Dorpsspiegels Opsterland 2013-2014 Dorpsanalyse -Olterterp 1, maart 2014 Joke van der Veen Hanna Jansons
Inhoudsopgave Hoofdstuk 1 Aantal inwoners en respondenten 5 Aantal inwoners 5 De respons 5 Hoofdstuk 2 De Opsterlanders nader bezien 6 Oorspronkelijke bewoners en nieuwkomers 6 Leeftijdsverdeling 6 Samenstelling huishouden 7 Forensen 7 Inkomen 7 Hoofdstuk 3 Gezondheid 9 Beoordeling gezondheidssituatie 9 Sociale contacten en sociale isolatie 9 Lichamelijke beperkingen 9 2 Hoofdstuk 4 De dorpen getypeerd 10 Typering dorp 10 Eigen voorzieningen binnen het dorp 10 Verenigingsleven 11 Sociale cohesie 11 Beoordeling leefomgeving 13 Hoofdstuk 5 Veiligheid 14 Gevoelens van onveiligheid 14 Oorzaken onveiligheidsgevoelens 14 Verkeers(on)veiligheid 14 Hoofdstuk 6 Voorzieningen 15 Dorpshuis en multifunctioneel centrum 15 Speel- en vermaakmogelijkheden 15 Peuterspeelzalen 16 Basisonderwijs 16 Medische voorzieningen 16 Voorzieningen voor ouderen en gehandicapten 17 Dorpssteunpunt 17 Informatiepunt Wmo 18 Muziekonderwijs en bibliotheek 18 Sportvoorzieningen 19 Culturele voorzieningen 19 Dagelijkse boodschappen 19 Recreatie en toerisme 20 Openbaar Vervoer 20 Missen van een voorziening 21
Hoofdstuk 7 De fysieke omgeving 22 Straatverlichting 22 Groenvoorzieningen 22 Wegen, fietspaden en wandelpaden/trottoirs 22 Parkeren 23 Gladheidsbestrijding 23 Hoofdstuk 8 Relatie met de gemeente 24 Gemeentelijke dienstverlening 24 Brandweer en ambulance 24 Politie 24 Hoofdstuk 9 Wonen in Opsterland 25 Binnen of buiten de bebouwde kom 25 Soort woning 25 Huur- of koopwoning 25 Beoordeling woning 26 Verhuisplannen 26 Verhuisbestemming 26 Hoofdstuk 10 De dorpen in de toekomst 27 Voor- of achteruitgang dorp? 27 Verwachte toekomstige ontwikkeling 27 Toerisme 27 Groei van het dorp 28 3
4
Hoofdstuk 1 Aantal inwoners en respondenten Aantal inwoners Tabel 1.1: aantal inwoners per dorp in de gemeente Opsterland (1 jan. 2013) Dorp Inwonersaantal 2013 Inwonersaantal 2009 Inwonersaantal 2005 Verschil 2009-2013 Olterterp 3654 3696 3799-1,11% Totaal 29.896 29.780 29.471 + 0,39% Wanneer het inwoneraantal in 2013 wordt vergeleken met dat van 2009 en 2005, is er in ongeveer de helft van de dorpen sprake van een stijgende lijn in het inwoneraantal. In de andere helft van de dorpen is sprake van een dalende lijn. Het inwoneraantal van -Olterterp is tussen 2009 en 2013 gedaald met 42 inwoners, dit is een daling van 1,11 procent. De respons Tabel 1.2: Aantal inwoners, steekproefgrootte en respons in aantallen en in procenten Dorpen - Olterterp Aantal inwoners op 1 jan. 2013 Steekproefgrootte Respons in aantallen Respons in procenten 2013 2009 2005 3.654 300 101 34% 77% 71% 5 Opsterland 29.896 2.970 1657 56% 68 % 70 % In totaal zijn er 1.657 ingevulde vragenlijsten geretourneerd (56% van de verspreide vragenlijsten). Met een respons van 34 procent (101 vragenlijsten) zit -Olterterp onder het Opsterlands gemiddelde. In vergelijking met 2009 is de respons in Beetstzwaag-Olterterp sterk gedaald. Mogelijk is dit een gevolg van het feit dat de vragenlijsten in -Olterterp nu via de post verstuurd zijn.
Hoofdstuk 2 De Opsterlanders nader bezien Oorspronkelijke bewoners en nieuwkomers Tabel 2.1: oorsprong van de respondenten, in % (zie vragenlijst: vraag 2) Oorspronkelijke bewoners Nieuwkomers Opsterland 2013 Opsterland 2009 Provincie Fryslân 2013 Elders in Nederland 2013 Buiten Nederland 2013 - Olterterp 17 21 50 30 2 Opsterland 32 30 43 22 2 In Opsterland behoort bijna een derde van de respondenten tot de oorspronkelijke bewoners. Ruim twee vijfde (43%) komt van oorsprong uit de provincie Fryslân. In -Olterterp behoort 17 procent van de respondenten tot de oorspronkelijke bewoners, de helft van de respondenten komt van oorsprong uit de provincie Fryslân. Leeftijdsverdeling Tabel 2.2: verdeling leeftijd van de Opsterlanders, in % (bron: gemeente Opsterland, 1 januari 2013) 6 0-4 jaar 5-9 jaar 10-14 15-19 jaar 20-64 jaar 65-69 jaar 70-74 jaar 75+ Olterterp 3,3 5,2 6,0 5,6 53,9 7,9 5,4 12,7 Opsterland 5,2 6,2 7,2 6,3 57,1 6,2 4,1 7,8 2009 5,7 6,9 6,9 6,3 58,5 4,7 3,9 6,9 In -Olterterp wonen iets meer jongeren tussen de tien en de twintig jaar, in vergelijking met het Opsterlands gemiddelde. Daarnaast zijn er relatief gezien meer ouderen woonachtig in -Olterterp in vergelijking met het Opsterlands gemiddelde. Tabel 2.3: verdeling leeftijd van de respondenten in % (zie vragenlijst: vraag 4) Dorpnaam 16-24 jaar 25-34 jaar 35-44 jaar 45-54 jaar 55-64 jaar 65-75 jaar 75 + Olterterp 2 5 4 14 32 30 3 Opsterland 7,9 9,7 15,4 23,5 21,8 16,1 3,4 Vooral de leeftijdscategorie 55 tot en met 64 jaar is sterk vertegenwoordigd onder de respondenten in - Olterterp. De jongere leeftijdscategorieën zijn minder vertegenwoordigd onder de respondenten in - Olterterp.
