Provinciale Commissie voor Ruimtelijke Ordening Provincie Limburg Universiteitslaan 1 3500 Hasselt Houthalen, 18 december 2017 Betreft: Provinciaal Ruimtelijk Uitvoeringsplan (PRUP) "toeristisch-recreatief knooppunt type lla Hengelhoef" te Houthalen-Helchteren en Genk. Geachte voorzitter en leden van de commissie, Met dit schrijven wensen wij bezwaar in te dienen tegen het Provinciaal Ruimtelijk Uitvoeringsplan (PRUP) toeristisch-recreatief knooppunt 'Hengelhoef. De doelstellingen van het PRUP zijn op zich lovenswaardig en kunnen wij volledig onderschrijven: De versterking van toerisme én de versterking van natuur. Dit alles in evenwicht met de randvoorwaarden uit de omgeving zoals de waterkwaliteit, de landschappelijke en erfgoedwaarden, het beperken van de verstoring van omwonenden. 1. De versterking van het Toerisme. A. Toerisme Hengelhoef is van oudsher een toeristisch centrum en wij waren ook best gelukkig met de komst van een nieuwe ondernemer die bereid was de toeristische activiteiten van Hengelhoef verder te ontwikkelen. Helaas hebben de voorbije jaren aangetoond dat beide ondernemers Oostappen en Twin Properties /Holiday Suite niet echt bijdragen tot de versterking van het toerisme. Oostappen: Oostappen heeft een bijzonder kwalijke reputatie in de uitbating van haar toeristische centra. Er wordt niet en minimaal geïnvesteerd, de infrastructuur wordt compleet uitgemolken, het internet staat vol met klachten van bezoekers. Ook in Hengelhoef is er nauwelijks of niet geïnvesteerd in de bestaande recreatieve infrastructuur: bijvoorbeeld het zwembad is in bijzonder slechte staat. Dit werd reeds vastgesteld door de bevoegde instanties. Wij hebben geen exacte informatie over de effectieve bezetting, maar wij kunnen enkel vaststellen dat de meeste vakantieverblijven grotendeels leeg blijven buiten de zeer beperkte toeristische topperiodes. Wij kunnen ook enkel vaststellen dat de meeste verblijven bezet worden door goedkope buitenlandse arbeiders die er voor verschillende maanden aaneensluitend verblijven. Deze goedkope buitenlandse arbeiders kunnen niet beschouwd worden met een toerist zoals bedoeld in het Decreet van 5 Februari 2016. In tegendeel, zij remmen het echte toerisme of en laten enkel toe dat Oostappen de toeristische infrastructuur verder kan uitmelken, zonder effectieve investeringen te doen. Bovendien dragen zij op geen enkele wijze bij tot de uitbouw van de
toeristische sector in Limburg. Zelfs Twin Properties heeft geklaagd over de verhuringen aan deze goedkope arbeiders. Tijdens de plenaire vergadering over het voorontwerp van provinciaal ruimtelijk uitvoeringsplan (PRUP) toeristisch-recreatief knooppunt type IIa Hengelhoef te Houthalen-Helchteren, heeft ook de gemeente Houthalen-Helchteren gevraagd om een duidelijke formulering op te nemen in het PRUP. Het PRUP voorziet inderdaad onvoldoende waarborgen om te vermijden dat de toeristische verblijven worden bezet door arbeidsmigranten, die niet bijdragen tot het toerisme. Toeristen zijn mensen "die reizen naar plaatsen buiten hun gebruikelijk milieu, die niet meer dan één jaar voor vrije tijd, zaken en andere doeleinden blijven en die niet beloond worden voor hun activiteit ter plaatse." Dit is de definitie van "toerist" door de World Tourism Organization (WTO), de VN-organisatie voor toerisme en de bevordering ervan. Daarnaast moet een toerist voldoende vrij te besteden tijd hebben en moet hij voldoende vrij besteedbaar inkomen hebben, geld dat aan andere doelen dan noodzakelijk levensonderhoud besteed kan worden. Het mag overduidelijk zijn dat deze arbeidersmigranten totaal niet beantwoorden aan deze internationaal erkende definitie van toerist. In het PRUP dient een duidelijke definitie van toerist en toeristisch verblijf op te nemen. Een loutere verwijzing naar het Decreet van 5 Februari 2016 is niet voldoende omdat in de definitie van dit decreet een essentieel onderdeel ontbreekt, waardoor het onmogelijk is te reageren tegen de verhuur aan buitenlandse werknemers (=niet-toeristen) die niets bijdragen aan het toerisme van dit gebied, integendeel net bijdragen aan het wegblijven van de echte toeristen. Toerist: elke persoon die zich met het oog op vrijetijdsbesteding, ontspanning, persoonlijke ontwikkeling, beroepsuitoefening of zakelijk contact begeeft naar of verblijft in een andere dan zijn alledaagse leefomgeving, en die niet beloond worden voor hun activiteit ter plaatse. Wij wensen eveneens aan te dringen dat in het beschikkende deel van het PRUP het verblijf wordt beperkt tot maximum 3 maanden per jaar.
