psychosociale evaluatie en opvang met systematische risico-inschatting door een bevraging van suïcidaliteit en registratie van gegevens over suïcidepogingen; IPEO (papieren versie en webapplicatie) en KIPEO (papieren versie en webapplicatie)worden aangeboden aan relevante partners als AZ en hulpverleners uit andere settingen en worden getraind in het gebruik ervan Evaluatiecriteria: Er wordt een periodiek overzicht opgesteld van het aantal deelnemende settingen en voorzieningen. Indicator: overzichtsschema van het aantal settingen en voorzieningen die IPEO/KIPEO gebruiken in papieren versie of de webapplicatie 3.3.: Zorg voor suïcidepogers motiveert de ziekenhuizen, voorzieningen of settings tot het elektronisch registreren van gegevens over de suïcidepogingen van hun patiënten; AZ en jeugdhulpverleners buiten het ziekenhuis (CGG, CLB, ) worden aangemoedigd de webapplicatie van IPEO respectievelijk KIPEO te gebruiken. De data van de registratiestudie uitgevoerd door de Eenheid voor Zelfmoordonderzoek worden ter beschikking gesteld en besproken met relevante partners. Uit de registratiestudie kan per jaar het aantal suïcidepogers afgeleid worden die zorg werden toegediend in het AZ. De MPG registratie en de registratie in de CGG van suïcidaal gedrag van patiënten is verplicht. De CGG registraties met betrekking tot suïcidaal gedrag in het elektronisch patiëntendossier (EPD ) van de CGG worden geïnventariseerd en teruggekoppeld naar de CGG met het oog op het bevorderen van een deskundige aanpak. Er wordt een periodiek overzicht gemaakt van de settingen die registreren (in samenwerking met de Eenheid voor Zelfmoordonderzoek) Indicator Overzichtsschema van aantal registrerende voorzieningen 3.4.: Zorg voor suïcidepogers betrekt en ondersteunt andere zorgpartners, zoals huisartsen, CGG en eerstelijns voorzieningen in de ziekenhuisregio bij de integrale zorg na opname voor een suïcidepoging; Huisartsen, eerstelijnsverzorgers, mobiele crisisteams worden betrokken en geïnformeerd over de actie in samenwerking met de CGGSP. De vormingspakketten van de CGGSP voor de hogervermelde doelgroepen bevatten informatie over zorg voor suïcidepogers. Alle betrokken zorgverstrekkers worden aangemoedigd om met elkaar te communiceren over de doelgroep via rapportage van de IPEO en KIPEO opvang, het terugkoppelen van informatie over het zorgtraject en bovenal worden ze aangemoedigd afspraken te maken over het
9 verzekeren van zorgcontinuïteit en outreachend werken naar laag gemotiveerde patiënten en hun families. Aldus wordt het model Ketenzorg bij suïcidaliteit gepromoot. In regio s waar de zorgvernieuwingsprojecten werden goedgekeurd in het kader van artikel 107 van de ziekenhuiswet zal op de eerste plaats gebruik gemaakt worden van de functie 1, preventie en promotie van de geestelijke gezondheidszorg in de regio en functie 2: ambulante intensieve behandelteams. Ook de functie 3 en 4 kunnen in beeld komen gezien suïcidaal gedrag meestal kadert in (chronische) psychiatrische problemen en een levenslange kwetsbaarheid kan zijn. Er wordt een vormingsaanbod gedaan naar de mobiele crisisteams Evaluatiecriteria: Er wordt een periodiek overzicht opgesteld van acties en vormingen naar deze settingen en hulpverleners. Indicator: Overzichtsschema met informatieve sessies en vormingen Vormingspakket geüpdatet en beschikbaar 3.5.: DAGG geeft vormingen in samenwerking met de CGG voor de voorzieningen die een integrale zorg voor suïcidepogers organiseren; In samenwerking met de CGGSP worden vormingen ingericht voor hulpverleners uit de voorzieningen GGZ, CLB, CAW, en in het AZ, zorgvernieuwingsprojecten. Het vormingspakket wordt geregeld geüpdatet en ter beschikking gesteld door Zorg voor suicidepogers op de website van CGGSP De CGGSP worden gecoacht om vormingen te geven. In samenwerking met de CGGSP worden vormingen geëvalueerd en geregistreerd. Intervisie- en coachingmomenten vinden plaats minstens 4 keer per jaar. De vormingen maken integraal deel uit van de promotie van deskundige zorg aan suïcidepogers en de organisatie van een zorgpad voor volwassen suïcidepogers enerzijds, en voor jonge suïcidepogers en hun naasten. Het resultaat dat beoogd wordt is dat élke suïcidepoger die zich aanmeldt aan een AZ of de jonge suïcidepogers in CLB, CGG, kinderpsychiatrische settingen, de basisopvang