Samenstelling huishouden Tabel 2.4: samenstelling van de huishoudens van de respondenten, in % (zie vragenlijst: vraag 9) Dorpnaam Alleen Alleen met kinderen Met partner Met partner en kinderen Bij ouder(s) -Olterterp 19 2 54 20 3 Opsterland 9 2 40 39 9 De huishoudens van de respondenten in -Olterterp bestaan vooral uit (echt)paren. Daarnaast bestaat 19 procent van de huishoudens van de respondenten in -Olterterp uit alleenstaanden en 20 procent van de huishoudens bestaat uit gezinnen met partner en kind(eren). Forensen Tabel 2.5: locatie van het werk van de werkende respondenten, in % (zie vragenlijst: vraag 6B) Dorpnaam Werkt in eigen dorp Werkt elders in Opsterland Werkt buiten Opsterland 2013 2009 2013 2009 2013 2009 -Olterterp 30 34 14 7 57 60 Opsterland 17 19 16 15 68 66 In -Olterterp werkt 30 procent van de respondenten in het eigen dorp. Daarnaast is 14 procent van de respondenten werkzaam elders in Opsterland en 57 procent van de respondenten is werkzaam buiten Opsterland. 7 Inkomen Tabel 2.6: totale maandelijks inkomen van het huishouden van de respondenten, in % (zie vragenlijst: vraag 68) Dorpnaam Hoog inkomen Gemiddeld inkomen Laag inkomen 2013 2009 2013 2009 2013 2009 -Olterterp 18 17 72 73 10 11 Opsterland 12 12 75 75 13 13 Het merendeel van de respondenten in -Olterterp waardeert het maandelijkse inkomen als gemiddeld (72%). Tien procent van de respondenten waardeert het maandelijkse inkomen als laag en 18 procent waardeert het maandelijkse inkomen als hoog. In vergelijking met het Opsterlands gemiddelde waardeert men in - Olterterp het maandelijkse inkomen iets hoger.
8
Hoofdstuk 3 Gezondheid Beoordeling gezondheidssituatie Tabel 3.1: beoordeling van de eigen gezondheid, in een rapportcijfer (zie vragenlijst: vraag 61) Dorpnaam Gemiddeld rapportcijfer Percentage respondenten met onvoldoende (lager dan een 6) 2013 2009 2013 2009 -Olterterp 7,7 7,7 4 3 Opsterland 7,8 7,9 3 3,9 In Opsterland beoordeelt men de eigen gezondheid met gemiddeld een 7,8. In -Olterterp beoordeelt men de eigen gezondheid vergelijkbaar met gemiddeld een 7,7. Vier procent van de respondenten in -Olterterp beoordeelt de eigen gezondheid met een onvoldoende. Sociale contacten en sociale isolatie Tabel 3.2: beoordeling van de sociale contacten van de respondent, in % (zie vragenlijst: vraag 56-60) Dorpnaam - Olterterp Ik heb voldoende contact met vrienden en kennissen Ik wil met meer mensen contact hebben Er zijn mensen met wie ik goed kan praten en vertrouwen Ik voel me wel eens alleen Nee Ja Nooit Soms Vaak Soms 4 14 2 36 0 27 9 Opsterland 3,7 (2009: 3,9%) 17,3 (2009: 19,4%) 1,6 (2009: 1,9%) 39,1 (2009: 42,9%) 1,6 (2009: 1,6%) 21,8 (2009: 24,8%) In -Olterterp beoordeelt men de sociale contacten redelijk vergelijkbaar met het gemiddelde van Opsterland. In relatieve zin voelen iets meer respondenten in -Olterterp zich soms alleen (27%). Lichamelijke beperkingen Tabel 3.3: lichamelijke beperkingen onder de respondenten, in % (zie vragenlijst: vraag 60) Dorpnaam Lichamelijke beperkingen 2013 2009 -Olterterp 12 18 Opsterland 11 17,2 In -Olterterp heeft 12 procent van de respondenten aangegeven lichamelijke problemen te hebben die hem of haar belemmert in het dagelijks leven. In 2009 gaf 18 procent aan dat dit het geval was.
