EVALUATIERAPPORTAGE STOFKAMACTIE BOUW PROJECTNUMMER A451 3 oktober 2000 ARBEIDSINSPECTIE MINISTERIE VAN SOCIALE ZAKEN EN WERKGELEGENHEID
Inleiding De Arbeidsinspectie heeft een stofkamoperatie, een intensieve inspectie-actie gedurende vier opeenvolgende dagen uitgevoerd waarbij binnen een aantal afgeperkte gebieden alle bouwplaatsen werden bezocht en aan een inspectie onderworpen. De stofkamactie heeft in heel Nederland plaatsgevonden op 27, 28, 29 en 30 september 2000 en was gericht op de veiligheid en gezondheid op bouwplaatsen. De inspecties hebben plaatsgevonden op drie werkdagen en op een zaterdag. Alle activiteiten die vallen onder het begrip tijdelijke of mobiele bouwplaatsen (conform Richtlijn 92/57/EEG) zijn geïnspecteerd. Dus klein en groot, de schilder op de hoek, de verbouwing van de fabriek, nieuwbouw en renovatie, etc., etc. Deze stofkamactie is een onderdeel van het doorlopende inspectieproject in de bouw vinger aan de pols. In totaal zijn in deze periode 68 inspecteurs op pad geweest die in totaal 344 bouwlokaties hebben geïnspecteerd. De inspecties zijn uitgevoerd in een kleine stad, een wijk van een grote stad of een nieuwbouwwijk. Doelstelling De primaire doelstelling van de stofkamactie is om via inspecties te controleren of werkgevers, werknemers en zelfstandigen zich aan de Arbowet en -regelgeving houden. Doel van de actie was ook om een duidelijk signaal aan de branche te geven dat misstanden serieus worden aangepakt. Dit project was tevens bedoeld om bouwlokaties die naast elkaar liggen allemaal (inclusief schildersbedrijven, dakdekkers, slopers, installatiebedrijven en zelfstandigen zonder personeel e.d.) te inspecteren. Tevens werd ook speciaal aandacht besteed aan het werken op zaterdag. Bezochte gebieden Dit project richtte zich op alle bouwlokaties in zowel de woning- en utiliteitsbouw als de grond-, weg- en waterbouw, ongeacht de grootteklassen, en is aanvullend op de andere bouwprojecten van de Arbeidsinspectie. De inspecties hebben hoofdzakelijk plaatsgevonden in de steden: Amsterdam, Groningen, Nijmegen, Rotterdam. Utrecht en Venlo. Daarnaast zijn een aantal inspecties uitgevoerd in Assen, Deventer, Marum, Zwolle en Middelburg, Vlissingen, Heinkenszand, Sliedrecht, Gorinchem, Etten-Leur, Roosendaal, Bergschenhoek en Bleiswijk. Aantal bezoeken Stofkamactie Bouw Blz 2
In totaal zijn 344 bouwlokaties geïnspecteerd. Hiervan hebben 51 inspecties plaatsgevonden op grote bouwlokaties (> 100 werknemers). De andere 293 inspecties zijn uitgevoerd bij bouwlokaties met minder dan 100 werknemers. Van deze 293 zijn 99 lokaties geïnspecteerd kleiner dan 10 werknemers. Ook zijn zelfstandigen zonder personeel aangetroffen. Deze groep zzp-ers bleek over het algemeen hun arbozaken goed geregeld te hebben. Van de 344 afgelegde bezoeken op bouwlokaties zijn 259 inspecties uitgevoerd bij bouwbedrijven. Op de bouwlokaties zijn we naast bouwbedrijven ook 89 andere bedrijven tegengekomen waaronder schildersbedrijven, dakdekkers, slopers, kraanverhuurbedrijven, veiligheidsnettenbedrijven en installatiebedrijven. Dit soort bedrijven troffen we door de week meer aan dan op zaterdag. Werken op zaterdag In totaal zijn op zaterdag naar schatting ongeveer 250 bouwlokaties bezocht waarvan 82 bouwlokaties zijn geïnspecteerd. Dit komt omdat op veel bouwlokaties niet op zaterdag werd gewerkt. Op deze dag werden bijna alleen maar kleine ondernemingen aangetroffen. Ook komen we op zaterdag meer zelfstandigen zonder personeel tegen dan door de week. Daarnaast werden in het westen van het land op diverse plaatsen Engelse werknemers aangetroffen. Uit de inspecties blijkt meer op zaterdag te worden gewerkt in het westen dan in het noorden, oosten en zuiden van het land. In sommige gebieden was het zelfs niet eenvoudig om een locatie te vinden waar gewerkt werd. De problematiek die op zaterdag is aangetroffen verschilt niet van hetgeen door de week wordt aangetroffen. Handhavingsinstrumenten In totaal heeft de Arbeidsinspectie tijdens deze actie 89 keer de werkzaamheden moeten stilleggen. Het stilleggen van de werkzaamheden was nodig omdat direct gevaar voor personen aanwezig was. In 49 gevallen heeft dit geleid tot het aanzeggen van een bestuurlijke boete. Ook zijn 6 bestuurlijke boetes opgemaakt voor het ontbreken van een veiligheids- en gezondheidsplan en het ontbreken van een kennisgeving. Daarnaast zijn door de Arbeidsinspectie nog 279 waarschuwingen gegeven. Stofkamactie Bouw Blz 3
Knelpunten in de bouw Uit de inspecties blijkt dat valgevaar in de bouw nog steeds een groot probleem is. Ondanks dat veel bouwlokaties de zaken goed geregeld hadden blijkt dat 124 keer waarschuwingen zijn gegeven over valgevaar. Het vallen in een vloersparing, van een verdiepingsvloer, van een steiger, bij montage of demontage van bekistingswerk en het vallen van ladders en trappen zijn nog steeds de oorzaak van veel arbeidsongevallen. Betreffende de constructie en deugdelijkheid van steigers zijn 35 waarschuwingen gegeven. Daarnaast zijn 31 waarschuwingen gegeven voor het ontbreken van een veiligheids- en gezondheidsplan en omdat geen coördinator was aangesteld. In een aantal gevallen is hiervoor een directe boete aangezegd tegen de opdrachtgever. Tevens valt op dat relatief veel waarschuwingen (18) zijn gegeven omdat geen helmen of andere persoonlijke beschermingsmiddelen werden gebruikt. Resultaten Op de volgende bladzijde zijn in het kort de landelijke resultaten van de inspectie in tabelvorm weergegeven. Nadere informatie Nadere informatie is te verkrijgen bij: de heer F.J.A. Luyckx Landelijk Projectsecretaris bij de Arbeidsinspectie, regio Noord Postbus 30016 9700 RM Groningen Tel 050-5225 307 Stofkamactie Bouw Blz 4
Overzichten stofkamactie bouw HANDHAVINGSINSTRUMENT AANTAL Stillegging en boeterapport 49 Stillegging 40 Boeterapport 6 Aantal bezoeken 344 KNELPUNT AANTAL WAARSCHUWINGEN Valgevaar voorzieningen 124 Veiligheids- en gezondheidsplan en het ontbreken van een coördinator 31 Steigers 35 Persoonlijke beschermingsmiddelen 18 Veilige inrichting bouwplaats 9 Afschermen gevaarlijke machines 9 Overige knelpunten niet eerder genoemd 53 TOTAAL 279 Stofkamactie Bouw Blz 5