Voorpagina - Uitlevering nieuwe verpakkingen Medische Microbiologie - Arts Microbioloog Ann Demeulemeester Pagina 2 - Pilot met balie in Gezondheidscentrum Dolium Eersel - Spirometrie onderzoek bij kinderen van 6 tot 18 jaar - Open dag hoofdlocatie s-hertogenbosch - Nascholen en racefietsen! Pagina 3 - Nieuwe website Diagnostiek voor U - Umail, nu ook digitaal - Aanvragen sediment op dysmorfe erytrocyten en celcilinders Pagina 4 - Calprotectine - Diagnostiek bij urineweginfecties Pagina 5 - Follow-up chronische nierschade - Fundusbeoordeling door oogartsen JBZ en Catharina Ziekenhuis - Samenwerking longartsen Sint Jans Gasthuis Weert - OSAS Diagnostiek Pagina 6 - Colofon Uitlevering nieuwe verpakkingen afnamematerialen laboratoriumonderzoeken Naar aanleiding van de geslaagde pilot voor de nieuwe verpakkingen voor alle afnamematerialen voor laboratoriumonderzoek, worden deze vanaf half september aan alle aanvragers, die gebruikmaken van afnamematerialen, uitgeleverd. We merken dat de nieuwe verpakkingen met groot enthousiasme ontvangen worden! Als u gebruikmaakt van onze afnamematerialen (klinische chemie en/of microbiologie), dan neemt uw relatiemanager contact op met uw praktijk voor het maken van een afspraak om de nieuwe materialen bij u te brengen. Zij geven dan tevens een toelichting over de nieuwe verpakkingen. NB: Vanaf november/december verkorten we de doorlooptijd van urinekweken en starten we met de Uriswab. Arts Microbioloog Ann Demeulemeester Vanaf 1 september is Ann Demeulemeester bij ons in dienst gekomen als arts microbioloog. Ann is geboren en getogen in België en woont daar nog steeds. Na haar opleiding tot analist heeft Ann de opleiding Geneeskunde met de specialisatie Klinische Biologie gevolgd. Na nog een aanvullende opleiding in Nederland werd Ann arts-microbioloog en kon zij beginnen met haar werkzaamheden in Nederland. Tijdens de tien jaar die ze werkzaam is, heeft Ann vooral veel voor de eerstelijn gewerkt. Het zorgen voor correcte diagnostiek, een juiste advisering, het meedenken, lesgeven en begeleiden, het weten dat patiënten vooruit geholpen kunnen worden, zijn zaken waar Ann haar energie uit haalt. Met de komst van Ann Demeulemeester kunnen wij ons aanbod in Medische Microbiologie verder gaan uitbreiden en onze dienstverlening naar de eerstelijn verder verbeteren. We brengen momenteel alles in gereedheid om de medische microbiologische analyses zelf uit te gaan voeren, te beginnen met de urinekweek. Dit zal leiden tot een snelle rapportage, zoals u ook gewend bent vanuit de klinische chemie en hematologie, van kwalitatief hoogwaardige resultaten. Daar waar het van toepassing is zullen deze resultaten voorzien worden van commentaar. Dit kan betrekking hebben op de interpretatie of kan een behandeladvies betreffen. Ann Demeulemeester is voor vragen op het gebied van medische microbiologie direct voor u bereikbaar via telefoonnummer: 088 21 41 371. Dringende zaken kunt u ook altijd op de mail zetten naar ann.demeulenmeester@diagnostiekvooru.nl. 1
Pilot met baliebezetting in Gezondheidscentrum Dolium Eersel Sinds 1 oktober zijn we op onze locatie in het Dolium in Eersel gestart met een pilot waarbij de balie bemand wordt door een multiinzetbare biometrist. De pilot is voor een periode van 6 maanden en wordt iedere 2 maanden geëvalueerd. Het doel van de pilot is het vergroten van de klantvriendelijkheid door de cliënt een duidelijk aanspreekpunt te bieden voor vragen. Daarnaast bieden we cliënten de mogelijkheid om direct bij de balie een afspraak te maken voor onderzoek. Spirometrie onderzoek bij kinderen tussen 6 en 18 jaar Longfuncties van kinderen zijn