Indien de Provincie Limburg wel degelijk de intentie heeft om het toerisme te bevorderen, zal het ook alles in het werk moeten stellen de exploitanten te beletten om de toeristische infrastructuur te laten uitmelken, door het te verhuren als zeer goedkope langdurige verblijfsplaatsen aan niet-toeristen. Die duidelijke, afdwingbare intentie vinden wij niet terug in het beschikkend gedeelte van de PRUP. Toelating geven aan Oostappen om bijkomende verblijven de bouwen heeft ook geen enkele zin, indien er niet eerst wordt geïnvesteerd in een versterking van de recreatieve invulling. Er moeten duidelijke voorwaarden opgelegd worden dat Oostappen en ook Twin Properties eerst de recreatieve invulling versterken alvorens zij ook maar enige bouwvergunning mogen krijgen. Dat houdt concreet in: - Onderhouden, herstellen en opwaarderen van de bestaande recreatieve infrastructuur: o.a. het zwembad, de minigolf, de tennis, de speeltuin, waterspelen,.. - Toevoegen van bijkomende hedendaagse recreatieve infrastructuur in verhouding tot de uitbreiding - Toevoegen van horeca faciliteiten voor dag-recreanten die komen genieten van de natuur. - Integreren van de natuur als belangrijk recreatief element. In het PRUP zou moeten opgenomen worden dat deze voorwaarden eerst vervuld moeten zijn, voor er een bouwvergunning kan afgeleverd worden. Verder dient het PRUP ook te voorzien in een procedure voor toezicht en controle op deze voorwaarden en sancties ingeval de voorwaarden niet gerespecteerd worden (minstens het weigeren van bijkomende bouwvergunningen en het beperken van de maximum capaciteit tot de voorwaarden vervuld zijn.). B. Maximum Capaciteit Oostappen heeft 740 verblijfsplaatsen en zou tot 1.500 verblijfsplaatsen kunnen gaan. Twin Properties heeft 250 verblijfseenheden en zou tot 1.050 verblijfsplaatsen kunnen gaan. Dat betekent dat de huidige toegelaten bezettingsgraad van 990 naar 2.550 zou gaan. Dat is meer dan een verdubbeling. Wij lezen dat een minimum van 1.000 verblijfsplaatsen nodig is om rendabel te zijn. Nochtans bewijzen veel andere kleinschalige toeristische centra in Limburg het tegendeel en stelt zich reeds vandaag het probleem dat men er niet in slaagt om de huidige 990 verblijfseenheden op een kwalitatieve manier in te vullen. Ondanks het feit dat het MER tot de conclusie komt dat een capaciteit van 2.550 verblijven mogelijk is, vinden wij dit een veel te zware aantasting van het groen en park aspect van het terrein. Dit wordt verder in het bezwaar toegelicht. Deze uitbreiding staat ook totaal niet in verhouding tot de aanwezige recreatiemogelijkheden. Het PRUP maakt bovendien geen duidelijk verschil tussen de kampeer-verblijven en de andere verblijven, zodat het risico bestaat dat de tijdelijke, kampeerverblijven zullen ingevuld worden met chalets, bungalows en andere verblijfsvormen. Het PRUP dient in het beschikkend gedeelte duidelijk op te nemen dat de bijkomende verblijven bij Oostappen enkel betrekking hebben op kampeerverblijven, zoals tenten, caravans en mobilhomes, met uitdrukkelijke uitsluiting van chalets, bungalows en andere niet-mobiele verblijfsvormen. De bezetting langs de volledige lengte van de Tulpenstraat, zal de geluidsoverlast naar de wijk aanzienlijk verhogen. De buffer van 20 meter is niet voldoende en dient uitgebreid te worden.