aan de hand van IPEO respectievelijk KIPEO krijgt, dat een zorgpad opgestart wordt en zorgprocessen nauw bij elkaar aansluiten. De bejegening van patiënt en naasten moet gebeuren met de correcte attitude en kennis. De vormingen worden geëvalueerd. Het beoogde resultaat van implementatie en vorming is - een verbetering van kennis, positieve attitudes en vaardigheid van ziekenhuispersoneel, artsen en hulpverleners bevraagd tijdens de evaluatiegesprekken - streefcijfer van 100% van de pogers en hun naasten krijgen een IPEO of KIPEOopvang, bevraagd tijdens de evaluatiegesprekken - élke suïcidepoger heeft een IPEO (KIPEO) dossier, bevraagd bij de evaluatiegesprekken - van élke opvang is er een rapport gemaakt en verstuurd naar de volgende zorgverstrekker en of huisarts, bevraagd bij de evaluatiegesprekken - de geëngageerde AZ werken mee aan de registratiestudie, bevraagd tijdens evaluatiegesprekken en bij de Eenheid voor zelfmoordonderzoek - patiëntenfolders worden meegegeven aan patiënten en naasten, bevraagd tijdens de evaluatiegesprekken Evaluatiecriteria: De vormingen worden gegeven door de CGGSPmedewerkers, welke over de nodige deskundigheid hiervoor beschikken. De vormingen worden geëvalueerd Indicator
10 Vormingspakket aangeleverd door Zorg voor Suïcidepogers beschikbaar voor de CGGSP CGGSPmedewerkers nemen deel aan 4 intervisiemomenten per jaar (werkgroep netwerken van CGGSP) de CGGSPmedewerkers nemen deel aan 2 coachings dagen per jaar Evaluaties van de vormingen Binnen resultaatsgebied 3 Het project t.a.v. jonge suïcidepogers zal gefaseerd geïmplementeerd worden in samenwerking met CGGSP. Werkingsjaar 2012: bekendmaking materialen en strategieën KIPEO tav relevante partners als locoregionale samenwerking, beroepsgroepen, organisaties en voorzieningen en opstart implementatie in 20% van de ziekenhuisregio s Werkingsjaar 2013: bekendmaking materialen en strategieën KIPEO tav relevante partners als locoregionale samenwerking, beroepsgroepen, organisaties en voorzieningen en opstart implementatie in 20 % van de ziekenhuisregio s en ondersteuning van de opgestarte regio s Werkingsjaar 2014: bekendmaking materialen en strategieën KIPEO tav relevante partners als locoregionale samenwerking, beroepsgroepen, organisaties en voorzieningen en opstart implementatie in 20 % van de ziekenhuisregio s en ondersteuning van de opgestarte regio s. Evaluaties in voorzieningen opgestart in 2013 Werkingsjaar 2015: bekendmaking materialen en strategieën KIPEO tav relevante partners als locoregionale samenwerking, beroepsgroepen, organisaties en voorzieningen en opstart implementatie in 20 % van de ziekenhuisregio s en ondersteuning van de opgestarte regio s. Evaluaties in voorzieningen opgestart in 2014 Werkingsjaar 2016: bekendmaking materialen en strategieën KIPEO tav relevante partners als locoregionale samenwerking, beroepsgroepen, organisaties en voorzieningen en opstart implementatie in 20 % van de ziekenhuisregio s en ondersteuning van de opgestarte regio s en evaluaties in de voorzieningen opgestart in 2015. Toelichting bij kwaliteits- en samenwerkingsvereisten Zorg voor suïcidepogers werkt voor de uitvoering van deze opdrachten samen met de CGG suïcidepreventiewerking. Er is hiertoe reeds een samenwerkingsovereenkomst getekend in 2009. De doelstellingen van de CGG suïcidepreventiewerking zijn beschreven in het Beleidsplan van de CGG suïcidepreventiewerking 2012-2014. De directeur H. Schröter van DAGGvzw is lid van de Stuurgroep Suïcidepreventie van de CGG. Tijdens elke vergaderingen van deze Stuurgroep wordt de actie van Zorg voor suïcidepogers geagendeerd en wordt geregeld de voortgang van de acties -beschreven in het beleidsplan- besproken. Knelpunten bij de uitvoering ervan worden geanalyseerd en voorstellen ter remediëring gedaan. De coördinator van Zorg voor Suïcidepogers is voorzitter van de Werkgroep netwerken van CGGSP die 4 keer per jaar samenkomt. De CGG SP-medewerkers van Vlaanderen worden gecoacht ter gelegenheid van de vergaderingen van deze werkgroep en tijdens werkdagen specifiek met dit doel ingericht. Er is veelvuldig telefonisch overleg en mailverkeer met de CGG SP-medewerkers. Nieuwkomers worden extra gecoacht en begeleid in hun werk. Seniorcollega s introduceren juniorcollega s in het werkveld en dit met de hulp van Zorg voor suïcidepogers.