anders dan van volwassenen en moeilijk uit te voeren en te beoordelen. Om de kwaliteit te verbeteren zijn de biometristen van Diagnostiek voor U de afgelopen maanden intensief getraind in het goed uitvoeren van spirometrie bij kinderen tussen zes en achttien jaar. De kinderlongartsen zijn erg tevreden over de kwaliteit van de kinderlongfuncties. We hebben bewust alle biometristes aan de trainingen deel laten nemen. Daardoor kunnen de kinderen voor spirometrie zowel op de hoofdlocatie (kinderspreekuur op woensdagmiddag) als op de decentrale locaties terecht. Een overzicht van deze onderzoeklocaties kunt u vinden op onze website: www.diagnostiekvooru.nl. Om de kwaliteit van de beoordeling verder te verbeteren, is sinds september 2013 een speciale kinderanamnese opgenomen in ZorgDomein, welke samen met de kinderlongartsen is ontwikkeld. Zij gebruiken nu ook een speciaal voor de kinderen ontwikkeld beoordelingsformulier. Er zijn ook landelijke ontwikkelingen waarin we als Diagnostiek voor U in participeren: de CAHAG is bezig met het inrichten van een kinderspirometrie-cursus naar het model van de CASPIR-training. POH s die zelf de kinderlongfuncties (willen gaan) uitvoeren, bijvoorbeeld binnen de DBC astma, worden binnenkort uitgenodigd deze cursus te volgen en een certificaat te behalen. Voor inhoudelijke vragen kunt u terecht bij Annelies Lucas, medisch directeur van Diagnostiek voor U en kaderarts Astma/COPD. Open dag hoofdlocatie s-hertogenbosch Zaterdag 9 november a.s. organiseren we een open dag op onze hoofdlocatie aan de Eekbrouwersweg 10 te s-hertogenbosch. Tussen 10.00 en 14.00 uur kunnen geïnteresseerden een kijkje nemen achter de schermen bij de afdeling beeldvorming: radiologische echo s, röntgen en DEXA onderzoek. Tevens kunnen zij deze dag terecht voor een gratis glucosetest en gratis bloeddrukmeting. Kijk voor meer informatie over de open dag ook op onze website: www.diagnostiekvooru.nl. Nascholen en racefietsen! Voor wie ernaar uit kijkt: de jaarlijkse nascholing in Barr, in de Elzas, vindt plaats van 21 tot 24 mei 2014. We combineren dan weer twee intensieve nascholingsochtenden met drie minstens zo intensieve fietsmiddagen. Een dezer dagen ontvangt u de uitnodiging, als inspiratie om uw conditie op peil te houden tijdens de wintermaanden. Houd uw brievenbus dus in de gaten! 2
Nieuwe website Diagnostiek voor U Begin september is onze nieuwe, verbeterde website live gegaan. U heeft hem misschien al wel bekeken. Op deze nieuwe site vindt u gerichte informatie voor de cliënt, huisartspraktijk, verloskundige, diëtiste, ziekenhuis en instelling. Een belangrijke meerwaarde van de nieuwe site is dat men kan zoeken op (dichtstbijzijnde) locaties en/of onderzoeken. Vervolgens kan men per locatie een overzicht zien van de onderzoeken waarvoor men op die locatie terecht kan. Tevens kan men per onderzoek de spreekuurtijden zien en de omschrijving van het onderzoek (met in vele gevallen een filmpje). Zoeken op onderzoekcode Naast zoeken op locatie en/of onderzoek, kan men ook zoeken op onderzoekcode (op het huidige AVF). De reden hiervan is dat we dit jaar gaan werken met afspraakbevestigingen via e-mail. Daarin geven we aan dat meer info te vinden is op onze site, waarbij men kan zoeken op naam of code van het onderzoek. Alle onderzoekcodes leiden dus naar een onderzoekbeschrijving. Met deze informatie kunnen patiënten zich goed voorbereiden op een onderzoek bij Diagnostiek voor U. Wij horen graag wat u van onze nieuwe website vindt! De Umail; nu ook digitaal! Vanaf heden versturen we de Umail ook digitaal. Naast het besparen van kosten kunnen wij u hiermee ook vaker en gerichter