Hoofdstuk 4 De dorpen getypeerd Typering per dorp Tabel 4.1: door de respondenten ondersteunde typeringen van het dorp, in % (zie vragenlijst: vraag 8) Fijn om te Wonen Vooruit- Strevend Een hecht dorp Zeer levendig Uitstraling en centrumfunctie - Olterterp 88 7 10 18 42 Opsterland 76 12 29 19 12 Er is niets te beleven Forensendorp / een slaapdorp Dorp van tegenstellingen Beter niet wonen Behoudend dorp - Olterterp 1 5 10 0 10 Opsterland 8 8 12 1 12 10 Het merendeel van de respondenten typeert -Olterterp als een dorp waar het fijn is om te wonen. Daarnaast geven relatief veel respondenten aan dat het dorp uitstraling heeft en een centrumfunctie (42%). Geen van de respondenten geeft aan dat -Olterterp een dorp is waar men beter niet kan wonen. Eigen voorzieningen binnen de dorpen Tabel 4.2: (zeer) tevreden over eigen voorzieningen in het dorp, in % (zie vragenlijst: vraag 39) Dorpskrant Dorpswebsite Contact met Plaatselijk Belang 2013 2009 2013 2009 2013 2009 -Olterterp 91 86 89 90 95 93 Opsterland 97 93 93 84 94 94 In -Olterterp is men net als in de rest van Opsterland (zeer) tevreden over de eigen voorzieningen in het dorp. Vooral over het contact met Plaatselijk Belang is men (zeer) tevreden (95%).
Verenigingsleven Tabel 4.3: deelname aan een vereniging, in % (zie vragenlijst: vraag 46) Politieke partij Kerk Plaatselijk Belang Sociaal Cultureel Werk Vrouwenvereniging Sportvereniging - Olterterp 8 31 43 10 9 39 Opsterland 9 33 48 6 8 34 2009 9,2 33,3 46,8 8,2 6,7 37,0 Muziekvereniging/ -muziekcorps Toneelvereniging Jongerenvereniging/ jeugdsoos Ouderenvereniging / Ouderensoos Buurtvereniging Anders - Olterterp 5 15 1 20 22 57 Opsterland 14 10 3 6 56 51 2009 11,8 10,4 3,5 8,6 59,7 59,1 De participatie in het verenigingsleven ligt in Opsterland zeer hoog. Ook in -Olterterp is sprake van een hoge participatie in het verenigingsleven. De participatie ligt het hoogst bij Plaatselijk Belang (43%), sportverenigingen (39%) en de kerk (31%). 11 Sociale cohesie In onderstaande tabel zijn de antwoorden op de vragen omtrent sociale cohesie verwerkt in schaalgemiddelden. Let op: Hoe lager de score, hoe hoger de sociale cohesie. Tabel 4.4: beoordeling sociale cohesie in het dorp in schaalgemiddelden (zie vragenlijst: vraag 50-55) Gemiddelde score in 2013 Gemiddelde score in 2009 -Olterterp 2,01 1,96 Opsterland 2,08 2,05 In -Olterterp is de beoordeling van de sociale cohesie gedaald met 0,05 punt. In vergelijking met het Opsterlands gemiddelde ligt de beoordeling van de sociale cohesie in -Olterterp iets hoger.
Hieronder staan de resultaten voor iedere stelling afzonderlijk gepresenteerd: Tabel 4.5: (helemaal) eens met de stelling De mensen in het dorp blijven hier graag wonen, in % (zie vragenlijst: vraag 49) 2013 2009 -Olterterp 100 96 Opsterland 95,0 93,8 Alle respondenten die vraag 49 beantwoord hebben, zijn het eens met de stelling: De mensen in het dorp blijven hier graag wonen. Tabel 4.6: (helemaal) eens met de stelling Ik ben gehecht aan mijn dorp, in % (vragenlijst: vraag 52) 2013 2009 -Olterterp 84 84 Opsterland 71,6 74,3 12 Net als in 2009 is 84 procent van de respondenten in -Olterterp gehecht aan het dorp. Tabel 4.7: (helemaal) eens met de stelling Ik woon in een dorp waar veel saamhorigheid is, in % (zie vragenlijst: vraag 50) (helemaal) eens met de stelling in 2013 (helemaal) eens met de stelling in 2009 (helemaal) eens met de stelling in 2005 -Olterterp 71 66 65 Opsterland 77 72 69 Het percentage respondenten dat het eens is met de stelling: Ik woon in een dorp waar veel saamhorigheid is, is gestegen met vijf procent ten opzichte van 2009. In 2013 geeft 71 procent van de respondenten in -Olterterp aan het eens te zijn met de stelling.
Tabel 4.8: (helemaal) eens met de stelling Ik voel me thuis bij de mensen die in mijn dorp wonen, in % (zie vragenlijst: vraag 51) (helemaal) eens met de stelling in 2013 (helemaal) eens met de stelling in 2009 (helemaal) eens met de stelling in 2005 -Olterterp 94 90 89 Opsterland 86 86 85 Het merendeel van de respondenten voelt zich thuis bij de mensen die in het dorp wonen. In -Olterterp heeft zelfs 94 procent van de respondenten aangeven zich thuis te voelen bij de mensen die in het dorp wonen. Tabel 4.9: (helemaal) eens met de stelling Als ik iemand nodig heb, dan is er in het dorp iemand die ik daarvoor kan vragen, in % (zie vragenlijst: vraag 53) 2013 2009 -Olterterp 84 88 Opsterland 86,7 87,4 In -Olterterp geeft 84 procent van de respondenten aan dat men iemand in het dorp kan vragen indien er hulp nodig is. In 2009 lag dit percentage iets hoger (88%). 13 Tabel 4.10: (helemaal) eens met de stelling Ik voel me verantwoordelijk voor mijn dorp, in % (zie vragenlijst: vraag 54) 2013 2009 -Olterterp 78 79 Opsterland 69,1 70,4 In -Olterterp voelen net als in 2009 relatief veel respondenten zich verantwoordelijk voor het eigen dorp. Beoordeling leefomgeving Tabel 4.11: beoordeling voor de leefomgeving, in een rapportcijfer (zie vragenlijst: vraag 45) Gemiddelde score in 2013 Gemiddelde score in 2009 -Olterterp 7,7 7,9 Opsterland 7,6 7,7 In Opsterland beoordeelt men de leefomgeving ruim voldoende met gemiddeld een 7,6. In -Olterterp beoordeeld men de leefomgeving vergelijkbaar met een 7,7.
