Project Integrale Zorg Suïcidepogers. IPEO nooit van gehoord? Rita Vanhove DAGG Lommel CGG Suïcidepreventiewerking

Transcriptie

1 Project Integrale Zorg Suïcidepogers IPEO nooit van gehoord? Rita Vanhove DAGG Lommel CGG Suïcidepreventiewerking

2 Project Integrale Zorg Suïcidepogers in opdracht en met de steun van de Vlaamse Overheid Vlaams Actieplan suïcidepreventie

3 overzicht 1. uitgangspunten: wat weten we? 2. doelstellingen: wat willen we bereiken? 3. hoe gaan we hieraan werken? en wat hebben we geleerd? 4. resultaten: hoe ver staan we?

4 1. Uitgangspunten: wat weten we? Suïcidepoging = belangrijkste klinische risicofactor voor suïcide, bij elke nieuwe poging stijgt het risico op overlijden Recidieven (herhaling) komen veel voor in Vlaanderen: 44%-47% Risico op herhaling = hoogst in de eerste weken na ontslag uit het ziekenhuis Bij patiënten die het ziekenhuis vroegtijdig verlaten en geen evaluatie hoog risico

5 Uitgangspunten: vervolg Preventie van herhaling suïcidaal gedrag bestaat uit management van acute situatie én behandeling van onderliggende kwetsbaarheid in vervolgzorg Onderzoek toont beperkte opvolging van patiënten van verwijzing naar vervolgzorg lage motivatie en snel afhaken (past in suïcidale problematiek= gevoel er is geen uitweg/hulp mogelijk) Onderzoek laat ook zien dat interventies kunnen leiden tot betere opvolging verwijzing (vb onderzoek van Heeringen) minder herhaling van suïcidaal gedrag

6 Uitgangspunten: vervolg Goed management start op spoedafdeling Spoedpersoneel is cruciaal in eerste psychosociale opvang van patiënt en begeleiders, start van zorgpad Spoedpersoneel is vaak onzeker over WAT en HOE? Belangrijk zijn: positieve attitude en kennis, hulpmiddel voor het gesprek (semi-gestructureerd interview)

7 Uitgangspunten: situatie in Vlaanderen Patiënten melden zich vaak rechtstreeks aan in AZ (huisarts niet betrokken) Patiënten verlaten het ziekenhuis snel, evaluatie en opvang onder druk Hulpverleners gespecialiseerd in geestelijke gezondheid zijn niet altijd beschikbaar in alle AZ (psychiatrisch liaisonteam, psychiatrische afdeling?) Huisartsen willen geïnformeerd worden en betrokken

8 2. Doelstellingen project Zorg aan patiënten na suïcidepoging optimaliseren: Elke suïcidepoger (en zijn familie) krijgt de beste zorg (opvang, inschatten van risico en noden, behandelplan, motiveren voor behandeling, vervolgzorg na ontslag uit AZ) IPEO (instrument psychosociale evaluatie en opvang= semigestructureerd interview) integreren in zorgpad Huisarts inschakelen via flyerstrategie

9 Ontwikkeling Samenwerking UGent (Eenheid voor Zelfmoordonderzoek) UHasselt (Sein) CGG suïcidepreventiewerking (DAGG Lommel) Ontwikkelen materialen en strategieën en uittestten in pilootregio Limburg AZ in Limburg, 4 zorgregio s, opvolging Suïcidepreventiewerkgroep Limburg

10 3. Hoe willen we dat bereiken?

11 Ontwikkeling Instrument Psychosociale opvang en evaluatie IPEO 1 en 2 bouwt verder op IPEO 1 structureert opvang zorgt voor inschatten risico s en zorgbehoeften leidt naar opmaken behandelplan, dossiervoering, geeft vorm aan communicatie en rapportage IPEO 1 en 2 integreren in zorgpad in ziekenhuis en afspraken met hulpverleners buiten ziekenhuis Dataverzameling studie Eenheid voor Zelfmoordonderzoek

12 IPEO 1 start zo snel patiënt aanspreekbaar is Hoe werd de patiënt gevonden? Reactie patiënt en omgeving? Door wie werd de patiënt naar het ziekenhuis gebracht? (ambulance, politie, huisarts, eigen initiatief, ) Methode en fysieke gevolgen (ernst)? Demografische kenmerken (geslacht, leeftijd, burgerlijke status, woonsituatie, beroep)

13 IPEO 1 Inschatting: gevoelens van hopeloosheid?, suïcidale gedachten?, plannen?, Vroeger suïcidaal gedrag: al ooit een poging gedaan? Psychiatrische voorgeschiedenis: al ooit in behandeling geweest? Medicatiegebruik: pillen? Familie, sociale steun of er alleen voor staan? Motivatie (patiënt en begeleiders) om te engageren in verdere opvang en behandeling? Indien motivatie laag: verwijs naar en informeer huisarts (patiëntenfolder)

14 IPEO 2 door psi personeel Levensgebeurtenissen Motieven van de poging Suïcidale ideatie/plannen Suicidale intentie van de poging: in welke mate wou de patiënt sterven Alcohol/drugs misbruik Sociale en behandelingsbehoeften Diagnose Risico-inschatting Zorgpad Behandelplan inclusief vervolgzorg Rapport verzonden naar