informeren. Bijvoorbeeld bij een wijziging in een laboratoriumbepaling of onderzoek. Wilt u de Umail voortaan ook digitaal ontvangen, maar heeft u deze ditmaal nog niet gekregen? Stuur dan een mail met uw persoonlijke emailadres naar onze afdeling Klantrelatie: klantrelatie@diagnostiekvooru.nl. U ontvangt de volgende editie van de Umail vervolgens op dit e-mailadres. Aanvragen Sediment op dysmorfe erytrocyten en celcilinders Naar aanleiding van een verzoek van onder andere de zorggroepen DOH en PoZoB brengen wij u graag op de hoogte van het volgende. Conform RTA chronische nierschade bij volwassenen wordt er geadviseerd om bij een verlaagd egfr (30-60) de urine te controleren op erytrocyten. Bij een positieve uitslag van erytrocyten in volledig urineonderzoek, wordt aanbevolen om sediment te beoordelen op dysmorfe erytrocyten en celcilinders. Het beoordelen van sediment op dysmorfe erytrocyten en celcilinders kunt u aanvragen bij Diagnostiek voor U. Om lysis van cellen te voorkomen is een zo vers mogelijk monster een vereiste voor een betrouwbaar sedimentonderzoek. Daarom moet de urine één uur na lozing op onze hoofdlocatie aan de Stratumsedijk 28a Eindhoven of bij het ziekenhuis St Jans Gasthuis te Weert worden ingeleverd. Wijze van aanvragen Indien u besluit om bij een patiënt een sediment te laten beoordelen, kunt u dit aanvragen via ons aanvraagformulier. U kunt het onderzoek dysmorfe erytrocyten en celcilinders vinden onder kopje 21 nieraandoening op pagina drie én onder urine op pagina twee. U dient de patiënt een urinepotje mee te geven en, indien bij u voorradig, een geel zakje A Urine. In dit zakje zit een duidelijke afname-instructie voor de patiënt met op de achterzijde een sticker. De patiënt dient op deze sticker de afnamedatum en tijdstip te vermelden en deze sticker op het potje te plakken. Het potje en aanvraagformulier dienen samen ingeleverd te worden. Inleveren urine Het inleveren van de urine kan alleen op afspraak. De patiënt kan hiervoor zelf bellen met Diagnostiek voor U, via telefoonnummer 088 21 41 149. Hij of zij ontvangt hierna een bevestigingsbrief met de benodigde informatie. Meer informatie Wij hopen u voldoende te hebben geïnformeerd. Indien u nog vragen heeft over de wijze van aanvragen, dan kunt u contact opnemen met één van onze consulenten, via telefoonnummer 088 21 41 176. Voor inhoudelijke vragen kunt u terecht bij het laboratorium van Diagnostiek voor U, via telefoonnummer 088 21 41 172 en kunt u vragen naar de Klinisch Chemicus. 3
In de spotlight: Calprotectine Een niet-invasieve manier om te onderzoeken of er sprake is van ontsteking van de darmen. Het aantal patiënten met inflammatoire darmziekten (Infammatory Bowel Disease (IBD) zoals de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa) neemt toe, zowel bij kinderen als bij volwassenen. De symptomen bestaan onder andere uit buikpijn, diarree, rectaal bloedverlies en gewichtsverlies. IBD wordt gekenmerkt door afwisselende perioden van klinisch welbevinden en exacerbaties. De diagnose wordt gesteld door het verrichten van een endoscopie, waarbij een camera aan het einde van een flexibele buis via de anus naar binnen wordt gebracht om de dikke darm te onderzoeken. Tegelijkertijd worden er kleine stukjes van de binnenbekleding van de darm (biopsieën) verzameld. Deze procedure is kostbaar, invasief en tijdrovend, terwijl de resultaten van het onderzoek frequent negatief zijn. Calprotectine in feces Een andere niet invasieve wijze om te kunnen differentiëren tussen IBD en onschuldigere afwijkingen zoals prikkelbaar darmsyndroom, is de bepaling van calprotectine in feces. Calprotectine is