Hoofdstuk 5 Veiligheid Gevoelens van onveiligheid Tabel 5.1: (helemaal) eens met de stelling Ik voel me wel eens onveilig in mijn dorp, in % (zie vragenlijst: vraag 55) (Helemaal) mee eens Niet mee eens / niet mee oneens (helemaal) mee oneens 2013 2009 2013 2009 2013 2009 -Olterterp 17 29 38 28 44 43 Opsterland 19 22,5 30 28,4 50 49,0 In -Olterterp voelt men zich relatief veiliger dan in 2009. In 2009 voelde 29 procent zich wel eens onveilig in het dorp, in 2013 heeft 17 procent van de respondenten aangegeven zich wel eens onveilig te voelen. Oorzaken onveiligheidsgevoelens Onderstaande tabel geeft inzicht in de reden van de onveiligheidsgevoelens in Gorredijk volgens de respondenten: Tabel 5.2: oorzaken onveiligheidsgevoelens, in % (zie vragenlijst: vraag 55B) 14 - Olterterp Verkeer (situatie) Verlichting Verloedering openbare ruimte Overlast Risico slachtoffer worden van criminaliteit Risico slachtoffer te worden van geweld Anders 41% 35% 24% 6% 41% 6% 12% Opsterland 39 24 13 20 26 8 9 De respondenten die hebben aangegeven zich wel eens onveilig te voelen in het dorp is tevens gevraagd wat de oorzaak is van de onveiligheidsgevoelens. Hierbij werd vooral de verkeerssituatie (41%) genoemd, maar ook het risico om slachtoffer te worden van criminaliteit (41%). Verkeers(on)veiligheid Tabel 5.3: (zeer) tevreden over de verkeersveiligheid in het dorp, in % (zie vragenlijst: vraag 18) Automobilisten Fietsers Voetgangers 2013 2009 2013 2009 2013 2009 -Olterterp 72 72 52 50 70 77 Opsterland 82,6 78,8 70,9 66,9 78,8 77,0 Vooral over de verkeersveiligheid voor fietsers is men in -Olterterp net als in 2009 minder tevreden (52%). De tevredenheid over de verkeersveiligheid voor voetgangers is in vergelijking met 2009 enigszins gedaald (-7%).
Hoofdstuk 6 Voorzieningen Dorpshuis en multifunctioneel centrum Tabel 6.1: (zeer) tevreden over dorpshuis en (helemaal) eens met de stelling Een dorpshuis of multifunctioneel centrum is onmisbaar voor mijn dorp (zie vragenlijst: vragen 39 en 48) (zeer) tevreden over dorpshuis Dorpshuis/MFC onmisbaar 2013 2009 2013 2009 -Olterterp 98 92 94 94 Opsterland 91 88,2 92 92,5 Het merendeel van de respondenten in -Olterterp is (zeer) tevreden over het dorpshuis. Daarnaast is 94 procent van de respondenten in -Olterterp van mening dat een dorpshuis/mfc onmisbaar is in het dorp. Speel- en vermaakmogelijkheden Tabel 6.2: (zeer) tevreden over de speel- en vermaakmogelijkheden in het dorp, in % (zie vragenlijst: vraag 24) Peuters Kinderen Jongeren -Olterterp 98 100 61 Opsterland 84 (73,9% in 2009) 85 (75,4% in 2009) 47 (38,1% in 2009) Over de speel- en vermaakmogelijkheden voor peuters en kinderen is men in -Olterterp (zeer) tevreden. De tevredenheid over de speel- en vermaakmogelijkheden ligt net als in de andere Opsterlandse dorpen lager; 61 procent is hier (zeer) tevreden over. 15 Tabel 6.3: oorzaken ontevredenheid over speel- en vermaakmogelijkheden (zie vragenlijst: vraag 24B) Kwaliteit Bereikbaarheid Breedte aanbod Aansluiting behoefte Veiligheid - Olterterp 2 2 26 13 6 Opsterland 2,6% 3,7% 29,2% 13,7% 5,0% De respondenten die ontevreden zijn over de speel- en vermaakmogelijkheden zijn vooral ontevreden over de breedte van het aanbod.