15

16

17

18

19 Naam: test Adres: test Leeftijd: 31 jaar Burgerlijke staat: Eerste huwelijk Woonsituatie: Niet alleen Economische toestand: Economisch actief, werkend Patiënt heeft 2 kinderen. Datum van aanmelding op de spoeddienst: 04/10/2007 Datum suïcidepoging: 04/10/2007 Suïcidepoging Patiënt werd aangemeld via 100 en dit naar aanleiding van een suïcidepoging door middel van 'zelfvergiftiging : Seroxat Het lichamelijk letsel was beperkt. Bij navraag gaf patiënt de volgende motieven op voor de poging: 'Ik wilde een tijdje weg uit een onmogelijke situatie.' 'Omdat ik het gevoel heb niet goed genoeg te zijn om iets waardevols te presteren, ik ben een mislukkeling.' De ernst van de suïcidale intentie van de poging (waarmee bedoeld wordt de mate waarin de patiënt wenste/verwachte te sterven aan zijn poging) is hoog. Voorgeschiedenis Patiënt gaf aan in het verleden 1 eerdere poging te hebben ondernomen. De vorige poging is minder dan 12 maanden geleden. Die poging werd niet medisch behandeld. Hierop volgde geen psychotherapeutische behandeling. Patiënt vertoonde voorheen volgende psychiatrische problemen: depressie Hiervoor werd volgende behandeling gevolgd: psychotherapie door Dr. Swinnen, psychiater. Patiënt melde bij aanmelding in ons ziekenhuis de volgende medicatie te nemen: Seroxat

20 Wat hebben we geleerd? Conclusie Pilootstudie Zorgpad: verschillende modellen mogelijk Patiënt tevreden, vervolgzorg geregeld in 90%, opgevolgd in 70% IPEO is tijdrovend (15+50 min) Spoedpersoneel kan met IPEO 1 werken na training Positieve reactie op training én gebruik IPEO Significante verbetering in kennis Significante verandering in attitude Significante verbetering van self-efficacy

21 Flyerstrategie Huisarts ontvangt rapport bij ontslag Bijgevoegd flyer : bijlage rapport, sensibiliserend, basis richtlijnen, aanbod ondersteuning Patiënt wordt aangemoedigd de huisarts te contacteren binnen de week na ontslag De huisarts wordt gevraagd patiënt op te volgen binnen de 2 weken (eventueel out-reaching) en vervolgzorg advies te ondersteunen

22 Conclusie Pilootstudie Betrokkenheid huisarts in interventie conditie (IC) steeg met 71,2% i.v.m. 46,2% in de controle conditie (CC) Contact binnen 2 weken: 83% op initiatief van patiënt, 17% op initiatief van huisarts Patiënten tevreden over opvang door huisarts Huisarts bespreekt vervolgzorg en regelt deze

23 4. Hoe ver staan we? Implementatie in ziekenhuizen vanaf jan 2007-jan 2010 CGG suïcidepreventiewerkers promoten project in de zorgregio: AZ, voorzieningen geestelijke gezondheidszorg, huisartsen AZ engageert zich: ontwikkelt zorgpad, integreert IPEO, levert data aan studie EZO Vorming ziekenhuispersoneel door CGG suïcidepreventiewerkers in samenwerking met personeel AZ Informeren huisartsen + vorming (door CGG) Symposium en symposiumkrant ( Nieuwsbrieven

24 AZ Sint Jan Brugge AZ Sint Lucas Brugge AZ OLV Ter Linde nknokke AZ Koningin Fabiola Blankenberge AZ Maria Middelares Gent OLV Ziekenhuis Aalst AZ Lokeren UZ Gent AZ Sint Blasius Dendermonde AZ Nikolaas Sint Niklaas AZ Sint Maarten Mechelen AZ Klina Brasschaat ZNA Antwerpen AZ Sint Maarten Duffel Heilig Hart Ziekenhuis Lier AZ Sint Jozef Malle AZ Sint Dimpna Geel AZ Sint Elisabeth Herentals AZ Damiaan Oostende AZ Sint Rembert Torhout AZ Sint Augustinus Veurne Sint Andries ziekenhuis Tielt Heilig Hart Roeselare Jan Yperman Ieper/Poperinge Sint Jozefskliniek Izegem AZ Diest Heilig Hart Ziekenhuis Mol Mariaziekenhuis Overpelt Sint Franciskus Heusden ZMK Maaseik ZOL Genk Salvator Hasselt AZ Vesalius Tongeren Sint Trudo Sint Truiden Heilig Hart Ziekenhuis Menen UZ Gasthuisberg Leuven AZ Groeninge Kortrijk AZ Oudenaarde AZ Zusters Barmhartigheid Ronse Gestart Engagementsverklaring Positief advies OLV Asse AZ Jan Portaels Vilvoorde Sint Maria Halle

25 Tot slot Dank voor uw aandacht en aan allen die dit project tot een succes maken: patiënten en families die meewerken aan de studies, ziekenhuispersoneel, artsen, directies, huisartsen, CGGmedewerkers, onderzoekers en experten, locoregionale stuurgroepen, Vlaamse Overheid...