een ontstekingsremmend eiwit dat zich in ontstekingscellen bevindt. Het eiwit komt vooral voor in witte bloedcellen (neutrofiele granulocyten). Bij chronische darmontstekingen vormen zich ontstekingscellen in de wanden van de maag en de darmen. De hoeveelheid calprotectine in de ontlasting komt overeen met het aantal ontstekingscellen in het maag-darmkanaal. Calprotectine kan daardoor niet alleen worden gebruikt om de diagnose IBD te stellen, maar is ook een maat voor de ernst van de ziekte. Tevens kan de test ook worden gebruikt om andere oorzaken voor de darmklachten uit te sluiten zoals virale, bacteriële of parasitaire infecties, darmkanker, coeliakie en taaislijmziekte. De hoeveelheid calprotectine kan ook verhoogd zijn bij bacteriële infecties op andere plaatsen in het lichaam, bij gebruik van bepaalde pijnstillers, in geval van coeliakie en bij dikke darmkanker. Ook kan de uitslag bij zeer waterige ontlasting foutief laag zijn. Aanvragen Calprotectine kan worden aangevraagd bij het laboratorium van Diagnostiek voor U. Op het aanvraagformulier kan bij overige bepalingen calprotectine in feces worden vermeld. De patiënt kan feces met het aanvraagformulier inleveren op de hoofdlocaties en prikposten. Een overzicht hiervan vindt u op onze website: www.diagnostiekvooru.nl/locatieoverzicht. html. Wist u dat? Wij een heel handig, gebruiksvriendelijk, feceszakje hebben ontwikkeld? Deze kunt u meegeven aan uw patiënt bij fecesonderzoek. U vindt het opvangzakje samen met een afname-instructie in zakje B (Feces), te bestellen via onze website: www.diagnostiekvooru.nl/huisarts-bestellijst. html. Diagnostiek bij Urineweginfecties In juni 2013 is de NHG-standaard Urineweginfecties herzien. De NHG-standaard probeert wat betreft de diagnostiek de huisarts zo zinnig en zuinig mogelijk door het diagnostisch traject te leiden. Heel goed! Er hoeft geen diagnostiek meer gedaan te worden bij vrouwen die veel pijn hebben, die de klachten herkennen van een eerder aangetoonde infectie, en die geen klachten hebben van vaginale irritatie. Dit representeert een groot deel van de blaasontstekingen en scheelt veel werk in de huisartspraktijk. Richtlijnen De NHG-standaard geeft heel duidelijke richtlijnen over hoe te handelen in de andere situaties: bij vrouwen met voor het eerst klachten, bij zwangeren, bij mannen, bij kinderen onder 12 jaar, bij patiënten met verminderde weerstand en in geval van klachten gepaard gaande met koorts. De eerste diagnostische stap na de anamnese is dan een nitriettest, bij kinderen ook een leukotest. Bekend is dat de betrouwbaarheid van de nitriettest matig is. Dit heeft onder andere te maken met de nauwkeurigheid waarmee de test afgenomen en afgelezen moet worden. Het komt bijvoorbeeld aan op goede timing: als de test te lang staat is de uitslag snel (fout-)positief. Dit levert in de huisartspraktijk meer problemen op dan men zich vaak realiseert, blijkt uit de literatuur. Omdat een positieve nitriettest direct een indicatie voor behandelen is, worden teveel patiënten behandeld en is het onzeker of alle bekende klachten bij vrouwen uitgaan van een echte eerdere infectie. Het aflezen van zowel nitriet als leukotest, zoals aanbevolen bij kinderen, is extra foutgevoelig omdat de nitriettest na 60 seconden moet worden afgelezen (en daarna foutpostief kan zijn) en de leukotest na 120 seconden (daarvoor foutnegatief en daarna ook foutpositief kan zijn). Urine-analyzer Diagnostiek voor U Diagnostiek voor U biedt sinds enige tijd een urine-analyzer aan die dit probleem oplost: de urineanalyzer biedt een sneltest (POCT) die nauwkeurig aangeeft of een nitriettest positief is en de factor (aflees-) tijd uitschakelt. Zowel voor nitriet als voor leucocyten. Een groot aantal huisartsen heeft deze analyzer al in de praktijk staan, en is er enthousiast over. Interesse? Als u ook belangstelling heeft voor de urineanalyzer, neem dan contact op met onze relatiemanager binnen uw regio (zie de achterzijde van deze Umail voor de contactgegevens). 4