Peuterspeelzalen Tabel 6.4: (zeer) tevreden over de peuterspeelzalen in de gemeente, in % (zie vragenlijst: vraag 22B) Kwaliteit Bereikbaarheid Betaalbaarheid -Olterterp 100 100 100 Opsterland 95,7 95,7 68,5 Slechts één respondent heeft een mening gegeven over de peuterspeelzalen in de gemeente. Deze respondent was tevreden over alle aspecten van de peuterspeelzalen in de gemeente, hieraan kunnen echter geen conclusies worden verbonden. Basisonderwijs Tabel 6.5: (zeer) tevreden over het basisonderwijs in de gemeente, in % (zie vragenlijst: vraag 23B) Kwaliteit Bereikbaarheid 2013 2009 2013 2009 -Olterterp 100 91 100 96 Opsterland 93,4 85,3 98,4 97,4 16 Alle respondenten die de vragen over het basisonderwijs beantwoord hebben (5 respondenten) zijn (zeer) tevreden over de kwaliteit en de bereikbaarheid van het basisonderwijs in de gemeente. Medische voorzieningen Tabel 6.6: (zeer) tevreden over de medische voorzieningen in de gemeente, in % (zie vragenlijst: vraag 34) Kwaliteit Bereikbaarheid 2013 2009 2013 2009 -Olterterp 92 94 94 99 Opsterland 89,6 93,9 90,7 95,3 Over de kwaliteit en de bereikbaarheid van de medische voorzieningen in de gemeente is men in -Olterterp (zeer) tevreden. De percentages zijn licht gedaald ten opzichte van 2009.
Voorzieningen voor ouderen en gehandicapten Tabel 6.7: respondenten die vinden dat er voldoende voorzieningen voor ouderen en gehandicapten zijn om zelfstandig in het dorp te blijven wonen, in % (vragenlijst: vraag 37) Voldoende voorzieningen voor ouderen en gehandicapten 2013 2009 -Olterterp 77 70 Opsterland 43,0 47,0 In -Olterterp is 77 procent van de respondenten van mening dat er voldoende voorzieningen aanwezig zijn voor ouderen en gehandicapten om zelfstandig in het dorp te kunnen blijven wonen. Ter vergelijking; het gemiddelde in Opsterland is 43 procent. Tabel 6.8: ontbrekende aspecten bij onvoldoende voorzieningen voor ouderen en gehandicapten om zelfstandig in het dorp te blijven wonen, in % (zie vragenlijst: vraag 37B) Kwaliteit en aanbod woningen Kwaliteit en aanbod zorg Kwaliteit en aanbod activiteiten Kwaliteit en aanbod voorzieningen* Kwaliteit en aanbod vervoer Kwaliteit en aanbod informatie en advies -Olterterp 82 36 9 9 0 9 Opsterland 64 23 25 18 20 11 17 Opsterland 2009 65 25 22 22 21 9 * Voorzieningen: klussendienst, personenalarmering, maaltijdservice, woningaanpassing De respondenten in -Olterterp die hebben aangegeven dat er onvoldoende voorzieningen aanwezig zijn voor ouderen en gehandicapten om zelfstandig te kunnen blijven wonen, geven aan dat het vooral ontbreekt aan kwaliteit en aanbod en woningen. Dorpssteunpunt Tabel 6.9: (zeer) tevreden over dorpssteunpunt in eigen dorp, in % (zie vragenlijst: vraag 39E) Niet van toepassing (zeer) tevreden -Olterterp 87 50 Opsterland 88 63 Het merendeel van de respondenten in -Olterterp geeft aan dat de vraag over het dorpssteunpunt niet van toepassing is. Van de respondenten die een mening hebben gegeven over het dorpssteunpunt is vijftig procent (zeer) tevreden.
Informatiepunt Wmo Tabel 6.10: bekendheid met en gebruik van het Informatiepunt Wmo, in % (zie vragenlijst: vraag 36) Wel bekend, geen gebruik van gemaakt Bekend, wel gebruik van gemaakt Onbekend -Olterterp 40 6 54 Opsterland 39,4 6,7 54,6 Meer dan de helft van de respondenten in -Olterterp is niet bekend met het Informatiepunt Wmo. Zes procent van de respondenten geeft aan bekend te zijn met het Informatiepunt Wmo en heeft hier wel eens gebruik van gemaakt. Muziekonderwijs en bibliotheek Tabel 6.11: (zeer) tevreden over het muziekonderwijs en de bibliotheek in de gemeente, in % (zie vragenlijst: vraag 28) Muziekonderwijs Bibliotheek 2013 2009 2013 2009 18 -Olterterp 93 93 73 92 Opsterland 79 79,9 85 85,7 Over het muziekonderwijs in de gemeente is men in -Olterterp net als in 2009 (zeer) tevreden. De tevredenheid over de bibliotheek is aanzienlijk gedaald ten opzichte van 2009. Volgens Plaatselijk Belang heeft dit mogelijk te maken met de beperkte openingstijden van de bibliotheek. Tabel 6.12: (zeer) tevreden over het de bibliotheek in de gemeente, in % (zie vragenlijst: vraag 28) Leeftijdscategorie Bibliotheek 16 t/m 24 50% 25 t/m 34 100% 35 t/m 44 0% 45 t/m 54 80% 55 t/m 64 86% 65 t/m 74 67% 75 jaar en ouder 80% Vooral respondenten in de leeftijdscategorie 35 tot en met 44 jaar zijn ontevreden over de bibliotheek in de gemeente.