11 Zorg voor suïcidepogers werkt verder ook samen met de Eenheid voor Zelfmoordonderzoek in het kader van de door hen uitgevoerde registratiestudie op basis van de IPEO (en KIPEO)data. Zorg voor suïcidepogers is initiatiefnemer en voorzitter van de Expertengroep die deze actie begeleidt. Deelnemers aan deze groep zijn prof. C. van Heeringen van UGent Eenheid Zelfmoordonderzoek, Dr. J. Vandenberghe van Universitaire Ziekenhuizen Leuven, Dr. J. de Bie voorzitter liaisonpsychiatrie Vlaamse Verenging Psychiatrie, Dr. P. Emmery expert kinderpsychiatrie, Ann Moens Zorgnet Vlaanderen, G. Timmermans PAAZ Halle, A. Vincke vertegenwoordiger stuurgroep CGGSP, Dr. C. Klockaerts kinderpsychiater UZ Leuven, R. Baeten Domus Medica.. Het agentschap Zorg en Gezondheid en de adviseur van de Minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin maken deel uit van dit overleg. Zorg voor suïcidepogers rapporteert over de voortgang van de acties tijdens deze overlegmomenten en jaarlijks in een schriftelijk rapport aan de Overheid. Wij zijn steeds beschikbaar voor het aanleveren van relevante informatie op vraag van het agentschap en de minister. Zorg voor suïcidepogers onderhoudt contacten met Zorgnet Vlaanderen en ICURO. Zorg voor suïcidepogers werkt op provinciaal vlak samen met de locoregionale projecten via de provinciale coördinatoren ven de CGGSP. Op overlegvergaderingen van de provinciale coördinatoren suïcidepreventie wordt de actie naar pogers geagendeerd. De provinciale coördinatoren onderhouden contacten met de overlegplatforms geestelijke gezondheid, deze laatste zijn het forum bij uitstek waar de opvolging van de realisaties van de actie kan gebeuren en de terugkoppeling van de registratiestudie kan leiden tot afspraken i.v.m. de opvolging van de doelgroep. I.v.m. de ontwikkeling van een zorgpad voor jonge suïcidepogers, wordt samengewerkt met de CLB, preventiecoaches, integrale jeugdzorg, bijzondere jeugdzorg, CAW, kinderpsychiatrische diensten en kinderpsychiaters, pediaters,... Er wordt extra aandacht gegeven aan de bevolkingsgroepen die kampen met kansarmoede en zij die in een grotere mate zijn blootgesteld aan bedreigingen van hun gezondheid. De toegankelijkheid van de zorg moet optimaal zijn. Hierbij denken wij ondermeer aan allochtonen, holebi s, asielzoekers, ouderen, chronisch zieken en uiteraard aan de psychiatrische patiënten waarvan bekend is dat zij een extra risico op suïcidaal gedrag vertonen. Spoedafdelingen van de AZ in Vlaanderen zijn toegankelijk voor deze doelgroepen. De CGG hebben een laagdrempelig en financieel toegankelijk zorgaanbod. Sommige CGG equipes en overige GGZ voorzieningen hebben expertise ontwikkeld tav specifieke groepen (vb allochtonen, ouderen, holibi s, multiprobleemgezinnen, mentaal gehandicapten) en via goede samenwerkingsafspraken in het zorgpad kan men aangepast zorg realiseren. De samenwerking tussen de zorgverstrekkers wordt bovendien vorm gegeven in de zorgvernieuwingsprojecten, door middel van crisisinterventie aan huis, aanklampende zorg, zorgcontinuïteit en opvang van chronische patiënten met een chronisch suïciderisico. Bovendien zal extra aandacht gegeven worden aan specifieke zorgbehoeften die kunnen blijken uit evaluaties en overleg met de zorgverstrekkers en voorstellen gedaan voor verbeterde zorg aan deze doelgroepen. Zorg voor suïcidepogers zal hierover overleg opstarten met experten op dit domein. De registratiedata verzameld door de Eenheid voor Zelfmoordonderzoek, kunnen in het licht van specifieke risicogroepen geanalyseerd worden en gepaste zorg ontwikkeld worden.