Wij stellen voor om een talud van minimaal 4 meter hoog, aan te leggen op de strook van 20 meter (op die strook werden de bomen reeds grotendeels gekapt). Maar daarachter zou er nog een bijkomende bosstrook moeten behouden worden van minstens 20 meter, idealiter 50 meter. Om dit te kunnen realiseren, zonder dat er bijkomend groen moet opgeofferd worden, moet het maximaal aantal verblijfplaatsen beperkt worden tot 1.000 voor Oostappen. De voorwaarde van de talud en bufferstrook moet vervuld zijn vóór er bijkomende bouwvergunningen kunnen afgeleverd worden. Twin Properties is in de eerste plaats een verkavelings- en vastgoedoperatie. Zij ontwikkelen en verkopen bungalows en appartementen, waarbij zij het eigendomsrecht omzeilen, via de techniek van erfpachten. Hun investeringen in recreatie zijn totaal ondermaats gebleven de voorbije jaren, ondanks hun beloftes aan de mensen die gekocht hebben. Aanverwante horeca is eveneens onbestaande. Daardoor slagen de eigenaars er ook niet in om verblijven op een kwalitatieve wijze te verhuren aan echte toeristen. Ook hier moet er opgelegd worden dat er moet geïnvesteerd wordt in bijkomende (natuur)recreatie en horeca, vooraleer een uitbreiding mogelijk is. Teneinde voldoende ruimte te laten voor deze bijkomende recreatie voorzieningen, moet het nieuwe aantal appartementen en bungalows beperkt worden tot max. 750 verblijven. Een kwalitatief hotel met een degelijke congresinfrastructuur is wel een ideale invulling van het gebied en bovendien aansluiten bij de vroegere functie van Hengelhoef. Een hotel, met bijkomende recreatie en horeca is wel degelijk een effectieve bijdrage tot het toerisme (en niet een loutere grondspeculatie). De congresfunctie zou er ook voor kunnen zorgen dat de infrastructuur ook buiten het toeristisch hoogseizoen rendabel kan zijn. Een bijkomend argument om de maximum capaciteit te beperken is het gebrek aan voldoende parkeerplaatsen. Dat werd reeds vermeld in het advies van Toerisme Vlaanderen maar er werd geen rekening mee gehouden. De voorziene uitbreiding van het aantal verblijven, zal voor een ernstige verstoring en overbelasting zorgen van de parkeermogelijkheden. Om die rede moet het aantal bijkomende verblijven beperkt worden. Voorstel: Oostappen: capaciteitsuitbreiding beperken tot 220 nieuwe verblijven naar een totaal van 1.000. De extra verblijven kunnen enkel toegewezen worden als kwalitatieve kampeerplaatsen (zeker geen stacaravans, semi stacaravan of vaste constructies). De buffer van 20 m. aan de Tulpenstraat moet uitgebreid worden met minstens 20 tot 50 meter extra. Twin Properties: Capaciteitsuitbreiding beperken tot 400 nieuwe verblijven voor appartementen, chalets en/of bungalows en 100 hotelkamers wat dan neerkomt op een totaal van 750 verblijfsplaatsen. Dit brengt de totale maximum capaciteit, voor Oostappen en Twinproperties samen, op 1.750 verblijven. De beperking van het aantal verblijven moet leiden tot minder vernietiging en behoud van de natuur en ruimte bieden voor bijkomende recreatiemogelijkheden.