Sportvoorzieningen Tabel 6.13: (zeer) tevreden over de sportvoorzieningen in de gemeente, in % (zie vragenlijst: vraag 25) Kwaliteit Bereikbaarheid Aansluiting behoefte -Olterterp 76 76 72 Opsterland 68,1 (87,8% in 2009) 69,5 (91,2% in 2009) 63,9 (85,3% in 2009) In vergelijking met het Opsterlands gemiddelde is men in -Olterterp vaker (zeer) tevreden over de verschillende aspecten van de sportvoorzieningen in de gemeente. Culturele voorzieningen Tabel 6.14: (zeer) tevreden over de culturele voorzieningen in de gemeente, in % (zie vragenlijst: vraag 27) Kwaliteit Bereikbaarheid Aansluiting behoefte -Olterterp 84 93 83 Opsterland 75 82 73 Vooral over de bereikbaarheid van de culturele voorzieningen in de gemeente zijn de respondenten in - Olterterp (zeer) tevreden. Daarnaast wordt de kwaliteit en de aansluiting bij de behoefte positief beoordeeld met respectievelijk 84 en 83 procent. 19 Dagelijkse boodschappen Tabel 6.15: (zeer) tevreden over de mogelijkheden voor het doen van dagelijkse boodschappen in de regio, in % (zie vragenlijst: vraag 20) Kwaliteit Bereikbaarheid Betaalbaarheid -Olterterp 94 96 96 Opsterland 89 88 85 2009 88,5 87,4 86,5 Het merendeel van de respondenten in -Olterterp is (zeer) tevreden over de kwaliteit, de bereikbaarheid en de betaalbaarheid van de mogelijkheden voor het doen van de dagelijkse boodschappen.
Recreatie en toerisme Tabel 6.16: (zeer) tevreden over de recreatieve voorzieningen in de gemeente, in % (zie vragenlijst: vraag 26) Kwaliteit Bereikbaarheid Aansluiting behoefte -Olterterp 74 88 84 Opsterland 72 78 73 2009 87,9 89,9 86,1 De recreatieve voorzieningen in de gemeente worden door de respondenten in -Olterterp relatief positief beoordeeld. Over de kwaliteit van de recreatieve voorzieningen is 74 procent (zeer) tevreden, over de bereikbaarheid 88 procent en over de aansluiting bij de behoefte is 84 procent van de respondenten (zeer) tevreden. (Openbaar) Vervoer Tabel 6.17: respondenten die soms of vaak gebruik maken van het (openbaar) vervoer, in % (zie vragenlijst: vraag 29) Openbaar vervoer Buurtbus Plusbus -Olterterp 25 2 5 20 Opsterland 20 3 2 2009 25,9 4,6 3,0 In -Olterterp wordt relatief veel gebruikgemaakt van de vervoersmogelijkheden. Dit geldt vooral voor het openbaar vervoer, hier maakt een kwart van de respondenten wel eens gebruik van. Van de Buurtbus en de Plusbus wordt minder gebruik gemaakt met respectievelijk twee en vijf procent. Tabel 6.18: (zeer) tevreden over de vervoersmogelijkheden, % (zie vragenlijst: vraag 30) Kwaliteit Bereikbaarheid Frequentie -Olterterp 100 97 74 Opsterland 83 71 59 2009 83,9 76,9 64,2 Over de kwaliteit en de bereikbaarheid van de vervoersmogelijkheden is men in -Olterterp (zeer) tevreden. Over de frequentie zijn de respondenten net als in de andere Opsterlandse dorpen minder tevreden (74%).
Missen van een voorziening Tabel 6.19: respondenten die aangeven voorzieningen te missen in eigen dorp, in % en het soort voorzieningen (zie vragenlijst: vraag 40) % mist een voorziening in 2013 % mist een voorziening in 2009 Gemiste voorziening, meest genoemd Gemiste voorziening, vaak genoemd - Olterterp 27 34 Breder winkelaanbod (o.a. slager, groenteboer, kledingwinkels) Bank Opsterland 36 39 Winkels/supermarkt Geldautomaat In heeft 27 procent van de respondenten aangegeven een voorziening te missen in het dorp. Hierbij werden vooral een breder winkelaanbod en een bank genoemd. Tabel 6.20: respondenten die aangeven voorzieningen te missen in eigen dorp, in %, uitgesplitst naar leeftijdscategorie (zie vragenlijst: vraag 40) Leeftijdscategorie Bibliotheek 16 t/m 24 0% 25 t/m 34 40% 21 35 t/m 44 0% 45 t/m 54 33% 55 t/m 64 35% 65 t/m 74 20% 75 jaar en ouder 21% Vooral respondenten in de leeftijdscategorie 25 tot en met 34 jaar missen een voorziening in het dorp.
Hoofdstuk 7 De fysieke omgeving Straatverlichting Tabel 7.1: (zeer) tevreden over de straatverlichting binnen de kern en in het buitengebied van het dorp, in % (zie vragenlijst: vraag 16) Binnen de kern In het buitengebied 2013 2009 2013 2009 -Olterterp 89 94 79 75 Opsterland 92,2 92,1 64,7 66,0 Over de straatverlichting binnen de kern zijn de respondenten in -Olterterp relatief vaker (zeer) tevreden dan over de straatverlichting in het buitengebied. Ook in 2009 was sprake van een vergelijkbaar verschil in percentages. Groenvoorzieningen Tabel 7.2: (zeer) tevreden over de groenvoorziening in het dorp, in % (zie vragenlijst: vraag 19) Kwaliteit/onderhoud Hoeveelheid en spreiding Aansluiting bij behoefte 2013 2009 2013 2009 2013 2009 22 -Olterterp 62 70 89 91 84 91 Opsterland 72,5 76,6 87,6 86,9 86,2 85,6 In vergelijking met 2009 is men minder tevreden over de groenvoorziening in -Olterterp. De tevredenheid over de kwaliteit/onderhoud van de groenvoorziening is gedaald met acht procent. Bij de andere aspecten van de groenvoorziening is sprake van een minder sterke daling in tevredenheid. Wegen, fietspaden en wandelpaden/trottoirs Tabel 7.3: (zeer) tevreden over het onderhoud van wegen, fietspaden en wandelpaden in het dorp, in % (zie vragenlijst: vraag 15) Wegen Fietspaden Wandelpaden/trottoirs 2013 2009 2013 2009 2013 2009 -Olterterp 76 69 81 77 55 56 Opsterland 79 78,0 80 83,0 66 68,0 Over de wegen en fietspaden is de tevredenheid onder de respondenten in -Olterterp gestegen ten opzichte van 2009. Over de wandelpaden en trottoirs is men net als in 2009 relatief ontevreden. Volgens Plaatselijk Belang is men in het dorp vooral ontevreden over de bospaden.