Follow up chronische nierschade (MDRD) Sinds juni 2012 sturen wij op verzoek van de zorggroepen maandelijks overzichten van patiënten, opgenomen in de Diabetes- of Cardiovasculaire dienst, met een verlaagd MDRD naar de huisartsenpraktijken. Deze patiënten komen mogelijk in aanmerking voor een follow-up chronische nierschade waarin jaarlijks, naast het reguliere labonderzoek, ook Natrium, Hb, Calcium, Fosfaat, Serumalbumine, PTH en Vit D wordt gecontroleerd en na een half jaar het Kalium, Natrium, Kreatinine en MDRD wordt herhaald. We hebben de resultaten van deze service geëvalueerd en er is gebleken dat er na een half jaar een toename is van de patiënten die opgenomen zijn in de follow-up chronische nierschade van 0,8 tot wel 16% van de diabetespatiënten en van 0,8 tot 3,2% van de CVR- patiënten, variërend tussen de verschillende zorggroepen. Binnenkort hebben wij de resultaten van deze service van het eerste jaar. We zullen ook evalueren wat de opbrengst is van de uitgebreide controle, bijvoorbeeld van het meenemen van Vitamine D in het protocol. Als eerste bespreken we dat met de kaderartsen. U wordt uiteraard ook geïnformeerd. Het doel hiervan is een betere bewaking van de patiënten met nierschade. Voorlopig zullen we deze service op verzoek van de zorggroepen continueren. Mocht u nog vragen hebben dan kunt u contact opnemen met de consulenten van Diagnostiek voor U. Ze zijn bereikbaar op telefoonnummer: 088-21 41 176. Fundusbeoordelingen door oogartsen JBZ en Catharina Ziekenhuis De protocollen voor het beoordelen van fundusfoto s bij diabetespatiënten veranderen nog steeds. De meest recente NHG-standaard (van oktober) is heel duidelijk: eenmaal per twee jaar controle, en alleen jaarlijks bij signalen die duiden op retinopathie. Tevens gaat de wijze waarop de retina bekeken kan worden veranderen. Naast de foto is er nu een scan-techniek; mogelijk stappen we daar in de nabije toekomst op over. Deze aanpassingen lijken niet zo groot, maar hebben toch impact op de beoordelingen. Gelukkig gaan de oogartsen van het Catharina Ziekenhuis en van het Jeroen Bosch Ziekenhuis daar goed in mee. Zij zijn zeer bereidwillig, ook om onderling te overleggen om zoveel mogelijk uniform en volgens de richtlijnen te beoordelen. Want het gaat nog steeds, op jaarbasis, om minstens 10.000 x twee ogen. Hartelijk dank voor de goede samenwerking! Samenwerking met de longartsen van Sint Jans Gasthuis Weert Onze Astma/COPD-dienst ondersteunt de huisartsen uit de regio Weert bij de diagnostiek en follow-up van hun Astma/ COPD-patiënten. Zowel longfuncties van zogenaamde zelfblazers als de longfuncties van de patiënten die blazen bij onze biometristen werden tot nu meegenomen in het grote geheel (van 12.000 longfuncties/ jaar) en willekeurig verdeeld over de longartsen waar we mee samenwerken. Vanaf oktober gaan de longartsen van het Sint Jans Gasthuis meedoen in de pool van longartsen. Zij kunnen de longfuncties plus anamnese gaan beoordelen van de patiënten in de adherentie van hun ziekenhuis. We zijn heel blij met deze samenwerking! We denken dat het de Astma/COPD-ketenzorg in de regio ten goede zal komen, zoals dat ook in Eindhoven en de Kempen is gebeurd. De huisartsen kunnen zo profiteren van specialistische expertise van hun longarts zonder te