2. Versterken van de Natuur Het PRUP propageert dat het bijdraagt tot een versterking van de natuur. Het is zeker positief dat een aantal gebieden nu definitief worden gebetonneerd als natuurgebied. Maar de volgende tabel is zeer misleidend en zelfs onjuist: Deze tabel wekt de indruk dat er 172,38 ha (loutere) recreatie wordt omgezet in 159,04 ha natuur. Dit is niet juist. De huidige bestemming van het gebied is immers niet louter recreatie maar wel gebied voor recreatiepark : Het (aanvullend) stedenbouwkundig voorschrift bepaalt dat dit gebied voor recreatiepark bestemd is voor groenvoorziening, recreatieve en culturele accommodatie. Bij de aanleg van die accommodatie dient de bestaande beplanting maximaal te worden behouden. Dus in tegenstelling tot wat de tabel lijkt aan te geven is er wel degelijk bijkomende vernietiging van de bestaande natuur binnen het huidige gebied voor recreatiepark! Het is een pluspunt dat 159 ha wordt verankerd als natuur. Maar de enorme verhoging van het aantal verblijven lijdt wel degelijk tot bijkomende vernietiging van natuur. Er moeten bestaande bossen gekapt worden, om deze uitbreiding te realiseren. Die vernietiging van bestaande natuur wordt niet opgenomen in bovenstaande tabel. Dit wordt nog versterkt door de boskaart, die deze bossen (=bestaande beplanting) als waardevol beoordeelde:
Deze bossen en natuur maken vandaag een groot deel uit van het gebied voor recreatiepark en worden ten onrechte niet opgenomen als bestaande natuur in de tabel. Indien het PRUP haar tweede doelstelling versterking van de natuur echt wil realiseren, dan moet het ook wel rekening houden met de bestaande natuur in het huidige gebied voor recreatiepark. Enkel door het beperken van de maximum capaciteit kan voorkomen worden dat die bestaande natuur grotendeels zal vernietigd worden. Om die reden moet het maximaal aantal verblijven beperkt blijven en moeten deze bossen opgenomen worden als reservaat en natuur. Zij zijn essentiële onderdelen van de natuur recreatie, die essentieel is voor dit gebied. Samenvatting van onze bezwaren: Wij onderschrijven de beide doelstellingen van het PRUP, maar het PRUP waarborgt onvoldoende de realisatie van die doestellingen. Te weinig zekerheid omtrent kwalitatieve invulling. De huidige (slechte) toestand kan niet bestendigd worden en zeker niet uitgebreid worden. Het PRUP moet duidelijke definities en voorwaarden opnemen, die een kwalitatieve echte toeristische bestemming waarborgen. Er wordt te veel gefocust op louter verblijfsruimte. Het PRUP dient ook voorwaarden op te leggen voor de uitbreiding en/of upgrading van de recreatieve infrastructuur, vóór er bijkomende bouwvergunning kunnen afgeleverd worden. De maximum capaciteit dient beperkt te worden. De uitbreiding, voorzien in het PRUP, is veel te zwaar: Verstoort het evenwicht, enerzijds met de recreatiemogelijkheden en de natuur, en anderzijds met de bewoners. Staat niet in verhouding tot het aantal parkeerplaatsen. Te weinig geïntegreerd met de natuur. Recreatiepark functie in het verleden onderstreepte net die integratie. Er wordt te veel bestaand kwalitatief bos opgeofferd. De strook grenzend aan de woonwijk over 1km. is veel te lang en zal tot zeer veel hinder leiden voor de bewoners van de wijk. Er moet minstens een strook van 50 m. extra zijn, bovenop de strook van 20 m. met de talud. Ook de lengte moet ingekort worden. Mobiliteit op piekmomenten zal problematisch zijn en voor zeer veel hinder zorgen in de woonwijk. Enkel door de capaciteit te beperken zal men dit kunnen beperken. Een aparte inrit zou een alternatief kunnen zijn, maar zal leiden tot nog meer vernietiging van natuur en is dus geen oplossing. Geluidsoverlast bij buitenevenementen Wij hopen dat u rekening zal houden met onze bezwaren, net om de vooropgestelde doelstellingen van het PRUP op een afdwingbare wijze te kunnen realiseren. Met vriendelijke groeten, Namens wijkvereniging Tenhaagdoornheide Louis Beutels, Koekoekstraat 21, 3530 Houthalen Dominiek Willemse, Koekoekstraat 19, 3530 Houthalen