Tabel 7.4: (zeer) tevreden over het onderhoud van wegen, fietspaden en wandelpaden in het dorp, in % (zie vragenlijst: vraag 15) Leeftijd Wegen Fietspaden Wandelpaden/trottoirs 2009 16 t/m 24 47% 94% 98% 75 25 t/m 34 75% 94% 78% 66,0 35 t/m 44 71% 71% 74% 75 45 t/m 54 81% 87% 63% 66,0 55 t/m 64 72% 87% 55% 75 65 t/m 74 70% 59% 47% 75 75 jaar en ouder 55% 63% 32% 66,0 Over de wegen zijn in relatieve zin vooral jongeren en ouderen minder tevreden. Over de fietspaden zijn vooral ouderen minder tevreden, dit geldt tevens voor de wandelpaden en/of trottoirs. Parkeren Tabel 7.5: (zeer) tevreden over de parkeermogelijkheden in het dorp, in % (zie vragenlijst: vraag 17) Aantal plaatsen Bereikbaarheid/ligging Grootte parkeerplaats 2013 2009 2013 2009 2013 2009 23 -Olterterp 60 53 77 69 77 66 Opsterland 80,3 71,2 88,9 83,4 84,5 75,5 In Opsterland is de tevredenheid over de parkeermogelijkheden gestegen ten opzichte van 2009, dit geldt tevens voor -Olterterp in het bijzonder. Gladheidsbestrijding Tabel 7.6: (zeer) tevreden over de gladheidsbestrijding in de gemeente, in % (zie vragenlijst: vraag 33) Dorpnaam Binnen de bebouwde kom Buiten de bebouwde kom -Olterterp 52 61 Opsterland 66 67 In -Olterterp is men minder tevreden over de gladheidsbestrijding binnen de bebouwde kom dan over de gladheidsbestrijding in het buitengebied. Binnen de bebouwde kom is slechts 52 procent van de respondenten (zeer) tevreden over de gladheidsbestrijding. Buiten de bebouwde kom is 61 procent van de respondenten (zeer) tevreden.
Hoofdstuk 8 Relatie met de gemeente Gemeentelijke dienstverlening Tabel 8.1: (zeer) tevreden over enkele aspecten van de relatie met de gemeente, in % (zie vragenlijst: vraag 38) Betrekken inwoners bij plannen en beleid Het nakomen van afspraken 2013 2009 2013 2009 -Olterterp 76 79 71 72 Opsterland 73,8 72,5 72,5 69,0 Informatieverstrekking Bereikbaarheid van ambtenaren Dienstverlening 2013 2009 2013 2009 2013 -Olterterp 87 89 80 88 92 Opsterland 87 87,8 78,4 78,5 88,3 24 Over de dienstverlening van en de dienstverlening van de gemeente zijn de respondenten over het algemeen (zeer) tevreden met respectievelijk 92 en 87 procent. Over het nakomen van afspraken door de gemeente is men in -Olterterp minder tevreden (71%). Brandweer en ambulance Tabel 8.2: (zeer) tevreden over brandweer en ambulance in de gemeente, in % (zie vragenlijst: vraag 35) Brandweer Ambulance 2013 2009 2013 2009 -Olterterp 100 98 97 98 Opsterland 96 95,7 96 95,0 Net als in 2009 zijn de respondenten in -Olterterp (zeer) tevreden over de brandweer (100%) en de ambulance (97%) in de gemeente. Politie Tabel 8.3: (zeer) tevreden over politie in de gemeente, in % (zie vragenlijst: vraag 35) Politie 2013 2009 -Olterterp 83 63 Opsterland 83,6 71,0 In vergelijking met 2009 is de tevredenheid over de politie in de gemeente onder de respondenten in - Olterterp gestegen met twintig procent. Ook in het merendeel van de andere Opsterlandse dorpen is sprake van een stijging in tevredenheid over de politie in de gemeente.