verwijzen, en de longartsen krijgen beter begrip van de mogelijkheden in de eerstelijn voor de Astma/COPD- zorg. Een mooi voorbeeld van anderhalvelijns zorg! OSAS Diagnostiek Zoals u weet, oriënteren we ons op de mogelijkheden voor diagnostiek van OSAS in de eerste lijn. Momenteel voeren we samen met gezondheidscentrum Meerhoven een pilot uit. Tijdens de opstartfase was er een aantal zogenaamde kinderziektes, zoals de vereiste ICT om het hele proces soepel te laten lopen. De longartsen van Maxima Medisch Centrum en onze eigen ICT medewerkers hebben inmiddels alles op kunnen lossen waardoor we nu echt aan de slag kunnen! Dat is mooi, ook omdat we onlangs met de zorgverzekeraars, in afwachting van een officieel NZa-tarief voor polygrafie in een eerstelijns diagnostisch centrum, overeen zijn gekomen dat de pilot uitgebreid kan worden. We kunnen tot eind 2014 aan zo n 500 patiënten een onderzoek binnen de pilot aanbieden. We zijn nu druk bezig met de praktische uitwerking hiervan. We houden u op de hoogte. Wilt u meer weten? Voor meer informatie kunt u contact opnemen met consulente: Friek Endlich of Yvonne Niessen, via telefoonnummer 088 21 41 176, of met Annelies Lucas, Medisch Directeur Diagnostiek voor U, via telefoonnummer 088 21 41 158. 5
Redactie: Dr. A.E.M. Lucas, medisch directeur Drs. I. Jansen - van Ravenstein, manager Marketing & Communicatie Aanvragerslijn: Tel. 088-21 41 200 of 073-64 01 955 Aparte telefoonlijn voor huisartsen en verloskundigen voor het maken van afspraken en opvragen van uitslagen. Klantrelatie: Tel. 088-21 41 291 Voor vragen over: - bestellingen - cyberlab - naams- en/ of adreswijzigingen. Bestellingen plaatsen: klantrelatie@diagnostiekvooru.nl of www.diagnostiekvooru.nl/ professionals/bestellen.php www.diagnostiekvooru.nl OPENINGSTIJDEN Hoofdlocatie Eindhoven Stratumsedijk 28a 5611 NE Eindhoven Bloedafname zonder afspraak: Ma t/m do 7.00-19.00 uur en vr 7.00-17.00 uur za 8.30-11.30 uur Röntgenfoto: (met en zonder afspraak mogelijk) Ma t/m vr 8.00-17.00 uur en za 8.30-11.30 uur Overige onderzoeken: Ma t/m za op afspraak Afsprakenlijn: 088-21 41 149 Hoofdlocatie s-hertogenbosch Eekbrouwersweg 10 5233 VG s-hertogenbosch Bloedafname zonder afspraak: Ma t/m vr 7.00-17.00 uur Röntgenfoto: (met en zonder afspraak mogelijk) Ma t/m vr 8.00-17.00 uur Overige onderzoeken: Ma t/m vr op afspraak Afsprakenlijn: 073-64 01 940 Hoofdlocatie Peel en Maas Steenbakkersstraat 6 5981 WT Panningen (gemeente Peel & Maas) Bloedafname zonder afspraak: Ma t/m vr 7.00-16.30 uur Röntgenfoto (met en zonder afspraak mogelijk): Ma t/m vr 8.00-16.30 uur Overige onderzoeken: Ma t/m vr op afspraak Afsprakenlijn: 088-21 41 149 RELATIEMANAGERS Relatiemanager regio Eindhoven - Noord: Anja Geertsen, relatiemanager huisartsen Tel. 040-21 41 291 of 06-11 04 24 08 Relatiemanager regio Eindhoven - Zuid en Asten / Limburg: Anke van Hout, relatiemanager huisartsen Tel: 040-21 41 291 of 06-29 25 11 75 Relatiemanager regio s-hertogenbosch: Cathelijne Menschaar, relatiemanager huisartsen Tel. 040-21 41 291 of 06-11 56 24 02 Klinisch Chemici: Karin Nabbe en Etienne Michielsen Tel: 040-21 41 172 karin.nabbe@diagnostiekvooru.nl etienne.michielsen@diagnostiekvooru.nl Huisarts: Annelies Lucas Tel: 040-21 41 158 annelies.lucas@diagnostiekvooru.nl Microbioloog: Ann Demeulemeester Tel: 06-34 92 23 08 of 040-21 41 371 ann.demeulemeester@diagnostiekvooru.nl Gynaecoloog: Diederik Veersema diederik.veersema@diagnostiekvooru.nl Radioloog: Frits Barneveld Binkhuysen frits.barneveld.binkhuysen@diagnostiekvooru.nl HEEFT U WENSEN AANGAANDE ONDERZOEKEN OF BLOEDAFNAME LOCATIES? LAAT HET ONS WETEN: WIJ ZIJN ER VOOR U 6