Hoofdstuk 9 Wonen in Opsterland Binnen of buiten de bebouwde kom Tabel 9.1: woonachtig binnen of buiten de bebouwde kom, in % (zie vragenlijst: vraag 1) Binnen de bebouwde kom Buiten de bebouwde kom -Olterterp 95 5 Opsterland 69 31 Het merendeel van de respondenten in -Olterterp is woonachtig binnen de bebouwde kom (95%). De overige vijf procent van de respondenten is woonachtig in het buitengebied. Soort woning Tabel 9.2: woonsituatie van de respondenten, in % (zie vragenlijst: vraag 10) Seniorenwoning Seniorenwoning met faciliteiten op beg. grond Verpleeg- verzorgings- huis Vrijstaande Twee onder woning één kap woning Serviceflat /aanleunwoning Rijtjeswoning Appartement /etagewoning/ flat Anders - Olterterp 0 3 2 0 49 27 8 10 1 Opsterland 0 2 0 0 68 18 6 2 4 25 2009 0,5 2 0,1 0,1 64,9 18,9 8,2 2 3,2 Bijna de helft van de respondenten in -Olterterp woont in een vrijstaande woning. Ruim een kwart (27%) van de respondenten woont in de twee onder één kap woning. Huur- of koopwoning Tabel 9.3: woonachtig in huur- of koopwoning, in % (zie vragenlijst: vraag 11) Koopwoning Huurwoning 2013 2009 2013 2009 -Olterterp 75 77 25 23 Opsterland 84 83,8 16 16,2 Precies drie kwart van de respondenten in -Olterterp geeft aan in een koopwoning te wonen. Eén kwart van de respondenten geeft aan in een huurwoning te wonen.
Beoordeling woning Tabel 9.4: beoordeling woning, in een rapportcijfer (zie vragenlijst: vraag 13) Gemiddeld rapportcijfer in 2013 Gemiddeld rapportcijfer in 2009 Gemiddeld rapportcijfer in 2005 -Olterterp 8,0 7,9 7,8 Opsterland 8,0 7,9 7,8 In Opsterland beoordeelt men de eigen woning over het algemeen positief met een gemiddelde van een 8,0. In -Olterterp beoordeelt men eveneens de eigen woning met een gemiddelde van een 8,0. Verhuisplannen Tabel 9.5: respondenten met verhuisplannen, in aantallen en in procenten (zie vragenlijst: vraag 14) Verhuisplannen 2013 in aantallen Verhuisplannen 2013 in procenten Verhuisplannen 2009 in procenten -Olterterp 14 14 22 26 Opsterland 282 19 21,9 In vergelijking met 2009 hebben relatief minder respondenten in -Olterterp aangegeven verhuisplannen te hebben; een daling van acht procent. Verhuisbestemming Tabel 9.6: verhuisbestemming van de respondenten met verhuisplannen, in % (zie vragenlijst: vraag 14B) Binnen dorp In één van de 3 grotere kernen In één van de kleinere kernen Buiten de gemeente Weet ik nog niet -Olterterp 14 43 7 0 36 Opsterland 29 26 10 3 33 Het merendeel van de respondenten met verhuisplannen in -Olterterp is voornemens om naar één van de grotere kernen te verhuizen (43%).
Hoofdstuk 10 De dorpen in de toekomst Voor- of achteruitgang dorpen? Tabel 10.1: voor/achteruitgang van het dorp in de afgelopen jaren, in % (zie vragenlijst: vraag 41) Vooruit Achteruit Gelijk gebleven Uitkomst in 2013 Verwachting in 2009 Uitkomst in 2013 Verwachting in 2009 Uitkomst in 2013 Verwachting in 2009 -Olterterp 19 28 13 14 68 59 Opsterland 18 29,4 19 12,1 63 58,5 In 2009 verwachtte 28 procent van de respondenten in -Olterterp een vooruitgang van het dorp. In 2013 geeft 19 procent aan dat het dorp daadwerkelijk vooruit is gegaan in de afgelopen jaren. De percentages in - Olterterp liggen in lijn met de Opsterlandse gemiddelden. Verwachte toekomstige ontwikkeling Tabel 10.2: verwachting voor- of achteruitgang van het dorp voor de komende jaren, in % (zie vragenlijst: vraag 42) Vooruit Achteruit Dorp blijft gelijk -Olterterp 15 21 65 Opsterland 22 20 59 Bijna twee derde van de respondenten in -Olterterp verwacht dat het dorp in de komende jaren gelijk zal blijven. Daarnaast verwacht 21 procent een achteruitgang en 15 procent verwacht dat het dorp vooruit zal gaan in de komende jaren. 27 Toerisme Tabel 10.3: mening van de respondenten over het aantrekken van toeristen naar het dorp, in % (zie vragenlijst: vraag 44) Meer toeristen aantrekken Dorp is geen toeristische trekker Er zijn al te veel toeristen -Olterterp 73 19 8 Opsterland 47 50 3 Het merendeel van de respondenten in -Olterterp is van mening dat het dorp meer toeristen zou mogen aantrekken. Daarnaast is 19 procent van mening dat het dorp geen toeristische trekker is. In -Olterterp hebben relatief veel respondenten (8%) aangegeven dat er al te veel toeristen in het dorp zijn.
Groei van het dorp Tabel 10.4: mening van de respondenten over het aantal inwoners en het aantal woningen in het dorp, in % (zie vragenlijst: vraag 43) Ik ben tevreden zoals het is, als het gaat om: Het dorp moet groeien, als het gaat om: Er zijn al te veel inwoners/ woningen Inwoners Woningen Inwoners Woningen Inwoners Woningen - Olterterp 86 79 12 15 2 6 Opsterland 77 68 20 29 2 3 In -Olterterp is men over het algemeen tevreden over het aantal inwoners en woningen in het dorp; 86 procent is tevreden over het aantal inwoners en 79 procent is tevreden over het aantal woningen. Beide percentages liggen ruim boven het Opsterlands gemiddelde. Slechts twee procent van de respondenten in -Olterterp is van mening dat er al te veel inwoners zijn, zes procent is van mening dat er al te veel woningen zijn. 28
29
30